អន្តរជាតិ
ទោះសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូង ចិនចាត់ទុកជា«ក្រដាសសំរាម» វានៅតែជាលិខិតូបករណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ
រូបភាពយោធាចិន ធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង
×![]()
តុលាការមជ្ឈត្តកម្មអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ នៅថ្ងៃទី១២ កក្កដា ឆ្នាំមុន បានប្រកាសសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូងតាមបណ្តឹងរបស់ហ្វីលីពីន ដោយបានសម្រេចឲ្យហ្វីលីពីនឈ្នះក្តីចិន និងថែមអះអាងថាចិន បានបំពានច្បាប់អន្តរជាតិតាមរយៈសកម្មភាពវាទទីដោយសកម្មភាពឯកភាគីនៅតំបន់មិនទាន់ដោះស្រាយចប់នោះ។ ចិន មិនត្រឹមតែប្រកាសមោឃភាពសាលក្រមនោះប៉ុណ្ណោះនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែថែមមើលសាលក្រមនោះ ប្រៀបប្រដូចទៅនឹង«ក្រដាសដែលចោល»យ៉ាងដូច្នេះឯង។
បើទោះបីជាចិន មិនឲ្យតម្លៃចំពោះការសម្រេចរបស់តុលាការមជ្ឈត្តកម្មអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេក៏ដោយ សាលក្រមនេះ នៅតែត្រូវបានមើលឃើញថាជាលិខិតូបករណ៍មួយដ៏សំខាន់។ ហេតុដែលសំខាន់នោះគឺ កន្លងមកបើទោះបីជាអាស៊ានដែលមានសមាជិកខ្លួនរហូតដល់បួនប្រទេសជាភាគីជម្លោះជាមួយនឹងចិនក៏ដោយ អាស៊ាន មិនដែលហ៊ានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្ទោសពីសកម្មភាពរបស់ចិនម្តងណាឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូង បាននិយាយចំៗដោយផ្អែកមូលដ្ឋានផ្នែកច្បាប់។
អ្វីជាចំណុចស្នូលនៃសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូង?
បើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់មជ្ឈត្តការនៃតុលាការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ តុលាការបានប្រកាសសាលក្រមស្ថាពរ និងលក្ខណៈចាប់បង្ខំដូចដែលបានកំណត់ក្នុងមាត្រា ២៩៦ នៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ និងមាត្រា១១ នៃឧបសម្ព័ន្ធ៧។ តុលាការ បកស្រាយលើចំណុចសំខាន់ចំនួនប្រាំ។
ទីមួយ គឺសិទ្ធិប្រវត្តិសាស្ត្រ និងចំណុចប្រាំបួនត្រេ(nine-dash line) ។ ក្នុងចំណុចនេះ តុលាការសម្រេចថា ការទាមទាររបស់ចិនលើសិទ្ធិប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីគ្រប់គ្រងធនធាននៅក្នុងដែនទឹកនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង មិនស្របតាមបទបញ្ញត្តិនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខដែលផ្តល់ដោយច្បាប់សមុទ្រឡើយ។ តុលាការ បានកំណត់សម្គាល់ថា នាវិក និងអ្នកនេសាទចិន ក៏ដូចជារដ្ឋដទៃផ្សេងទៀត បានប្រើប្រាស់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងថា មិនមានភស្តុតាងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រណាបង្ហាញថា ចិន បានអនុវត្តសិទ្ធិគ្រប់គ្រងផ្តាច់មុខលើដែនទឹក និងធនធាននៅទីនោះឡើយ។ ដូច្នេះ តុលាការសម្រេចថា ចិន មិនមានមូលដ្ឋានផ្នែកច្បាប់ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីគ្រប់គ្រងនៅក្នុងតំបន់ចំណុចប្រាំបួនត្រេ(Nine-dash line) ឡើយ។
ទីពីរ គឺការបកស្រាយពីឋានៈនៃតំបន់។ តុលាការ បានពិចារណា និងវាយតម្លៃលើការទាមទាររបស់ចិនលើដែនទឹកតំបន់លំនាច។ ចំណុចនេះ តុលាការ បានសម្រេចថា មិនមានកោះណាមួយនៅក្នុងប្រជុំកោះស្ព្រាតលីដែលទាមទារដោយចិន ស្របទៅនឹងបទបញ្ញត្តិនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ តុលាការបានរកឃើញថា តំបន់ទាំងនោះ ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ហ្វីលីពីន។
ទីបី គឺទាក់ទងនឹងសកម្មភាពរបស់ចិនក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ តុលាការរកឃើញថា ចិន បានបំពានលើសិទ្ធិអធិបតេយ្យនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ហ្វីលីពីន ដោយចិន បានរំខានលើការនេសាទ និង ចូលការរុករកប្រេងរបស់ហ្វីលីពីន , សាងសង់កោះសិប្បនិម្មិត និងបានបរាជ័យក្នុងការរារាំងអ្នកនេសាទចិនឲ្យចូលទៅក្នុងតំបន់នេសាទរបស់ហ្វីលីពីន។ តុលាការ ក៏បានសម្រេចដែលថា អ្នកនេសាទពីហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិនេសាទបែបប្រពៃណីនៅក្នុងតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Scarborough Shoal។
ទីបួន គឺពាក់ព័ន្ធនឹងការគំរាមកំហែងលើបរិស្ថានដែនសមុទ្រ។ ចំណុចនេះ តុលាការបានរកឃើញថា សម្មភាពរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ប្រជុំកោះស្ព្រាតលីដែលរួមមានទាំងការវាតទី និងការសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិត បានបណ្តាលឲ្យមានការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើបរិស្ថាន និង បំពានទៅនឹងកាតព្វកិច្ចក្នុងការអភិរក្ស និងប្រព័ន្ធការពារអេកូឡូស៊ី។
ចំណុចចុងក្រោយ គឺទាក់ទងនឹងការធ្វើឲ្យជម្លោះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងចំណុចនេះ តុលាការ បានរកឃើញថា ការវាតទីដ៏ធំធេង និងការសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិតរបស់ចិន មិនស្របច្បាប់ និងបានបំផ្លាញភស្តុតាងដែលជាលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៃតំបន់នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាផ្នែកនៃភាគីជម្លោះ។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ហ្វីលីពីន បានដាក់បណ្តឹងសមុទ្រចិនខាងត្បូងទៅកាន់មជ្ឈត្តការនៃតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ នៃប្រទេសហូឡង់ប្រឆាំងចិនតាំងពីឆ្នាំ២០១៣មកម្ល៉េះ។ ចិន បានបដិសេធមិនចូលរួមនីតិវិធីឯកតោភាគីនេះឡើយ និងថែមទាំងប្រកាសថា តុលាការមិនមានយុត្តាធិការលើសំណុំរឿងនេះទៀតផង។
ជំហរចិន ក្រោយតុលាការសម្រេចថាខ្លួន បំពានច្បាប់អន្តរជាតិ និងប្រើប្រាស់ភស្តុតាងគ្មានមូលដ្ឋាន
ភ្លាមៗនឹងការប្រកាសសាលក្រមនោះ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនពីង បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា ចិន នឹងមិនទទួលស្គាល់រាល់សេចក្តីអះអាង ឬសកម្មភាព ដោយផ្អែកតាមសាលក្រមដែលប្រកាសដោយសាលាក្តីមជ្ឈត្តកម្មសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលបានបង្កើតឡើងដោយឯកតោភាគីដោយអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនគឺ លោកប៊ែរនីណូ អាហ្គីណូ។ ប្រមុខរដ្ឋចិន ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ដែរថា អធិបតេយ្យរបស់ចិន និងផលប្រយោជន៍ដែនសមុទ្ររបស់ចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង នឹងមិនអាចប៉ះពាល់បានដោយគ្រាន់តែសាលក្រមនោះក្នុងស្ថានភាពណាក៏ដោយ។
ជាងនេះទៅទៀតនោះ នៅក្រោយនៃការប្រកាសសាលក្រមមួយថ្ងៃ ក្រុងប៉េកាំង ក៏បានចេញផ្សាយ«សៀវភៅស»ដែលមានកម្រាស់ជាង៤០ទំព័រដើម្បីបញ្ជាក់ជំហរខ្លួនជាថ្មីម្តងទៀត។ សៀវភៅសនោះ មានឈ្មោះថា «ចិន ប្រកាន់ជំហមិនប្រែប្រួលលើការដោះស្រាយតាមរយៈការចរចា លើជម្លោះពាក់ព័ន្ធរវាងចិន និងហ្វីលីពីន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង» និងត្រូវបានធ្វើបទបង្ហាញដោយអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក Liu Zhenmin ។
នៅក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញនោះ លោកអនុរដ្ឋមន្ត្រី បានពណ៌នាសាលក្រមរបស់តុលាការ គឺប្រៀបប្រដូចទៅនឹង«ក្រដាសសម្រាមមួយដូច្នោះឯង»។ នេះបើយោងតាមការផ្សាយទូរទស្សន៍ចិន CCTV ដែលបានដកស្រង់ការព្រមានរបស់លោកអនុរដ្ឋមន្ត្រីដែរថា «ប្រទេសដទៃកុំឆ្លៀតឱកាសនេះមកគំរាមចិនឲ្យសោះ»។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនោះ ក៏បានបង្ហាញក្តីសង្ឃឹម រួមជាមួយនឹងការព្រមានចុងក្រោយដែរថា ប្រទេសដទៃ អាចធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីការពារសន្តិភាព និងស្ថិរភាពរបស់សមុទ្រចិនខាងត្បូង និងកុំបណ្តោយឲ្យសមុទ្រចិនខាងត្បូងក្លាយជាដើមទងនៃសង្គ្រាមផងដែរ៕
បើទោះបីជាចិន មិនឲ្យតម្លៃចំពោះការសម្រេចរបស់តុលាការមជ្ឈត្តកម្មអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេក៏ដោយ សាលក្រមនេះ នៅតែត្រូវបានមើលឃើញថាជាលិខិតូបករណ៍មួយដ៏សំខាន់។ ហេតុដែលសំខាន់នោះគឺ កន្លងមកបើទោះបីជាអាស៊ានដែលមានសមាជិកខ្លួនរហូតដល់បួនប្រទេសជាភាគីជម្លោះជាមួយនឹងចិនក៏ដោយ អាស៊ាន មិនដែលហ៊ានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្ទោសពីសកម្មភាពរបស់ចិនម្តងណាឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូង បាននិយាយចំៗដោយផ្អែកមូលដ្ឋានផ្នែកច្បាប់។
អ្វីជាចំណុចស្នូលនៃសាលក្រមសមុទ្រចិនខាងត្បូង?
បើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់មជ្ឈត្តការនៃតុលាការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ តុលាការបានប្រកាសសាលក្រមស្ថាពរ និងលក្ខណៈចាប់បង្ខំដូចដែលបានកំណត់ក្នុងមាត្រា ២៩៦ នៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ និងមាត្រា១១ នៃឧបសម្ព័ន្ធ៧។ តុលាការ បកស្រាយលើចំណុចសំខាន់ចំនួនប្រាំ។
ទីមួយ គឺសិទ្ធិប្រវត្តិសាស្ត្រ និងចំណុចប្រាំបួនត្រេ(nine-dash line) ។ ក្នុងចំណុចនេះ តុលាការសម្រេចថា ការទាមទាររបស់ចិនលើសិទ្ធិប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីគ្រប់គ្រងធនធាននៅក្នុងដែនទឹកនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង មិនស្របតាមបទបញ្ញត្តិនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខដែលផ្តល់ដោយច្បាប់សមុទ្រឡើយ។ តុលាការ បានកំណត់សម្គាល់ថា នាវិក និងអ្នកនេសាទចិន ក៏ដូចជារដ្ឋដទៃផ្សេងទៀត បានប្រើប្រាស់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងថា មិនមានភស្តុតាងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រណាបង្ហាញថា ចិន បានអនុវត្តសិទ្ធិគ្រប់គ្រងផ្តាច់មុខលើដែនទឹក និងធនធាននៅទីនោះឡើយ។ ដូច្នេះ តុលាការសម្រេចថា ចិន មិនមានមូលដ្ឋានផ្នែកច្បាប់ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីគ្រប់គ្រងនៅក្នុងតំបន់ចំណុចប្រាំបួនត្រេ(Nine-dash line) ឡើយ។
ទីពីរ គឺការបកស្រាយពីឋានៈនៃតំបន់។ តុលាការ បានពិចារណា និងវាយតម្លៃលើការទាមទាររបស់ចិនលើដែនទឹកតំបន់លំនាច។ ចំណុចនេះ តុលាការ បានសម្រេចថា មិនមានកោះណាមួយនៅក្នុងប្រជុំកោះស្ព្រាតលីដែលទាមទារដោយចិន ស្របទៅនឹងបទបញ្ញត្តិនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ តុលាការបានរកឃើញថា តំបន់ទាំងនោះ ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ហ្វីលីពីន។
ទីបី គឺទាក់ទងនឹងសកម្មភាពរបស់ចិនក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ តុលាការរកឃើញថា ចិន បានបំពានលើសិទ្ធិអធិបតេយ្យនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ហ្វីលីពីន ដោយចិន បានរំខានលើការនេសាទ និង ចូលការរុករកប្រេងរបស់ហ្វីលីពីន , សាងសង់កោះសិប្បនិម្មិត និងបានបរាជ័យក្នុងការរារាំងអ្នកនេសាទចិនឲ្យចូលទៅក្នុងតំបន់នេសាទរបស់ហ្វីលីពីន។ តុលាការ ក៏បានសម្រេចដែលថា អ្នកនេសាទពីហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិនេសាទបែបប្រពៃណីនៅក្នុងតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Scarborough Shoal។
ទីបួន គឺពាក់ព័ន្ធនឹងការគំរាមកំហែងលើបរិស្ថានដែនសមុទ្រ។ ចំណុចនេះ តុលាការបានរកឃើញថា សម្មភាពរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ប្រជុំកោះស្ព្រាតលីដែលរួមមានទាំងការវាតទី និងការសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិត បានបណ្តាលឲ្យមានការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើបរិស្ថាន និង បំពានទៅនឹងកាតព្វកិច្ចក្នុងការអភិរក្ស និងប្រព័ន្ធការពារអេកូឡូស៊ី។
ចំណុចចុងក្រោយ គឺទាក់ទងនឹងការធ្វើឲ្យជម្លោះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងចំណុចនេះ តុលាការ បានរកឃើញថា ការវាតទីដ៏ធំធេង និងការសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិតរបស់ចិន មិនស្របច្បាប់ និងបានបំផ្លាញភស្តុតាងដែលជាលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៃតំបន់នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាផ្នែកនៃភាគីជម្លោះ។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ហ្វីលីពីន បានដាក់បណ្តឹងសមុទ្រចិនខាងត្បូងទៅកាន់មជ្ឈត្តការនៃតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ នៃប្រទេសហូឡង់ប្រឆាំងចិនតាំងពីឆ្នាំ២០១៣មកម្ល៉េះ។ ចិន បានបដិសេធមិនចូលរួមនីតិវិធីឯកតោភាគីនេះឡើយ និងថែមទាំងប្រកាសថា តុលាការមិនមានយុត្តាធិការលើសំណុំរឿងនេះទៀតផង។
ជំហរចិន ក្រោយតុលាការសម្រេចថាខ្លួន បំពានច្បាប់អន្តរជាតិ និងប្រើប្រាស់ភស្តុតាងគ្មានមូលដ្ឋាន
ភ្លាមៗនឹងការប្រកាសសាលក្រមនោះ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនពីង បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា ចិន នឹងមិនទទួលស្គាល់រាល់សេចក្តីអះអាង ឬសកម្មភាព ដោយផ្អែកតាមសាលក្រមដែលប្រកាសដោយសាលាក្តីមជ្ឈត្តកម្មសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលបានបង្កើតឡើងដោយឯកតោភាគីដោយអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនគឺ លោកប៊ែរនីណូ អាហ្គីណូ។ ប្រមុខរដ្ឋចិន ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ដែរថា អធិបតេយ្យរបស់ចិន និងផលប្រយោជន៍ដែនសមុទ្ររបស់ចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង នឹងមិនអាចប៉ះពាល់បានដោយគ្រាន់តែសាលក្រមនោះក្នុងស្ថានភាពណាក៏ដោយ។
ជាងនេះទៅទៀតនោះ នៅក្រោយនៃការប្រកាសសាលក្រមមួយថ្ងៃ ក្រុងប៉េកាំង ក៏បានចេញផ្សាយ«សៀវភៅស»ដែលមានកម្រាស់ជាង៤០ទំព័រដើម្បីបញ្ជាក់ជំហរខ្លួនជាថ្មីម្តងទៀត។ សៀវភៅសនោះ មានឈ្មោះថា «ចិន ប្រកាន់ជំហមិនប្រែប្រួលលើការដោះស្រាយតាមរយៈការចរចា លើជម្លោះពាក់ព័ន្ធរវាងចិន និងហ្វីលីពីន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង» និងត្រូវបានធ្វើបទបង្ហាញដោយអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក Liu Zhenmin ។
នៅក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញនោះ លោកអនុរដ្ឋមន្ត្រី បានពណ៌នាសាលក្រមរបស់តុលាការ គឺប្រៀបប្រដូចទៅនឹង«ក្រដាសសម្រាមមួយដូច្នោះឯង»។ នេះបើយោងតាមការផ្សាយទូរទស្សន៍ចិន CCTV ដែលបានដកស្រង់ការព្រមានរបស់លោកអនុរដ្ឋមន្ត្រីដែរថា «ប្រទេសដទៃកុំឆ្លៀតឱកាសនេះមកគំរាមចិនឲ្យសោះ»។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនោះ ក៏បានបង្ហាញក្តីសង្ឃឹម រួមជាមួយនឹងការព្រមានចុងក្រោយដែរថា ប្រទេសដទៃ អាចធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីការពារសន្តិភាព និងស្ថិរភាពរបស់សមុទ្រចិនខាងត្បូង និងកុំបណ្តោយឲ្យសមុទ្រចិនខាងត្បូងក្លាយជាដើមទងនៃសង្គ្រាមផងដែរ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 3 ថ្ងៃ
