ហ្វីលីពីនត្រៀមរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានចុងខែមេសា ខណៈសន្តិសុខក្នុងប្រទេសហាក់ដុនដាប

អន្តរជាតិ

ហ្វីលីពីនត្រៀមរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានចុងខែមេសា ខណៈសន្តិសុខក្នុងប្រទេសហាក់ដុនដាប

19, Apr 2017 , 9:59 am

រូបភាព

រូបភាព៖ Philippine Star

ដោយ: ថ្មីៗ

កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៣០ នឹងត្រូវរៀបចំឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ២៨ ដល់ថ្ងៃ ២៩ខែមេសានេះនៅទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ានីលបានអះអាងថា ខ្លួនបានរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់និង សន្តិសុខសម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលដែលមានប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនិងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនរយនាក់បានត្រឹមត្រូវនិងល្អប្រសើរហើយ។ ប៉ុន្តែទោះជាមានការអះអាងបែបនេះក្តី សន្តិសុខនៅតំបន់មួយចំនួននៅហ្វីលីពីនស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែងដោយសារចលនាភេរវកម្មរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធ Abu Sayyaf។ដូចឃើញស្រាប់ ការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ Abu Sayyaf ជាមួយទាហានរដ្ឋាភិបាលនៅទីក្រុង Bohol កាលពីថ្ងៃ ១១មេសានិងមានការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកពីរគ្រាប់នៅក្រុង Tacurong ធ្វើឲ្យមនុស្សច្រើននាក់របួសនាថ្ងៃអង្គារទី ១៨ ខែមេសានេះ។

ហ្វីលីពីននឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៣០ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតនៅទីក្រុង ម៉ានីល ចាប់ពីថ្ងៃ ២៨ ដល់ថ្ងៃ ២៩ មេសាខាងមុខនេះ។ បើតាមសារព័ត៌មាន Philippines Star បណ្តាប្រមុខរដ្ឋនិងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានទាំង ១០រួមជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ប្រទេសអាស៊ាននឹងមានវត្តមាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះដែរ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកនេះ បញ្ហាសន្តិសុខតំបន់ជាពិសេសបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េនឹងក្លាយជាប្រធានបទស្នូលក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេបារម្ភខ្លាំងដែរនោះគឺការកើនឡើងនៃចលនាភេរវកម្មនៅក្នុងតំបន់ព្រោះសូម្បីតែហ្វីលីពីនដែលជាប្រធានអាស៊ាននេះក៏កំពុងរងគ្រោះខ្លាំងដោយសារចលនាវាយប្រហារបន្តបន្ទាប់ដែរ។

១. « ភាពជាដៃគូសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរ, ផ្សាភ្ជាប់ជាមួយពិភពលោក»

អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ពាក្យស្លោកដែលហ្វីលីពីនកំណត់ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧នេះគឺ « ភាពជាដៃគូសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរ, ផ្សាភ្ជាប់ជាមួយពិភពលោក»។ មេដឹកនាំអាស៊ានទាំង ១០ ជួបប្រជុំគ្នានៅហ្វីលីពីនដើម្បីពិភាក្សាគ្នាពីសមិទ្ធផលទាំងអម្បាលម៉ានដែលអាស៊ានសម្រេចបាន ស្របពេលដែលឆ្នាំនេះជាខួបលើកទី ៥០ នៃការបង្កើតសហគមន៍ប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងនោះ។ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ កិច្ចប្រជុំនេះនឹងផ្តោតសំខាន់លើការបន្តកសាងសហគមន៍រួមគ្នា ស្វែងរកដំណោះស្រាយសម្រាប់បញ្ហាប្រឈមក្នុងនិងក្រៅអាស៊ានផងដែរ។

បញ្ហាក្នុងអាស៊ាន មេដឹកនាំទាំងដប់ នឹងស្វះស្វែងរកយុទ្ធសាស្ត្របន្ថែមដើម្បីជំរុញការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពនៃតំបន់អាស៊ានក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដោយផ្អែកលើការអភិវឌ្ឍថ្នាក់មូលដ្ឋាន (People Centered Development) និងធ្វើយ៉ាងណាជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ជាដើម។ ប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាននឹងជួបជាមួយតំណាងអន្តរសភាអាស៊ាន (APA), តំណាងយុវជនអាស៊ាន និងបណ្តាតំណាងសង្គមស៊ីវិលអាស៊ានផងដែរដើម្បីស្តាប់យោបល់និងធានាថាគំនិតយោបល់និងអនុសាសន៍ភាគីពាក់ព័ន្ធមកពីវិស័យផ្សេងៗនេះនឹងត្រូវបញ្ចូលក្នុងគោលនយោបាយអាស៊ាន។ ការធ្វើបែបនេះ វានឹងអាចធានាបាននូវប្រយោជន៍សហគមន៍ទាំងមូល។

ក្រៅពីនេះ មេដឹកនាំអាស៊ានក៏នឹងយកពេលពិភាក្សាគ្នាពីទំនាក់ទំនងជាមួយមហាអំណាចធំៗដូចជាចិននិងអាមេរិក ក្នុងពេលដែលមានការប្រែប្រួលភូមិសាស្ត្រនយោបាយតំបន់។ សញ្ញាវិជ្ជមានក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយចិន ស្របពេលដែលភាគីជម្លោះសមុទ្រចិនដូចជាហ្វីលីពីនផ្លាស់ប្តូរជំហរចំពោះមហាយក្សចិនដោយត្រឡប់មកជជែកពិភាក្សាប្រឹក្សាយោបល់ជាជាងប្រឈមមុខគ្នា។ ចំណែករដ្ឋអាស៊ាន ហាក់បីដូចជាបារម្ភចំពោះគោលជំហររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ មកកាន់តំបន់អាស៊ាននិងអាស៊ីទាំងមូលផង។ គ្រប់យ៉ាងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមិនច្បាស់លាស់ ព្រោះ ដូណាល់ ត្រាំ សម្រេចចិត្តដូចម្តេចគ្មានអ្នកណាអាចទាយដឹងឡើយ។ បើសិនជា ដូណាល់ ត្រាំ មកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ានៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខ វាអាចជម្រះមន្ទិលសង្ស័យផងដែរថា អាមេរិកនៅបន្តឱបក្រសោបអាស៊ានទៀតឬអត់។

ហ្វីលីពីននឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៣១ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលផ្សេងទៀតដែលមានមេដឹកនាំប្រទេសជាដៃគូសន្ទនាចូលរួមផងចាប់ពីថ្ងៃ ១០ ដល់ថ្ងៃ ១៤ នៅ Clark នាខេត្ត Pampanga។

២.អាស៊ាននឹងជជែកពីយុទ្ធសាស្ត្របន្ធូរបន្ថយកម្តៅឧបទ្វីបកូរ៉េ

ក្រៅពីបញ្ហាដែលលើកឡើងខាងលើ មេដឹកនាំអាស៊ានក៏នឹងពិភាក្សាគ្នាពីភាពតានតឹងនៅឧបទ្វីបកូរ៉េផងដែរ ស្របពេលដែលអាមេរិកកំពុងសម្ញែងយោធានិងគម្រាមប្រើទ័ព តែកូរ៉េខាងជើងបន្តបាញ់មីស៊ីលឌឺដងឲ្យអាមេរិកវិញទៀត។ ស្ថានភាពតានតឹងនិងប្រឈមមុខគ្នាមិនធ្លាប់មាននេះ អាចនឹងក្លាយជា គ្រោះថ្នាក់ឬអាចជាសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរផង។

អាស៊ានមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការជួយកាត់បន្ថយកម្តៅនិងភាពតានតឹងនៅឧបទ្វីបកូរ៉េទាំងមូល។ ក្រៅពីរដ្ឋមួយចំនួនមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋឯកោ កូរ៉េខាងជើង សហគមន៍អាស៊ានទាំងមូលបានដើរតួជាវេទិកាមួយដ៏សំខាន់ដែលអាចទាក់ទាញឲ្យកូរ៉េខាងជើងបន្តចូលតុពិភាក្សាក្នុងវេទិកាតំបន់អាស៊ាន (ARF) ជារៀងរាល់ឆ្នាំមកនេះ។ ដូច្នេះហើយ គេសង្ឃឹមថា អាស៊ាននឹងអាចបន្តដើម្បីជួយសម្របសម្រួល កាត់បន្ថយកម្តៅ និងបញ្ចៀសសង្គ្រាមដែលអាចកើតឡើងនៅពេលណាមួយខាងមុខ។

៣.ហ្វីលីពីនរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន តែសន្តិសុខស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែងពីភេរវជន

ដោយឡែក គេកំពុងយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាសន្តិសុខនៅហ្វីលីពីន ខណៈដែលប្រទេសនេះកំពុងមរមាញឹករៀបចំកិច្ចប្រជុំរាប់រយកិច្ចប្រជុំនៅតំបន់សំខាន់ៗជាច្រើនទូទាំងប្រទេស។ ថ្មីៗនេះសន្តិសុខនៅហ្វីលីពីនទាំងមូលកាន់តែដុនដាបខ្លាំង ដោយសារក្រុមភេរវជន Abu Sayyaf ចាប់ផ្តើមអុកឡុកកាន់តែខ្លាំងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។

នៅយប់ថ្ងៃ ១៧មេសា គេឃើញមានការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកពីរគ្រាប់នៅក្រុង Tacurong ធ្វើឲ្យមនុស្សប្រាំពីរនាក់រងរបួសផង។ ក្រោយការផ្ទុះនេះ ប៉ូលិសបានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យពីរនាក់ ហើយគេមិនទាន់អាចសន្និដ្ឋានបានច្បាស់លាស់ថា អ្វីជាគោលដៅពិតប្រាកដនៃការបំផ្ទុះគ្រាប់នេះឡើយ។ ប៉ុន្តែគេវាយតម្លៃថា ករណីបំផ្ទុះគ្រាប់នេះអាចពាក់ព័ន្ធក្រុមឧទ្ទាមរណសិរ្សរំដោះម៉ូស្លីម Moro ( Moro Islamic Liberation Front)។

ចំណែកកាលពីថ្ងៃ ១១ មេសា ក្រុមទាហានរដ្ឋាភិបាលបានប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយក្រុម Abu Sayyaf និងបណ្តាញក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាមឬដែស្ហ (Daesh) នៅក្រុង Bohol ផង រហូតបណ្តាលឲ្យមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់១០នាក់ស្លាប់ក្នុងនោះមានទាហានរដ្ឋភិបាលផងដែរ។ Bohol ជាកន្លែងដែល ប្រតិភូអាស៊ានយ៉ាងហោចណាស់ ២០០នាក់ចូលរួមកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធជាច្រើននៅសប្តាហ៍នេះ។

ទោះបីជាស្ថានភាពមិនសូវស្រួលក៏ដោយ កិច្ចប្រជុំនេះនៅតែរៀបចំឡើងតាមការគ្រោងទុកដដែល។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសហ្វីលីពីន Robespierre Bolivar បានប្រាប់សារព័ត៌មាន ហ្វីលីពីន Inquirer ថា ប្រតិភូអាស៊ានទាំងអស់ដែលត្រូវមកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះបានបញ្ជាក់ប្រាប់ថាពួកគេនឹងមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំនេះ ហើយមកទល់ពេលនេះគ្មានប្រទេសអាស៊ានណាមួយលើកឡើងពីក្តីបារម្ភរឿងសន្តិសុខនៅហ្វីលីពីនឡើយ។

ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសន្តិសុខនេះដែរ រដ្ឋមន្ត្រីមហាផ្ទៃស្តីទីហ្វីលីពីន បានធានាថា សន្តិសុខជារួមត្រូវបានរឹតបន្តឹងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងបំផុត ហើយវានឹងគ្មានបញ្ហាអ្វីកើតឡើងឡើយ។

រីឯប្រធានក្រុមកងកម្លាំងសន្តិសុខពិសេសសម្រាប់កិច្ចប្រជុំអាស៊ាននិងជាប្រធានផ្នែកព័ត៌មាននៃប៉ូលិសជាតិហ្វីលីពីន Napoleon Taas បានប្រកាសផងដែរថា ការធានាសន្តិសុខមេដឹកនាំអាស៊ាននិងប្រតិភូអាស៊ានទាំងអស់ត្រូវបានរៀបចំអស់រួចរាល់ហើយមួយខែមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៣០នៅក្រុង Pasay មកដល់ម្ល៉េះ៕