អន្តរជាតិ
មហាយក្សចិនគ្មានមហិច្ឆតាប្រើគំនិតផ្តួចផ្តើម«ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ»ដើម្បីកែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកឡើយ
×![]()
កិច្ចប្រជុំកំពូល «ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយដើម្បីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ»ថ្ងៃ១៤ ឧសភា នឹងប្រមូលផ្តុំបណ្តាភាគីពាក់ព័ន្ធតាំងពីប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាល, តំណាងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ, អង្គការអន្តរជាតិ និងអ្នកជំនាញផងដើម្បីពិភាក្សាផ្លាស់ប្តូរយោបល់និងកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីៗដើម្បីអាចអនុវត្តគម្រោងអភិវឌ្ឍហេរដ្ឋាចនាសម្ព័ន្ធនេះដោយជោគជ័យ។ មានមតិរិះគន់ថា ដោយទទួលបានគាំទ្រច្រើនពីបណ្តាប្រទេសនានាពាសពេញពិភពលោក ចិនកំពុងត្រៀមផ្លាស់ប្តូរសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកស្របពេលដែលអាមេរិកព្យាយាមដកខ្លួនចេញឆ្ងាយពីចរន្តសាកលភាវូបនីយកម្ម។ តែអ្នកជំនាញជឿជាក់ថា ចិនគ្មានមហិច្ឆតាប្រើប្រាស់គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះដើម្បីឈានទៅកែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកឡើយ។
ក្រុងប៉េកាំងនឹងរៀបចំស្វាគមន៍មេដឹកនាំពិភពលោកនិងបណ្តាប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនដែលនឹងមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយដើម្បីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិចាប់ពីថ្ងៃ ១៤ ដល់ថ្ងៃ ១៥ ខែឧសភានេះ។ វេទិកាដ៏ធំនិងសំខាន់នេះនឹងបើកទ្វារឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដែលចូលរួមក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយជជែកពិភាក្សាផ្លាស់ប្តូរយោបល់និងកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីៗដើម្បីឈានទៅអនុវត្តគម្រោងនេះដោយជោគជ័យ។
អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិ លោក Lui Chang បានរំពឹងថា កិច្ចប្រជុំខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយរបស់ចិននៅពេលខាងមុខនឹងផ្តល់ឱកាសច្រើនសម្រាប់រាល់ភាគីដែលចូលរួមទាំងអស់ជាពិសេសបង្កើតទំនាក់ទំនងនិងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការបន្ថែមឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ ហើយកិច្ចប្រជុំខាងមុខនេះ ចិនក៏ត្រៀមបញ្ចេញគម្រោង ឬគំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីផ្សេងទៀត។
លោកបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«អ្វីដែលសំខាន់ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជិនពីង នឹងបញ្ចេញសារសំខាន់ផ្សេងៗទៀតពាក់ព័ន្ធគម្រោង តាមរយៈសុន្ទរកថារបស់លោកនាកិច្ចប្រជុំខាងមុខនេះ។ យើងអាចរំពឹងបានថា លោកនឹងផ្តល់សុន្ទរកថាសង្ខេបពីភាពជោគជ័យ ក៏ដូចជាអនុសាសន៍នានាពាក់ព័ន្ធគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយដែលត្រូវបានអនុវត្តប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ រួមទាំងសេចក្តីប្រកាសផ្សេងទៀតជាច្រើនទៀត»។
រដ្ឋាភិបាលចិនប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការគៀងគររកការគាំទ្រពីសំណាក់ប្រទេសនានាលើពិភពលោកដើម្បីឲ្យគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះអាចសម្រេចជោគជ័យនៅពេលអនាគត។ កិច្ចប្រជុំកំពូលថ្ងៃ ១៤ ដល់ថ្ងៃ ១៥ ឧសភា នឹងបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ពីការគាំទ្រជាសកលចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះព្រោះមេដឹកនាំប្រទេសជិត ៣០ រួមទាំងប្រតិភូតំណាងប្រទេស, តំណាងអង្គការអន្តរជាតិ ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុជាច្រើនទៀតនឹងចូលរួមប្រជុំនៅចិននេះ។
អវត្តមានមេដឹកនាំលោកខាងលិច មិនមែនជាការព្រងើយកន្តើយដាក់ចិន
ក្នុងកិច្ចប្រជុំខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយនៅចិន វានឹងមានបណ្តាប្រមុខរដ្ឋនិងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបរទេសចំនួន ២៨ ចូលរួម។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់បណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបភាគច្រើនមិនមានប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមកចូលរួមដោយផ្ទាល់ឡើយ។ សូម្បីតែនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសលោកស្រី Theresa May ដែលទទួលបានលិខិតអញ្ជើញផ្ទាល់ពីក្រុងប៉េកាំងក៏បដិសេធមកចូលរួមដោយផ្ទាល់ដែរ ដោយមានលេសថាលោកស្រីមានបញ្ហាផ្ទៃក្នុងដែលត្រូវដោះស្រាយ។ បើសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បញ្ជូនជំនួយការពិសេសរបស់ខ្លួន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីនៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ ឲ្យមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅចិននេះ។ ប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជាអាល្លឺម៉ង់និងបារាំងក៏មិនមានប្រធានាធិបតីឬនាយករដ្ឋមន្ត្រីមកចូលរួមដែរ។ ដូច្នេះហើយទោះសារព័ត៌មានមួយចំនួនផ្សាយថា ចិនរងការរើសអើងពីសំណាក់លោកខាងលិច។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញចិនខាងលើបានទាត់ចោលការលើកឡើងនេះ។ លោក Lui Chang បានពន្យល់ថា ប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួនកំពុងប្រឈមការលំបាកជាពិសេសបញ្ហាក្នុងស្រុកដូចជាការរៀបចំបោះឆ្នោតនិងមិនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅចិនឡើយ។ លោកបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«ប្រទេសអឺរ៉ុបខ្លះគេរវល់រឿងបោះឆ្នោតចំពេលជាមួយគ្នានេះ។ បារាំងក្តី អាល្លឺម៉ងក្តី និងអង់គ្លេសក្តី ប្រទេសទាំងបីនេះនឹងបញ្ជូនរដ្ឋមន្ត្រីមកជំនួសដើម្បីចូលរួមវេទិកា ហើយពួកគេជាតំណាងពិសេសរបស់ប្រទេសថែមទៀត»។
អាល្លឺម៉ង់នឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតសភានៅខែកញ្ញា។ ចំណែកបារាំងរវល់រឿងបោះឆ្នោតជុំទីពីរទើបរួចរាល់កាលពីថ្ងៃ ៧ខែឧសភា ដែលស្ថិតនៅរយៈពេលមួយសប្តាហ៍ពីការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅចិន។ ចំណែកអង់គ្លេសវិញ ក្រោយអនុវត្តមាត្រា ៥០នៃសន្ធិសញ្ញា Lisbon អង់គ្លេសចាប់ផ្តើមដំណើរការចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប ហើយអ្វីដែលសំខាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសបានប្រកាសរៀបចំបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិថែមទៀតនៅខែមិថុនាខាងមុខផង។ ដូច្នេះហើយវាសមហេតុផលម្យ៉ាងដែរ ដែលមេដឹកនាំប្រទេសទាំងនេះមិនអាចមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅចិនបាននៅពាក់កណ្តាលខែឧសភាខាងមុខ។
ថ្វីបើអ្នកជំនាញចិនយល់ឃើញវិជ្ជមានចំពោះអវត្តមានមន្ត្រីកំពូលប្រទេសលោកខាងលិចនាកិច្ចប្រជុំនៅចិនក៏ដោយ អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចនៃស្ថាប័ន PARAMI ROUNDTABLE GROUP លោកបណ្ឌិត Myo Thant បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗតាមសារអេឡិចត្រូនិកថ្មីៗថា លោកខាងលិចមិនសូវពេញចិត្តគម្រោងចិនឡើយ។ ប៉ុន្តែបណ្ឌិតរូបនេះចង់ឃើញលោកខាងលិចសម្របខ្លួន និងទទួលយកការផុសត្រដែតឡើងរបស់ចិនដើម្បីទទួលបានប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នា។
«លោកខាងលិច មិនចូលចិត្តគម្រោងខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយឡើយ។ ប៉ុន្តែពួកគេមិនអាចហាមចិនមិនឲ្យរះត្រដែតឡើងនៅអាស៊ីឡើយ។ វាជាដំណើរការដែលចាប់ផ្តើមតាំងពីក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ម្ល៉េះ។ បន្តិចម្តងៗ ចិនអាចនឹងទទួលបានការចូលរួមពីមហាយក្សឥណ្ឌាមួយទៀត។ ជារួមលោកខាងលិចត្រូវតែទទួលស្គាល់ ហើយសម្របខ្លួន។ ប៉ុន្តែចិនរីកលូតលាស់រហ័សពេករហូតដល់មនុស្សភាគច្រើនពិបាកគិតដល់ថាតើត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីឆ្លើយតបវិជ្ជមានដើម្បីបង្កើតប្រយោជន៍រួមគ្នានោះ »។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក Myo Thant។
ចិនមិនមានមហិច្ឆកែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកឡើយ តែជាអ្នកការពារនិងកែទម្រង់
បច្ចុប្បន្នគំនិតផ្តួចផ្តើម ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយនេះ ហាក់ទទួលបានការគាំទ្រច្រើនពីបណ្តាប្រទេសនានាលើពិភពលោកពីអាស៊ីដល់អឺរ៉ុប ដល់អាហ្វ្រិក។ គេយល់ថា វាបង្ហាញឲ្យឃើញពីការកើនឡើងឥទ្ធិពលរបស់ចិនក្នុងនាមជាមហាអំណាចពិភពលោកថ្មី ហើយចិនអាចនឹងត្រៀមកែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកផង។
អ្នកជំនាញចិនលោក Lui Chang បកស្រាយថា «គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ»របស់ចិនមានគោលដៅពង្រឹងការផ្សាភ្ជាប់ និងបង្កើតប្រយោជន៍ដល់រាល់ភាគីមិនថាប្រទេសអភិវឌ្ឍ ឬកំពុងអភិវឌ្ឍឡើយ។ អ្វីដែលគេគួរយល់គឺចិនមិនមានមហិច្ឆតាធំរហូតដល់រៀបចំឡើងវិញនូវសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដូចលោកខាងលិចធ្លាប់បារម្ភឡើយ។
«ចិនគ្មានមហិច្ឆតាធំរហូតដល់កែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកឡើយ។ អ្វីដែលចិនកំពុងព្យាយាមធ្វើគឺការពារសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលមានស្រាប់ និងលើកស្ទួយពាណិជ្ជកម្មសេរីនិងចរន្តសាកលភាវូបនីយកម្ម ដើម្បីប្រឆាំងការគាំពារនិយមដែលកើនឡើងខ្លាំងនៅលោកខាងលិច។ វាចាំបាច់ត្រូវមានកែទម្រង់មួយដែលមានការចូលរួមពីបណ្តាភាគីពាក់ព័ន្ធជាពិសេសប្រទេសអ្នកមាននិងប្រទេសអ្នកក្រទាំងអស់។ នេះជាអ្វីដែលចិនកំពុងធ្វើ»។ លោក Lui Chang បានបញ្ជាក់ដូច្នះ។
ចំណែកលោក Myo Thant មើលឃើញថា ថ្វីបើគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ចិនមានមានមហិច្ឆតានយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចធំក៏ដោយ វាត្រូវការពេលវេលាច្រើនដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ។ ហើយ វាក៏មិនមែនមានថា សម្រេចគោលដៅនេះធ្វើឲ្យចិនអាចក្តោបក្តាប់ពិភពលោកដែរ។ នេះក៏ដោយសារ មិនមែនមានតែចិន
ជំនួសឲ្យការបារម្ភ គេគួរយល់ថា គម្រោងនេះនឹងអាចផ្តល់ប្រយោជន៍ច្រើនសម្រាប់ពិភពលោក ដោយប្រទេសទាំងអស់អាចចូលរួមនិងទាញយកប្រយោជន៍បាន។ វាមិនខុសពីការបង្កើតអ៊ីនធឺណែតដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍យោធាអាមេរិក តែឥឡូវនេះវាក្លាយជាបណ្តាញដែលគ្រប់គ្នាអាចប្រើប្រាស់បាន។
សូមបញ្ជាក់ថា គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ (OBOR) ឬវិថីសូត្រ ខ្សែក្រវ៉ាត់សេដ្ឋកិច្ច និង គំនិតផ្តួចផ្តើមផ្លូវសូត្រសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី ២១ (The Silk Road Economic Belt and the 21st Century Maritime Road Initiative) ត្រូវបានដាក់ចេញនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ដោយប្រមុខរដ្ឋចិនលោក ស៊ី ជិនពីង ។ គោលបំណងស្នូលនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះគឺធ្វើយ៉ាងណាកសាងចំណងសេដ្ឋកិច្ចតាមរយៈការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបង្កើតការផ្សាភ្ជាប់ពីអាស៊ីទៅអឺរ៉ុប ឆ្លងទៅដល់អាហ្វ្រិកដោយវាផ្អែកលើផ្លូវពាណិជ្ជកម្មសម័យបុរាណ។ មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះមានការចូលរួមពីបណ្តាប្រទេសនានាទាំងពិភពលោកច្រើនជាង ៦៥ មានទាំងអាស៊ី, អាហ្វ្រិកនិងអឺរ៉ុបផងដែរ។ ដើម្បីគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុដល់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏ធំនេះ ធនាគារវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ី (AIIB)ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងផងដែរនៅចុងឆ្នាំ២០១៥ ៕
ក្រុងប៉េកាំងនឹងរៀបចំស្វាគមន៍មេដឹកនាំពិភពលោកនិងបណ្តាប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនដែលនឹងមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយដើម្បីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិចាប់ពីថ្ងៃ ១៤ ដល់ថ្ងៃ ១៥ ខែឧសភានេះ។ វេទិកាដ៏ធំនិងសំខាន់នេះនឹងបើកទ្វារឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដែលចូលរួមក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយជជែកពិភាក្សាផ្លាស់ប្តូរយោបល់និងកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីៗដើម្បីឈានទៅអនុវត្តគម្រោងនេះដោយជោគជ័យ។
អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិ លោក Lui Chang បានរំពឹងថា កិច្ចប្រជុំខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយរបស់ចិននៅពេលខាងមុខនឹងផ្តល់ឱកាសច្រើនសម្រាប់រាល់ភាគីដែលចូលរួមទាំងអស់ជាពិសេសបង្កើតទំនាក់ទំនងនិងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការបន្ថែមឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ ហើយកិច្ចប្រជុំខាងមុខនេះ ចិនក៏ត្រៀមបញ្ចេញគម្រោង ឬគំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីផ្សេងទៀត។
លោកបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«អ្វីដែលសំខាន់ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជិនពីង នឹងបញ្ចេញសារសំខាន់ផ្សេងៗទៀតពាក់ព័ន្ធគម្រោង តាមរយៈសុន្ទរកថារបស់លោកនាកិច្ចប្រជុំខាងមុខនេះ។ យើងអាចរំពឹងបានថា លោកនឹងផ្តល់សុន្ទរកថាសង្ខេបពីភាពជោគជ័យ ក៏ដូចជាអនុសាសន៍នានាពាក់ព័ន្ធគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយដែលត្រូវបានអនុវត្តប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ រួមទាំងសេចក្តីប្រកាសផ្សេងទៀតជាច្រើនទៀត»។
រដ្ឋាភិបាលចិនប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការគៀងគររកការគាំទ្រពីសំណាក់ប្រទេសនានាលើពិភពលោកដើម្បីឲ្យគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះអាចសម្រេចជោគជ័យនៅពេលអនាគត។ កិច្ចប្រជុំកំពូលថ្ងៃ ១៤ ដល់ថ្ងៃ ១៥ ឧសភា នឹងបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ពីការគាំទ្រជាសកលចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះព្រោះមេដឹកនាំប្រទេសជិត ៣០ រួមទាំងប្រតិភូតំណាងប្រទេស, តំណាងអង្គការអន្តរជាតិ ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុជាច្រើនទៀតនឹងចូលរួមប្រជុំនៅចិននេះ។
អវត្តមានមេដឹកនាំលោកខាងលិច មិនមែនជាការព្រងើយកន្តើយដាក់ចិន
ក្នុងកិច្ចប្រជុំខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយនៅចិន វានឹងមានបណ្តាប្រមុខរដ្ឋនិងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបរទេសចំនួន ២៨ ចូលរួម។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់បណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបភាគច្រើនមិនមានប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមកចូលរួមដោយផ្ទាល់ឡើយ។ សូម្បីតែនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសលោកស្រី Theresa May ដែលទទួលបានលិខិតអញ្ជើញផ្ទាល់ពីក្រុងប៉េកាំងក៏បដិសេធមកចូលរួមដោយផ្ទាល់ដែរ ដោយមានលេសថាលោកស្រីមានបញ្ហាផ្ទៃក្នុងដែលត្រូវដោះស្រាយ។ បើសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បញ្ជូនជំនួយការពិសេសរបស់ខ្លួន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីនៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ ឲ្យមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅចិននេះ។ ប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជាអាល្លឺម៉ង់និងបារាំងក៏មិនមានប្រធានាធិបតីឬនាយករដ្ឋមន្ត្រីមកចូលរួមដែរ។ ដូច្នេះហើយទោះសារព័ត៌មានមួយចំនួនផ្សាយថា ចិនរងការរើសអើងពីសំណាក់លោកខាងលិច។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញចិនខាងលើបានទាត់ចោលការលើកឡើងនេះ។ លោក Lui Chang បានពន្យល់ថា ប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួនកំពុងប្រឈមការលំបាកជាពិសេសបញ្ហាក្នុងស្រុកដូចជាការរៀបចំបោះឆ្នោតនិងមិនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅចិនឡើយ។ លោកបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«ប្រទេសអឺរ៉ុបខ្លះគេរវល់រឿងបោះឆ្នោតចំពេលជាមួយគ្នានេះ។ បារាំងក្តី អាល្លឺម៉ងក្តី និងអង់គ្លេសក្តី ប្រទេសទាំងបីនេះនឹងបញ្ជូនរដ្ឋមន្ត្រីមកជំនួសដើម្បីចូលរួមវេទិកា ហើយពួកគេជាតំណាងពិសេសរបស់ប្រទេសថែមទៀត»។
អាល្លឺម៉ង់នឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតសភានៅខែកញ្ញា។ ចំណែកបារាំងរវល់រឿងបោះឆ្នោតជុំទីពីរទើបរួចរាល់កាលពីថ្ងៃ ៧ខែឧសភា ដែលស្ថិតនៅរយៈពេលមួយសប្តាហ៍ពីការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅចិន។ ចំណែកអង់គ្លេសវិញ ក្រោយអនុវត្តមាត្រា ៥០នៃសន្ធិសញ្ញា Lisbon អង់គ្លេសចាប់ផ្តើមដំណើរការចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប ហើយអ្វីដែលសំខាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសបានប្រកាសរៀបចំបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិថែមទៀតនៅខែមិថុនាខាងមុខផង។ ដូច្នេះហើយវាសមហេតុផលម្យ៉ាងដែរ ដែលមេដឹកនាំប្រទេសទាំងនេះមិនអាចមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅចិនបាននៅពាក់កណ្តាលខែឧសភាខាងមុខ។
ថ្វីបើអ្នកជំនាញចិនយល់ឃើញវិជ្ជមានចំពោះអវត្តមានមន្ត្រីកំពូលប្រទេសលោកខាងលិចនាកិច្ចប្រជុំនៅចិនក៏ដោយ អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចនៃស្ថាប័ន PARAMI ROUNDTABLE GROUP លោកបណ្ឌិត Myo Thant បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗតាមសារអេឡិចត្រូនិកថ្មីៗថា លោកខាងលិចមិនសូវពេញចិត្តគម្រោងចិនឡើយ។ ប៉ុន្តែបណ្ឌិតរូបនេះចង់ឃើញលោកខាងលិចសម្របខ្លួន និងទទួលយកការផុសត្រដែតឡើងរបស់ចិនដើម្បីទទួលបានប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នា។
«លោកខាងលិច មិនចូលចិត្តគម្រោងខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយឡើយ។ ប៉ុន្តែពួកគេមិនអាចហាមចិនមិនឲ្យរះត្រដែតឡើងនៅអាស៊ីឡើយ។ វាជាដំណើរការដែលចាប់ផ្តើមតាំងពីក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ម្ល៉េះ។ បន្តិចម្តងៗ ចិនអាចនឹងទទួលបានការចូលរួមពីមហាយក្សឥណ្ឌាមួយទៀត។ ជារួមលោកខាងលិចត្រូវតែទទួលស្គាល់ ហើយសម្របខ្លួន។ ប៉ុន្តែចិនរីកលូតលាស់រហ័សពេករហូតដល់មនុស្សភាគច្រើនពិបាកគិតដល់ថាតើត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីឆ្លើយតបវិជ្ជមានដើម្បីបង្កើតប្រយោជន៍រួមគ្នានោះ »។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក Myo Thant។
ចិនមិនមានមហិច្ឆកែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកឡើយ តែជាអ្នកការពារនិងកែទម្រង់
បច្ចុប្បន្នគំនិតផ្តួចផ្តើម ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយនេះ ហាក់ទទួលបានការគាំទ្រច្រើនពីបណ្តាប្រទេសនានាលើពិភពលោកពីអាស៊ីដល់អឺរ៉ុប ដល់អាហ្វ្រិក។ គេយល់ថា វាបង្ហាញឲ្យឃើញពីការកើនឡើងឥទ្ធិពលរបស់ចិនក្នុងនាមជាមហាអំណាចពិភពលោកថ្មី ហើយចិនអាចនឹងត្រៀមកែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកផង។
អ្នកជំនាញចិនលោក Lui Chang បកស្រាយថា «គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ»របស់ចិនមានគោលដៅពង្រឹងការផ្សាភ្ជាប់ និងបង្កើតប្រយោជន៍ដល់រាល់ភាគីមិនថាប្រទេសអភិវឌ្ឍ ឬកំពុងអភិវឌ្ឍឡើយ។ អ្វីដែលគេគួរយល់គឺចិនមិនមានមហិច្ឆតាធំរហូតដល់រៀបចំឡើងវិញនូវសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដូចលោកខាងលិចធ្លាប់បារម្ភឡើយ។
«ចិនគ្មានមហិច្ឆតាធំរហូតដល់កែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកឡើយ។ អ្វីដែលចិនកំពុងព្យាយាមធ្វើគឺការពារសណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលមានស្រាប់ និងលើកស្ទួយពាណិជ្ជកម្មសេរីនិងចរន្តសាកលភាវូបនីយកម្ម ដើម្បីប្រឆាំងការគាំពារនិយមដែលកើនឡើងខ្លាំងនៅលោកខាងលិច។ វាចាំបាច់ត្រូវមានកែទម្រង់មួយដែលមានការចូលរួមពីបណ្តាភាគីពាក់ព័ន្ធជាពិសេសប្រទេសអ្នកមាននិងប្រទេសអ្នកក្រទាំងអស់។ នេះជាអ្វីដែលចិនកំពុងធ្វើ»។ លោក Lui Chang បានបញ្ជាក់ដូច្នះ។
ចំណែកលោក Myo Thant មើលឃើញថា ថ្វីបើគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ចិនមានមានមហិច្ឆតានយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចធំក៏ដោយ វាត្រូវការពេលវេលាច្រើនដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ។ ហើយ វាក៏មិនមែនមានថា សម្រេចគោលដៅនេះធ្វើឲ្យចិនអាចក្តោបក្តាប់ពិភពលោកដែរ។ នេះក៏ដោយសារ មិនមែនមានតែចិន
ជំនួសឲ្យការបារម្ភ គេគួរយល់ថា គម្រោងនេះនឹងអាចផ្តល់ប្រយោជន៍ច្រើនសម្រាប់ពិភពលោក ដោយប្រទេសទាំងអស់អាចចូលរួមនិងទាញយកប្រយោជន៍បាន។ វាមិនខុសពីការបង្កើតអ៊ីនធឺណែតដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍យោធាអាមេរិក តែឥឡូវនេះវាក្លាយជាបណ្តាញដែលគ្រប់គ្នាអាចប្រើប្រាស់បាន។
សូមបញ្ជាក់ថា គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ (OBOR) ឬវិថីសូត្រ ខ្សែក្រវ៉ាត់សេដ្ឋកិច្ច និង គំនិតផ្តួចផ្តើមផ្លូវសូត្រសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី ២១ (The Silk Road Economic Belt and the 21st Century Maritime Road Initiative) ត្រូវបានដាក់ចេញនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ដោយប្រមុខរដ្ឋចិនលោក ស៊ី ជិនពីង ។ គោលបំណងស្នូលនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះគឺធ្វើយ៉ាងណាកសាងចំណងសេដ្ឋកិច្ចតាមរយៈការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបង្កើតការផ្សាភ្ជាប់ពីអាស៊ីទៅអឺរ៉ុប ឆ្លងទៅដល់អាហ្វ្រិកដោយវាផ្អែកលើផ្លូវពាណិជ្ជកម្មសម័យបុរាណ។ មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះមានការចូលរួមពីបណ្តាប្រទេសនានាទាំងពិភពលោកច្រើនជាង ៦៥ មានទាំងអាស៊ី, អាហ្វ្រិកនិងអឺរ៉ុបផងដែរ។ ដើម្បីគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុដល់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏ធំនេះ ធនាគារវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ី (AIIB)ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងផងដែរនៅចុងឆ្នាំ២០១៥ ៕
Tag:
OBOR
ចិន
Lui Chang
Myo Thant
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
