បញ្ហាព្រំដែនឥណ្ឌា-ចិន កម្រើកជាថ្មី ខណៈនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ូឌី ជួបប្រធានាធិបតិ ត្រាំ

អន្តរជាតិ

បញ្ហាព្រំដែនឥណ្ឌា-ចិន កម្រើកជាថ្មី ខណៈនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ូឌី ជួបប្រធានាធិបតិ ត្រាំ

27, Jun 2017 , 10:39 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

បញ្ហាព្រំដែនឥណ្ឌាចិនផ្ទុះឡើងជាថ្មីនៅដើមសប្តាហ៍នេះ បន្ទាប់ពីកងទ័ពល្បាតព្រំដែនរបស់ឥណ្ឌាឆ្លងដែនចូលដីចិននៅតំបន់ទីបេ។ ចិនបានទាមទារឲ្យឥណ្ឌាគោរពបូរណភាពដែនដីខ្លួន និងទារឲ្យកងទ័ពឥណ្ឌាចាកចេញភ្លាមៗដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហាប្រឈម។ បញ្ហាព្រំដែននេះកើតឡើងស្របពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅអាមេរិក ដើម្បីរឹតបន្តឹងចំណងការទូតទ្វេភាគីរវាងឥណ្ឌានិងអាមេរិកក្រោមអាណត្តិលោក ដូណាល់ ត្រាំ។

ក្រសួងការពារជាតិ និងក្រសួងការបរទេសចិនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចោទប្រកាន់ថា កងកម្លាំងល្បាតព្រំដែនរបស់ឥណ្ឌា បានឆ្លងដែនចូលទឹកដីខ្លួននៅថ្ងៃ ២៦ មិថុនានេះ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ផ្សាយថា រដ្ឋាភិបាលចិន ហាក់បង្ហាញការខឹងសម្បារខ្លាំងនៅពេលដែលមានកងទ័ពឥណ្ឌាឆ្លងដែនចូលទឹកដីខ្លួនពីរដ្ឋ ស៊ីគីម (Sikkim) ចូលដល់តំបន់ទីបេនោះ។

ក្រសួងការបរទេសចិនបានអំពាវនាវឲ្យឥណ្ឌាប្រញាប់ប្រញាល់ដកទ័ពចេញពីទឹកដីខ្លូន គោរពបូរណភាពដែនដី និងគោរពរាល់សន្ធិសញ្ញាដែលភាគីទាំងពីរបានចុះរួមគ្នាពាក់ព័ន្ធបញ្ហាព្រំដែននោះ។ ក្រសួងដដែលនេះបានបញ្ជាក់ថាខ្លួនក៏បានសម្រេចផ្អាកការអនុញ្ញាតឲ្យមានការដើរក្បួនធម្មយាត្រាឆ្លងកាត់ភ្នំ Nathu La ដែលភ្ជាប់រដ្ឋស៊ីគីមរបស់ឥណ្ឌាជាមួយតំបន់ទីបេដែរ។

តាមពិតទៅតំបន់ភ្នំ Nathu La ជាតំបន់ដែលភ្ជាប់ទឹកដីចិន និងឥណ្ឌា ហើយវាក៏ជាទីតាំងដែលសង្គ្រាមព្រំដែនរវាងឥណ្ឌានិងចិនកើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៦៧ដែរ។

ថ្វីបើមានការចោទប្រកាន់សំណាក់ចិនក៏ដោយចំពោះការបំពារបំពានព្រំដែននេះក្តី គេមិនទាន់ឃើញមានការឆ្លើយតបពីខាងឥណ្ឌាឡើយមកដល់ពេលនេះ។

តាមពិតទៅទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងឥណ្ឌានិងចិនមិនសូវល្អយូរមកហើយដោយសារតែជម្លោះព្រំដែនរួមគ្នា ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងកាន់តែធ្លាក់ចុះ និងល្អក់កករខ្លាំងក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយ។ វាកាន់តែអាក្រក់ក៏ដោយសារក្រុងប៉េកាំងគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលក្រុងឥស្លាមម៉ាបាតចូលរួមក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយរបស់ខ្លួន ហើយគម្រោងសង់ច្រករបៀងសេដ្ឋកិច្ចនឹងត្រូវឆ្លងកាត់តំបន់កាស្មៀដែលជាតំបន់ជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃរវាងឥណ្ឌានិងប៉ាគីស្ថាននោះ។ ឥណ្ឌាបានពហិកាចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយដែលរៀបចំឡើងនៅក្រុងប៉េកាំងកាលពីខែឧសភាកន្លងមកដែរ ដើម្បីបង្ហាញការមិនបំពេញចិត្តចំពោះគម្រោងចិននិងប៉ាគីស្ថានគ្រោងសម្រេចរួមគ្នានេះ។

- បញ្ហាព្រំដែនកើតឡើងស្របពេលនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាទស្សនកិច្ចនៅអាមេរិក

អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់បញ្ហាប្រទាញប្រទង់ព្រំដែនរវាងមហាយក្សអាស៊ីទាំងពីរនេះកើតឡើងស្របពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាលោក នារិន្ទ្រា ម៉ូឌី បំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។ ទស្សនកិច្ចនេះគឺផ្តោតសំខាន់លើពង្រឹទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីជាមួយអាមេរិកក្រោមអាណត្តិប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ។

មហាយក្សចិនមិនសូវសប្បាយចិត្តទេនៅពេលដែលឥណ្ឌា និងអាមេរិកកាន់តែខិតជិតគ្នានិងពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកាន់តែស៊ីរីជម្រៅនោះ។ កាលពីឆ្នាំមុនចិនអាក់អន់ចិត្តចំពោះឥណ្ឌាម្តងរួចទៅហើយព្រោះឥណ្ឌានិងអាមេរិកបានសម្រេចចុះកិច្ចព្រមព្រៀងផ្គត់ផ្គង់ភស្តុភារយោធា (Logistics Support Agreement) ដែលអនុញ្ញាតឲ្យភាគីទាំងពីរអាចប្រើប្រាស់ដែនទឹក ដែនគោក ដែនអាកាសគ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការយោធា, ផ្គត់ផ្គង់ភស្តុភារ និង ជួសជុសផងដែរ។ ការសម្រេចកិច្ចព្រមព្រៀងប្រវត្តិសាស្ត្រនេះបង្ហាញពីការខិតជិតគ្នារវាងមហាអំណាចប្រជាធិបតេយ្យទាំងពីរ ហើយអ្វីដែលសំខាន់ ទាំងចិន និង ប៉ាគីស្ថានសុទ្ធតែបារម្ភពីបញ្ហានេះ។

ត្រឡប់មកវិញ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា ម៉ូឌី បានជួបពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកលោក រិច ធីល័រសិន និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកលោក ជេម ម៉ាទីស មុននឹងជួបពិភាក្សាជាមួយប្រធានាធិបតី ត្រាំ។ ប្រធានបទជាច្រើនត្រូវបានមេដឹកនាំទាំងពីរលើកមកជជែកគ្នាក្នុងជំនួបជាលើកដំបូងនេះ ក្នុងនោះមានបញ្ហាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចទ្វេភាគី, ការពារជាតិ, សន្តិសុខ និងបញ្ហាផ្សេងទៀតជាច្រើនផ្សេងទៀត។ ឥណ្ឌានិងសហរដ្ឋអាមេរិកប្តេជ្ញាពង្រឹងចំណងទំនងទ្វេភាគីដើម្បីប្រឆាំងភេរវកម្ម និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលកើតឡើងនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន ស្របពេលដែលអាមេរិកត្រៀមបញ្ជូនទ័ព ៥ពាន់នាក់បន្ថែមទៅទីនោះ។

យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP លោក ត្រាំ បានអះអាងថា ទំនាក់រវាងឥណ្ឌានិងអាមេរិកគ្មានពេលណាដែលរឹងមាំ និងល្អប្រសើរដូចពេលនេះទេ។ ចំណែកលោក ម៉ូឌី ឯណោះវិញសង្ឃឹមថា ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងអាមេរិក និងឥណ្ឌាកាន់តែប្រសើរឡើង ជាពិសេសវិស័យពាណិជ្ជកម្មតែម្តង។ ឥណ្ឌាស្វាគមន៍កក់ក្តៅចំពោះ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដែលចង់ដាក់ទុនរកស៊ីនៅឥណ្ឌាផងដែរនៅពេលអនាគត។

ទំនាក់ទំនងឥណ្ឌានិងអាមេរិកកាន់តែប្រសើរឡើងក្នុងជំនាន់ប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដោយអាមេរិកបានសម្រេចលុបចោលការហាមឃាត់ទិដ្ឋាការធ្វើដំណើរប្រឆាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាលោក នារិន្ទ្រា ម៉ូឌី ក្រោយលោកជាប់ឆ្នោតនៅឆ្នាំ ២០១៤។ លោក អូបាម៉ា ក៏បានអញ្ជើញនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែរ ហើយលោកក៏ក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកទីមួយដែលអញ្ជើញចូលរួមថ្ងៃបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញក្រោយឥណ្ឌាទទួលឯករាជ្យឆ្នាំ ១៩៤៧។

ប៉ុន្តែទោះជាបែបណាក៏ដោយ ភាគីឥណ្ឌាហាក់បីដូចជារក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាប្រឈមការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ហើយបញ្ហានេះមិនត្រូវបានលើកឡើងក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងមេដឹកនាំទាំងពីរឡើយ។ គេចាំច្បាស់ថា ប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានចោទថា ឥណ្ឌានេះចូលរួមក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងប្រែប្រួលអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស ក៏ព្រោះតែចង់បានជំនួយប៉ុណ្ណោះ។ឥណ្ឌាខឹងសម្បារដែរ ហើយឆ្លើយតបវិញភ្លាមៗថា ខ្លួនមិនមែនព្រោះតែចង់បានជំនួយទេ តែខ្លួនមានឆន្ទៈចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុពិភពលោកប៉ុណ្ណោះ។