វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក៖ អឺរ៉ុបជាតួឯក, ចិនអួតខ្លួនឯង ឯអាមេរិកគិតតែប្រយោជន៍

អន្តរជាតិ

វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក៖ អឺរ៉ុបជាតួឯក, ចិនអួតខ្លួនឯង ឯអាមេរិកគិតតែប្រយោជន៍

26, Jan 2018 , 2:14 pm

រូបភាព

ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា

នៅឯវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទីក្រុងដាវ៉ូស ប្រទេសស្វ៊ីស មេដឹកនាំអឺរ៉ុបជាច្រើនបានចេញមុខប្រឆាំងនយោបាយជាតិនិយម គាំពារនិយម និងបានជំរុញចរន្តសាកលភាវូបនីយកម្មក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម។ ចិនឯណោះវិញ ក៏ប្រកាសពីនយោបាយបើកចំហសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនសម្រាប់អ្នកវិនិយោគទាំងអស់ដើម្បីការអភិវឌ្ឍរួមគ្នា។ ខុសពីគេឯង អាមេរិកនឹងបន្តយុទ្ធនាការជំរុញនយោបាយ «America First» ជាមួយនឹងការសន្យាថា ខ្លួននឹងមិនបែរខ្នងដាក់ពិភពលោកឡើយ។

វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកលើកទី៤៨ កំពុងធ្វើឡើងនៅទីក្រុងដាវ៉ូស សហព័ន្ធស្វ៊ីស ហើយគ្រោងបញ្ចប់នៅទី២៦ ខែមករានេះ។ ជំនួបប្រចាំឆ្នាំរវាងមេដឹកនាំពិភពលោក មហាសេដ្ឋីប្រាក់វាល់លានដុល្លារ និងសេដ្ឋកិច្ចវិទូ ធ្វើឡើងក្នុងបរិបទដែលពិភពលោកជួបចរន្តពីរ។ ទីមួយ គឺការងើបឡើងនៃនយោបាយគាំពារនិយម និយាយឲ្យចំគឺនយោបាយថ្មីរបស់អាមេរិកក្រោមរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ និងការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចសេរីភាវូបនីយកម្ម។

១. អឺរ៉ុបដើរតួឯកក្នុងការជំរុញពាណិជ្ជកម្មសេរី

ក្នុងកិច្ចប្រជុំដែលរៀបចំនៅតំបន់ភ្នំ Alp មេដឹកនាំប្រទេសអឺរ៉ុបធំៗបីបានព្រមានពីការវិលត្រឡប់ទៅរកនយោបាយជាតិនិយមក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ខណៈដែលចរន្តមួយនេះហាក់លេចជារូបរាងខ្លាំងក្រោយការឡើងកាន់អំណាចរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅអាមេរិក។ ប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ប៉ាវឡូ ជេនទីឡូនី និងអធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ អែនជែឡា មឺហ្គែល បានជំរុញឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសកលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។

ក្នុងន័យរិះគន់លោក ត្រាំ លោកស្រី មឺហ្គែល និយាយថា អាល្លឺម៉ង់ប្ដេជ្ញាចិត្តក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយពហុភាគី ហើយសកម្មភាពឯកតោភាគី និងការគាំពារនិយមមិនមែនជាដំណោះស្រាយឡើយ។ លោក ម៉ាក្រុង លើកឡើងពីសារសំខាន់នៃយន្តការពហុភាគី និងសមាហរណកម្មស៊ីជម្រៅ ហើយបារាំងនឹងដើរតួដើម្បីជោគជ័យខ្លួនផង និងអឺរ៉ុបផង។ ឯលោក ជេនទីឡូនី បញ្ជាក់ថា វាជារឿងត្រឹមត្រូវដែលគិតពីប្រយោជន៍ខ្លួនឯង តែអ្វីៗក៏មានកម្រិតដែរ។

អឺរ៉ុប ដែលជួបបញ្ហាជាច្រើនដូចជាការចាកចេញរបស់អង់គ្លេស វិបត្តិអ៊ុយក្រែន និងលំហូជនភៀសខ្លួន បានប្រឹងប្រែងជំរុញចរន្តសេដ្ឋកិច្ចសេរី ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួម ខណៈអាមេរិកអនុវត្តនយោបាយគិតតែខ្លួនឯង។ ជំហររបស់អាមេរិក គឺជាឱកាសសម្រាប់អឺរ៉ុបក្នុងការពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនលើឆាកអន្តរជាតិ បំពេញចន្លោះប្រហោងបន្សល់ទុកការដើរចេញរបស់អាមេរិក ស្របពេលដែលមេដឹកនាំសមាជិកអឺរ៉ុបក៏មានជំហរជំរុញមុខមាត់អឺរ៉ុបឡើងវិញដែរ។

២. ចិនអួតខ្លួនឯងក្នុងការបើកចំហសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់បរទេស

ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនភីង មិនបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងដាវ៉ូស សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨ ឡើយ។ លោក លីវ ហឺ (Liu He) មន្ត្រីជំនិត ដែលគេជឿថានៅពីក្រោយនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ស៊ី បានបង្ហាញវត្តមានជំនួសវិញ។ ការបើកចំហ ឱកាស ការអភិវឌ្ឍ គឺជាពាក្យបីម៉ាត់ សង្ខេបចេញពីសុន្ទរកថារបស់មន្ត្រីចិនរូបនេះ ដែលចង់ប្រាប់ពិភពលោកថា ការបើកចំហសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិន គឺជាឱកាសដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍរួមគ្នា។

ក្នុងន័យនេះ ចិននឹងលើកទឹកចិត្តការវិនិយោគ និងសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក សំដៅបង្កើតទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចទ្រង់ទ្រាយធំជាមួយប្រទេសផ្សេង ក៏ដូចជាបង្កើតសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកបើកចំហមួយ។ យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Xinhua លោក លីវ បញ្ជាក់ថា ចិននឹងអនុញ្ញាតឲ្យទីផ្សារដើរតួសំខាន់ក្នុងការបែងចែកធនធាន និងជំរុញការអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីកម្មសិទ្ធិ ជាពិសេសកម្មសិទ្ធិបញ្ញាតែម្ដង។

លើសពីនោះ ក្រុងប៉េកាំង នឹងធ្វើសមាហរណកម្មស៊ីជម្រៅថែមទៀតជាមួយនឹងបទបញ្ញត្តិអន្តរជាតិក្នុងវិស័យជំនួញ សម្រួលការចូលទៅរករកស៊ីក្នុងទីផ្សារចិន បើកចំហវិស័យសេវាកម្ម និងហិរញ្ញវត្ថុ ព្រមទាំងបង្កើតបរិយាកាសវិនិយោគដ៏ទាក់ទាញផងដែរ។ លោក លីវ បានរំឭកសម្ដីលោក ស៊ី ក្នុងមហាសន្និបាតបក្សលើកទី១៩ ថា ចិននឹងមិនបិទទ្វាររបស់ខ្លួន មិនខ្វល់ពីប្រទេសផ្សេងឡើយ តែនឹងបើកចំហកាន់តែធំៗថែមទៀត។

បើតាមសុន្ទរកថាខាងលើ ចិនមាននយោបាយផ្ទុយពីគ្នាស្ទើរទាំងពីស្រុងពីអាមេរិកលើសំណុំរឿងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិនេះ។ ចិនកាន់តែបើកចំហ ឯអាមេរិកកាន់តែខ្វល់ពីខ្លួនឯង និងរឹតត្បិតសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ចិនទំនងជាមិនឲ្យឱកាសបែបនេះកន្លងផុតឡើយ ហើយច្បាស់ណាស់ថា ចិននឹងឆក់យកឱកាសកម្រនេះដើម្បីពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនទៅទូទាំងពិភពលោក។

៣. អាមេរិកបន្តឱបនយោបាយ America First

ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ នឹងថ្លែងទៅកាន់កិច្ចប្រជុំវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ហើយគេរំពឹងថា លោកនឹងអួតអាងពីនយោបាយតម្កល់ផលប្រយោជន៍អាមេរិកជាធំនៅចំពោះមុខអ្នកចូលរួមដែលមាននិន្នការទៅរកចរន្តពាណិជ្ជកម្មសេរី និងការបើកចំហទីផ្សារ។ មុនទៅដល់ទីក្រុងដាវ៉ូស ត្រាំ បានផ្ញើសារទុកមុនថា លោកនឹងប្រាប់មេដឹកនាំពិភពលោកឯទៀតឲ្យបានដឹងច្បាស់ពីគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកបច្ចុប្បន្ន។

គោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិក ក៏គ្មានអ្វីក្រៅតែពីគិតប្រយោជន៍ខ្លួនឯងមុនប្រយោជន៍រួមដែរ។ អាមេរិក ដែលធ្លាប់ជាជន្ទល់គួរឲ្យទុកចិត្តរបស់ពិភពលោក កំពុងធ្វើឲ្យគេឯបាត់បង់ជំនឿអស់ទៅហើយដោយសារស្នាដៃលោក ត្រាំ ។ អាមេរិកបានដើរចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយលោក ត្រាំ កំពុងគំរាមលុបចោលកិច្ចព្រមពៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអាមេរិកខាងជើង (NAFTA) ។ ចុងក្រោយលោកបានចាត់វិធានការគាំពារនិយមជាច្រើនលើកទៀត។

ដំណើរសព្វថ្ងៃរបស់អាមេរិក គឺទៅរកនយោបាយគាំពារនិយម តែរដ្ឋបាលលោក ត្រាំ ប្រាប់ពិភពលោកថា អាមេរិកនៅតែបើកចំហរជានិច្ចចំពោះការធ្វើជំនួញនោះ។ ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកដែលអាមេរិកចង់បាន គឺការរកស៊ីត្រូវតែគោរពប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមក ដោយស្មើភាព និងយុត្តិធម៌ និងមិនមែនភាគីម្ខាងចំណេញ ហើយម្ខាងទៀតខាតឡើយ។ ក្នុងសារនៅលើ Twitter លោក ត្រាំ បញ្ជាក់ថា ចុងក្រោយ អាមេរិកនឹងឈ្នះម្ដងទៀត៕