ជីប៊ូទី៖ រដ្ឋអាហ្វ្រិកដែលមានបានដោយលុយជួលដីឲ្យមហាអំណាចសង់មូលដ្ឋានយោធា

អន្តរជាតិ

នយោបាយអន្តរជាតិ

ជីប៊ូទី៖ រដ្ឋអាហ្វ្រិកដែលមានបានដោយលុយជួលដីឲ្យមហាអំណាចសង់មូលដ្ឋានយោធា

14, Apr 2018 , 9:30 pm

រូបភាព

រូបថត AFP

ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា

រដ្ឋអាហ្វ្រិកជីប៊ូទី បានក្លាយជាមូលដ្ឋានយោធារបស់មហាអំណាចពិភពលោកជាច្រើន។ អាមេរិក បារាំង អ៊ីតាលី ជប៉ុន និងចុងក្រោយចិនបានបោះទីតាំងយោធារបស់ខ្លួននៅប្រទេសនេះ។ មានទីតាំងជាប់មាត់សមុទ្រក្រហម និងឈូងសមុទ្រអាដែន ជីប៊ូទីស្ថិតនៅលើទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់ក្រោមក្រសែភ្នែកមហាអំណាច។ វត្តមានរបស់មហាអំណាចទាំងនេះធ្វើឲ្យជីប៊ូទីដ៏ក្រីក្រក្លាយជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនផង តែក៏ធ្វើឲ្យប្រទេសនេះជួបបញ្ហាដែរ។

ស្ថិតនៅមាត់ច្រកខាងត្បូងទៅកាន់សមុទ្រក្រហម ដែលជាផ្លូវពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់មួយ ជីប៊ូទី បានទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍មហាអំណាចធំៗ។ មានប្រជាជនមិនដល់មួយលាននាក់ផង ជីប៊ូទី គឺជាមូលដ្ឋានយោធាអាមេរិក មហាអំណាចអឺរ៉ុប និងអាស៊ី ជាមួយនឹងហេតុផលខុសៗគ្នា។ មហាអំណាចខ្លះដាក់ទ័ពដើម្បីគោលដៅប្រឆាំងភេរវកម្ម ខ្លះការពារនាវាដឹកជញ្ជូនពីការគំរាមកំហែងរបស់ចោរសមុទ្រ និងខ្លះទៀតបង្កើតមូលដ្ឋានទ័ពដើម្បីផ្គត់ផ្គង់សម្ភារ។

ក្នុងនាមជាអតីតអាណានិគមរបស់ជីប៊ូទី បារាំងបានរក្សាមូលដ្ឋាយោធាបរទេសមួយកន្លែងរដ្ឋអាហ្វ្រិកមួយនេះ ជាមួយនឹងកងទ័ពជាច្រើនពាន់នាក់ នាវាចម្បាំង យន្តហោះ និងរថពាសដែកជាច្រើនទៀត។ នៅឆ្នាំ២០០១ ក្រោយហេតុការវាយប្រហារភេរវកម្មលើអាគារភ្លោះ អាមេរិកក៏បានបង្កើតមូលដ្ឋានទ័ព Camp Lemonnier នៅជីប៊ូទី។ នេះជាមូលដ្ឋានទ័ពធំជាងគេនៅអាហ្វ្រិក និងមានគោលដៅគាំទ្រយុទ្ធនាការប្រឆាំងភេរវកម្មនៅយេម៉ែន និងអាហ្វ្រិកជារួមដែរ។

នៅឆ្នាំ២០១១ កងស្វ័យការពារជប៉ុនចំនួន១៨០នាក់ ត្រូវបានពង្រាយនៅជីប៊ូទី ដែលជាមូលដ្ឋានជប៉ននៅបរទេសទីមួយ។ បន្ទាយទ័ពជប៉ុនមានទំហំ១២ហិកតា ស្ថិតនៅក្បែរបន្ទាយ Camp Lemonnier របស់អាមេរិក។ បេសកកម្មរបស់ជប៉ុន គឺចូលរួមក្នុងកម្លាំងអន្តរជាតិដើម្បីប្រមាញ់ក្រុមចោរសមុទ្រនៅឈូងសមុទ្រអាដែន និងដែនទឹកនៅក្បែសូម៉ាលី។ រដ្ឋអឺរ៉ុបអ៊ីតាលី ក៏មានមូលដ្ឋានទ័ពផ្ទាល់ខ្លួននៅជីប៊ូទីដែរ ខណៈអាល្លឺម៉ង់ និងអេស្ប៉ាញប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានទ័ពបារាំង។

ចិន គឺជាមហាអំណាចចុងក្រោយគេដែលបោះទីតាំងយោធានៅរដ្ឋអាហ្វ្រិកស្ថិតចំតំបន់កុយរមាសអាហ្វ្រិក។ នៅឆ្នាំ២០១៧ ចិន បានបើកមូលដ្ឋានទ័ពនៅបរទេសដំបូងគេរបស់ខ្លួននៅក្បែរមូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិកតែម្ដង។ កិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីបង្ហាញថា ចិនអាចរក្សាវត្តមានយោធានៅជីប៊ូទីដល់ឆ្នាំ២០២៦ និងអាចពង្រាងយោធាបានចំនួនមួយម៉ឺននាក់ផង។ នេះជាយុទ្ធសាស្ត្របង្ហាញសាច់ដុំកម្លាំងជើងទឹកផង និងចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិផង។

ជាមួយនឹងវត្តមានយោធាមហាអំណាចច្រើនបែបនេះ ជីប៊ូទី ទទួលបានទាំងផលវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន។ ផលប្រយោជន៍វិជ្ជមានទីមួយ គឺការទទួលបានប្រាក់ចំណូលសន្ធឹកសន្ធាប់ ព្រោះមហាអំណាចទាំងនោះត្រូវជួលដីដើម្បីសាងសង់មូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។ បើតាមសារព័ត៌មាន Al Jazeera អាមេរិកត្រូវបង់ឲ្យជីប៊ូទីមួយឆ្នាំ៦៣លានដុល្លារសម្រាប់រយៈពេល១០ឆ្នាំ។ ឯជប៉ុនវិញបង់១.២លានដុល្លារ ហើយចិនបង់លុយចំនួន២០លានដុល្លារ បន្ថែមពីលើការវិនិយោគរាប់ពាន់លានដុល្លាររួចស្រេចហើយនោះ។

ចំណូលសន្ធឹកសន្ធាប់នេះ បានជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជីប៊ូទីយ៉ាងខ្លាំង។ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ជីប៊ូទីបានកើនឡើងទ្វេដង ហើយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ការតភ្ជាប់ក្នុងស្រុកដូចជាកំពង់ផែ និងផ្លូវដឹកជញ្ជូន ត្រូវបានសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់។ ប្រភពហិរញ្ញវត្ថុដ៏សំខាន់នៃផែនការទាំងនេះ គឺបានមកពីការវិនិយោគរបស់ចិន។ សម្រាប់ជីប៊ូទី វត្តមានមូលដ្ឋានទ័ពបរទេស មិនត្រឹមតែជួយការពារប្រទេសនេះឡើយ តែក៏ជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។

យ៉ាងណាមិញ ជីប៊ូទីក៏ប្រឈមមុខបញ្ហាដោយសារវត្តមានទាហានមហាអំណាចជាច្រើននេះដែរ។ ដូចដឹងស្រាប់ តំបន់កុយរមាសអាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ាដែលនៅក្បែរជីប៊ូទី ជាតំបន់មានសន្តិសុខផុយស្រួយ និងមានជម្លោះមិនចេះដាច់ ហើយទាហានបរទេសទាំងនោះក៏មានបេសកកម្មប្រយុទ្ធនៅទីនោះដែរ។ នេះមានន័យថា ជីប៊ូទីកំពុងបង្កើតសត្រូវដោយប្រយោល គឺមិនមែនតាមរយៈការជីប៊ូទីផ្ទាល់ឡើយ តែដោយសារមហាអំណាចតែម្ដង៕