ពីនេះ ពីនោះ
«ខណ្ឌ, ខន្ធ, ខាន់, ខ័ន និងខ័ឌ្គ»បញ្ជាក់ន័យខុសគ្នាបែបណា?
× ពាក្យពេចន៍ទាំងអស់នេះ វចនានុក្រុមរបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានបែងចែកនិយមន័យខុសគ្នា ហើយការប្រើប្រាស់ក៏ផ្សេងគ្នាដែរ។ តើពាក្យទាំងអស់នេះ មានខ្លឹមសារខុសគ្នាដូចម្តេច?
«ខណ្ឌ» សំដៅលើ សង្កាត់, ប៉ែក, កំណត់, ប៉ែកអាណាខេត្ត ដូចជា ខណ្ឌដូនពេញ, ព្រះរាជខណ្ឌ, ទៅឥតមានល័ក្ខខណ្ឌ ជាដើម។ ចំពោះពាក្យ«ខន្ធ» ជាបាលី មានន័យថា ដើម, គំនរ, ពួក, ប្រជុំ, កង និងកំណត់។ ខន្ធសម្រាប់ប្រើផ្សំពាក្យជាមួយពាក្យដទៃ ដូចជា រូបក្ខន្ធ, វេទនាខន្ធ, សញ្ញាខន្ធ,សង្ខារក្ខន្ធ និងវិញ្ញាណក្ខន្ធ។ ឧទាហរណ៍៖ ទំលាយខន្ធ ឬរំលងខន្ធ(ស្លាប់, ទម្លាយខ្លួន), រំលត់ខន្ធ(ចូលនិព្វាន)។
ចំណែកពាក្យ «ខាន់, ខ័ន និងខ័ឌ្គ» សម្រាប់បញ្ជាក់ន័យថា ជាគ្រឿងសស្ត្រាមួយប្រភេទ ផ្លែមានមុខទាំងពីរខាង មានសណ្ឋានដូចផ្លែលំពែង ប៉ុន្តែធំជាងលំពែង ដងខ្លីច្រើនជាងដងលំពែង មានស្រោមសម្រាប់សូកចង្កេះបាន ដោយមានខ្សែចងស្រាក់ភ្ជាប់នឹងស្រោមនោះ។
ពលរដ្ឋខ្មែរ តែងហៅគ្រឿងសស្ត្រានេះជាសំនៀងសៀមថា ខ័ន(ព្រះខ័ន ឬព្រះខាន់) ព្រោះសៀមសរសេរជា ខររត៍ ដោយបំលែងជាសំស្ត្រឹតថា ខឌ្ត។ តែយើងតែងតែប្រកាន់ខ្ជាប់ពាក្យ ព្រះខន្ធ យូរលង់មកហើយ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com