ប្រមុខការទូតអាមេរិកផ្តើមទស្សនកិច្ចនៅអាស៊ាន និងពពាយនាយរកការគាំទ្រគោលគំនិត «ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»

អន្តរជាតិ

ប្រមុខការទូតអាមេរិកផ្តើមទស្សនកិច្ចនៅអាស៊ាន និងពពាយនាយរកការគាំទ្រគោលគំនិត «ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»

31, Jul 2018 , 5:17 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនឹងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅតំបន់អាស៊ាននៅសប្តាហ៍នេះដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់។ ប្រមុខការទូតអាមេរិករូបនេះនឹងបន្តពពាយនាយឲ្យបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ចូលរួមគាំទ្រ«គោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក» ដែលមានសេរីភាព និងការបើកចំហផង។

ពីថ្ងៃពុធទី ១ ខែសីហា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកលោក ម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ (Mike Pompeo) នឹងចាប់ផ្តើមទស្សនកិច្ចរបស់ខ្លួនចេញពីម៉ាឡេស៊ី ហើយបន្តមកកាន់សិង្ហបុរី និងបញ្ចប់នៅឥណ្ឌូណេស៊ី។ មុនចាប់ផ្តើមទស្សនកិច្ចនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានបន្តអំពាវនាវឲ្យអាស៊ានគាំទ្រគោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែរ។

ក្នុងវេទិកាធុរកិច្ចឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (Indo-Pacific Business Forum) នារដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនថ្ងៃចន្ទទី ៣០ ខែកក្កដា លោក ប៉ុមប៉េអូ បានពន្យល់ជាថ្មីពីគោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលសេរី និងបើកចំហ ប៉ុន្តែការពន្យល់របស់រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះហាក់មានគោលដៅផ្តោតលើមហាយក្សចិនដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយប្រទេសអាស៊ាននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងផង។

១.អាមេរិកជំទាស់រាល់អ្នកដែលចង់ក្តោបក្តាប់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងមូល
លោក ប៉ុមប៉េអូ បានបកស្រាយថា គោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកគឺជាទស្សនវិស័យច្បាស់លាស់របស់រដ្ឋបាលអាមេរិកក្នុងសតវត្សទី ២១នេះ។ គោលបំណងធំផុតរបស់អាមេរិកគឺភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងកាន់តែស៊ីជម្រៅលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ, វប្បធម៌ និងសន្តិសុខជាមួយតំបន់អាស៊ាន។

«ដូចប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តនិងមិត្តនៅអាស៊ីជាច្រើន អាមេរិកប្រយុទ្ធដើម្បីឯករាជ្យពីចក្រភពដែលចង់បានភាពខ្ពង់ខ្ពស់ផុតគេ។ ដូច្នេះយើងនឹងស្វែងរកឱកាសក្តោបក្តាប់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកឡើយ ហើយយើងក៏ប្រឆាំងរាល់ប្រទេសដែលចង់ធ្វើបែបនោះដូចគ្នា»។ លោក ប៉ុមប៉េអូ បាននិយាយដូច្នេះ។

ទាក់ទិននឹងគោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលសេរី និងបើកចំហវិញ លោក ប៉ុមប៉េអូ បានបកស្រាយថា សេរីភាពមានន័យថា ប្រទេសទាំងអស់អាចការពារអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន រួចផុតពីការគំរាមកំហែងរបស់ប្រទេសដទៃ។ ក្នុងកម្រិតជាតិ សេរីភាពគឺសំដៅលើអភិបាលកិច្ចល្អ និងការធានាថា ប្រជាជនអាចទទួលបានសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាននិងសេរីភាពពេញលេញ។
លោកបន្ថែមដូច្នេះ៖«ពេលនិយាយដល់ការបើកចំហវិញ យើងចង់មានន័យថា រាល់ប្រទេសទាំងអស់អាចទទួលបានសិទ្ធិប្រើប្រាស់ និងភ្ជាប់ទៅកាន់សមុទ្រ និងផ្លូវអាកាសបានដោយសេរី។ យើងចង់បានដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីចំពោះបញ្ហាជម្លោះដែនដី និងដែនសមុទ្រ។ វាជាគន្លឹះសំខាន់ក្នុងការរក្សាសន្តិភាពអន្តរជាតិ»។

ក្នុងន័យសេដ្ឋកិច្ចវិញ លោក ប៉ុមប៉េអូ បានអះអាងថា ការបើកចំហនេះផ្តោតសំខាន់លើពាណិជ្ជកម្មដែលមានយុត្តិធម៌ និងបំពេញប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមក។ វាមានន័យថា ភាគីទាំងអស់អាចបង្កើតបរិយាកាសល្អសម្រាប់ការវិនិយោគ រក្សាតម្លាភាពក្នុងការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀង និងការផ្សាភ្ជាប់ផង។ វាអាចធានាឲ្យមានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាពដូចគ្នាដែរ។

២.អាមេរិកស្វែងរកការគាំទ្រពីអាស៊ានចំពោះ«គោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»
ត្រឡប់មកផ្តោតលើទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខការទូតអាមេរិកនេះវិញម្តង។ ពេលទៅដល់ម៉ាឡេស៊ី លោក ប៉ុមប៉េអូ នឹងជួបជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ម៉ាឡេស៊ី ដោយលោកជជែកពីការពង្រឹងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ, ទំនាក់ទំនងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខរវាងអាមេរិកជាមួយម៉ាឡេស៊ីផងដែរ។ ទស្សនកិច្ចរបសរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនៅម៉ាឡេស៊ីកើតឡើងជាលើកដំបូងបំផុត ចាប់ពីម៉ាឡេស៊ីជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលថ្មីដែលដឹកនាំដោយលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់។

ចាកចេញពីម៉ាឡេស៊ី លោកនឹងបន្តទៅសិង្ហបុរីទៀត ដោយលោកនឹងជួបពិភាក្សាជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរីលោក លី សៀនឡុង និងសមភាគីសិង្ហបុរីលោក វីវៀន បាឡាសគ្រីស្នាន់ (Vivian Balakrishnan) និង ចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់តំបន់ជាច្រើនក្នុងនោះមានវេទិកាតំបន់អាស៊ាន (ARF), កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ីបូព៌ា (EAS), កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាមេរិក-អាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោម (LMI)។

បើតាមក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក ប៉ុមប៉េអូ នឹងយកលើកយកគោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដាក់ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយបណ្តារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន និងជំរុញឲ្យមានការគាំទ្រគោលគំនិតនេះកាន់តែទូលំទូលាយផងក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន។ ចំណែកបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង ការប្រឆាំងភេរវកម្ម និងសមុទ្រចិនខាងត្បូងក៏ជាប្រធានបទចម្បងនៃជំនួបកំពូលរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកជាមួយប្រមុខការទូតនៃប្រទេសក្នុងតំបន់នាពេលខាងមុខនេះដូចគ្នា។

នាវេទិកាធុរកិច្ចឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកម្សិលមិញដែរ លោក ប៉ុមប៉េអូ បានប្រកាសរួចរាល់ហើយពីគំនិតផ្តួចផ្តើមផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់គាំទ្រ និងជំរុញការផ្សាភ្ជាប់ឲ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធរវាងអាមេរិក និងអាស៊ានដែរ ហើយលោកសង្កត់ធ្ងន់ថាវានឹងមានគំនិតផ្តួចផ្តើមផ្សេងទៀតដែលនឹវត្រូវដាក់ចេញពេលលោកមកប្រជុំនៅសិង្ហបុរី។

លោក ប៉ុមប៉េអូ បានអធិប្បាយដូច្នេះថា៖«អាស៊ានស្ថិតនៅចំកណ្តាលនៃតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយវាមានតួនាទីស្នូលក្នុងការជំរុញគោលគំនិតឥណ្ឌូណេស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកដែលអាមេរិកកំពុងតំណាងឲ្យផង។ នេះជាហេតុផលមួយដែលអាមេរិកបញ្ចេញកញ្ចប់ហិរញ្ញវត្ថុ ១១៣ លានដុល្លារសម្រាប់គាំទ្រស្ថាប័នសំខាន់ៗក្នុងតំបន់រួមមាន អាស៊ាន គំនិតផ្តួជផ្តើមផ្សាភ្ជាប់អាស៊ាន-អាមេរិក (US-ASEAN Connect), កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APEC), គំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោម (LMI) ក៏ដូចជាសមាគមរង្វង់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា (IORA)ផងដែរ។ វានឹងមានគម្រោងផ្សេងទៀតចុងសប្តាហ៍នេះ»។

គំនិតផ្តួចផ្តើមហិរញ្ញវត្ថុរបស់អាមេរិកសម្រាប់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលើនេះដែរ ផ្តោតលើវិស័យស្នូលមួយចំនួនមានដូចជាសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល, ថាមពល និងហេរដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាដើម។

ប្រទេសចុងក្រោយដែលជាគោលដៅនៃទស្សនកិច្ចរបស់លោក ប៉ុមប៉េអូ គឺឥណ្ឌូណេស៊ី។ វត្តមានរបស់លោក ប៉ុមប៉េអូ នៅឥណ្ឌូណេស៊ី គឺកើតឡើងមុនពេលខួប៧០ឆ្នាំនៃការបង្កើតចំណងការទូតរវាងអាមេរិកនិងឥណ្ឌូណេស៊ី។

ក្នុងទស្សនកិច្ចនេះ ប្រមុខការទូតឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងពិភាក្សាពីជាមួយសមភាគីឥណ្ឌូណេស៊ីពីលទ្ធភាពក្នុងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ, ពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគទ្វេភាគីផងដែរ។ តំណាងរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ នឹងបង្ហាញជំហររបស់អាមេរិកក្នុងការគាំទ្រតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ាន និងគាំទ្រភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងការរក្សាសេរីភាព និង ការបើកចំហនៃតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដូចគ្នា៕