ក្រុងប៉េកាំងរំពឹងសម្រេចបញ្ចប់ការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មថ្នាក់តំបន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ (RCEP) ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ នេះជាលើកឡើងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក លី ខឹឈាំង នៅថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា អំឡុងពេលថ្លែងសុន្ទរកថាមួយនៅសិង្ហបុរី។
ការបញ្ចប់ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម RCEP ទំនងជានឹងត្រូវលើកពេលជាថ្មីម្តងទៀត បើទោះជាមានការប្តេជ្ញាចិត្តពីភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការពន្លឿនការចរចាក្តី។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលចិនលោក លី ខឹឈាំង បានផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមថា ការបញ្ចប់កិច្ចចរចានឹងអាចកើតឡើងនៅឆ្នាំក្រោយ។
«យើងនឹងប្រកាសការសម្រេចចុងក្រោយនៃការចរចាដ៏ម៉ត់ចត់លើកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចថ្នាក់តំបន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ហើយចិនសង្ឃឹមនឹងសម្រេចបានកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនាឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខ»។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Xinhua បានស្រង់សម្តីលោក លី ដូច្នេះ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនរូបនេះបានអះអាងបន្ថែមថា អាស៊ាន ចិន និងដៃគូសន្ទនាផ្សេងទៀត បានចំណាយពេលអស់ជាង ៦ឆ្នាំសម្រាប់ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច ដែលគ្របដណ្តប់ស្ទើពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជនសរុបរបស់ពិភពលោក។
បើតាមការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការចរចា វាមានសញ្ញាវិជ្ជមានច្រើន ហើយភាគីបានឯកភាពគ្នាលើជំពូកចំនួនប្រាំពីរក្នុងចំណោមជំពូកទាំងអស់ ១៨ ដែលមានក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ដូច្នេះ ត្រឹមឆ្នាំ ២០១៩ ភាគីទាំងអស់អាចនឹងបិទបញ្ចប់ការចរចាជាផ្លូវការហើយ។
ត្រឡប់មកវិញ លោក លី បានគូសបញ្ជាក់ទៀតថា ក្នុងបរិបទនៃកំណើនគោលនយោបាយគាំពារនិយម និងការដើរថយក្រោយនៃពាណិជ្ជកម្មសេរីនោះ ការពន្លឿនសម្រេចលើកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP វាមិនត្រឹមតែផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏បានផ្ញើសារដ៏ខ្លាំងក្លាមួយនៃការប្រកាន់ខ្ជាប់ និងលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្មសេរីផងដែរ។
RCEP ជាកិច្ចព្រមព្រៀងពហុភាគីដែលដឹកនាំដោយចិន ហើយវាក៏ប្រកួតប្រជែងនឹងអតីតកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក (TPP) ដែលអាមេរិកធ្លាប់ដឹកនាំដែរ។ ប៉ុន្តែក្រោយលោក ត្រាំ ចូលកាន់តំណែងលោកសម្រេចដកអាមេរិកចេញ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានគេប្តូរឈ្មោះទៅជាកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងជឿនលឿនសម្រាប់ភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក (CPTPP) ។ ចំណែកកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP មានទំហំធំជាង ហើយមានរួមបញ្ចូលមហាអំណាច ចិន, ជប៉ុន, ឥណ្ឌា, កូរ៉េខាងត្បូង, អូស្ត្រាលី, នូវែលសេឡង់ និងសមាជិកអាស៊ានទាំងដប់ផង។ រាប់បញ្ចូលគ្នា វាមានប្រជាជនស្មើនឹងពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជនពិភពលោក,មានទំហំផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបប្រមាណ៣០ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកពិភពលោកផងដែរ។
គោលបំណងនៃការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មធំមហិមានេះឡើង គឺដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសជាសមាជិកទាំង១៦។ បន្ថែមពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកាត់បន្ថយគម្លាតការអភិវឌ្ឍក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសជាសមាជិក កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ក៏មានគោលដៅជំរុញការចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ផងដែរ។ គេមើលឃើញថា នៅពេលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះចេញរូបរាងជាផ្លូវការនោះ វានឹងក្លាយជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីធំបំផុតលើពិភពលោក។
សូមបញ្ជាក់ថា ការចរចាជាផ្លូវការនៃកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ដំបូងឡើយ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ អំឡុងជំនួបកំពូលអាស៊ានលើកទី ២១ ដែលប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ សម្រាប់ការចរចានៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺផ្តោតសំខាន់លើបញ្ហាជាច្រើនដូចជា ពាណិជ្ជកម្មទំនិញ និងសេវាកម្ម, ការវិនិយោគ, កិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស និងសេដ្ឋកិច្ច, ទ្រព្យសម្បត្តិបញ្ញា (intellectual property), ការប្រកួតប្រជែង, ការដោះស្រាយជម្លោះ, ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក(e-commerce) និងសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម(SMEs) ជាដើម៕