ពីនេះ ពីនោះ
«គោដំបៅខ្នង ក្អែកហើររំលងរម្សាយកន្ទុយ» មានន័យថា អ្នកធ្វើខុសឆាប់ភ័យ!
× ដោយសាស្ត្រាចារ្យ ឈត ប៊ុនថង
ភ្នំពេញ៖ ក្នុងការអប់រំ ឬផ្ដល់គំនិតដល់កូនចៅរបស់ខ្លួនក្នុងសម័យបុរាណ ចាស់ទុំជំនាន់នោះតែងតែលើកឡើងនូវសុភាសិតផ្សេងៗ ដោយផ្ដើមចេញពីន័យត្រង់ និងថែមទាំងមានបង្កប់នូវន័យធៀបផងដែរ។ ជាក់ស្ដែង មានសុភាសិតមួយបានលើកឡើងថា«គោដំបៅខ្នង ក្អែកហើររំលងរម្សាយកន្ទុយ»។ តើអ្វីទៅជាន័យត្រង់ និងន័យធៀបក្នុងសុភាសិតនេះ? តើសុភាសិតនេះ មានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះសម្រាប់បុគ្គល គ្រួសារ ស្ថាប័ន និងសង្គមខ្មែរ?
ដើម្បីយល់ដឹងឱ្យបានច្បាស់ពីការបកស្រាយសុភាសិតនេះ យើងគួរផ្ដើមចេញពីការយល់ពាក្យគន្លឹះមួយចំនួន ទីមួយគឺក្អែក ដែលជាសត្វមួយប្រភេទស៊ីសាច់ឆៅជាអាហារ ជាពិសេស ស៊ីសាច់សាកសពសត្វ ឬគំរង់ រួមទាំងដំបៅរបស់សត្វផ្សេងៗផងដែរ។ ទី២ គោររម្សាយកន្ទុយ មានន័យថា គោលាតកន្ទុយត្រង់ភ្លឹង នៅពេលដែលវាថមថយកម្លាំង ដេក ឬភ្ញាក់ផ្អើលហេតុការណ៍អ្វីមួយ។
ន័យត្រង់ក្នុងសុភាសិត«គោដំបៅខ្នង ក្អែកហើររំលងរម្សាយកន្ទុយ» ចង់និយាយថា គោទាំងឡាយតែងតែរម្សាយកន្ទុយនៅពេលដែលសត្វក្អែកហើររំលងខ្នងរបស់វា ពីព្រោះវាខ្លាចសត្វក្អែកនោះចឹកស៊ីដំបៅខ្នងរបស់វា។ លក្ខណៈនៃប្រតិកម្មរបស់គោបែបនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈការដឹងដោយវិញ្ញាណ និងសភាវគតិរបស់វា ដែលតែងតែកើតឡើងជាប្រក្រតី។
ចំពោះន័យធៀបនៃសុភាសិត «គោដំបៅខ្នង ក្អែកហើររំលងរម្សាយកន្ទុយ» វិញ វាអាចសំដៅទៅដល់មនុស្សទាំងឡាយណាដែលមាបញ្ហា មានរឿង មានកំហុស មានចំណុចខ្សោយ លាក់បាំងរឿងអាក្រក់ ឬបទល្មើស ជាដើម ហើយដែលតែងតែរអៀសខ្លួន រអៀសចិត្ត បង្ហាញទឹកមុខភ័យខ្លាចខុសប្រក្រតី ឬបញ្ចេញឥរិយាបថដែលអាចធ្វើឱ្យអ្នកដទៃកត់សម្គាល់បាន នៅពេលដែលពួកគេបានឮអ្នកណាម្នាក់និយាយរឿងរ៉ាងដែលទំនងជាអាចពាក់ព័ន្ធនឹងរឿង បទល្មើស ឬបញ្ហាដែលខ្លួនបានលាក់បាំង ឬបានប្រព្រឹត្តខុស។
អត្ថន័យនៃសុភាសិតនេះ គេអាចយកទៅប្រើដើម្បីសង្កេតសមាជិកក្នុងគ្រួសារ មន្ត្រីក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ ស្ថាប័នឯកជន សមាជិកសង្គម ឬប្រើសម្រាប់ការសង្កេត ការតាមដាន និងការស្រាជ្រាវរកជនល្មើស ចោរ ភេរវករ ឬខ្មាំងបង្កប់ ជាដើម ដែលក្នុងនោះ មេដឹកនាំគ្រួសារ មេដឹកនាំស្ថាប័ន ឬអ្នកស៊ើបអង្គេត អាចប្រើប្រាស់វោហារសាស្ត្រ វិធីបែបចិត្រសាស្ត្រ ឬល្បិចដ៏ប៉ិនប្រសប់ផ្សេងៗដើម្បីបំភ័យមនុស្សដែលបានប្រព្រឹត្តខុសទាំងនោះឱ្យបង្ហាញខ្លួន ឬសារភាព ក្នុងបំណងវែកមុខរកអ្នកដែលបានលួចទ្រព្យសម្បត្តិ អ្នកភិតក្បត់ អ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើស ឃាតក ភេរវករ ឬជនក្បត់ ជាដើម។
ឆ្លងតាមការបកស្រាយសុភាសិតនេះ យើងបានសង្កេតឃើញថា សុភាសិត«គោដំបៅខ្នង ក្អែកហើររំលងរម្សាយកន្ទុយ»នេះ ពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការវែកមុខរកមនុស្សអាក្រក់ក្នុងគ្រួសារ ស្ថាប័ន សង្គម និងការស៊ើបអង្កេតរកជនល្មើស ជនខិលខូច ភេរវករ និងខ្មាំង ជាដើម។ ហេតុនេះ យុវនខ្មែរសម័យបច្ចុប្បន្ន គួរតែចេះចាំ និងយល់ដឹងពីអត្ថន័យ និងសារប្រយោជន៍របស់សុភាសិតនេះឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com