ច្បាប់ / សិទិ្ធមនុស្ស / តុលាការ
ជាតិ
អង្គការអន្តរជាតិ ស្នើឲ្យកម្ពុជា ទម្លាក់ច្បាប់ទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដចោល ដ្បិតយល់ថា ប៉ះពាល់សិទ្ធិមនុស្ស
លោក Phil Rebertson នាយករងអង្គការ HRW ប្រចាំតំបន់អាស៊ី (រូបពី AFP) និង លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ (រូបពីទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ជិន ម៉ាលីន)
×![]()
ដោយ: សារព័ត៌មានថ្មីៗ
អង្គការអន្តរជាតិ ធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស បង្ហាញក្តីបារម្ភថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនៅកម្ពុជា ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩ នឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិមនុស្ស ខណៈខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ អនុញ្ញាតឲ្យដាក់ពន្ធនាគារលើអ្នកបំពានវិធានការសុខាភិបាល។ ដូច្នេះ អង្គការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទម្លាក់ចោលសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះវិញ។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តបថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មានគោលបំណងការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋពីជំងឺកូវីដ-១៩ តែគ្មានគោលបំណងរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពអ្វីឡើយ។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ចេញនៅថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Right Watch) បានបង្ហាញពីគុណវិបត្តិមួយចំនួន នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងជំងឺឆ្លងកាចសាហាវប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងទៀត ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទើបនឹងតាក់តែងឡើង។ គុណវិបត្តិ ដែលអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សកម្រិតអន្តរជាតិដ៏ធំមួយនេះ មើលឃើញ គឺសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិមនុស្ស។
ដោយបារម្ភខ្លាចសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ ក្លាយជាផ្នែកមួយនៃការប៉ះពាល់សិទ្ធិមនុស្សបន្ថែមទៀត នៅពេលដាក់ឲ្យអនុវត្ត អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដកសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះចេញវិញ ដោយមិនគួរអនុម័តយកមកប្រើប្រាស់ឡើយ។ លោក ភិល រ៉ូបឺតសឹន (Phil Robertson) នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំតំបន់អាស៊ី បាននិយាយក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដូច្នេះថា៖«រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្កើតច្បាប់ស្តីពីការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នមួយរួចមកហើយ ហើយឥឡូវ បានស្នើឲ្យអនុម័តច្បាប់ទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩មួយបន្ថែមទៀត មានលក្ខណៈទូលំទូលាយនិងមិនច្បាស់លាស់ ដែលនឹងប៉ះពាល់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់សកម្មជននិងអ្នកប្រឆាំង»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌និងជាអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ឆ្លើយតបថា គោលបំណងនៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឡើង គឺដើម្បីប្រយោជន៍ប្រជាជាតិទាំងមូល ដូចជា ការពារសុខភាពសាធារណៈ និងការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋពីជំងឺរាតត្បាត ហើយក៏ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈដែរ។ លោក បន្តថា ការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ គឺគ្មានគោលបំណងរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗ មន្ត្រីច្បាប់និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលរូបនេះ ថ្លែងដូច្នេះថា៖«ការរិះគន់របស់គាត់ [អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស] ជាការរិះគន់មិនផ្អែកលើមូលដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សទេ [តែ] ផ្អែកលើផលប្រយោជន៍និងរបៀបវារៈនយោបាយ ហើយផ្អែកលើគំនុំគុំកួនផ្នែកនយោបាយច្រើនជាង»។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ដែលកម្រសរសើររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មើលឃើញទៀតថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងធ្វើឲ្យអាជ្ញាធរ អាចចោទប្រកាន់បុគ្គលឬក្រុមណាមួយ បានយ៉ាងស្រួល។ ជាមួយគ្នានេះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស រិះគន់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានតាក់តែង ដោយមិនបានឆ្លងកាត់ការត្រួតពិនិត្យពីស្ថាប័នឯករាជ្យ និងគ្មាននីតិវិធីការពារណាមួយឡើយ។
លោក ជិន ម៉ាលីន បកស្រាយថា ការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ គឺធ្វើទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់របស់កម្ពុជា។ លោក ពន្យល់ដូច្នេះថា៖«រដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់ផ្សេងទៀត មិនតម្រូវឲ្យយកសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ទៅពិភាក្សាជាមួយស្ថាប័នឯករាជ្យណាផង សំខាន់ធ្វើតាមនីតិវិធី ផ្ទៃក្នុង និង បញ្ញត្តិច្បាប់របស់កម្ពុជា»។
លោក ភិល រ៉ូបឺតសឹន លើកជាយោបល់ថា មេដឹកនាំកម្ពុជា គួរតែស្វែងរកកិច្ចសហការជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ប៉ុន្តែ មិនគួរគំរាមប្រជាពលរដ្ឋ ពីការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ក្រោមបទចោទបំពានវិធានការសុខាភិបាលឡើយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក បានអំពាវនាវដល់ភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ រដ្ឋាភិបាលបរទេស និង បណ្តាម្ចាស់ជំនួយ ដែលផ្តល់ជំនួយដល់កម្ពុជា រួមគ្នាជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យទម្លាក់ចោលវិញនូវរាល់វិធានការឬច្បាប់ ដែលតឹងរ៉ឹងនិងគ្មានសមាមាត្រ។
លោក ជិន ម៉ាលីន រិះគន់ត្រឡប់ទៅវិញថា លោក ភិល រ៉ូបឺតសឹន មិនបានតាមដានស្ថានការណ៍នៅកម្ពុជា។ លោក ប្រាប់ទៅលោក ភិល រ៉ូបឺតសឹន ថា ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ គឺរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទទួលបានការចូលរួមនិងការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ។ លោក លើកឡើង ទោះមានការចូលរួមនិងការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងណាក៏ដោយ តែដើម្បីឲ្យការគ្រប់គ្រងជំងឺកូវីដ-១៩ កាន់តែគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនិងកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព គឺនៅតែទាមទារឲ្យមានឧបករណ៍ច្បាប់គ្រប់គ្រាន់។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងយុត្តិធម៌រូបនេះ អធិប្បាយដូច្នេះថា៖«ការរៀបចំច្បាប់នេះ គឺបន្ថែមទៅលើវិធានការ ដែលបានដាក់ចេញកន្លងមក បន្ថែមទៅលើបទដ្ឋានគតិយុត្តិ ដែលមាននាពេលកន្លងមក និងបន្ថែមទៅលើកិច្ចចូលរួមអនុវត្ត និង កិច្ចសហការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនាពេលកន្លងមក»។
ថ្វីបើអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ព្យាយាមទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទម្លាក់ចោលវិញក្តី តែសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងជំងឺឆ្លងកាចសាហាវប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងទៀត បានឆ្លងកាត់ការអនុម័តយល់ព្រមពីរដ្ឋសភារួចទៅហើយ តាមរយៈកិច្ចប្រជុំនៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ប្រហែលជាមិនអាចថយក្រោយឡើយ គឺមានតែដំណើរការទៅមុខ ពោលគឺ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅព្រឹទ្ធសភា ដើម្បីអនុម័តបន្ត ហើយចុងក្រោយ នឹងត្រូវថ្វាយទៅព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីទ្រង់ចេញព្រះរាជក្រមប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ កំណត់ឲ្យពិន័យប្រាក់ពី១លានរៀល ដល់៥លានរៀលដដែល ដូចមានចែងក្នុងអនុក្រឹត្យលេខ២៧ អនុក្រ.បក ដែលរដ្ឋាភិបាល កំពុងអនុវត្ត ចំពោះអ្នកគេចវេះពីការធ្វើចត្តាឡីស័ក និងអ្នកលួចរត់ចេញពីកន្លែងធ្វើចត្តាឡីស័ក។ ប៉ុន្តែ បើពួកគេ មិនចូលធ្វើចត្តាឡីស័ក ឬលួចរត់ចេញពីកន្លែងធ្វើចត្តាឡីស័ក ហើយចម្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ដល់អ្នកទៃ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ តម្រូវឲ្យពិន័យពួកគេ ពី២លានរៀល ដល់២០លានរៀល និងត្រូវដាក់ពន្ធាគារពី៦ខែ ដល់៣ឆ្នាំ។ អនុក្រឹត្យលេខ២៧ អនុក្រ.បក ពុំបានចែងពីការដាក់ពន្ធនាគារនោះទេ។
ចំពោះអ្នកគេចវេះពីការព្យាបាល [ជំងឺកូវីដ-១៩] ឬលួចរត់ចេញពីកន្លែងព្យាបាល ត្រូវពិន័យពី៥លានរៀល ដល់២០លានរៀល ព្រមទាំងអាចជាប់ពន្ធនាគារពី១ឆ្នាំ ដល់៥ឆ្នាំ ហើយបើឆ្លងដល់អ្នកដទៃ អ្នកនោះ នឹងត្រូវមានទោសកាន់តែធ្ងន់ គឺត្រូវដាក់ពន្ធនាគារពី៥ឆ្នាំ ដល់១០ឆ្នាំ។ នេះបើតាមខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ខាងលើដដែល។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ចែងទៀតថា អ្នក ដែលមានចេតនាចម្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ដល់អ្នកដទៃ ត្រូវដាក់ពន្ធនាគារពី៥ឆ្នាំ ទៅ១០ឆ្នាំ ហើយបើចេតនាក្នុងការចម្លងដល់អ្នកដទៃនេះ ត្រូវបានរកឃើញថា ធ្វើឡើងដោយមានការរៀបចំជាក្រុមឬមានអង្គការចាត់តាំង អ្នកនោះ នឹងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារកាន់តែយូរ គឺពី១០ឆ្នាំ ទៅ២០ឆ្នាំ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស រំលេចក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនថា៖«បទប្បញ្ញត្តិ [នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ] នឹងបង្កឲ្យមានការរំលោភបំពានពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ទៅលើក្រុមមនុស្សនិងក្រុមសង្គមស៊ីវិល ដែលតែងជំទាស់នឹងគោលនយោបាយនិងវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាល»៕
Tag:
HRW
Phil Robertson
ជិន ម៉ាលីន
ច្បាប់ទប់ស្កាត់កូវីដ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
