ភ្នំពេញ៖ ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ជាដើមចមធំធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាធ្លាក់ចុះយ៉ាងសម្បើម រហូតដល់ -៣.១ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២០។ ធនាគារពិភពលោក(World Bank) បានគូសបញ្ជាក់ថា ការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកនៃសេដ្ឋកិច្ចនេះ គឺដោយសារកម្ពុជា ពឹងផ្អែកលើផលិតផលនាំចេញតែ៥មុខ គួបផ្សំនឹងទីផ្សារតូចចង្អៀត ព្រមទាំងធនធានហិរញ្ញប្បទានពីក្រៅប្រទេស។ កត្តាចម្បងទាំងនេះ ធ្វើឱ្យកម្ពុជាខ្វះជំហររឹងមាំ សម្រាប់ទប់ទល់នឹងការអង្រួនពីវិបត្តិកូវីដ-១៩ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ នេះបើតាមធនាគារពិភពលោក។
កម្ពុជាធ្លាប់សម្រេចបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងអត្រាជាមធ្យម ៧.៧ភាគរយ ក្នុងមួយឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៥ ដល់ឆ្នាំ២០១៩។ ប៉ុន្តែអត្រានេះបានធ្លាក់ចុះដល់-៣.១ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២០។ មានន័យថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ធ្លាក់ចុះចំនួន ១០.១ភាគរយ ដែលធ្វើឱ្យទំហំសេដ្ឋកិច្ចរួមមាឌអស់ មុននឹងងើបសន្សឹមៗឡើងវិញ នៅក្នុងកំណើន ២,២ភាគរយ នាឆ្នាំ២០២១។
ការរាតត្បាតដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ជាដើមចមធំដែលធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុក។ ប៉ុន្តែសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារពិភពលោក កាលពីថ្ងៃទី៣១មករា ឆ្នាំ២០២២ បានលើកឡើងថា ការពឹងផ្អែកទៅលើផលិតផល និងទីផ្សារ ព្រមទាំងធនធានហិរញ្ញប្បទានរបស់កម្ពុជាដែលមានមូលដ្ឋានតូចចង្អៀត គឺបានធ្វើឱ្យកម្ពុជាខ្វះជំហររឹងមាំ សម្រាប់ទប់ទល់នឹងការអង្រួន ពីវិបត្តិកូវីដ-១៩ចំពោះសេដ្ឋកិច្ច។
បើតាមធនាគារពិភពលោក ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ផលិតផលចំនួនប្រាំមុខរបស់កម្ពុជា រួមមាន៖ មានវិស័យកាត់ដេរ, ស្បែកជើង, អង្ករ, ដំឡូងមី និងទេសចរណ៍ គឺមានទំហំ៨០ភាគរយ នៃទំហំនាំចេញសរុបរបស់កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងនោះកម្ពុជា មានទីផ្សារធំតែពីរប៉ុណ្ណោះ នោះគឺសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលស្រូបយក៦៩ភាគរយ នៃបរិមាណទំនិញនាំចេញទាំងនោះ។
ធនាគារពិភពលោក បានបន្ថែមថា៖ «ផលិតភាពពលកម្មក៏នៅទាប ដែលមកពីជំនាញ និងការបណ្តុះបណ្តាលនៅមានកម្រិត ហើយកត្តាផលិតភាពសរុប ដែលជារង្វាស់សម្រាប់កំណត់មើលថា តើប្រទេសមួយ ប្រើប្រាស់មានប្រសិទ្ធផលកម្រិតណា នូវពលកម្មនិងដើមទុនរួមរបស់ខ្លួន ក៏នៅទាបដែរ។ លើសពីនេះទៀត អត្រាប្រាក់សន្សំក្នុងប្រទេសមានកម្រិតទាប គួបផ្សំនឹងការវិនិយោគក្នុងស្រុកនៅមានកម្រិតទាបផងនោះ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាត្រូវពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើធនធានហិរញ្ញប្បទានពីខាងក្រៅ»។
ទោះបី សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមសេដ្ឋកិច្ចតំបន់អាស៊ីបូព៌ា ដែលរងការខូចខាតយ៉ាងដំណំ ពីការរាតត្បាតដោយជំងឺកូវីដ-១៩ក៏ដោយ ប៉ុន្តែកម្ពុជា អាចស្តារសេដ្ឋកិច្ចឱ្យមានកំណើនទៀងទាត់ឡើងវិញបាន តាមរយៈការបង្កើនផលិតភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន និងពលករ, ពង្រីកពិពិធភាពក្នុងផ្នែកនាំចេញ និងចាត់វិធានការនានា ឈានទៅជំរុញការវិនិយោគក្នុងស្រុកថែមទៀត។ លោកស្រី ម៉ារីយ៉ាម សាលីម (Maryam Salim) ប្រធានគ្រប់គ្រងនៃធនាគារពិភពលោកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការងាកទៅរកគន្លងផ្លូវ ឆ្ពោះទៅមានកំណើនដោយចរីភាពវិញរបស់កម្ពុជា ចាំបាច់ត្រូវការរបៀបវារៈ កែទម្រង់ប្រកបដោយមហិច្ឆតាមួយ ដែលផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ លើការបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន ពលករ និងក្រុមគ្រួសារនៅកម្ពុជា, ពង្រឹងបទប្បញ្ញត្តិដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសកម្មភាពបំភ្លៃលើទីផ្សារ។ អ្នកស្រីបានបន្តថា កម្ពុជាក៏ត្រូវផ្តោតលើការកែលម្អបរិយាកាសធ្វើធុរកិច្ច, និងការវិនិយោគថែមទៀត ទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលទ្រទ្រង់ដល់កំណើនប្រកបដោយគុណភាព។
លោកស្រី សាលីម បានបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖ «ចំណាត់ការគោលនយោបាយរយៈពេលខ្លី និងមធ្យមមួយចំនួន អាចមានប្រយោជន៍ដល់យុទ្ធសាស្ត្រាស្តារសេដ្ឋកិច្ច ហើយតាមរយៈនោះ វានឹងអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជា អាចកសាងសេដ្ឋកិច្ចបានមកវិញកាន់តែរឹងមាំថែមទៀត នៅក្រោយសម័យមានវិបត្តិកូវីដ-១៩»។
កម្ពុជាមានជម្រើសច្រើន សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះពិពិធកម្មក្នុងសេដ្ឋកិច្ច និងសម្រាប់កសាងឡើងវិញ ឱ្យកាន់តែប្រសើរជាងមុន។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់ធនាគារពិភពលោក ដោយបានបញ្ជាក់ថា៖« ការវិនិយោគទៅលើធនធានមនុស្ស ការបែងចែកធនធានឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធផល តាមរយៈការកែលម្អសមត្ថភាពស្ថាប័នទីផ្សារ និងការបង្កើនការគ្រប់គ្រងការវិនិយោគសាធារណៈ ដែលទាំងអស់នេះ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមជម្រើស ដែលអាចជួយជំរុញផលិតភាពក្នុងសេដ្ឋកិច្ច»។
ក្រៅពីនេះ ការបង្កើនការរួមចំណែករបស់កម្ពុជា ទៅក្នុងខ្សែច្រវាក់តម្លៃសាកល ការបង្កើតតម្លៃបន្ថែមក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងការពង្រីកភាពប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងវិស័យសេវាកម្ម ក៏នឹងអាចជួយធ្វើឱ្យការនាំចេញ កាន់តែមានភាពសម្បូវបែបដែរ។ នេះបើតាមធនាគារពិភពលោក៕