ស្ទឹងត្រែង៖ ដើមអញ្ចែង ដើមរៃ ដើមជ្រៃ ក្នុងតំបន់រ៉ាមសារ ភូមិសាស្រ្តកោះហាន បានងាប់ និងដួលជាបន្តបន្ទាប់នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ ដោយសារកម្លាំងទឹកហូរខ្លាំង រួមជាមួយអាកាសធាតុប្រែប្រួល។ លោកស្រី ប៉ុន សុផាន កំពុងបារម្ភថា បើដើមឈើទាំងនោះនៅតែបន្តងាប់ និងរលំនៅថ្ងៃណាមួយ ជម្រកសត្វស្លាប ត្រីពងកូន ត្រីប្រភេទកម្រ នឹងត្រូវបាត់បង់ទៅតាមវិនាសកម្ម​នៃជីវិតព្រៃធម្មជាតិនោះដែរ។

 

ពលរដ្ឋ ភ្ញៀវទេសចរដែលធ្វើដំណើរដល់ទឹកដីស្ទឹងត្រែងផ្នែកខាងលើ តាមដងទន្លេមេគង្គ នឹងបានឃើញទេសភាពដើមឈើតូចធំនៅតាមកោះ ដុះប្របតាមទឹកទន្លេ ជាទិដ្ឋភាព និងទេសភាពប្លែកពីតំបន់ដទៃទៀតនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ទន្ទឹមពេលធ្វើដំណើរពីដីគោក ឆ្ពោះទៅតំបន់ទេសចរណ៍បែបអេកូទេសចរណ៍ធម្មជាតិកោះហាន លោកអ្នក នឹងបានទស្សនានូវទិដ្ឋភាព ដើមឈើតូចធំ សត្វស្លាប ហើរត្រសងតាមដងទន្លេ។ ទេសភាពធម្មជាតិទាំងនេះ ក៏កំពុងរងការគំរាមកំហែង និងបានក្លាយជាក្តីបារម្ហ ដែលអាចនឹងបាត់បង់នៅថ្ងៃខាងមុខ។

លោកស្រី ប៉ុន សុផាន ប្រធានសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍កោះហាន បានរៀបរាប់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ២៥ អំឡុងពេលធ្វើដំណើរតាមទូកលើដងទន្លេមេគង្គ ក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តស្ទឹងត្រែងថា បច្ចុប្បន្នសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍កោះហានបានទទួលភ្ញៀវមកកម្សាន្តច្រើន​ ដោយអាស្រ័យលើសក្តានុពលរបស់ព្រៃលិចទឹកនៃខេត្តស្ទឹងត្រែង។ លោកស្រី លើកឡើងថា ទិដ្ឋភាពដើមអញ្ចែង ដើមរៃ ដើមជ្រៃ នៅក្នុងតំបន់រ៉ាមសារភូមិសាស្រ្តកោះហាននៃទន្លេមេគង្គលើ បានកំពុងទាក់ទាញអ្នកទស្សនាទាំងភ្ញៀវជាតិ-អន្តរជាតិ ពីទីជិតឆ្ងាយមកទស្សនា។

 ដើមឈើងាប់ដួលដេកក្នុងទឹក នៅតាមទន្លេមេគង្គលើ នៃខេត្តស្ទឹងត្រែង

ប្រធានសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍កោះហាន បញ្ជាក់បែបនេះ៖ «ព្រៃលិចទឹកបានក្លាយជាទីតាំងអេកូទេសចរណ៍ដ៏ពេញនិយម។ ភ្ញៀវភាគច្រើនមកទស្សនា ធម្មជាតិប្លែកៗជាងតំបន់ផ្សេង។ ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ទទួលបានប្រាក់កម្រៃមួយផ្នែក ដោយការបម្រើសេវាជូនភ្ញៀវ មកកម្សាន្តនៅទីនេះ»។
 

បច្ចុប្បន្នទន្ទឹមនឹងភាពរីករាយ សហគមន៍រួមនឹងពលរដ្ឋ កំពុងបារម្ភពីបញ្ហាការបាក់រលំដើមឈើលិចទឹកជាបន្តបន្ទាប់ ដែលជំរុញឱ្យផ្នែកខ្លះនៃព្រៃលិចទឹកក្លាយជាទីរហោលដ្ឋាន។ បើតាមលោកស្រី សុផាន នៅពេលព្រៃឈើទាំងនោះបាត់បង់ បញ្ហាចម្បង គឺនឹងធ្វើ​ឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់មនុស្ស សត្វ និងជីវចម្រុះ។

«មួយឆ្នាំៗ ដើមឈើទាំងនេះ តែងងាប់មិនលស់។ ឆ្នាំនេះ ដើមរៃ ដើមជ្រៃ និងដើមអញ្ចែងនៅតំបន់យើង ដួលកាន់តែច្រើន។ ដើមទាំងនេះ មានប្រយោជន៍សម្រាប់មនុស្ស សត្វ សត្វស្លាប ត្រី ជីវចម្រុះគ្រប់ប្រភេទ កំពុងអាស្រ័យផល។ ចំពោះសត្វស្លាប ​ដើមឈើជាកន្លែងពងកូន និងជម្រករបស់ពួកវា។ ចំណែកឯត្រីវិញ គល់ឈើនៃព្រៃលិចទឹកទាំងនោះ​ បានក្លាយជាកន្លែងលាក់ខ្លួន និងជាជម្រកពងកូនដ៏សុវត្ថិភាពសម្រាប់មច្ឆជាតិ»។ នេះជាការពន្យល់របស់ប្រធានសហគមន៍ ដោយលោកស្រីបន្ថែមថា សម្រាប់ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់នេះ ព្រៃឈើក្នុងតំបន់រ៉ាមសារមិនត្រឹមជារនាំងការពារគ្រោះធម្មជាតិសម្រាប់ពួកគេទេ ប៉ុន្ដែវាបានក្លាយជាប្រភេទចំណូលដ៏សំខាន់សម្រាប់សហគមន៍ និងគ្រួសារ។

ជាមួយគ្នានេះ លោកស្រី បារម្ភថា ប្រសិនបើដើមឈើព្រៃលិចទឹកទាំងនេះ ត្រូវបានបាត់បង់របរនេសាទរបស់ពលរដ្ឋក៏ត្រូវប្រឈម ហើយធនធានមានជីវិតនឹងធ្លាក់ចុះដោយមិនអាចត្រលប់ថយក្រោយ។ កំពុងឈរនៅក្នុងតំបន់ព្រៃលិចទឹកខេត្តស្ទឹងត្រែង លោកស្រី ប៉ុន សុផាន និយាយទាំងទឹកមុខក្រៀមក្រំ​ដូច្នេះ៖ «ពួកយើងបារម្ភណាស់ បើទឹកនៅឡើងចុះមិនទៀងទាត់បែបនេះ អាចជាហានិភ័យសម្រាប់ព្រៃលិចទឹកនៅតំបន់រ៉ាមសារ។ មួយវិញទៀត ប៉ុន្មានឆ្នាំនេះ នៅរដូវទឹកឡើង ទឹកហូរខ្លាំងវាធ្វើឱ្យមានដើមខ្លះដួល ខ្លះងាប់ព្រោះ ទប់នឹងចរន្តទឹកមិនបាន។ បើនៅតែបែបនេះ មិនយូរទេពួកដើមឈើទាំងនេះនឹងងាប់អស់»។
 

តំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងត្រែង ដែលគ្រប់គ្រងដោយមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តស្ទឹងត្រែង មានទំហំ ១៤៦០០ហិកតា គ្របដណ្តប់ចំនួន ១៧ភូមិ ៣ឃុំ ២ស្រុក ១សង្កាត់ ចាប់ពីកន្ទុយ កោះស្នាមជ័យ រហូតដល់ក្បាលកោះព្នៅ។ តំបន់រ៉ាមសារក្នុងខេត្តនេះ  ជាកន្លែងសក្តានុពល សម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍ និងការធ្វើកសិកម្ម រួមទាំង​របរនេសាទ៕