ពីនេះ ពីនោះ
ព័ត៍មានសុខភាព
សុខភាព
×![]()
ដោយ: សារព័ត៌មានថ្មីៗ
លំពែងគឺជាក្រពេញមួយធំនៅក្នុងពោះដែលស្ថិនៅពីក្រោយក្រពះ និងជាប់ទៅនឹងផ្នែកខាងលើនេះពោះវៀនតូច។ លំពែងមានមុខងារចំបងពីរៈ១. បញ្ចេញអង់ស៊ីមចូលទៅក្នុងពោះវៀនតូចសម្រាប់រំលាយអាហារដែលមានជាតិកាបូនអ៊ីដ្រាត, ប្រូតេអ៊ីន និងខ្លាញ់។
២. បញ្ចេញអរម៉ូនអាំងស៊ុយលីន និងគ្លុយកាហ្គុងចូលទៅក្នុងចរន្តឈាម។ អរម៉ូនទាំងនេះត្រូវបានទាក់ទងទៅនឹងមេតាប៉ូលីសនៃគ្លុយកូស, រក្សាពីរបៀបដែលខ្លួនស្តុក និងប្រើប្រាស់អាហារដើម្បីបង្កើតជាថាមពល
តើជំងឺរលាកលំពែងជាអ្វី?
ជំងឺរលាកលំពែងគឺជាជំងឺមួយកម្រនឹងកើតមានដែលលំពែងក្លាយជារលាក។ ការខូចខាតលំពែងកើតមានឡើងនៅពេលដែលអង់ស៊ីមនេះត្រូវបានមានសកម្មភាព និងចាប់ផ្តើមរំលាយលំពែងខ្លួនឯង។
ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង, ជំងឺរលាកលំពែងអាចបណ្តាលអោយហូរឈាមនៅក្នុងក្រពេញ, ធ្វើអោយខូចខាតជាលិកាធ្ងន់ធ្ងរ, ឆ្លងមេរោគ និងបង្កើតបានជាគីស។ ជំងឺរលាកលំពែងធ្ងន់ធ្ងរក៏អាចបណ្តាលអោយខូចខាតផងដែរប្រសិនបើអង់ស៊ីម និងជាតិពុលរបស់វាត្រូវបានបញ្ចេញចូលទៅក្នុងចរន្តឈាម ដែលអាចធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់សរីរៈដទៃទៀតដូចជា បេះដូង, សួត និងតម្រងនោមជាដើម។
ជំងឺរលាកលំពែងបានវិវត្ត និងទំនោរជាវិវត្តទៅជាអាក្រក់ៗបន្តិចម្តងៗ។ វាបង្កើតបានជាទម្រង់ពីរគឺ ស្រួចស្រាល និងរ៉ាំរ៉ៃ។
ជំងឺរលាកលំពែងស្រួចស្រាលគឺជាការរលាកភា្លមៗនៃលំពែងដែលកើតមានឡើងក្នុងរយៈពេលមួយខ្លី។ ជាង៨០%នៃករណី, ជំងឺរលាកលំពែងត្រូវបានបង្កឡើងដោយគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រមាត់ ឬការផឹកស្រាខ្លាំងពេក។ ករណីដទៃទៀតរួមមាន ការប្រើថ្នាំ និងករណីកម្របំផុត គឺបង្កឡើងដោយការឆ្លងមេរោគ, គ្រោះថ្នាក់ ឬជំងឺមេតាប៉ូលីសដទៃទៀត និងការវះកាត់។ ប្រហែល១០ ទៅ១៥%នៃករណី, មូលហេតុនៃជំងឺរលាកលំពែងស្រួចស្រាលមិនត្រូវបានគេដឹងនោះទេ។ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃការរលាកលំពែងស្រួចស្រាលអាចកើតមានពីកម្រិតស្រាលទៅធ្ងន់ ដែលអាចគម្រាមកំហែងដល់អាយុជីវិត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ, ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃអ្នកជំងឺជាមួយនឹងជំងឺរលាកលំពែងស្រួចស្រាលបានរកឃើញក្រោយពីទទួលការព្យាបាលដ៏សាកសម។
ជំងឺរលាកលំពែងរ៉ាំរ៉ៃកើតមានឡើងជាទូទៅបំផុតក្នុងរយៈពេលមួយនៃជំងឺរលាកលំពែងស្រួចស្រាល ហើយជាលទ្ធផលនៃមូលហេតុនៃការរលាកនៃលំពែង។ ជំងឺរលាកលំពែងរ៉ាំរ៉ៃអាចត្រូវបានបង្កឡើងដោយការផឹកស្រាយូរមកហើយ ឬជក់បារី។ វាក៏អាចត្រូវបានបង្កឡើងដោយជំងឺមេតាប៉ូលីសផងដែរ។ ក្នុងករណីកម្រ, អ្នកជំងឺអាចមានជំងឺរលាកលំពែងរ៉ាំរ៉ៃដែលកើតមាននៅក្នុងគ្រួសារ។ អ្នកជំងឺដែលមានជំងឺរលាកលំពែងរ៉ាំរ៉ៃអាចទទួលរងនូវការឈឺចាប់ធ្ងន់ធ្ងរ និងបាត់បង់នូវមុខងាររបស់លំពែង។ នេះអាចបណ្តាលអោយមានភាពមិនធម្មតាជាមួយនឹងការរំលាយអាហារ និងជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម។
តើជំងឺរលាកលំពែងស្តែងចេញជារោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?
អ្នកជំងឺភាគច្រើនដែលមានជំងឺរលាកលំពែងស្រួចស្រាល មានការឈឺចាប់ត្រង់ចុងដង្ហើមដែលឈឺរាលដាលទៅខ្នង។ អ្នកជំងឺអាចពិពណ៌នាថា នឹងមានការឈឺចាប់ខ្លាំងក្រោយពីញ៉ាំអាហារ។ ពោះរបស់ពួកគេក្លាយជាប៉ោង និងតឹង។ អ្នកជំងឺក៏មានចង្អោរ, ក្អួត, គ្រុនក្តៅ និងកើនឡើងចង្វាក់បេះដូងផងដែរ។
រោគសញ្ញានៃជំងឺរលាកលំពែងរ៉ាំរ៉ៃអាចរួមមានដូចខាងក្រោមៈ
ការឈឺជាប់ដែលចាក់ទៅខ្នង។ ចំពោះអ្នកជំងឺមួយចំនួន, ការឈឺចាប់គឺមិនអាចទ្រាំទ្របាន
ស្រូបអាហារថយចុះដែលនាំអោយស្រកទម្ងន់។ អ្នកជំងឺអាចស្រកទម្ងន់ទោះបីជារបៀបនៃការញ៉ាំរបស់ពួកគេធម្មតាក៏ដោយ។ ការថយចុះនៃការស្រូបអាហារនេះកើតមានឡើងដោយសារតែខ្លួនមិនបានបញ្ចេញនូវអង់ស៊ីមសម្រាប់រំលាយអាហារគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរំលាយអាហារ
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចវិវត្តមានប្រសិនបើកោសិកាផលិតអរម៉ូនអាំងស៊ុយលីនត្រូវបានខូចខាត
តើជំងឺរលាកលំពែងត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យយ៉ាងដូចម្តេច?
ជំងឺរលាកលំពែងស្រួចស្រាលត្រូវបានគេសង្ស័យនៅពេលដែលអ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញាដែលបានរៀបរាប់ដូចខាងលើ ហើយមានកត្តាហានិភ័យមួយចំនួនដូចជា ការផឹកស្រាច្រើន និងមានជំងឺគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រមាត់។ ការបញ្ជាក់នៃជំងឺរលាកលំពែងត្រូវបានគេធ្វើដោយវាស់នូវកម្រិតអង់ស៊ីមរំលាយអាហារពីរ គឺអាមីឡាស (amylase) និងលីប៉ាស (lipase) នៅក្នុងឈាម។ កម្រិតអង់ស៊ីមទាំងពីរនេះឡើងខ្ពស់អាចបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថាមានជំងឺរលាកលំពែងស្រួចស្រាល។ នៅពេលដែលអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយ, អង់ស៊ីមទាំងពីរនេះចុះមកធម្មតាវិញ។
ជំងឺរលាកលំពែងរ៉ាំរ៉ៃជាទូទៅត្រូវបានគេសង្ស័យនៅពេលដែលអ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញាដែលបាននិយាយពីខាងលើ ហើយមានកត្តាហានិភ័យដូចជា ផឹកស្រារ៉ាំរ៉ៃ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអាចមានភាពលំបាក ប៉ុន្តែវាត្រូវបានគេជួយដោយបច្ចេកទេសមួយចំនួនដូចជាការធ្វើតេស្តរកមើលមុខងារនៃលំពែង និងការថតមើលលើលំពែង។ ក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៃជំងឺ, នៅពេលដែលការស្រូបសារជាតិចិញ្ចឹមបានចុះខ្សោយ ឬជំងឺទឹកនោមផ្អែមគឺកើតមាន, គ្រូពេទ្យអាចប្រើតេស្តមើលឈាម, ទឹកនោម និងលាមកដើម្បីតាមដានការវិវត្តនៃជំងឺ។
តេស្តដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរួមមាន៖
- តេស្តមើលមុខងារលំពែងដែលមុខងារលំពែងត្រូវបានគេវាស់ដោយកំណត់ថាតើលំពែងកំពុងតែផលិតកម្រិតនៃអង់ស៊ីមរំលាយអាហារបានគ្រប់គ្រាន់ឬយ៉ាងណា
- តេស្តមើលលំនឹងនៃជាតិស្ករដើម្បីវាស់ពីការខូចខាតលើកោសិកាលំពែងដែលបង្កើតអាំងស៊ុយលីន
- អេកូ និងស្កេនដែលអាចបង្កើតរូបភាពនៃលំពែងដូចនេះភាពមិនធម្មតារបស់វាអាចត្រូវបានគេមើលឃើញ
- ERCP (endoscopic retrograde cholangiopancreatography) ជាការពិនិត្យដែលបង្ហាញពីទំហំ និងទម្រង់នៃលំពែង និងការផ្សារភ្ជាប់របស់វាទៅក្នុងពោះវៀន
ការឆ្លុះមើលបំពង់អាហារ, ក្រពះ និងពោះវៀនតូចជាមួយនឹងការធ្វើអេកូ, ជាការពិនិត្យមួយដែលរូបភាពនៃលំពែងត្រូវបានទទួលពីខាងក្នុងនៃក្រពះ និងពោះវៀនតូចដោយប្រើប្រាស់រលកសម្លេង៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
