ភ្នំពេញ៖ យុវជន ខុន ប្រុសពៅ ជានិស្សិតសិក្សាជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តកសិកម្ម នៃសាកលវិទ្យាល័យស្វាយរៀង កំពុងចុះហាត់ការនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល រយៈពេល១១ខែ។ មូលហេតុ៤យ៉ាងដែលជំរុញឱ្យយុវជន ប្រុសពៅ ជ្រើសរើសផ្នែកកសិកម្ម គឺលោកចង់ឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរមានសុខភាពល្អ, ចង់កាត់បន្ថយការចំណាកស្រុករបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ, ចង់ជំរុញសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងសហគមន៍ និងចង់ឱ្យកសិករខ្មែរផលិតអ្វីជារបស់ខ្មែរ រួមមានជី ថ្នាំ និងពូជដំណាំ។ លើសពីនេះ យុវជនរូបនេះ យល់ថាការមិនមានស្ថាប័ន ឬអង្គភាពធានាសុត្ថិភាពចំណីអាហារថ្នាក់ជាតិ ជាហេតុធ្វើឱ្យកសិផលលក់បានតម្លៃទាប និងមិនសូវចំណេញ។
មានស្រុកកំណើតនៅស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង យុវជន ខុន ប្រុសពៅ បានជ្រើសរើសជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តកសិកម្ម ដើម្បីបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តម នៅសាកលវិទ្យាល័យស្វាយរៀង ក្រោយប្រឡងជាប់សញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិនៅឆ្នាំ២០១៩។ គោលបំណងនៃការសិក្សាជំនាញកសិកម្ម គឺអតីតសិស្សវិទ្យាល័យកំពង់សំរោងរូបនេះ ចង់ចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម ដោយបារម្ភពីសុខភាពសាធារណៈរបស់ប្រជាជនខ្មែរ។ បច្ចុប្បន្ន យុវជនវ័យ២៣ឆ្នាំរូបនេះ កំពុងចុះហាត់ការនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល រយៈពេល១១ខែ។
សូមស្ដាប់សំឡេងកិច្ចសម្ភាសរវាងអ្នកស្រី ញឹក ស្រីល័ក្ខ និពន្ធនាយិកាសារព័ត៌មាន Thmey Thmey 25 ជាមួយយុវជន ខុន ប្រុសពៅ និស្សិតកសិកម្មកំពុងហាត់ការនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល ដូចតទៅ៖
ញឹក ស្រីល័ក្ខ៖ ហេតុអ្វីបានជាលោក ចាប់អារម្មណ៍សិក្សាផ្នែកកសិកម្ម?
ខុន ប្រុសពៅ៖ ខ្ញុំមានហេតុផល៤យ៉ាង ដែលជំរុញឱ្យខ្ញុំជម្នះឧបសគ្គ ដើម្បីរៀនជំនាញកសិកម្មនេះ។ ហេតុផលទី១ ដោយសារខ្ញុំចង់ឱ្យសុខភាពខ្លួនឯង សុខភាពគ្រួសារ និងជាពិសេសសុខភាពរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ឱ្យពួកគាត់មានសុខភាពល្អ។ ខ្ញុំយល់ថា ប្រសិនជាពលរដ្ឋខ្មែរ ឬក៏មន្រ្តីតាមស្ថាប័ននីមួយៗមានសុខភាពល្អ នោះពួកគាត់បំពេញការងារតាមវិស័យ តាមក្រសួងស្ថាប័ននីមួយៗបានល្អ។
ហេតុផលទី២ ដោយសារខ្ញុំមើលឃើញថាមនុស្សចាស់ គាត់ត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីកូនរបស់ខ្លួន ដើម្បីចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅស្រុកគេ។ នៅពេលដែលខ្ញុំមើលដល់ចំណុចនេះ ខ្ញុំគិតដល់រឿងការងារ ព្រោះការងារទើបពួកគាត់ចំណាកស្រុក។ ដូច្នេះខ្ញុំក៏នឹកឃើញដល់វិស័យកសិកម្ម ខ្ញុំគិតថាបើខ្ញុំមានជំនាញ មានចំណេះ មានបច្ចេកទេសទាក់ទងនឹងកសិកម្ម គឺខ្ញុំអាចមានសមត្ថភាព និងលទ្ធភាព ក្នុងការបង្កើតការងារជូនពួកគាត់តាមរយៈបង្កើតកសិដ្ឋាន,ការបើកក្រុមហ៊ុន,រោងចក្រវេចខ្ចប់ជាដើម។ ម៉្យាងទៀត ការចំណាកស្រុក នឹងកាត់បន្ថយ។
កសិដ្ឋានដាំចេកដែលលោក ខុន ប្រុសពៅ ចុះហាត់ការ
ហេតុផលទី៣ ខ្ញុំចង់ចូលរួមជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន ឬក្នុងសហគមន៍ មានជីវភាពប្រសើរជាងមុន។ ដូច្នេះធ្វើឱ្យខ្ញុំមករៀនកសិកម្ម ដើម្បីទទួលបានការអប់រំផ្នែកបច្ចេកទេស ចំណេះជំនាញកសិកម្ម។ នៅពេលដែលខ្ញុំទទួលបានការអប់រំផ្នែកកសិកម្មរួច ខ្ញុំមានសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពក្នុងការបង្កើតនូវស្នាដៃទាក់ទងនឹងកសិកម្ម។
ចំពោះហេតុផលទី៤ ដោយសារខ្ញុំចង់ចូលរួមធ្វើយ៉ាងណាឱ្យខ្មែរអាចពឹងខ្លួនឯងបាន។ ចំណុចកន្លែងនេះ ចង់មានន័យថា យើងមានគ្រាប់ពូជជារបស់យើង យើងមានជីជារបស់យើង ហើយយើងមានថ្នាំកសិកម្មជារបស់យើង ជាពិសេសយើងមានសម្ភារកសិកម្មសម្រាប់អនុវត្តក្នុងវិស័យកសិកម្មជារបស់យើង។ នៅពេលយើងមានរបស់ទាំងអស់នេះជារបស់យើងហើយ យើងកាត់បន្ថយការចំណាយ ព្រោះមិនចាំបាច់ទិញមកពីខាងក្រៅ។
ញឹក ស្រីល័ក្ខ៖ តើលោកធ្វើបែបម៉េច ទើបមានឱកាសទៅហាត់ការនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល?
ខុន ប្រុសពៅ៖ ដើម្បីបានធ្វើជានិស្សិតហាត់ការនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែលរយៈពេល១១ខែនេះ ខ្ញុំបានដាក់ពាក្យធ្វើតេស្តភាសាអង់គ្លេស និងតេស្តសុខភាព តាមរយៈសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម ដែលជាសាលាដៃគូរបស់សាកលវិទ្យាល័យស្វាយរៀង។
ទីតាំងស្ដុកផ្លែចេក នៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល ដែលលោក ខុន ប្រុសពៅ ចុះហាត់ការ
ញឹក ស្រីល័ក្ខ៖ សម្រាប់លោក ខុន ប្រុសពៅ តើគិតថាការហាត់នេះ មានសារៈសំខាន់សម្រាប់លោក ឬទេ? ហេតុអ្វី?
ខុន ប្រុសពៅ៖ ចំពោះការហាត់ការនេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ខ្ញុំ ដោយសារខ្ញុំមានឱកាសទទួលបានបច្ចេកទេសកសិកម្មបន្ថែមពីប្រទេសអ៊ីស្រាអែល មានន័យថា ខ្ញុំទទួលបានការអប់រំបច្ចេកទេសកសិកម្មនៅខ្មែរផង និងនៅអ៊ីស្រាអែលផង តាមរយៈរៀននៅក្នុងថ្នាក់ និងនៅក្នុងកសិដ្ឋានផ្ទាល់។ ចំណុចពិសេសមួយទៀត ធ្វើឱ្យខ្ញុំមានឱកាសបានពង្រឹងភាសាអង់គ្លេសបន្ថែម ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះក្នុងការទៅរៀនថ្នាក់អនុបណ្ឌិត។
ញឹក ស្រីល័ក្ខ៖ ការហាត់ការនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់លោក។ តាមរយៈបទពិសោធនៃការហាត់ការនេះ នឹងធ្វើឱ្យលោកយល់ដឹងអ្វីខ្លះ? ជួយអ្វីខ្លះដល់លោក? លោក នឹងយកចំណេះដឹងទាំងនោះ មកអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្មយ៉ាងណាខ្លះ?
ខុន ប្រុសពៅ៖ ចំពោះការហាត់ការនេះ អ្វីដែលខ្ញុំយល់ដឹងដំបូងគេនោះ ទាក់ទងនឹងការបំពេញបែបបទឯកសារផ្សេងៗ និងនីតិវិធីផ្សេងៗ យល់ដឹងពីទំនាក់ទំនងការទូតបានខ្លះៗ។ ចំណុចពិសេសដែលខ្ញុំទទួលបាន បន្ទាប់ពីរស់នៅទីនេះមួយរយៈនោះគឺ ទាក់ទងនឹងរបៀបរស់នៅថ្មី ជាពិសេសនៅពេលដែលខ្ញុំចុះទៅកសិដ្ឋានផ្ទាល់។ កាលនៅខ្មែរ ខ្ញុំមានចម្ងល់ខ្លះៗទាក់ទងនឹងការរៀបចំដី ព្រោះដីនៅទីនោះជាប្រភេទដីខ្សាច់ និងសម្បូរថ្ម ខ្ញុំឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីគេធ្វើកសិកម្មកើត។ ក្នុងរយៈពេល ១១ខែនេះ ខ្ញុំចុះកសិដ្ឋាន និងរៀននៅក្នុងថ្នាក់ដែលមាន ១១មុខវិជ្ជា រួមមាន របៀបធ្វើគម្រោងស្រាវជ្រាវ, ដំណាំបន្លែ, ការការពាររុក្ខជាតិ, សេដ្ឋកិច្ចកសិកម្ម និងសហគ្រាស, ស្តង់ដារផលិតកម្មអន្តរជាតិ និងនិរន្តរភាព, ការដាំដើមឈើហូបផ្លែ, បច្ចេកទេសក្រោយប្រមូលផល, ការរៀបចំប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តបែបទំនើប, អាហារូបត្ថម្ភ, ផលិតកម្ម និងការផ្សព្វផ្សាយកសិកម្ម។ ខ្ញុំនឹងយកបច្ចេកទេសដែលខ្ញុំទទួលបានពីការធ្វើដោយផ្ទាល់នៅក្នុងកសិដ្ឋាន និងមេរៀនពីការរៀននៅក្នុងថ្នាក់ ទៅរៀបរៀងធ្វើជាសៀវភៅសម្រាប់ទុកចែករំលែកដល់យុវជន សិស្សប្អូន និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀត មានបំណងសិក្សាស្វែងយល់បច្ចេកទេសកសិកម្មក្នុងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល។
ញឹក ស្រីល័ក្ខ៖ ក្នុងនាមជាយុវជន ជាពិសេសជានិស្សិតកសិកម្ម លោក មើលឃើញវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា មានភាពប្រសើរឡើងទេ ឬមួយនៅជួបបញ្ហានៅឡើយ។ តើលោក នឹងរួមចំណែកបែបណា ដើម្បីឱ្យវិស័យកសិកម្មរីកចម្រើន?
ខុន ប្រុសពៅ៖ ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំយល់ឃើញថា កសិកម្មនៅកម្ពុជាយើងមានភាពប្រសើរជាងពីមុន នេះបើយើងប្រៀបធៀបកាលពី៥ឆ្នាំមុន ដែលការប្រើប្រាស់ទូរសព្ទដៃរបស់កសិករមិនសូវមានទេ។ ជាក់ស្ដែង បច្ចុប្បន្នកសិករមានទូរសព្ទដៃច្រើន ដូច្នេះការប្រើប្រាស់ទូរសព្ទដៃ Facebook YouTube គឺមានប្រយោជន៍ដល់ពួកគាត់ ព្រោះអ្នកបច្ចេកទេសបានប្រើប្រព័ន្ធឌីជីថល សម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយបច្ចេកទេសកសិកម្មដល់កសិករ។ ប៉ុន្តែបើយើងប្រៀបធៀបកម្ពុជាជាមួយបណ្ដាប្រទេសផ្សេងទៀត កសិកម្មប្រទេសយើងមិនមានភាពរីកចម្រើនដូចប្រទេសគេនោះទេ។ យើងគ្រាន់តែមានភាពប្រសើរជាមួយកម្ពុជាពីអតីតកាល។ ខ្ញុំនិយាយដូច្នេះ ខ្ញុំមិនបានបន្ទោសភាគីណាមួយទេ បញ្ហាដែលយើងមិនទាន់រីកចម្រើនដូចគេនេះ យើងអាចដោះស្រាយបាន តាមរយៈការរៀន។
ការរៀនត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំចង់និយាយថា យើងឃើញបញ្ហាអ្វីមួយ យើងត្រូវដឹងពីវិធីដោះស្រាយវា ដូចយើងឃើញបញ្ហាកសិកម្មអ៊ីចឹង។ តើយើងរៀនពីអ្វី? យើងរៀនពីការរៀបចំដី តើដីនោះល្អសម្រាប់ដំណាំទេ ហើយមានសារធាតុគីមីពុលទេ ជាកន្លែងផ្ទុកប្លាស្ទិកឬអត់។ ទាក់ទងនឹងការដាំ តើបានគ្រាប់ពូជមកពីណា ហើយគ្រាប់ពូជនោះ ទទួលស្គាល់ដោយស្ថាប័នណា។ ចំណែកការថែទាំ តើការប្រើប្រាស់ជីកំប៉ុស្ត ឬជីគីមី ឬជីទឹក ប្រើប្រាស់ក្នុងកម្រិតមួយដែលត្រឹមត្រូវតាមការណែនាំរបស់ក្រុមហ៊ុន ឬក្រសួងដែរទេ ហើយប្រើប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតដូចម្ដេចដែរ? ចំណុចទាំងនេះ យើងត្រូវរៀនពីវា។ បន្ទាប់មក គឺការប្រមូលផល តើការប្រមូលផលប្រើមធ្យោបាយអ្វីខ្លះ ហើយយើងប្រមូលផលយ៉ាងម៉េច? មួយទៀត ទាក់ទងនឹងការវេចខ្ចប់ និងទុកដាក់ តើការវេចខ្ចប់ត្រឹមត្រូវទេ មានកំណត់សម្គាល់ថា បន្លែនេះមកពីកសិដ្ឋានណា មានធានាសុវត្ថិភាពចំណីអាហារទេ។
លោក ខុន ប្រុសពៅ និស្សិតកសិកម្ម ហាត់ការនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល
បញ្ហាបន្តទៀត គឺអ្នកដាំ អ្នកដាំគាត់មិនយល់ពីតម្រូវការរបស់ទីផ្សារ។ ជាការចូលរួមរបស់ខ្ញុំ ពាក្យតាមតម្រូវការទីផ្សារ គឺយើងមិនទាន់មានស្ថាប័នធានាសុវត្ថិភាពចំណីអាហារថ្នាក់ជាតិ។ ការធានាសុវត្ថិភាពចំណីអាហារថ្នាក់ជាតិ គឺជាធានាចំពោះដីដែលដាំបន្លែ តើដីនោះមានសារធាតុគីមីឬអត់ តើយើងហូបបន្លែនោះទៅវាប៉ះពាល់ដល់សុខភាពយើងឬអត់។ ទីផ្សារ គេត្រូវការបន្លែដែលដាំលើដីល្អ គ្មានជាតិគីមី។ បញ្ហាខ្វះសម្ភារកសិកម្ម ខ្សែ ប្លាស្ទិក ទុយោទឹក គឺយើងទាន់មានទេ ភាគច្រើនយើងទិញពីគេ។ យុវជនមិនគួរចំណាយពេលទៅបន្ទោសអ្នកណាទេ ឃើញបញ្ហារួចចូលរួមដោះស្រាយ។ បញ្ហាចុងក្រោយ គឺការរៀបចំប្រព័ន្ធទឹក នៅប្រទេសយើង និងអ៊ីស្រាអែល មិនដូចគ្នាទេ។
ទឹកទន្លេ និងទឹកក្នុងដីយើងមានស្រាប់ គ្រាន់តែយើងរៀបចំធ្វើជាប្រព័ន្ធ ឱ្យសមស្របទៅនឹងតម្រូវការកសិកម្មរបស់យើង។ នៅអ៊ីស្រាអែល គេបូមទឹកពីសមុទ្រ យកមកបន្សាប ដើម្បីបានទឹកសាប ប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម គេចំណាយប្រាក់យ៉ាងច្រើន។ យើងមានទឹកប្រើប្រាស់ យើងមានដីដែលមានជីជាតិ និងមានអាកាសធាតុសមស្រប បើយើងដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះបាន កសិផលនឹងលក់បានតម្លៃខ្ពស់។ នេះហើយពាក្យថា កសិផលមានទីផ្សា គឺកសិផលមានស្តង់ដា ហើយសេដ្ឋកិច្ចរបស់កសិករនឹងមានភាពប្រសើរឡើង សេដ្ឋកិច្ចជាតិនឹងរីកចម្រើន ។
ញឹក ស្រីល័ក្ខ៖ តើលោក មានសារអ្វីលើកទឹកចិត្តដល់យុវជន ឲ្យមានភាពក្លាហាន ក្នុងការចាប់មុខរបរ ឬអាជីពក្នុងវិស័យកសិកម្មនេះទេ?
ខុន ប្រុសពៅ៖ ជាការលើកទឹកចិត្តដល់យុវជនផ្សេងទៀត ជាពិសេសសិស្សប្អូន ខ្ញុំសូមចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់ខ្ញុំ មុនខ្ញុំរៀនជំនាញនេះ។ ពេលខ្ញុំរៀនកសិកម្ម គឺខ្ញុំមិនមានការគាំទ្រពីគ្រួសារនោះទេ ព្រោះពួកគាត់ខ្វះព័ត៌មានទាក់ទងនឹងជំនាញនេះ គាត់ថា រៀនធ្វើអ្វី រៀនហើយធ្វើស្រែដដែល បន្លែផ្លែឈើដាំហើយ គ្មានទីផ្សារដដែល។ គាត់និយាយនេះ ព្រោះគាត់មិនបានស្រាវជ្រាវ អ៊ីចឹងយើងកុំខឹងគាត់ ហើយកុំបោះបង់គោលដៅចោល។ យើងមិនត្រូវប្រកែកជាមួយពួកគាត់ដែរ។ យើងត្រូវផ្ដល់ព័ត៌មានជូនគាត់ថា ជំនាញកូនរៀន គឺអាចធ្វើជាគ្រូបង្រៀននៅតាមវិទ្យាល័យ សាកលវិទ្យាល័យ និងក្រសួងកសិកម្ម ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ហើយក៏អាចបើកអាជីវកម្ម ឬក្រុមហ៊ុនបានដែរ។ឧទាហរណ៍៖ បើកសិដ្ឋានដាំបន្លែ បើកលក់គ្រាប់ពូជ បើកលក់ជី បើកលក់សម្ភារកសិកម្មជាដើមជាដើម។ ការដាំបន្លែដែលសុវត្ថិភាព ជួយដល់សង្គម ជួយដល់សុខភាពសាធារណជន៕