«កម្ពុជា និងវៀតណាម ជាប្រទេសជិតខាងប្រកបដោយមិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការល្អលើគ្រប់វិស័យ»។ នេះជាចម្លើយរបស់ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅលើហ្វេសប៊ុក នាថ្ងៃទី៩ មេសា ដោយបានបន្ថែមថា ចិន និងវៀតណាម ក៏មានទំនាក់ទំនងល្អ និងជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដែរ។ ក្នុងន័យនេះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន ទំនងចង់ពន្យល់ថា បើប្រទេសទាំងសងខាង មានទំនាក់ទំនងល្អ ជាមួយគ្នាហើយ ចាំបាច់យកកងទ័ពបរទេស មកការពារទឹកដី ដើម្បីអ្វី?

 

ជាការបកស្រាយបន្ថែមនោះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន ដែលទើបឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភារូបនេះ បានចេញសារឆ្លើយតបទៅនឹងការចុះផ្សាយចោទប្រកាន់លើគម្រោងព្រែកជីកតេជោហ្វូណន ដែលថា ផ្ដល់ជាមូលដ្ឋានដល់កងទ័ពចិន យ៉ាងដូច្នេះ« តើកម្ពុជាឆោតល្ងង់ រហូតដល់យកកងទ័ពចិន មកនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ដែលវាផ្ទុយជាមួយរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនឬ? និង តើចិនឆោតល្ងង់រហូតយកកងទ័ពខ្លួនមកនៅកម្ពុជា ដែលវាផ្ទុយជាមួយគោលការណ៍គោរពឯករាជ្យភាពកម្ពុជា ពីសំណាក់ចិនឬ?។

 

បើតាមសម្ដេច ហ៊ុន សែន ព្រែកជីកតេជោហ្វូណន គឺជាផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមសុទ្ធសាធ ដែលវាជួយឱ្យកម្ពុជាទិសនិរតី មានផ្លូវទឹកដឹកជញ្ជូនទៅកាន់សមុទ្របន្ថែមលើផ្លូវដឹកជញ្ជូនតាមដងទន្លេមេគង្គដែលមានស្រាប់។ ជាពិសេសជួយឱ្យប្រជាជននៅតាមព្រែកនេះ មានទឹកប្រើប្រាស់សម្រាប់បង្កបង្កើនផល ជួយរំដោះទឹកជំនន់ក្នុងរដូវវស្សា ជួយបង្កើននៅផលត្រីទឹកសាប នៅតាមព្រែកនេះ។

 

ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានអភិវឌ្ឍន៍ការស្រាវជ្រាវបូព៌ា (Oriental Research Development Institute) នៃប្រទេសវៀតណាម បានចេញរបាយការណ៍វាយតម្លៃមួយថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ជាគម្រោងមួយ ដែលបម្រើឱ្យសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកម្ពុជា ហើយក៏បម្រើឱ្យវិស័យយោធារបស់ចិនផងដែរ។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវទាំងនោះ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គម្រោងនេះ នឹងប៉ះពាល់ដល់វិស័យការពារជាតិក្នុងតំបន់។
 

ឆ្លើយតបចំណុចនេះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកពីមាត្រា៥៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលហាមឃាត់មិនឱ្យកម្ពុជា មានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ។ «នៅមានមាត្រា ៥៥ បានចែងយ៉ាងច្បាស់ថា សិន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណា ដែលមិនស្របនឹងឯករាជ្យអធិបតេយ្យបូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវលុបចោល។ ចំណុចនេះបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា គ្មានកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយអនុវត្តបានទេ ប្រសិនវាមិនស្របជាមួយឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានលុបចោលរួចទៅហើយ»។ នេះបើតាមប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។

 

អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាង៣៧ឆ្នាំរូបនេះ បានធានាទៀតថា ព្រែកជីកនេះ មិនប៉ះពាល់ដល់លំហូទឹកនៃទន្លេមេគង្គនោះឡើយ ។ ម្យ៉ាងទៀតព្រែកនេះ មិនតភ្ជាប់ពីទន្លេមេគង្គនោះទេ តែចេញពីទន្លេបាសាក់ និងមានទ្វារទឹក មិនឲ្យទឹកសាបធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសមុទ្រនោះឡើយ។ «យើងអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងមេគង្គ១៩៩៥ សូមនាំគ្នាសួរទៅគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ព្រោះយើងបានជូនដំណឹងតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ទៅគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គរួចហើយ។ យើងសូមអំពាវនាវ សូមកុំមួលបង្កាច់យើង ក្នុងគោលបំណងប្រឆាំងចិន តាមយុទ្ធសាស្រ្តនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយអី ឈប់បានឈប់ទៅ»។ សម្ដេច ហ៊ុន សែន បន្ថែម ។

 

កម្ពុជា ក៏ត្រូវគិតពីប្រយោជន៍ជាតិដូចប្រទេសដទៃដែរ។ ប្រធានគណបក្សកាន់អំណាចរូបនេះ បានបន្ថែមថា៖«យើងក៏ចេះគិតពីប្រយោជន៍ជាតិរបស់យើងដូចពួកអ្នកឯងដែរ ហើយខួរក្បាលរបស់ពួកអ្នកឯងក៏មិនប្រាកដថា ពូកែជាងពួកខ្ញុំនោះទេ សំណាងត្រង់ពួកអ្នកឯងកើតក្នុងប្រទេសអ្នកមាន ឯពួកខ្ញុំកើតក្នុងប្រទេសក្រីក្រ ទើបពួកអ្នកឯងមើលងាយពួកខ្ញុំ»។