ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចំនួន៤,៩៨លាននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីប្រព័ន្ធធនាគារ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ ២៣២ ៣៩៣ ៣៩៤ លានរៀល ស្មើនឹងប្រមាណ៥៧,៦ពាន់លានដុល្លារ។ ចំនួននេះ គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០២៣ ដោយនៅក្នុងនោះ ពលរដ្ឋនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ព្រះវិហារ និងក្រចេះ គឺមានអត្រាអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើងទៅ ខ្ពស់ជាងគេនៅទូទាំងប្រទេស។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ស្ថានភាពឥណទាននៅកម្ពុជាដែលក្រុមហ៊ុន Credit Bureau Cambodia (CBC) បានចេញនាចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។
របាយការណ៍របស់CBC បានកត់ត្រាទិន្នន័យឥណទានរបស់រូបវន្តបុគ្គល និងគ្រឹះស្ថាន ឬសហគ្រាស ដែលបានមកពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ ជាសមាជិករបស់CBCទាំងចំនួន ១៩៤ ស្ថាប័ន ក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ CBC បានបង្ហាញថា នៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ព្រះវិហារ និងក្រចេះ មានអត្រាអ្នកដែលខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុឡើង ទៅមានរហូតដល់៨ភាគរយ ខណៈខេត្តទាំង៤ជាប់សមុទ្រ រួមនឹងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ស្ទឹងត្រែង និងស្វាយរៀង មានត្រឹម៣ភាគរយប៉ុណ្ណោះ នៃទំហំកម្ចីសរុបក្នុងខេត្តនីមួយៗ។ ដោយឡែក រាជធានី-ខេត្តឯទៀត មានពលរដ្ឋដែលខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើងក្នុងអត្រា៤-៥ភាគរយ។
CBC បានរៀបរាប់យ៉ាងលម្អិតថា នៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ មានពលរដ្ឋប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុចំនួន៩ម៉ឺននាក់ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជិត២លានលានរៀល នៅដំណាច់ឆ្នាំ២០២៣។ នៅក្នុងនោះ ពលរដ្ឋដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានប្រមាណ៦៦ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន២៧ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៨ភាគរយនៃទំហំឥណទានក្នុងខេត្តសរុប។
ចំពោះខេត្តព្រះវិហារ មានពលរដ្ឋប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួន៩,១ម៉ឺននាក់ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង២,៤លានលានរៀល។ ក្នុងនោះ អ្នកដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានប្រមាណ៦៨ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន២៥ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៧ភាគរយ។
សម្រាប់ខេត្តក្រចេះ មានពលរដ្ឋប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួន១១,៣ម៉ឺននាក់ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង២,៣លានលានរៀល។ ក្នុងនោះ អ្នកដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានប្រមាណ៧០ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន២៣ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៧ភាគរយ។
ក្រឡេកទៅមើលខេត្តដែលមានអត្រាអ្នកប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នទាបជាងគេវិញនោះ រួមមានខេត្តកោះកុងមានអ្នកប្រើប្រាស់កម្ចីសរុប៣,៩ម៉ឺននាក់ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង១,៣៧លានលានរៀល។ ក្នុងនោះ អ្នកដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានប្រមាណ៧៩ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន១៨ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៣ភាគរយនៃទំហំឥណទានក្នុងខេត្តសរុប។
ស្ថានភាពពលរដ្ឋនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យដែលប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារ។ រូប៖ CBC
ខេត្តព្រះសីហនុ មានពលរដ្ឋ៨,៥ម៉ឺននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង៥,៣លានលានរៀល។ ក្នុងនោះ អ្នកដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានប្រមាណ៨១ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន១៦ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៣ភាគរយ។
ខេត្តកំពត មានពលរដ្ឋដល់២០,៤ម៉ឺននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង៥,៣លានលានរៀល។ ក្នុងនោះ អ្នកដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានប្រមាណ៧៧ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន១៩ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៣ភាគរយ។
កែប ជាខេត្តតូចជាងគេនៅកម្ពុជា មានពលរដ្ឋ១,៤ម៉ឺននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ៤០ម៉ឺនលានរៀល។ ក្នុងនោះ អ្នកដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានប្រមាណ៧៩ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន១៩ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៣ភាគរយ។
ជាមួយគ្នានេះ ខេត្តស្វាយរៀង មានពលរដ្ឋដល់២១,៣ម៉ឺននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង៥,២លានលានរៀល។ ក្នុងនោះ អ្នកដែលខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមាន៨០ភាគរយ, អ្នកខ្ចី២ស្ថាប័នមាន១៧ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ ចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើង មាន៣ភាគរយ។
ខេត្តស្ទឹងត្រែង មានពលរដ្ឋដល់៤,២ម៉ឺននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង១លានលានរៀល។ ក៏ប៉ុន្តែអត្រាអ្នកខ្ចីលុយចាប់ពី៣ស្ថាប័នឡើងមានត្រឹម៣ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ខណៈអ្នកខ្ចីលុយ២ស្ថាប័នមាន១៩ភាគរយ និងអ្នកខ្ចីលុយតែ១ស្ថាប័នមាន៧៨ភាគរយ។
របាយការណ៍ខាងលើ បានបង្ហាញពីគន្លាតនៃការប្រើប្រាស់កម្ចីរបស់ពលរដ្ឋពីស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងខេត្តនីមួយៗគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ជាពិសេសចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់កម្ចីលើសពី៣ស្ថាប័ន។ ការណ៍នេះ អ្នករកស៊ីក្នុងវិស័យធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ គួរបង្កើនការអប់រំផ្នែកចំណេះដឹងហិរញ្ញវត្ថុដល់ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាននោះ ឱ្យបានទូលំទូលាយ ដើម្បីចៀសវាងពីបញ្ហាបំណុលនានាក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ។
កន្លងមកលោក សុខ វឿន អនុសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា(CMA) បានកត់សម្គាល់ឃើញពលរដ្ឋដែលខ្ចីប្រាក់ច្រើនស្ថាប័នតែងតែប្រឈមនឹងការធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពបំណុលច្រើនលើសលុប ឬបំណុលវ័ណ្ឌ ក។ ដើម្បីចៀសពីស្ថានភាពនេះ លោក សុខ វឿន ដែលជានាយកប្រតិបត្តិនៃគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ LOLCផងនោះ លើកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋឱ្យប្រើប្រាស់កម្ចីតែ១ស្ថាប័ន ហើយត្រូវប្រើប្រាស់កម្ចីនោះឱ្យចំគោលដៅ និងតម្រូវការជាក់ស្តែងក្នុងសកម្មភាពរស់នៅ។
លោក សុខ វឿន អនុប្រធានសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា(CMA)។ រូបថត៖ អ៊ូ សុខមាន/ThmeyThmey
«បើយើងពិនិត្យឃើញគាត់[អតិថិជន] សងបំណុលស្ថាប័នមួយមិនកើតហើយ គឺយើងប្រាប់គាត់កុំឱ្យទៅខ្ចីបំណុលស្ថាប័នផ្សេងមកសងបំណុលស្ថាប័នដែលខ្លួនកំពុងជំពាក់ហ្នឹងឡើយ»។ លោក សុខ វឿន បន្តរៀបរាប់ថា ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋមានបញ្ហាក្នុងសងត្រឡប់ជាមួយស្ថាប័នញហិរញ្ញវត្ថុណាមួយហើយ សូមកុំព្យាយាមទៅរកប្រភពកម្ចីពីកន្លែងណាផ្សេងទៀត។ ផ្ទុយទៅវិញ ពលរដ្ឋត្រូវព្យាយាមរកដំណោះស្រាយបំណុលតែជាមួយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុដែលខ្លួនបានជំពាក់នោះ។
ក្នុងឱកាសជួបសំណេះសំណាលរវាងគណៈគ្រប់គ្រងអិលអូអិលស៊ី និងអតិថិជនLOLC កាលពីថ្ងៃទី២២មីនា ឆ្នាំ២០២៤ លោក សុខ វឿន បាននិយាយយ៉ាងដូច្នេះ៖ « យើងមិនត្រូវលើកដាក់បំណុលដោយយកពីឆ្វេងទៅសងសាំ្ត ឬយកពីស្តាំសងឆ្វេងឡើយ។ ការធ្វើបែបនេះ មិនយូរទេពលរដ្ឋ នឹងមានបំណុលវ័ណ្ឌ ក មានបំណុលច្រើនលើសលុប។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាយើងព្យាយាមអប់រំពលរដ្ឋលើចំណុចទាំងនេះ ដោយណែនាំពួកគាត់ប្រើប្រាស់កម្ចីឱ្យចំគោលដៅ ដោយកុំប្រើប្រាស់កម្ចីទៅទិញបំណុល ដូចជាយកទៅលេងល្បែង ឬទំនិញផ្សេងៗ ដែលមិនមែនជាតម្រូវការចំបាច់ក្នុងជីវភាពរស់នៅ»។
កន្លងមក សមាគមធនាគារនៅកម្ពុជា(ABC) បានដាក់ចេញនូវគោលការណ៍នៃការផ្តល់ឥណទានដល់គ្រឹះស្ថានធនាគារ ដែលអតិថិជនម្នាក់ៗអាចយកកម្ចី៣ស្ថាប័នបានក្នុងពេលតែមួយ។ លោក សុខ ចាន់ អ្នកនាំពាក្យសមាគមធនាគារនៅកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា មុននឹងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុនីមួយៗសម្រេចផ្តល់ឥណទានដល់អតិថិជនដែលកំពុងជាប់បំណុលនៅឯស្ថាប័ន គឺសុទ្ធសឹងបានឆ្លងកាត់នូវការវាយតម្លៃច្បាស់លាស់ គ្រប់ជ្រុងជ្រាយ ក្នុងការសងត្រឡប់មកវិញ។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យសមាគមធនាគារនៅកម្ពុជារូបនេះ ការវាយតម្លៃឥណទានរបស់គ្រឹះស្ថានធនគារ និងហិរញ្ញវត្ថុនីមួយៗ គឺផ្តោតសំខាន់៤ចំណុចលើអតិថិជនរបស់ខ្លួន។ ក្នុងនោះមាន ចំណុចទី១.ការពិនិត្យមើលលទ្ធភាពសងរបស់អតិថិជន ថាតើអតិថិជនមានលទ្ធភាពកម្រិតណាក្នុងការសងត្រឡប់វិញ? ចំណុចទី២. ការពិនិត្យមើលលំហូរសាច់ប្រាក់របស់អតិថិជន។ ត្រង់ចំណុចចង់សំដៅលើចំណូលចំណាយរបស់អតិថិជន ថាបន្ទាប់ពួកគាត់ទូទាត់ចំណាយហើយអស់ តើនៅសល់ប្រាក់ប៉ុន្មាន ដើម្បីសងឱ្យគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុវិញ។
លោក សុខ ចាន់ បន្តរៀបរាប់នូវចំណុចទី៣ ដែលគ្រឹះស្ថានធនាគារនីមួយៗពិនិត្យខ្លាំងទៅលើលក្ខណៈបុគ្គលរបស់អតិថិជន។ តើអតិថិជន ជាបុគ្គលបែបណា? ជាបុគ្គលដែលខ្ចីលុយគេហើយមិនសង! ឬក៏បុគ្គលដែលមានទំនួលខុសត្រូវលើកម្ចីរបស់ខ្លួន។ រីឯចំណុចទី៤. គ្រឹះស្ថានធនាគារក៏ពិនិត្យមើលនូវទ្រព្យធានារបស់អតិថិជន ផងដែរ។
លោក សុខ ចាន់ អ្នកនាំពាក្យសមាគមធនាគារនៅកម្ពុជា(ABC)។ រូបថត៖ លោក សុខ ចាន់
« ដូច្នេះហើយ ប្រសិនបើជាការវាយតម្លៃឥណទានរបស់គ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុនីមួយៗមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រាយលើចំណុចសំខាន់ទាំង៤ខាងលើទេ! កុំថាឡើយ អតិថិជនខ្ចីលុយ៣ស្ថាប័ន សូម្បីតែ១ស្ថាប័ន ក៏មានហានិភ័យដែរ»។ នេះជាលើកឡើងរបស់លោក សុខ ចាន់ ដោយបន្តរៀបរាប់មកកាន់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា៖ « ក៏ប៉ុន្តែ, បើសិនជាការវាយតម្លៃឥណទាននោះបានគ្រប់ជ្រុងជ្រាយ តាមលក្ខខណ្ឌខាងលើ និងតាមគោលការណ៍ដែលយើងបានផ្តល់ឱ្យ ដោយគ្រឹះស្ថានធនាគារនីមួយៗអាចឱ្យកម្ចីដល់អតិថិជន[ជំពាក់លុយ] ៣គ្រឹះស្ថានបាន គឺយើងអាចធ្វើបាន»។
ផ្អែកតាមរបាយការណ៍របស់CBC ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចំនួន ៤,៩៨លាននាក់ ដែលកំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីប្រព័ន្ធធនាគារ គឺមានប្រហែល៧៦ភាគរយបានខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័ន និងមាន២០ភាគរយ ខ្ចីប្រាក់២ស្ថាប័ន។ សម្រាប់អតិថិជនទូទាំងប្រទេសដែលខ្ចីប្រាក់៣ស្ថាប័ន គឺមានត្រឹម១ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ CBC បានបង្ហាញថា ក្នុងនោះ ខេត្តស្វាយរៀង និងខេត្តព្រះសីហនុ មានអត្រាអ្នកខ្ចីប្រាក់តែ១ស្ថាប័ន គឺខ្ពស់ជាងគេលើសពី ៨០ភាគរយ ដែលនេះជាអត្រាមួយដ៏ល្អ៕