អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
×![]()
ចំណងមិត្តភាពរវាងឥណ្ឌា-អាស៊ានបានដើរដល់ចំណុចរបត់ថ្មីមួយទៀតក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ទំនាក់ទំនងរវាងភាគីទាំងពីរកាន់តែស្អិតរមួត ហើយភាគីនេះរំពឹងថានឹងបង្កើនទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរបស់ខ្លួនអោយកាន់តែល្អនិងស៊ីជម្រៅកាន់តែខ្លាំងថែមទៀតនៅពេលខាងមុខនេះ។ បច្ចុប្បន្ននេះឥណ្ឌាជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ាន ហើយមហាយក្សប្រជាធិបតេយ្យនេះក៏នឹងក្លាយដៃគូពិសេស និងដ៏សំខាន់របស់អាស៊ាននៅពេលខាងមុខនេះទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សន្តិសុខនិងនយោបាយ ជាពិសេសក្រោយពេលដែលសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានផុសរូបរាងឡើងជាផ្លូវការនៅចុងឆ្នាំ ២០១៥ ។ ឥណ្ឌានឹងអាចដើរតួនាទីជាអ្នកជំរុញដំណើរប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងអាចជួយអោយមានតុល្យភាពអំណាចរវាងមហាអំណាចចិននិងអាមេរិកដែលដណ្តើមពង្រីកឥទ្ធិពលនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ ជុំវិញបញ្ហានេះ៖
ឥណ្ឌាត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាប្រទេសដែលមានសក្តានុពលខ្លាំងលើវិស័យបច្ចេកវិទ្យា និងមានប្រជាជនច្រើនជាងគេលេខរៀងទី២នៅលើពិភពលោកបន្ទាប់ពីប្រទេសចិន។ ប្រទេសមហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងនេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំបំផុតលើលោក ប៉ុន្តែប្រទេសនេះនៅប្រឈមមុខបញ្ហាច្រើនជាពិសេសភាពក្រីក្រ និងគម្លៀតសង្គមជាដើមផង។ យ៉ាងណាមិញ បណ្តាប្រទេសជាច្រើនរួមទាំងមហាអំណាចពិភពលោកដូចជាអាមេរិកផង ក៏ប៉ងបង្កើនចំណងការទូតនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយឥណ្ឌាដែរ ដោយគេរំពឹងថា ឥណ្ឌានឹងប្រែក្លាយខ្លួនជាមហាអំណាចដ៏មានឥទ្ធិពលថ្មីមួយឆាប់ៗខាងមុខនេះ ។ មិនមែនតែមហាអំណាចឡើយដែលសម្លឹងឃើញពីឥទ្ធិពលរបស់ឥណ្ឌានៅក្នុងនយោបាយអន្តរជាតិ ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានក៏យល់ឃើញដែរថា សហប្រតិបត្តិការនិងបង្កើនការផ្សាភ្ជាប់ជាមួយឥណ្ឌាជារឿងមិនអាចព្រងើយកន្តើយបានឡើយ។
ឥណ្ឌាបានក្លាយជាដៃគូពិភាក្សាដោយវិស័យជាមួយសហគមន៍ប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថា អាស៊ានតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩២មកម្ល៉េះ ហើយបន្តបន្ទាប់មកប្រទេសនេះបានប្រែក្លាយខ្លួនជាដៃគូពិភាក្សា ពេញលេញនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩២ ។ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំចំណងមិត្តភាពរវាងអាស៊ាននិងឥណ្ឌាកាន់តែវិវត្តទៅមុខ និងកាន់តែល្អប្រសើរឡើង រហូតដល់ឥណ្ឌាប្រែក្លាយខ្លួនជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ានថែមទៀតក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ។ ចំណងមិត្តភាពរវាងភាគីទាំងពីរនេះ អាចរីកច្រើនទៅមុខបានរហ័សរហូតមករាប់ចាប់តាំងពីដើមទសវត្សទី៩០ ដោយសារការប្រឹងប្រែងរបស់ភាគីទាំងសងខាង ជាពិសេសការដាក់ចេញគោលនយោបាយថ្មីក្រឡេកមកទិសខាងកើត (Look East) របស់ឥណ្ឌានេះឯង។
ក្រៅពីមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នាភាគីទាំងពីរតែងតែប្រឹងប្រែងបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ច រឹតចំណងសហប្រតិបត្តិការនយោបាយ និងសន្តិសុខ និងបង្កើតផែនការសកម្មភាពរួមគ្នាជាច្រើនផ្សេងទៀតដើម្បីជួយសម្រួលអោយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីអាចទទួលបានផ្លែផ្កាល្អ។
បើក្រឡេកមើលកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងអាស៊ាននិងឥណ្ឌា ភាគីទាំងពីរបានសម្រេចលទ្ធផលល្អប្រសើរបានច្រើនផង ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក ដោយអាស៊ានជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់ឥណ្ឌា ខណៈឥណ្ឌាក៏ជាទីផ្សាដ៏ធំរបស់អាស៊ានដូចគ្នា។ អាស៊ានបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មលេខរៀងទី ៤របស់ឥណ្ឌា ហើយឥណ្ឌាបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មទី៨របស់អាស៊ានផង។ បើនិយាយពីបញ្ហាពាណិជ្ជកម្មនេះ ឥណ្ឌានិងអាស៊ានបានបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីលើទំនិញរួមគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងលើពាណិជ្ជកម្មសេវាកម្មនិងវិនិយោគរវាងអាស៊ាននិងឥណ្ឌានឹងចូលជាធរមានក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ នេះ។
ក្រៅពីភាពវិជ្ជមាននៃចំណងពាណិជ្ជកម្មនេះ ឥណ្ឌានិងអាស៊ាន រួមជាមួយដៃគូសន្ទនាមួយចំនួនរបស់អាស៊ានកំពុងតែបន្តចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្មីមួយ ដែលគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដែលជំរុញអោយប្រទេសទាំងអស់ជាភាគីបើកទូលាយទីផ្សាររបស់ខ្លួនកាន់តែធំជាមុន។ សូមរម្លឹកបន្តិចថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្មីនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាដៃគូយុទ្ធសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) ដែលមានប្រទេសជាសមាជិក ជាសមាជិកអាស៊ាន១០ រួមជាមួយប្រទេសដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន ៦ផ្សេងទៀតមានឥណ្ឌា ចិន កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន អស្ត្រាលី និង នូវែលហ្សេឡង់ផង។
ភាគីពាក់ព័ន្ធព្យាយាមបញ្ចប់ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនៅត្រឹមចុងឆ្នាំ ២០១៥នេះ ប៉ុន្តែបញ្ហាត្រង់ថា ទើបតែមានសមាជិកអាស៊ាន ៣ប៉ុណ្ណោះដែលបានផ្តល់សច្ចាប័នលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ បើភាគីទាំងអស់អាចសម្រេចបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីបានមែន ទំហំពាណិជ្ជកម្មអាស៊ាននឹងអាចកើនឡើងដល់ ២០០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០២២ខាងមុខ។ នេះបញ្ជាក់ថា ឥណ្ឌាជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មមិនអាចខ្វះបានរបស់អាស៊ានសម្រាប់ថ្ងៃមុខ។
ចំណែកទំនាក់ទំនងនយោបាយនិងសន្តិសុខវិញភាគីទាំងពីរក៏មានទំនាក់ទំនងរួមគ្នាល្អប្រសើរដែរ ប៉ុន្តែកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះចាំបាច់ត្រូវតែជំរុញនិងអភិវឌ្ឍទៅមុខទៀត។ ការសហការជាមួយឥណ្ឌាក្នុងការពង្រឹងវិស័យសន្តិសុខ ជារឿងដែលមិនអាចមើលរំលងឡើយសម្រាប់អាស៊ាន។ នេះក៏ព្រោះថាឥណ្ឌានិងអាស៊ានប្រឈមមុខបញ្ហាសន្តិសុខស្ទើប្រហាក់ប្រហែលគ្នានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ជុំវិញការជំវុញការផ្សាភ្ជាប់លើវិស័យនយោបាយនិងសន្តិសុខ អោយប្រាកដទៅ ឥណ្ឌាសហការជាមួយអាស៊ានក្នុងកម្រិតច្រើនផ្សេងគ្នា។ ឥណ្ឌាបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនិងសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាស៊ានតាមរយៈការចូលរួមក្នុងវេទិការតំបន់អាស៊ាន សន្និសីទកំពូលអាស៊ីបូព៌ា និងកិច្ចប្រជុំបូក រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានថែមទៀតផង។ ម្យ៉ាង ឥណ្ឌានេះឯងដែលជាប្រទេសដំបូងបំផុតដែលបង្កើតចំណងមិត្តភាពក្នុងនាមជាដៃគូពិភាក្សាជាមួយអាស៊ានហើយអ្វីដែលសំខាន់នោះមហាយក្សឥណ្ឌានេះបានភ្ជាប់ខ្លួនដោយចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាពនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ (TAC) នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៣ ស្របគ្នាជាមួយប្រទេសចិន។
មកទល់បច្ចុប្បន្នមេដឹកនាំអាស៊ាននិងឥណ្ឌារំពឹងទុកជាស្រេចថានឹងជំរុញកិច្ចប្រតិបត្តិការនិងទំនាក់ទំនងរួមគ្នាលើវិស័យសន្តិសុខ និងយោបាយដើម្បីទប់ទល់និងដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខតំបន់មួយចំនួនដូចជាបញ្ហាភេរវកម្ម សន្តិសុខអ៊ីនធឺណែត សន្តិសុខដែនសមុទ្រ និងបញ្ហាគ្រោះធម្មជាតិថែមទៀតផង។ ក្រៅពីនេះគេក៏សម្លឹងឃើញពីតួនាទីសំខាន់របស់មហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងឥណ្ឌាក្នុងការជំរុញដល់ដំណើរប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន បើទំនាក់ទំនងកាន់តែជិតស្និទ្ធ ដ្បិតឥណ្ឌាជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យចាស់វស្សាហើយ។ ហើយម្យ៉ាងតួនាទីរបស់ឥណ្ឌាក៏នឹងជួយកាត់បន្ថយកម្តៅនយោបាយ និងការប្រជែងពង្រីកឥទ្ធិពលនិងអំណាចរបស់មហាយក្សចិន និងបីតាប្រជាធិបតេយ្យអាមេរិកក្នុងតំបន់អាស៊ីទាំងមូលផង។
ក្រៅពីចំណងសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសន្តិសុខ ឥណ្ឌានិងអាស៊ានក៏ព្យាយាមផ្តោតលើការពង្រឹងទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ជំរុញអោយមានការផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រជាជនអាស៊ាននិងឥណ្ឌា ស្ថាប័នដឹកនាំនិងស្ថាប័នដឹកនាំ និងជាពិសេសការផ្សាភ្ជាប់ផ្នែកខាងក្រៅ តាមរយៈការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត បង្កើនតំបន់ទាំងពីរអោយកាន់តែខិតជិតគ្នាផង។ បច្ចុប្បន្ននេះរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចហើយក្នុងការបង្កើនការផ្សាភ្ជាប់ជាមួយអាស៊ានលើគ្រប់វិស័យ ដូចដែលឃើញស្រាប់រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាលោក NarendraModi បានប្រែក្លាយគោលនយោបាយក្រឡេកមើលទៅទិសខាងកើត (Look East ) មកជាការធ្វើសកម្មភាពនៅទិសខាងកើតវិញ (Act East Policy) វិញ ដែលទិសខាងកើតនេះសម្តៅលើអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះឯង៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«មជ្ឈការ»មានន័យខុសពី«វិមជ្ឈការ»ដូចម្តេច?
1 សប្តាហ៍
