អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
×![]()
ស្ងាត់់ៗ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីស្រាប់តែប្រកាសសង់មូលដ្ឋានយោធានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនាខាងមុខ។ ឥណ្ឌូនេស៊ីមិនមែនជាភាគីជម្លោះឡើយ ប៉ុន្តែរឿងដែលធ្វើឲ្យប្រទេសនេះកើតទុក្ខមិនសុខចិត្តនោះគឺផែនទីឯកតោភាគី«រាងអក្សរអ៊ុយ ឬរាងអណ្តាត»របស់ចិនដែលគូសចូលទាំងប្រជុំកោះ Natuna របស់ខ្លួនផង។ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក ចូកូ វីដូដូ (Joko Widodo) ធ្លាប់ប្រកាសម្តងហើយថា ឥណ្ឌូនេស៊ីមិនទទួលស្គាល់ផែនទី ដែលចិនកំពុងប្រើប្រាស់ឡើយ។ គម្រោងសង់មូលដ្ឋានទ័ពរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីអាចនឹងបន្ថែមកម្តៅជម្លោះរវាងភាគីដែលកំពុងក្តៅស្រាប់ផង។ កន្លងមកសកម្មភាពទន្ទ្រានវាតទីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងរបស់ក្រុងប៉េកាំងដោយសង់កោះសិប្បនិម្មិត បានបង្កឲ្យបណ្តារដ្ឋពាក់ព័ន្ធជាពិសេសវៀតណាម ហ្វីលីពីន និងសម្ព័ន្ធមិត្តសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លាំងសម្បារនិងបារម្ភផង។ ឥឡូវនេះ ហ្វីលីពីនកំពុងរង់ចាំស្តាប់ការវិនិច្ឆ័យរបស់មជ្ឈត្តការអន្តរជាតិរឿងសកម្មភាពវាតទីរបស់ចិន ខណៈចិនអះអាងថាមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ គ្មានយុត្តាធិកាឯណាសម្រេចរឿងជម្លោះសមុទ្រចិនឡើយ។ គេកំពុងរង់ចាំមើលបញ្ហាជម្លោះនេះនឹងវិវត្តទៅដល់ណាទៀតនៅពេលខាងមុខ។
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែបញ្ហាប្រឈមធំសម្រាប់តំបន់ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ កម្តៅនៃជម្លោះចេះតែកើនឡើង ដោយសារសកម្មភាពភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសសកម្មភាពវាតទីរបស់ចិននៅក្នុងដែនជម្លោះ។ វៀតណាម និងហ្វីលីពីនដែលមានខ្នងបង្អែកធំនោះចេះតែឡាំប៉ា ស្រែកថ្កោលទោសចិនឥតឈប់ និងរត់រកជំនួយពីក្រៅថែមមកទប់ទល់ជាមួយចិនផង។ ហ្វីលីពីនកន្លងមកបានអូសទាញជប៉ុនឲ្យចូលមកលូកឡំក្នុងបញ្ហាជម្លោះដែនទឹកនេះផង។ ក្រៅពីប្រើប្រាស់នយោបាយការបរទេស ហ្វីលីពីនឆ្លៀតបញ្ជូនបណ្តឹងប្រឆាំងចិនទៅកាន់ជម្ឈត្តការអន្តរជាតិប្រចាំក្រុងឡាអេផង ប៉ុន្តែចិនមិនឈឺក្បាលវិលមុខសោះ ដោយគិតតែពីប្រឹងវាតទីបាន៨០០ហិកតា ដោយបូមដីសាងកោះសិប្បនិម្មិតនៅតំបន់ជម្លោះធ្វើព្រងើយ។ ចិនអាងលើការកាន់កាប់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងផែនទី៩ចំណុច«រាងអណ្តាត»ដែលគូសជាលក្ខណៈឯកតោភាគីតាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៧មុនប្រកាសខ្លួនជាសាធារណរដ្ឋមកម្ល៉េះនោះ។ ប៉ុន្តែ រឿងប្រើប្រាស់ផែនទីនេះ បានបង្ខំឲ្យរដ្ឋមិនមែនភាគីជម្លោះសោះហក់ចូលក្នុងការប្រណាំងប្រជែងអាវុធត្រៀមទប់ចិនដែរ។ នោះគឺបងធំអាស៊ានឥណ្ឌូនេស៊ី។
១.ឥណ្ឌូនេស៊ីត្រៀមសង់មូលដ្ឋានយោធាការពារកោះខ្លួនដែលចិនទារយក
អ្នកណាក៏ដឹង ឥណ្ឌូនេស៊ីមិនដែលទារយកផ្នែកណានៃតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ។ ភាគីជម្លោះមានតែ វៀតណាម ហ្វីលីពីន តៃវ៉ាន់ ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ និងចិនតែប៉ុណ្ណោះ។ ត្រលប់មកវិញ គម្រោងឥណ្ឌូនេស៊ីថានឹងសង់មូលដ្ឋានយោធានៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ គឺដោយសារតែក្រុងប៉េកាំងប្រើប្រាស់ផែនទី ៩ចំណុច «រាងអណ្តាត» ដែលគូសចូលទាំងប្រជុំកោះឥណ្ឌូនេស៊ី Natuna ផង ដោយអះអាងថា ផែនទីគូសឡើងតាមការកាន់កាប់ជាក់ស្តែងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រ។
ជុំវិញផែនការសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពនេះ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី Ryamizard Ryacuduបានបង្ហាញការគាំទ្រពេញទំហឹងព្រោះវានឹងជួយពង្រឹងកម្លាំងទ័ពឥណ្ឌូនេស៊ីដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍រដ្ឋ។ លោកបានលួចបង្ហើបថា ទីតាំងសំខាន់ដែលអាចនឹងត្រូវរដ្ឋាភិបាលពិចារណាដាក់កងទ័ពមានកោះ Sambas កោះ Kalimantan ខាងលិច, Natuna, កោះ Riau កោះ Tarakan និង កោះKalimantanខាងជើងផង។ បច្ចុប្បន្ននេះស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកំពុងតែជជែកពិភាក្សាពីគម្រោងពង្រឹងកម្លាំងទ័ពឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយក្រោយផែនការរៀបចំរួចរាល់អស់ គេនឹងបញ្ជូនបន្តទៅការិយាល័យប្រមុខរដ្ឋដើម្បីសម្រេច។ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក ចូកូ វីដូដូ នឹងសម្រេចចុងក្រោយថាតើមូលដ្ឋានទ័ពនឹងត្រូវសាងសង់នៅទីណានៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។ បើតាមមន្ត្រីយោធា យន្តហោះចម្បាំង នាវានិងអាវុធុនធ្ងន់ផ្សេងទៀតនឹងត្រូវពង្រាយដើម្បីការពារបូរណភាពដែនដី និងអធិបតេយ្យរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី ករណីមានការរំលោភណាមួយកើតឡើង។
ត្រលប់មកវិញ ជុំវិញការប្រើប្រាស់ផែនទីដែលគូសជាលក្ខណៈឯកតោភាគីរបស់ក្រុងប៉េកាំងនោះ បានក្លាយជារឿងស្មុគស្មាញយូរមកហើយ។ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក ចូកូ វីដូដូ បានអះអាងម្តងហើយថា ផែនទី៩ចំណុចរបស់ចិនគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ដែលចែងក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិឡើយ ហើយឥណ្ឌូនេស៊ីចាំបាច់ត្រូវការពារដែនដីរបស់ខ្លួនដាច់ខាត។ ផែនទីខាងលើត្រូវបានគូសឡើងក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ អំឡុងឆ្នាំ ១៩៤៧ ដើម្បីទាមទារយកដែនទឹកក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលកាលនោះចំណុចសរុបមាន១២ មិនមែន៩ដូចផែនទីសព្វថ្ងៃដែលចិនកំពុងប្រើឡើយ។ ក្រោយប្រកាសសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនថ្ងៃ ១តុលា ឆ្នាំ១៩៤៩ មេដឹកនាំចិន ជូន អេនឡាយ ចាប់ផ្តើមកែប្រែនិងសើរើផែនទីមានស្រាប់ ដោយប្តូរចំណុចមកត្រឹម៩ រាងអក្សរអ៊ុយ ឬរាងអណ្តាតតែម្តងទៅ ហើយរដ្ឋាភិបាលចិនបន្តបន្ទាប់ក៏នៅប្រើប្រាស់ផែនទីដដែលនេះរហូតមក។ ចិនប្រើប្រាស់ផែនទីនេះ ដើម្បីច្បាមយកដែនទឹកជិត ៩០ភាគរយនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងទាំងមូល។
២. ឥណ្ឌូនេស៊ីរក្សាតុល្យភាពនៃជំហររបស់ខ្លួនមិនឲ្យប៉ះពាល់ភាគីជម្លោះ
គម្រោងសង់មូលដ្ឋានទ័ពរបស់ភាគីមិនជាប់ជម្លោះដូចជាឥណ្ឌូនេស៊ីជារឿងថ្មីមួយ ហើយការប្រឆាំងផែនទីរបស់ចិនក៏រិតតែធ្វើឲ្យរដ្ឋអាស៊ានមានជំហរកាន់តែមាំក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដែនសមុទ្រជាមួយចិនពេលខាងមុខ។ ឥណ្ឌូនេស៊ីជាមេដឹកនាំក្រុមប្រទេសអាស៊ានឬ និយាយបែបសាមញ្ញថាជាបងធំនោះ នឹងធ្វើឲ្យអាស៊ានមានទម្ងន់ជាងមុនក្នុងការតតាំងជាមួយចិនដោយការដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីបន្តទៅមុខទៀត។ យ៉ាងណាមិញ រដ្ឋាភិបាលក្រុងហ្សាកាតា ព្យាយាមដើរយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នជុំវិញការអន្តរាគមនដោះស្រាយជម្លោះដែនទឹកដ៏រាំរ៉ៃនេះដោយរក្សាជំហររបស់ខ្លួនឲ្យមានតុល្យភាព។ នេះបញ្ជាក់ថា ឥណ្ឌូនេស៊ីអាចនឹងបន្តព្យាយាមធ្វើជាសន្ធានការីជួយសម្របសម្រួលភាគីជម្លោះចិននិងសមាជិកអាស៊ានក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាននៅពេលខាងមុខទៀត។
ឥណ្ឌូនេស៊ី ទោះជាចិត្តធំសាងមូលដ្ឋានទ័ពនៅក្បែរកោះឬលើកោះដែលចិនទាមទារក៏ដោយ តែរដ្ឋាភិបាលនេះប្រឹងប្រែងធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនងខ្លួនជាមួយក្រុងប៉េកាំង និងរដ្ឋអាស៊ានផ្សេងទៀត។ នេះក៏ព្រោះតែឥណ្ឌូនេស៊ីមានទំនាក់ទំនងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មល្អប្រសើរជាមួយចិនផង។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយបញ្ហាប្រយោជន៍ពាក់ព័ន្ធដែនទឹកនិងធនធានសមុទ្រ បង្ខំឲ្យរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក វីដូដូ ព្រមានចិនម្តងម្កាលដោយបាញ់កម្ទេចទូកនេសាទចិនខុសច្បាប់ដែលចូលមកនេសាទក្នុងដែនទឹករបស់ខ្លួន។ ចិនទាមទារឲ្យឥណ្ឌូនេស៊ីគោរពអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន ខណៈឥណ្ឌូនេស៊ីចោទអ្នកនេសាទចិនថាបានរំលោភតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខខ្លួនផង។ លោក វីដូដូ អះអាងថា ឥណ្ឌូនេស៊ីខាតលុយរាប់ពាន់លានរាល់ឆ្នាំ ព្រោះតែការលួចនេសាទខុសច្បាប់មកពីវៀតណាមនិងចិន៕
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែបញ្ហាប្រឈមធំសម្រាប់តំបន់ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ កម្តៅនៃជម្លោះចេះតែកើនឡើង ដោយសារសកម្មភាពភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសសកម្មភាពវាតទីរបស់ចិននៅក្នុងដែនជម្លោះ។ វៀតណាម និងហ្វីលីពីនដែលមានខ្នងបង្អែកធំនោះចេះតែឡាំប៉ា ស្រែកថ្កោលទោសចិនឥតឈប់ និងរត់រកជំនួយពីក្រៅថែមមកទប់ទល់ជាមួយចិនផង។ ហ្វីលីពីនកន្លងមកបានអូសទាញជប៉ុនឲ្យចូលមកលូកឡំក្នុងបញ្ហាជម្លោះដែនទឹកនេះផង។ ក្រៅពីប្រើប្រាស់នយោបាយការបរទេស ហ្វីលីពីនឆ្លៀតបញ្ជូនបណ្តឹងប្រឆាំងចិនទៅកាន់ជម្ឈត្តការអន្តរជាតិប្រចាំក្រុងឡាអេផង ប៉ុន្តែចិនមិនឈឺក្បាលវិលមុខសោះ ដោយគិតតែពីប្រឹងវាតទីបាន៨០០ហិកតា ដោយបូមដីសាងកោះសិប្បនិម្មិតនៅតំបន់ជម្លោះធ្វើព្រងើយ។ ចិនអាងលើការកាន់កាប់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងផែនទី៩ចំណុច«រាងអណ្តាត»ដែលគូសជាលក្ខណៈឯកតោភាគីតាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៧មុនប្រកាសខ្លួនជាសាធារណរដ្ឋមកម្ល៉េះនោះ។ ប៉ុន្តែ រឿងប្រើប្រាស់ផែនទីនេះ បានបង្ខំឲ្យរដ្ឋមិនមែនភាគីជម្លោះសោះហក់ចូលក្នុងការប្រណាំងប្រជែងអាវុធត្រៀមទប់ចិនដែរ។ នោះគឺបងធំអាស៊ានឥណ្ឌូនេស៊ី។
១.ឥណ្ឌូនេស៊ីត្រៀមសង់មូលដ្ឋានយោធាការពារកោះខ្លួនដែលចិនទារយក
អ្នកណាក៏ដឹង ឥណ្ឌូនេស៊ីមិនដែលទារយកផ្នែកណានៃតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ។ ភាគីជម្លោះមានតែ វៀតណាម ហ្វីលីពីន តៃវ៉ាន់ ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ និងចិនតែប៉ុណ្ណោះ។ ត្រលប់មកវិញ គម្រោងឥណ្ឌូនេស៊ីថានឹងសង់មូលដ្ឋានយោធានៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ គឺដោយសារតែក្រុងប៉េកាំងប្រើប្រាស់ផែនទី ៩ចំណុច «រាងអណ្តាត» ដែលគូសចូលទាំងប្រជុំកោះឥណ្ឌូនេស៊ី Natuna ផង ដោយអះអាងថា ផែនទីគូសឡើងតាមការកាន់កាប់ជាក់ស្តែងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រ។
ជុំវិញផែនការសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពនេះ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី Ryamizard Ryacuduបានបង្ហាញការគាំទ្រពេញទំហឹងព្រោះវានឹងជួយពង្រឹងកម្លាំងទ័ពឥណ្ឌូនេស៊ីដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍រដ្ឋ។ លោកបានលួចបង្ហើបថា ទីតាំងសំខាន់ដែលអាចនឹងត្រូវរដ្ឋាភិបាលពិចារណាដាក់កងទ័ពមានកោះ Sambas កោះ Kalimantan ខាងលិច, Natuna, កោះ Riau កោះ Tarakan និង កោះKalimantanខាងជើងផង។ បច្ចុប្បន្ននេះស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកំពុងតែជជែកពិភាក្សាពីគម្រោងពង្រឹងកម្លាំងទ័ពឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយក្រោយផែនការរៀបចំរួចរាល់អស់ គេនឹងបញ្ជូនបន្តទៅការិយាល័យប្រមុខរដ្ឋដើម្បីសម្រេច។ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក ចូកូ វីដូដូ នឹងសម្រេចចុងក្រោយថាតើមូលដ្ឋានទ័ពនឹងត្រូវសាងសង់នៅទីណានៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។ បើតាមមន្ត្រីយោធា យន្តហោះចម្បាំង នាវានិងអាវុធុនធ្ងន់ផ្សេងទៀតនឹងត្រូវពង្រាយដើម្បីការពារបូរណភាពដែនដី និងអធិបតេយ្យរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី ករណីមានការរំលោភណាមួយកើតឡើង។
ត្រលប់មកវិញ ជុំវិញការប្រើប្រាស់ផែនទីដែលគូសជាលក្ខណៈឯកតោភាគីរបស់ក្រុងប៉េកាំងនោះ បានក្លាយជារឿងស្មុគស្មាញយូរមកហើយ។ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក ចូកូ វីដូដូ បានអះអាងម្តងហើយថា ផែនទី៩ចំណុចរបស់ចិនគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ដែលចែងក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិឡើយ ហើយឥណ្ឌូនេស៊ីចាំបាច់ត្រូវការពារដែនដីរបស់ខ្លួនដាច់ខាត។ ផែនទីខាងលើត្រូវបានគូសឡើងក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ អំឡុងឆ្នាំ ១៩៤៧ ដើម្បីទាមទារយកដែនទឹកក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលកាលនោះចំណុចសរុបមាន១២ មិនមែន៩ដូចផែនទីសព្វថ្ងៃដែលចិនកំពុងប្រើឡើយ។ ក្រោយប្រកាសសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនថ្ងៃ ១តុលា ឆ្នាំ១៩៤៩ មេដឹកនាំចិន ជូន អេនឡាយ ចាប់ផ្តើមកែប្រែនិងសើរើផែនទីមានស្រាប់ ដោយប្តូរចំណុចមកត្រឹម៩ រាងអក្សរអ៊ុយ ឬរាងអណ្តាតតែម្តងទៅ ហើយរដ្ឋាភិបាលចិនបន្តបន្ទាប់ក៏នៅប្រើប្រាស់ផែនទីដដែលនេះរហូតមក។ ចិនប្រើប្រាស់ផែនទីនេះ ដើម្បីច្បាមយកដែនទឹកជិត ៩០ភាគរយនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងទាំងមូល។
២. ឥណ្ឌូនេស៊ីរក្សាតុល្យភាពនៃជំហររបស់ខ្លួនមិនឲ្យប៉ះពាល់ភាគីជម្លោះ
គម្រោងសង់មូលដ្ឋានទ័ពរបស់ភាគីមិនជាប់ជម្លោះដូចជាឥណ្ឌូនេស៊ីជារឿងថ្មីមួយ ហើយការប្រឆាំងផែនទីរបស់ចិនក៏រិតតែធ្វើឲ្យរដ្ឋអាស៊ានមានជំហរកាន់តែមាំក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដែនសមុទ្រជាមួយចិនពេលខាងមុខ។ ឥណ្ឌូនេស៊ីជាមេដឹកនាំក្រុមប្រទេសអាស៊ានឬ និយាយបែបសាមញ្ញថាជាបងធំនោះ នឹងធ្វើឲ្យអាស៊ានមានទម្ងន់ជាងមុនក្នុងការតតាំងជាមួយចិនដោយការដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីបន្តទៅមុខទៀត។ យ៉ាងណាមិញ រដ្ឋាភិបាលក្រុងហ្សាកាតា ព្យាយាមដើរយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នជុំវិញការអន្តរាគមនដោះស្រាយជម្លោះដែនទឹកដ៏រាំរ៉ៃនេះដោយរក្សាជំហររបស់ខ្លួនឲ្យមានតុល្យភាព។ នេះបញ្ជាក់ថា ឥណ្ឌូនេស៊ីអាចនឹងបន្តព្យាយាមធ្វើជាសន្ធានការីជួយសម្របសម្រួលភាគីជម្លោះចិននិងសមាជិកអាស៊ានក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាននៅពេលខាងមុខទៀត។
ឥណ្ឌូនេស៊ី ទោះជាចិត្តធំសាងមូលដ្ឋានទ័ពនៅក្បែរកោះឬលើកោះដែលចិនទាមទារក៏ដោយ តែរដ្ឋាភិបាលនេះប្រឹងប្រែងធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនងខ្លួនជាមួយក្រុងប៉េកាំង និងរដ្ឋអាស៊ានផ្សេងទៀត។ នេះក៏ព្រោះតែឥណ្ឌូនេស៊ីមានទំនាក់ទំនងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មល្អប្រសើរជាមួយចិនផង។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយបញ្ហាប្រយោជន៍ពាក់ព័ន្ធដែនទឹកនិងធនធានសមុទ្រ បង្ខំឲ្យរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក វីដូដូ ព្រមានចិនម្តងម្កាលដោយបាញ់កម្ទេចទូកនេសាទចិនខុសច្បាប់ដែលចូលមកនេសាទក្នុងដែនទឹករបស់ខ្លួន។ ចិនទាមទារឲ្យឥណ្ឌូនេស៊ីគោរពអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន ខណៈឥណ្ឌូនេស៊ីចោទអ្នកនេសាទចិនថាបានរំលោភតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខខ្លួនផង។ លោក វីដូដូ អះអាងថា ឥណ្ឌូនេស៊ីខាតលុយរាប់ពាន់លានរាល់ឆ្នាំ ព្រោះតែការលួចនេសាទខុសច្បាប់មកពីវៀតណាមនិងចិន៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
