ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
បើមើល ឬសរសេរដោយមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ យើងមិនឃើញពីភាពខុសគ្នារវាង ពាក្យ «អរគុណ» និង «អគុណ» នោះឡើយ។ តែតាមពិត វត្តមានអក្សរ «រ» នាំឲ្យពាក្យទាំងពីរ មានន័យខុសគ្នាទាំងស្រុង។
សារព័ត៌មានថ្មីៗ សូមលើកយកពាក្យទាំងពីរនេះ មកពន្យល់ដោយផ្អែកតាមវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេច ព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ដូចខាងក្រោម៖
១. ពាក្យ «អរគុណ» កើតចេញពីពាក្យ «អរ» និង «គុណ»
-អរ មានន័យថា មានអំណរ, មានសោមនស្ស, រីករាយចិត្ត, មានចិត្តរីករាយ : អរព្រោះបានទ្រព្យគាប់ចិត្ត; បានឮថាកូនប្រឡងជាប់ ខ្ញុំអរណាស់ ! ។
-គុណ គឺ សេចក្ដីចម្រើន; ថ្នាក់; ជាន់; លក្ខណៈ; ចំណែក; សេចក្ដីល្អ; សភាព; បែបបទ...។ សភាវធម៌ដែលចម្រើនឡើងដោយលក្ខណៈរបស់ខ្លួនគួរគោរពតបស្នងនឹងខាន ពុំបាន : គុណមាតា, គុណបិតា, គុណគ្រូ, គុណលោកអ្នកមានឧបការៈលើខ្លួន ។ ធម៌ដែលគួរនឹក គួររំពឹងដល់ : គុណព្រះពុទ្ធ-ព្រះធម៌-ព្រះសង្ឃ ។
- អរគុណ អរចំពោះគុណគេ, មានអំណរគុណគេ : ដោយគេបានជួយសង្គ្រោះខ្ញុំបន្តិចប៉ុណ្ណឹង ខ្ញុំនឹងអរគុណគេមិនភ្លេច ។
- អរគុណ ! ពាក្យសម្រាប់ទទួលអំណរចំពោះគុណគេក្នុងទីចំពោះមុខ ។ តាមធម្មតារបស់អ្នកសុភាពឬអ្នកមានច្បាប់, សូម្បីគ្រាន់តែគេហុចអ្វីបន្តិចបន្តួចឲ្យមកខ្លួន ឬគេគូសឈើគូសកាន់ឲ្យខ្លួនអុជបារីប៉ុណ្ណោះក៏ត្រូវបញ្ចេញវាចារ អរគុណគេថា អរគុណ ! ឬថា អរគុណលោក !, អរគុណអ្នក ! ... ។
២.ពាក្យ «អគុណ»
សភាពមិនមែនជាគុណ (ទោស) ។ ពាក្យកាព្យ៖ រីជនពាលស៊ុន ពុំស្គាល់អគុណ ថាគួរចៀសវាង ចេះតែប្រព្រឹត្ត តាមចិត្តពុំរាង ជីកគាស់រំលាង រំលើងឫសគល់ ។ ទោះប្រាជ្ញប្រាយប្រាប់ នៅតែពុំស្ដាប់ ងងឹតងងល់ ងងើលចចើង ឡើងចាងឥតយល់ ធម៌ព្រះទសពល ស្រោចស្រង់ពុំរួច ។
- អគុណកថា មានន័យសម្ដីដែលជាទោស ។ អគុណភាព គឺ ភាវៈឬដំណើរជាទោស ។ល។
Tag:
ពន្យល់ពាក្យ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
