ជាតិ
បទវិភាគ
×![]()
បញ្ហាអយុត្តិធម៌ គឺជាជំងឺដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយរបស់សង្គម។ ជំងឺនេះចាំបាច់ត្រូវតែដោះស្រាយដោយខានមិនបាន។ រីឯប្រជាពលរដ្ឋ គឺចង់បានសង្គមមួយដែលមានស្ថិរភាពនយោបាយ ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច មានការធានាសុវត្ថិភាពបុគ្គល មានសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ គ្មានអ្នកណាអាចប្រើប្រាស់អំណាច ដើម្បីបំពានអ្នកទន់ខ្សោយ ហើយសង្គមមួយទាំងមូលមានច្បាប់ជាមាគ៌ាក្នុងការដឹកនាំនិងគ្រប់គ្រងសង្គម។ ចំពោះអ្នកគិតទស្សនវិជ្ជាសម័យមុនៗមិនបានប្រងើយកន្តើយចំពោះបញ្ហានេះទេ ពួកគាត់បានព្យាយាមគ្រប់មធ្យោបាយរកគំនិតបង្កើតជាទ្រឹស្ដីដើម្បីឲ្យមនុស្សនៅក្នុងសង្គម យកទៅអនុវត្តក្នុងទិសដៅកសាងសង្គមដែលមានច្បាប់ល្អដឹកនាំរដ្ឋ។
ហេតុនេះលោក ប្លាតុង យល់ថា៖ «អំណាចនៃច្បាប់ត្រូវតែជ្រាប់ចូលទៅក្នុងគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់នៃជីវភាពសង្គម និងជីវភាពប្រជាជន។ ច្បាប់មិនត្រូវស្ថិតនៅក្រោមអំណាចណាមួយឡើយ»។ ប្រសិនបើច្បាប់អាចស្ថិតនៅក្រោមអំណាចណាមួយនោះមិនអាចនិយាយបានទេថា ជាសង្គមមាននីតិរដ្ឋ។
ចំណែកលោក អារីស្តូត បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅទីណាដែលអវត្តមានអំណាចនៃច្បាប់ នៅទីនោះគឺគ្មានទីតាំង និងទំរង់នៃរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋឡើយ។ ច្បាប់ត្រូវតែមានអានុភាពលើអ្វីទាំងអស់»។
រីឯលោក ចន ឡក លើកឡើងថា៖ «ឧត្ដមភាពនៃច្បាប់គឺស្ថិតនៅលើសិទ្ធិនិងសេរីភាពរបស់បុគ្គល ហើយទស្សនៈស្ដីពីអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រជាជនគឺជាស្នូលនៃគំនិតនីតិរដ្ឋ»។ ក្នុងករណីច្បាប់ចេះតែរឹតត្បិតចំពោះសិទ្ធិ និងសេរីភាពមនុស្សនៅក្នុងសង្គម នោះមានន័យថាមិនមែនជាច្បាប់ល្អ បើច្បាប់មិនល្អគ្មានទេនីតិរដ្ឋ ព្រោះលទ្ធផលនឹងមានការអនុវត្តច្បាប់លំអៀង បម្រើប្រយោជន៍មនុស្សក្រុមណាមួយ។
យ៉ាងណាម៉ិញលោក ម៉ុងតេស្គីយើ៖ ជាអ្នកគិតយ៉ាងលំអិតអំពីការបែងចែកអំណាច មានអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការ។ «ប្រសិនបើអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ និងអំណាចនីតិប្រតិបត្តិបង្រួមគ្នា នៅក្នុងដៃបុគ្គលណាមួយ ឬក្រុមណាមួយ នោះសេរីភាពនឹងមិនមាន ពីព្រោះបុគ្គលនឹងបង្កើតឱ្យមានច្បាប់ហិង្សា ដើម្បីអនុវត្តនូវហិង្សារបស់ខ្លួន»។ ហើយអ្វីទាំងអស់នឹងស្លាប់ប្រសិនបើអំណាចទាំងបីនេះស្ថិតនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃនៃបុគ្គលណាមួយនោះ។ ច្បាប់ក៏អាចជាច្បាប់មិនល្អដែរ ប្រសិនបើច្បាប់នោះមានលក្ខណៈហាមឃាត់ ដែលជាឧបសគ្គដល់ការធ្វើសកម្មភាពដោយសេរី។
សម្រាប់លោក កង់ បានយល់ថា «គ្រប់មនុស្សទាំងអស់សុទ្ធតែមានសិទ្ធិធ្វើអ្វីៗទាំងអស់ដែលគេចង់ធ្វើ ប៉ុន្ដែសូមតែកុំឱ្យប៉ះពាល់អ្នកដល់សិទ្ធិអ្នកដ៏ទៃ។ នៅក្នុងគោលការណ៍នៃការបែងចែកអំណាច អំណាចកំពូល ឬអធិបតេយ្យភាពត្រូវតែជារបស់អ្នកបង្កើតច្បាប់។ ចំណែកអំណាចនីតិប្រតិបត្តិ ជារបស់អ្នកដឹកនាំ ដែលដឹកនាំតាមច្បាប់ និងអំណាចតុលាការនៅក្នុងដៃអ្នកច្បាប់។ ហើយអំណាចកំពូលត្រូវថិតនៅក្នុងឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋតែមួយគត់»។
សរុបមកគំនិតស្ដីពី«នីតិរដ្ឋ» នេះបានក្លាយជាបញ្ញត្តិ «នីតិរដ្ឋ» ដែលមានទិសដៅឆ្ពោះទៅរកការតស៊ូប្រឆាំងនិងរបបប្រជាហិង្សា របបផ្ដាច់ការនិយម ការរំលោភជិៈជាន់ក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ ។ល។ គោលការណ៍ចម្បងនៃបញ្ញត្តិនេះគឺឧត្ដមភាពនៃច្បាប់ ការការពារសិទ្ធិ សេរីភាពរបស់បុគ្គល និងការបែងចែកអំណាច។ ការពិតគោលការណ៍«នីតិរដ្ឋ» មិនមែនមានត្រឹមតែជាលក្ខណៈទ្រឹស្ដីប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងមានលក្ខណៈជាគោលការណ៍សម្រាប់ការអនុវត្តជាក់ស្ដែងទៀតផង។ ចំពោះគំនិតនីតិរដ្ឋនេះបានស្ដែងឡើងខុសៗគ្នាសំរាប់ប្រទេសខុសគ្នា។ តែទោះជាយ៉ាងណាវានៅតែរក្សាបាននូវខ្លឹមសាររួម គឺដំណើរឆ្ពោះទៅរកសេរីភាព និងការស្វែងរកទំរង់ដែលអាស្រ័យច្បាប់ មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ទទួលស្គាល់ឧត្ដមភាពនៃច្បាប់នៅពីលើរដ្ឋ ហើយរាល់សកម្មភាពរបស់រដ្ឋត្រូវតែគោរពតាមច្បាប់ និងមានតុលាការឯករាជ្យ៕
Tag:
ទស្សនៈ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
6 ថ្ងៃ
