ស្របជាមួយនឹងការរិះគន់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិដែលមានអាមេរិករួមនឹងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនលើសកម្មភាព ចិនក្នុងតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង តុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ក៏បានកំពុងតែបន្តសវនាការជំនុំជម្រះតាមនីតិវិធីនៃបណ្តឹងហ្វីលីពីនប្រឆាំងចិនផងដែរ។ តែ ចិន វិញបានប្រកាសមិនចូលរួមក្នុងដំណើរការនេះជាដាច់ខាត និង ថែមទាំងបន្តសកម្មភាពសាងសង់មូលដ្ឋានយោធានៅក្នុងតំបន់ជម្លោះទៀតផង។
មកទល់ពេលនេះចិន នៅបន្តធ្វើគ ថ្លង់ ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយរួមជាមួយរដ្ឋពាក់ពន្ធ័អាស៊ាន លើបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលបានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជាងបួនទសវត្សរ៍ហើយនោះ។ បន្ថែមពីនេះ រដ្ឋាភិបាលចិន នៅតែបន្តគោលនយោបាយវាតទីជាលក្ខណៈឯកតោភាគី នៅក្នុងតំបន់ ជម្លោះដោយមិនខ្លាចការរិះគន់ និង ចំណាត់សហគមន៍អន្តរជាតិឡើយ។
ក្នុងចំណោមភាគីជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៃរដ្ឋពាក់ព័ន្ធអាស៊ាន គេសង្កេតឃើញថាមានតែហ្វីលីពីននោះទេដែលហ៊ានចេញមុខប្រឈមជាមួយនឹងចិនទាំងផ្នែកច្បាប់ និងផ្នែកយោធាក្រោមការជ្រោមជ្រែងពីអាមេរិកផងដែរ។ តែចំណាត់ការកន្លងមក មិនបានធ្វើឲ្យចិនថមថយសកម្មភាពបំពានក្នុងតំបន់ជម្លោះនោះទេ។
១.ហ្វីលីពីនយកវេទិកាអាស៊ាន ប្រឆាំងចិន តែ...
ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះដែនអធិបតេយ្យរវាងរដ្ឋអាស៊ានបួនរួមមាន ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ីវៀតណាម និងហ្វីលីពីន ជាមួយនឹងចិន។ ចិន គឺជាភាគីតែមួយគត់ដែលទាមទារស្ទើរតែទាំងស្រុងនៃ តំបន់ជម្លោះដែលបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការទាមទាររបស់រដ្ឋអាស៊ាន។ ជាសមាជិកអាស៊ានមួយរូប ហ្វីលីពីន តែងតែលើកយកប្រធានសមុទ្រចិនខាងត្បូងដាក់ជារបៀវារៈដើម្បីឲ្យរដ្ឋអាស៊ានទាំងប្រាំបួនផ្សេងទៀតរួមគ្នាដោះស្រាយ និងប្រឆាំងទៅនឹងការបំពានរបស់ចិន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោមសមិទ្ធផលអាស៊ាន គេឃើញថា អាស៊ាន បានត្រឹមតែចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចំនួនស្តីពីភាគីជម្លោះ ដែលស្ទើរតែគ្មានឥទ្ធិពលអ្វីសោះទៅលើភាគី។ ជាពិសេសនោះ រាល់ពេលការលើកឡើងពីប្រធានបទសមុទ្រចិនខាងត្បូង តែងតែធ្វើឲ្យនីតិវិធីកិច្ចប្រជុំជាប់គាំង ដ្បិតមានរដ្ឋមួយចំនួនមាននិន្នាការទៅរកចិន ខណៈមួយចំនួនទៀតប្រឆាំងចិនខ្លាំង។ ចុងក្រោយ ហ្វីលីពីនតែងតែខកចិត្ត ដោយសារការសុំការរួបរួមពីអាស៊ានប្រឆាំងមិនបានសម្រេចនោះទេ។
ជាក់ស្តែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និង អាស៊ីបូព៌ាដែលធ្វើក្នុងក្រុងគូឡាឡាំពួរប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និង ទើបតែបញ្ចប់ មានការរិះគន់ និងការព្រួយបារម្ភជាច្រើនលើសកម្មភាពចិន តែគ្មានដំណោះស្រាយណាមួយត្រូវបានធ្វើឡើងនោះទេ។
២. ហ្វីលីពីន ប្តឹងមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិ តែចិនមិនខ្វល់
ក្រៅពីវេទិកាអាស៊ាន ហ្វីលីពីន ក៏បានស្វះស្វែងរកយុត្តិធម៌ពីមជ្ឈត្តការនៃតុលាការអន្តរជាតិដែលមានទីស្នាក់ការនៅក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ដើម្បីប្រឆាំងនឹងចិនផងដែរ។ ហ្វីលីពីន បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់តុលាការនេះតាំងពីឆ្នាំ២០១៣មកម្ល៉េះ ។ ហើយកាលពីថ្ងៃទី២៤ខែវិច្ឆិកា ម្សិលមិញ តុលាការក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា តុលាការមានយុត្តាធិការ និងកំពុងតែអនុវត្តនីតិវិធីលើសំណុំរឿង ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលប្តឹងដោយហ្វីលីពីន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សវនាការនេះ ហាក់ដូចជាគ្មានប្រយោជន៍អ្វីសោះ ដ្បិតចិន មិនមានវត្តមានចូលរួមនោះទេ។ ជាពិសេសនោះ ទោះបីតុលាការ បានរកឃើញថាចិន ពិតជាបានបំពានលើអធិបតេយ្យហ្វីលីពីនមែននោះ សេចក្តីសម្រេច ក៏គ្មានឥទ្ធិពល និង មិនអាចចាប់បង្ខំឲ្យចិនអនុវត្តតាមបានដែរ។ នោះក៏ព្រោះតែ មជ្ឈត្តការអន្តរជាតិ មិនមានកងកម្លាំងដើម្បីចាប់បង្ខំឲ្យអនុវត្តនោះទេ។
៣. ហ្វីលីពីន ត្រូវការជំនួយយោធាពីអាមេរិក និងរដ្ឋផ្សេងទៀតដើម្បីធានាតុល្យភាពសន្តិសុខ
បើនិយាយពីសមត្ថភាពយោធា ហ្វីលីពីន មិនអាចប្រៀបធៀបជាមួយនឹងចិនបានឡើយ។ តែដើម្បីរក្សា នូវលំនឹង ឬតុល្យភាពសន្តិសុខក្នុងតំបន់ រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន បានព្យាយាមពង្រីកឥទ្ធិពលយោធា របស់ខ្លួនតាមរយៈការបង្កើនថវិកាប្រចាំសម្រាប់វិស័យការពារជាតិ និងដាក់តំឡើងមូលដ្ឋានយោធា ដែលនៅជិតតំបន់ជម្លោះជាមួយនិងចិន។ ជាពិសេសនោះ គេឃើញថា អ្វីដែលហ្វីលីពីន ស្វាគមន៍ បំផុតនោះគឺ វត្តមាននាវាចម្បាំង និងយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់របស់អាមេរិកមកកាន់តំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងកាលពីពេលថ្មី។ វត្តមាននេះត្រូវបានប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន ចាត់ទុកថាជាតុល្យភាព នៃអំណាចនៅក្នុងតំបន់ ខណៈចិន ព្រមានថា នឹងមានសង្គ្រាមបើអាមេរិកនៅតែបន្តសកម្មភាពខ្លួនដើម្បីអន្តរាគមន៍ក្នុងតំបន់ជម្លោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ចិន បានប្រកាសរួចទៅហើយនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្រោយបញ្ចប់កិច្ច ប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា ថាចិន នឹងបន្តសកម្មភាពខ្លួនក្នុងតំបន់ជម្លោះជាពិសេសនោះចិននឹងបំពាក់មូលដ្ឋានយោធានៅទីនោះទៀតផង៕