បារាំងមិនស្រួលចិត្តព្រោះកាំបិតមុខពីររបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាក្នុងការកម្ទេចក្រុមដែស្ហ

អន្តរជាតិ

នយោបាយអន្តរជាតិ

បារាំងមិនស្រួលចិត្តព្រោះកាំបិតមុខពីររបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាក្នុងការកម្ទេចក្រុមដែស្ហ

27, Nov 2015 , 1:36 pm

រូបភាព

ដោយ:

ថ្ងៃសុក្រនេះ ប្រជាជនបារាំងទូទាំងប្រទេសប្រារព្ធពិធីរំលឹកវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះទាំង១៣០នាក់ ដែលបានស្លាប់ក្នុងអំពើភេរវកម្មនៅក្រុងប៉ារីស កាលពីថ្ងៃ១៣វិច្ឆិកា។ សង្គមបារាំងកំពុងតែចោទសួរលើទំនាក់ទំនងមិត្តភាពរវាងជាតិខ្លួន ជាមួយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតា។ ប្រទេសអ្នកមានទាំង២បានចូលរួមកម្ទេចក្រុមជីហាតនៅស៊ីរី ប៉ុន្តែប្រទេសទាំង២រងការចោទប្រកាន់ថា បានឧបត្ថម្ភប្រាក់កាសដល់ក្រុមដែស្ហដែលជាសត្រូវចម្បងរបស់បារាំង។ បក្សប្រឆាំងរណសិរ្សជាតិបារាំងបានទាមទារឲ្យបារាំងដកខ្លួនពីប្រទេសទាំង២ មកសហការស្អិតល្មួតជាមួយអ៊ីរ៉ង់និងរុស្ស៊ីវិញ។

សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោកស្រីព្រំសឿន សូលីណា៖

ខណៈបារាំងកំពុងឧទ្ទិសដល់ជនរងគ្រោះទាំង១៣០នាក់ដែលស្លាប់ក្នុងការវាយប្រហារភេរវកម្មរបស់ក្រុមភេរវជនរដ្ឋអ៊ីស្លាម រដ្ឋាភិបាលលោកហូឡង់មិនសូវជាស្ងប់ចិត្តប៉ុន្មានទេ នៅចំពោះមុខអ្នកសារព័ត៌មានក៏ដូចជាពលរដ្ឋបារាំង ដែលកំពុងចោទសួរពីតួនាទីរបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាក្នុងយុទ្ធនាការកម្ចាត់ក្រុមដែស្ហនៅស៊ីរី។ រដ្ឋាភិបាលបារាំងមិនសូវស្រួលចិត្តទេ ដែលអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត និងកាតា ជាមិត្តល្អ ត្រូវរងការចោទប្រកាន់ថា ឧបត្ថម្ភក្រុមដែស្ហដែលបានបង្ហូរឈាមប្រជាជនបារាំង កាលពីថ្ងៃ១៣វិច្ឆិកានោះ។ ពិសេសពេលបក្សអភិរក្សជ្រុលនិយមរបស់លោកស្រីម៉ារីន ឡឺពេន ដែលកំពុងមានប្រជាប្រិយភាពខ្ពស់ក្នុងស្រុក បានដាក់សម្ពាធឲ្យរដ្ឋាភិបាលដកខ្លួនពីអារ៉ាប៊ី និងកាតា ហើយងាកមករករុស្ស៊ីនិងអ៊ីរ៉ង់វិញ។ សម្រាប់បក្សស្តាំនិយមជ្រុលបារាំង ការដកខ្លួនពីប្រទេសទាំង២ នឹងធ្វើឲ្យអន្តរជាតិចោទសួរពីសម្ព័ន្ធមិត្តឡើងវិញ ហើយក៏ដាក់សម្ពាធដល់កាតានិងអារ៉ាប៊ី ឲ្យមើលពីទង្វើខ្លួនឡើងវិញដែរ។

សូមរំលឹកថា ក្រុមរដ្ឋអ៊ីស្លាមជាក្រុមសាសនាអ៊ីស្លាមនិកាយស៊ុននីត មានដើមកំណើតមកពីអ៊ីរ៉ាក់។ សារព័ត៌មានបារាំង ឡឺម៉ុង Le Monde បានចុះផ្សាយថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតផ្តល់ប្រាក់កាសដល់ក្រុមនិកាយស៊ុននីតជ្រុលនិយម នៅទូទាំងពិភពលោក។ អ្នកជំនាញជាច្រើននាក់ក៏បានលើកឡើងដែរថា ក្រុមដែស្ហអាចឡើងខ្លាំងដូចសព្វថ្ងៃក៏ដោយសារមានប្រទេសអ្នកមាននៅតំបន់ឈូងសមុទ្រពែរស៍ជួយជ្រោមជ្រែងដែរ។ វេបសាយវីគីលីកWikiLeaks វិញ ធ្លាប់ចុះផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០១០ដែរ នូវកំណត់ត្រាអ្នកការទូតអាមេរិកម្នាក់ ដែលចោទថា ក្រុមអ្នកផ្តល់ជំនួយជាលក្ខណៈឯកជន នៅអារ៉ាប៊ី បានក្លាយជាប្រភពហិរញ្ញវត្ថុចម្បងសម្រាប់បណ្តាក្រុមភេរវជនស៊ុននីត។

ការចោទប្រកាន់របស់អ្នកការទូតអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ២០១០ គឺចង់សំដៅទៅលើក្រុមអាល់កៃដា ដែលជាសត្រូវសួរពូជរបស់អាមេរិក។ ក្រុមអាល់កៃដាមានសាខាក្រុមនៅអ៊ីរ៉ាក់។ សាខានេះបានប្រែក្លាយទៅជាក្រុមដែស្ហសព្វថ្ងៃនេះឯង។ អ្នកការទូតអាមេរិករូបនោះបានបរិហារដែរថា កាតានិងកូវ៉ែតសុទ្ធតែអនុគ្រោះក្រុមភេរវជន។

កាតា អារា់ប៊ីសាអូឌីតបានបដិសេធការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ ដាច់អហង្កា ដោយប្រាប់ថា គ្មានទំនាក់ទំនងនយោបាយ ឬលុយកាក់ជាមួយក្រុមដែស្ហឡើយ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីបារាំងម៉ានុយអែល វ៉ាល់ វិញ ក៏បានចេញមុខការពារប្រទេសអារ៉ាប៊ីជាមិត្តដែរ។ រឿងអីដែលហ៊ានចោទថា អារ៉ាប៊ីនិងកាតាគាំទ្រក្រុមដែស្ហ បើអារ៉ាប៊ីខ្លួនឯងក៏រងការគំរាមពីក្រុមដែស្ហដែរនោះ? ម្យ៉ាងទៀត អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាសុទ្ធតែចូលរួមកម្ទេចក្រុមដែស្ហនៅស៊ីរី។

យោងតាមលោកស្រីLori Plotkin Boghardជាអ្នកជំនាញនៅវិទ្យាស្ថានWashington Institute គេគ្មានភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា អារ៉ាប៊ីឲ្យប្រាក់កាសក្រុមដែស្ហទេ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អារ៉ាប៊ីបានបញ្ជូនប្រាក់រាប់រយលានដុល្លារទៅស៊ីរី តាមរយៈមូលនិធិអ៊ីស្លាមផ្សេងៗ រឺតាមបណ្តាជនផ្សេងៗ។ ដូច្នេះ ត្បិតថា អារ៉ាប៊ីមិនជួយក្រុមភេរវជនដោយផ្ទាល់មែន ក៏អាចដោយប្រយោលដែរ ព្រោះថា ជំនួយទាំងនេះ អាចធ្លាក់ដល់ដៃក្រុមមនុស្សដែលចាក់ឫសជ្រៅក្នុងសាសនាអ៊ីស្លាម ជាក្រុមមនុស្សដែលអាចផ្តល់លុយកាក់បន្តទៅក្រុមដែស្ហ។

បើប្រទេសអ្នកមានតំបន់ឈូងសមុទ្រពែរស៍ ដូចជាអារ៉ាប៊ី រឺកាតាបានឧបត្ថម្ភក្រុមជីហាតមែននោះ ពិតជាធ្ងន់កហើយ។ ក្នុងប្រតិបត្តិការកម្ទេចក្រុមជីហាតនៅស៊ីរី កាតាដើរតួនាទីជាអាជ្ញាកណ្តាល។ បើកាតារឺអារ៉ាប៊ីជ្រោមជ្រែងក្រុមដែស្ហ សង្គ្រាមកម្ទេចក្រុមជីហាត មិនអាចទៅមុខទេ ព្រោះកាតានិងអារ៉ាប៊ីអាចផ្តល់ព័ត៌មានដល់ក្រុមដែស្ហបាន។ ប្រទេសទាំង២ប្រៀបបាននឹងអាវុធមុខពីរដូច្នោះដែរ។ ម្ល៉ោះហើយ ទើបពលរដ្ឋបារាំងកំពុងបារម្ភពីបញ្ហានេះ។

ដោយឡែក ងាកមើលជ្រុងម្ខាងទៀត យើងអាចថា តាំងពីស៊ីរីធ្លាក់ក្នុងបដិវត្តន៍បះបោរឆ្នាំ២០១១មក ទាំងកាតា អារ៉ាប៊ី បារាំង រឺក៏អាមេរិក ដំបូងទី សុទ្ធតែនាំគ្នាគាំទ្រក្រុមប្រឆាំងស៊ីរី មកពីគ្រប់និន្នាការនយោបាយ។ ប៉ុន្តែ ដល់ពេលក្រុមដែស្ហផ្តាច់ខ្លួនតែឯងផុតទៅ ទើបម្នាក់ៗជាប់កុនរៀងៗខ្លួន ព្រោះម្នាក់ៗសុទ្ធតែធ្លាប់ជួយក្រុមឧទ្ទាមមួយនេះ។

ងាកមកមើលជ្រុងម្ខាងទៀត អ្នកជំនាញខ្លះ បែបយ៉ាងលោកKamel Daoud ជាអ្នកនិពន្ធជនជាតិអាល់ហ្សេរី បានមើលឃើញបញ្ហាជ្រៅមួយទៀត នៅពីក្រោយបណ្តាប្រទេសដូចជាអារ៉ាប៊ីនេះ។ បញ្ហានោះគឺថា អារ៉ាប៊ីកំពុងក្លាយជាប្រទេសដែលក្រុមដែស្ហយកគំរូតាម ព្រោះអារ៉ាប៊ី មានមនោគមវិជ្ជាអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម។ អ្នកនិពន្ធ អាល់ហ្សេរី កាមែល ដាអ៊ូត បានប្រដូចអារ៉ាប៊ី ទៅនឹងឪពុករបស់ក្រុមដែស្ហ ហើយប្រដូចការឈ្លានពានអ៊ីរ៉ាក់ពីប្រទេសលោកខាងលិច ទៅនឹងម្តាយ។

សម្រាប់លោកដាអ៊ូត ប្រទេសលោកខាងលិចឈ្លានពានអ៊ីរ៉ាក់ ប្រៀបបានទង្វើរបស់ម្តាយ ព្រោះថា មានប្រជាជនអារ៉ាប់ជាច្រើនដែលរស់នៅក្នុងភាពអស់សង្ឃឹមក្រោមរបបលោកសាដាំហ៊ូសេន។ ដូច្នេះ ការឈ្លានពាននេះបានជួយសង្គ្រោះពលរដ្ឋទាំងនេះឲ្យធូរចិត្តមានសង្ឃឹមឡើងវិញ។ រីអារ៉ាប៊ីវិញ មានមនោគមវិជ្ជា ជ្រុលនិយម ជាមនោគមដែលជំទាស់ដាច់ខាតនឹងការវិវត្តនៃសាសនាអ៊ីស្លាម បច្ចុប្បន្ន។ មនោគមវិជ្ជានេះប្រៀបបាននឹងឪពុកក្រុមភេរវជនជ្រុលនិយមដូច្នេះឯង។ បើបារាំង ឬប្រទេសលោកខាងលិច សុទ្ធតែបរិហារពីការចាក់ឫសជ្រុលនិយមក្នុងសាសនាអ៊ីស្លាម ពួកគេក៏ត្រូវតែគិតពីមនោគមជ្រុលនិយមនៅអារ៉ាប៊ីដែរ មិនដូច្នោះទេ ទោះជាឈ្នះក្រុមដែស្ហនៅសមរភូមិ ក៏មិនអាចឈ្នះសង្គ្រាមធំដែរ ព្រោះសកម្មជនជ្រុលនិយមដូចដែស្ហ នៅតែបន្តកកើតឡើងក្នុងជំនាន់ក្រោយៗទៀត ដរាបណាប្រទេសដូចអារ៉ាប៊ីនៅតែប្រកាន់យកអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម។

ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សសុទ្ធតែបរិហារថាអារ៉ាប៊ីមិនគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ ប្រធានបក្សបរិស្ថាននៅអឺរ៉ុប លោកហ្វីលីព ឡាំប៊ែរ Philippe Lamberts ក៏ទទួលស្គាល់ដែរថា អារ៉ាប៊ីរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស កាត់ដៃជើងមនុស្ស។ ប៉ុន្តែ លោកបរិហារថា សហភាពអឺរ៉ុបនៅតែមានទំនាក់ទំនងល្អឥតខ្ចោះជាមួយអារ៉ាប៊ី ព្រោះអឺរ៉ុបពឹងផ្អែកលើប្រេងរបស់ប្រទេសមួយនេះ។ មិនពិបាកឆ្ងល់ទេដែលរដ្ឋាភិបាលអឺរ៉ុប ពិសេសបារាំងមិនសូវជាស្រួលចិត្តបើគេរិះគន់ប្រទេសនេះ។ បើកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយអារ៉ាប៊ី រឺកាតា ប្រហែលពិបាកមើលមុខគ្នាចំទៅថ្ងៃក្រោយ ព្រោះកាតាទើបទិញយន្តហោះចម្បាំងរ៉ាហ្វាល់ដ៏ល្បីពីបារាំង ដល់ទៅ២៤គ្រឿង កាលពីខែឧសភាកន្លងទៅ៕