សមុទ្រចិនខាងត្បូង៖ លោក ឃេរី មកបញ្ចុះបញ្ចូលកម្ពុជា និងឡាវ មុនកិច្ចប្រជុំកាលីហ្វរនីញ៉ា

ជាតិ

សមុទ្រចិនខាងត្បូង៖ លោក ឃេរី មកបញ្ចុះបញ្ចូលកម្ពុជា និងឡាវ មុនកិច្ចប្រជុំកាលីហ្វរនីញ៉ា

26, Jan 2016 , 12:18 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកលោក ចន ឃេរី មកទស្សនកិច្ចនៅឡាវ និងកម្ពុជាពេលនេះ បង្ហាញច្បាស់ពីបំណងរដ្ឋបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋទាំងនេះឲ្យរក្សាឯកភាពអាស៊ានដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ អាមេរិកចង់ឃើញ ប្រធានអាស៊ានឡាវ និង កម្ពុជា ជួយរក្សាឯកភាពអាស៊ាន មុនកិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក-អាស៊ាននៅ Sunny Land កាលីហ្វរនីញ៉ា។

វត្តមានលោក ចន ឃេរី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនៅឡាវនិងកម្ពុជាបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ពីក្តីបារម្ភរបស់រដ្ឋបាលលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា លើបញ្ហាឯកភាពអាស៊ានក្នុងចំណោមរដ្ឋសមាជិកដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រខាងត្បូងជាមួយមហាយក្សចិន។ បច្ចុប្បន្ន ឡាវនិងកម្ពុជាសុទ្ធតែជារដ្ឋដែលមានទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតជាមួយក្រុងប៉េកាំងស្ទើរគ្រប់វិស័យ។

-លោក ឃឺរី មកបញ្ចុះបញ្ចូលកម្ពុជា និងឡាវមុនប្រជុំកំពូលនៅកាលីហ្វរនីញ៉ា?
គេវាយតម្លៃថា ទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខការទូតអាមេរិកនៅឡាវ និងកម្ពុជាពេលនេះ គឺដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យ រដ្ឋទាំងនេះរក្សាជំហរអព្យាក្រឹតនិងឯកភាពគ្នា មុនកិច្ចប្រជុំអាមេរិក-អាស៊ានត្រូវរៀបចំឡើងនៅពាក់កណ្តាលខែកម្ភៈនៅកាលីហ្វរនីញ៉ាផងដែរ។

សូមទាញការចាប់អារម្មណ៍បន្តិចដែរ លោក ចន ឃេរី ក្លាយជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកទីបួន ដែលបានមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៥៥។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោក John Foster Dulles បានមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៥ ហើយបន្ទាប់មកលោក Colin Powell មកកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។ ហើយបន្ទាប់មកទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ក្នុងពេលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន។

ទស្សនកិច្ចរបស់លោក ឃេរី ទៅកាន់ប្រទេសឡាវ និងកម្ពុជា ពេលនេះក៏ស្របពេលដែលឥទ្ធិពលរបស់ចិនកើនឡើងលើប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដូចកម្ពុជានិងឡាវនេះ ហើយគេនៅមានមន្ទិលសង្ស័យលើឯកភាពរបស់អាស៊ានក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។

យ៉ាងណាមិញ ទាក់ទិនទស្សនកិច្ចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ប្រមុខការទូតកម្ពុជាហោ ណាំហុង ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្រោយជំនួបជាមួយលោក ចន ឃេរី នៅថ្ងៃអង្គារទី ២៦ មករានេះ បានលើកឡើងផងដែរ លោក ចន ឃឺរី បានបញ្ជាក់ប្រាប់លោកផ្ទាល់ក្នុងជំនួបថា អាមេរិកចង់ឃើញកម្ពុជាមានអព្យាក្រឹត មិននៅខាងអាមេរិក ឬនៅខាងចិនឡើយ។ តែលោកបានពន្យល់ទៅវិញ កម្ពុជាទោះជាតូច ឬក្រមែន តែជារួមជារដ្ឋអធិបតេយ្យ និងរដ្ឋឯករាជ្យ។

នេះក៏ដោយសារ ការបែកខ្ញែកគ្នាក្នុងចំណោមរដ្ឋអាស៊ានពាក់ព័ន្ធការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះជាមួយចិននឹងក្លាយជារឿងចម្រូងចម្រាសជាថ្មី ដ្បិតឡាវដែលជាមិត្តជិតស្និទ្ធនិងអ្នកជិតខាងល្អរបស់ចិននោះ កំពុងកាន់កាប់កៅអីប្រធានអាស៊ាន។ គេក៏ខ្លាចថា ប្រធានអាស៊ានឡាវនឹងបរាជ័យ ដូចកម្ពុជាដែលក្នុងការសម្របសម្រួលអាស៊ានឲ្យមានការសាមគ្គីនិងឯកភាពគ្នាដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះជាមួយចិនកាលពីឆ្នាំ២០១២ ។

-កម្ពុជារក្សាជំហរនយោបាយការបរទេសខ្លួនលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្រោយជំនួបជាមួយលោក ចន ឃេរី នៅថ្ងៃអង្គារទី ២៦ មករានេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជាលោក ហោ ណាំហុង បានលើកឡើងជាថ្មីទាក់ទិនឆ្នាំ ២០១២ ពេលដែលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាននិងបរាជ័យរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមព្រោះជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រមុខការទូតកម្ពុជា សង្កត់ធ្ងន់ថា ការបរាជ័យកន្លងមកនេះមិនមែនភាពលម្អៀងឬរងសម្ពាធពីចិនឡើយ តែកម្ពុជាមិនមែនជាតុលាការ មិនអាចកាត់សេចក្តីបាន ហើយជំហរកម្ពុជាមានភាពឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹតក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយប៉ុណ្ណោះ។ បន្ថែមពីនេះ លោក បានលើកឡើងពីសមិទ្ធផលកម្ពុជាសម្រេចបានក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០០២ គឺសេចក្តីប្រកាសប្រតិបតិ្តភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង (DOC) ហើយកម្ពុជាបន្តជំរុញឲ្យភាគីជម្លោះសម្រេចបានក្រមប្រតិបត្តិ(COC) ថ្មីមួយឲ្យបានឆាប់ផងដែរ។

កន្លងមក នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាសម្តេច ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់បញ្ជាក់ហើយថា អ្នកណាមានជម្លោះជាមួយចិនលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង អ្នកនោះចូលដោះស្រាយ មិនមែនទាញអាស៊ានទាំងមូលទៅពាក់ព័ន្ធជាមួយបញ្ហានេះទេ។

សូមរម្លឹកបន្តិចថា ក្រោយបរាជ័យឆ្នាំ ២០១២នេះ គេចាប់ផ្តើមរិះគន់គោលជំហរកម្ពុជា ដែលហាក់មាននិន្នាការគាំទ្រចិន ដែលវាបង្កការប៉ះពាល់ដល់ការភាពគ្នារបស់អាស៊ាន។ កម្ពុជានិងចិនមានទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតយូរអង្វែងមកហើយ ហើយចិនតែងតែផ្តល់ជំនួយផង កម្ចីអនុគ្រោះផងដល់កម្ពុជាដើម្បីអភិវឌ្ឍ ហើយចិនតែងគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងវេទិកាអន្តរជាតិផង៕