សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាក និងមានតម្រូវការទាប ទោះជាបានឆ្លងផុតវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលក៏ដោយ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក Stephen Roach សេដ្ឋកិច្ចវិទូ ប្រាប់កាសែត People’s Daily។
អស់រយៈពេល៨ឆ្នាំមកហើយដែលពិភពលោកបានជួបប្រទះវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកល តែសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅតែទន់ខ្សោយ ជាពិសេសសេដ្ឋកិច្ចរបស់បណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍនានា។ តម្រូវការសរុបនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍ បានកើនយឺតៗ ស្របពេលដែលនយោបាយលើកទឹកចិត្តបរាជ័យ។ ម្យ៉ាងទៀត បើទោះការសម្រួលរូបិយវត្ថុបានជំរុញសកម្មភាពក្នុងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុក្ដី ប៉ុន្តែវាមិនបានជំរុញកំណើនតម្រូវការឬសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ។
សម្រាប់លោក Roach ប្រទេសធំៗដូចជាអាមេរិកជាដើមនោះ គួរតែសន្សំឲ្យបានច្រើន និងកាត់បន្ថយការចំណាយរបស់ខ្លួន។ នេះក៏ដោយសារតែ អត្រាសន្សំប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួននៅពេលបច្ចុប្បន្នមានតែប្រហែល៥ភាគរយ ពោលគឺទាបជាងអត្រាសន្សំមធ្យមដែលមានចំនួន៩ភាគរយនៃរយៈពេល៣០ឆ្នាំនៃចុងក្រោយនេះ។ អត្រាកំណើនប្រចាំឆ្នាំជាមធ្យមរបស់អាមេរិកមានកម្រិត១.២ភាគរយ ខណៈដែលរយៈពេល១២ឆ្នាំមុន មានកំណើនជាមធ្យមគឺ៣.២ភាគរយ។ រួមជាមួយការព្រួយបារម្ភលើបញ្ហាបំណុលផ្ទាល់ខ្លួន អាមេរិកគួរតែយកចិត្តទុកដាក់លើសមតុល្យរបស់គ្រួសារនីមួយៗផងដែរ។
ស្របគ្នានេះដែរ សេដ្ឋវិទូ Stephen Roach ក៏បានបង្ហាញពីការដើរថយក្រោយរបស់សេដ្ឋកិច្ចជប៉ុនដែរ។ គោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច Abenomics របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ីនហ្សូ អាបេ ដូចជាគ្មានប្រសិទ្ធភាពនោះទេនៅពេលបច្ចុប្បន្ន។ តាមពិតទៅ ការដាក់ចេញគោលនយោបាយនេះគឺគ្របដណ្ដប់លើការកែទម្រង់ផ្នែករូបិយបណ្ណ ផ្នែកសារពើពន្ធ និងរចនាសម្ព័ន្ធនានា។ ប៉ុន្តែលទ្ធផលបានបង្ហាយផ្ទុយពីនេះ គឺការកែទម្រង់ផ្នែករូបិយបណ្ណមិនបានដើរតាមការកែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំរបស់ជប៉ុនក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំចុងក្រោយ មានតែ០.៧ភាគរយ គឺខុសគ្នាតែបន្តិចពីអត្រាកំណើនមធ្យម០.៨ភាគរយនៃរយៈពេល២១ឆ្នាំចុងក្រោយ។
លោក Stephen Roach ក៏បានបង្ហាញពីការយល់ឃើញរបស់លោកចំពោះសេដ្ឋកិច្ចតំបន់អឺរ៉ុបដែលមិនមានកំណើនអ្វីនោះទេ។ វិបត្តិបំណុលនៅអ៊ីតាលី ព័រទុយហ្កាល់ ក្រិក អៀរឡង់ និងអេស្ប៉ាញ នៅតែជាបញ្ហាដដែល។ ប្រទេសតំបន់អឺរ៉ុបនៅតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាធនាគារ និងផលប៉ះពាល់នៃភាពមិនដាច់ស្រេចលើការសម្របសម្រួលក្នុងគោលនយោបាយសារពើពន្ធ ហើយការធ្លាក់ចុះរបស់ប្រាក់អឺរ៉ូ ក៏មិនបានជួយជំរុញកំណើនអ្វីដែរ។
សម្រាប់មហាយក្សចិនវិញ សេដ្ឋវិទូរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា ចិនចាំបាច់កាត់បន្ថយការសន្សំ និងចំណាយឲ្យបានច្រើន។ លោកជឿថា កំណើនយឺតៗនៃសេដ្ឋកិច្ចបានបង្ហាញកម្លាំងពីរ។ ទីមួយ គឺបណ្ដាលមកពីភាពទន់ខ្សោយនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដែលជះឥទ្ធិពលខ្លាំងដល់ការនាំចេញរបស់ចិន។ ទីពីរគឺចិនផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់លើកំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធ ពីសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងលើការផលិតទៅសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងលើសេវាកម្ម និងពីការផលិតសម្រាប់នាំចេញទៅជាផលិតសម្រាប់ប្រើប្រាស់វិញ។ សម្រាប់លោក Roach ការកែប្រែនេះនឹងធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចមានកំណើនយឺត តែលោកមានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះសេដ្ឋកិច្ចចិន។
ទានក់ទិននឹងវាយតម្លៃលើនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចលោក Stephen Roach កត់សម្គាល់ថា ជប៉ុននិងអឺរ៉ុប មិនទទួលបានជោគជ័យប៉ុន្មាននោះទេ ប៉ុន្តែចិនធ្វើបានល្អជាង ដោយបានផ្លាស់ប្ដូរទៅរកការផលិតសម្រាប់ប្រើប្រាស់វិញ។ ដោយឡែកអាមេរិក មិនបានទទួលបានលទ្ធផលដូចការរំពឹងទុកទេ ហើយថែមទាំងពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកនយោបាយលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណ។ ប្រសិនបើការធ្លាក់ចុះនៃកំណើនផលិតកម្ម នៅតែទាន់ដោះស្រាយ វិស័យសេដ្ឋកិច្ចនឹងនៅតែបន្តធ្លាក់ចុះដូចគ្នា ហើយអាមេរិកគួរផ្ដោតលើនយោបាយសារពើពន្ធរយៈពេលវែងល្អជាង។
បើយោងតាមលោក Roach សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនបានរួមចំណែកយ៉ាងច្រើនទៅក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក គឺច្រើនជាងពីរដងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍទាំងអស់បូកបញ្ចូលគ្នាទៅទៀត។ នេះមានន័យថា ការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចចិនក៏ជាការកាត់បន្ថយកំណើនរបស់ពិភពលោកដែរ ហើយកំណើនត្រឹមតែ ៦ភាគរយរបស់ចិនក៏នៅតែអាចជួយសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ច្រើនជាងអ្វីដែលប្រទេសអភិវឌ្ឍដទៃទៀតធ្វើបានដដែល៕