ពីនេះ ពីនោះ
«ឃើញដំរីជុះ កុំជុះតាមដំរី»៖ក្នុងន័យអប់រំមនុស្សឲ្យចេះប្រមាណខ្លួន
×![]()
ភ្នំពេញ៖ សុភាសិតរបស់ដូនតាខ្មែរ មួយបានលើឡើងថា «ឃើញដំរីជុះ កុំជុះតាមដំរី» ដែលជនប្រុសស្រីមួយចំនួនធ្លាប់បានដឹងនិងបានឮ ប៉ុន្តែក៏មានអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹងផងដែរ។ អ្វីជាអត្ថន័យនៃសុភាសិតនេះ? ហេតុអ្វីបានជាដូនតាខ្មែរលើកយកសុភាសិតមួយនេះ មកប្រៀនប្រដៅកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ?
មនុស្សទូទៅដឹងស្រាប់ហើយថា ដូនតាខ្មែរ ចូលចិត្តណាស់ក្នុងការលើកយកសម្ដីខ្លី ខ្លឹម ជាពាក្យស្លោក ជាសុភាសិត ដើម្បីអប់រំកូនចៅ។ សុភាសិត និងពាក្យស្លោកមួយចំនួន បានលើកឡើងគ្មានការបកស្រាយ ក៏កូនខ្មែរមិនអាចយល់បាន។ ចំណែកមួយចំនួនមានការបកស្រាយ និងពន្យល់ ត្រូវបានគេយកមកប្រតិបត្តិជាប្រចាំ។
យ៉ាងណាមិញ សុភាសិតមួយដែលដូនតាបានលើកមកថា «ឃើញដំរីជុះ កុំជុះតាមដំរី»។ ចំពោះសុភាសិតមួយនេះ ប្រសិនបើគេគ្រាន់តែគិតតាមន័យត្រង់ គេដឹងបានភ្លាមថា ជាមនុស្សម្នាក់មិនត្រូវជុះតាមដំរីទេ នៅពេលឃើញដំរីវាជុះ។ ក្នុងករណីន័យត្រង់នេះ អាចមានន័យពីយ៉ាង៖
ន័យទីមួយ. ឃើញដំរីជុះ ខណៈដែលបុគ្គលដែលបានឃើញមិនឈឺឧច្ចារកិច្ច(ដោះទុក្ខធំ) ហេតុនេះទោះប្រឹងយ៉ាងណាក៏មិនអាចមានលាមកមកដែរ។
ន័យទីពីរ. អាចនិយាយបានថា ដំរីមានលាមកច្រើន ហេតុនេះមនុស្សមិនអាចទៅប្រឹងដោះទុក្ខធំតាមដំរីនោះទេ ព្រោះវាមិនអាចទៅរួច ឬបើទោះបីជាមានលាមក មកក៏មិនស្មើលាមករបស់ដំរីឡើយ។
ការបកស្រាយបែបនេះវាមិនមែនជាចេតនាពិត នៃសុភាសិតមួយនេះឡើយ។ ព្រោះថាប្រសិនបើសភាសិតនេះមានអត្ថន័យបែបនេះ វាពិតជាគ្មានតម្លៃនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះសុភាសិតនេះ ដូនតាខ្មែរ លោកចង់អប់រំកូនខ្មែរ យ៉ាងសំខាន់ ទៅលើការចេះប្រមាណខ្លួនឯងក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ។ លោកចង់អប់រំកូនខ្មែរឲ្យចេះគ្រប់គ្រងចំណងខ្លួនឯង ឲ្យចេះស្គាល់ខ្លួនឯង ស្គាល់ពីស្ថានភាពខ្លួនឯង និងដឹងពីទីតាំងពិតនៃខ្លួនឯងមានន័យថាស្គាល់ពីប្រភពរបស់ខ្លួន។
ប្រការនេះគឺលោកចង់មានន័យថា ប្រសិនបើបុគ្គលណាម្នាក់ជាកូនអ្នកក្រ គួរកុំធ្វើខ្លួនហឺហារដូចគេអ្នកមាន ចាយវាយចេះគិតគូរមុខក្រោយ ស្លៀកពាក់ចេះប្រមាណខ្លួន កុំទិញសម្លៀកបំពាក់ថ្លៃពេក ដូចគេអ្នកមានដែលគេមានស៊ីចាយមិនចេះខ្វះ។ រូបភាពបែបនេះវាដូចទៅនឹងមនុស្សម្នាក់ដែលប្រឹងធ្វើឧច្ចារកិច្ច(ដោះទុក្ខធំ)តាមដំរី ចង់ឲ្យដូចដំរី ទាំងខ្លួនឯងមិនមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពអាចធ្វើបានដូច្នេះដែរ។
ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង បច្ចុប្បន្ននេះ កូនខ្មែរមួយចំនួនមានជីវភាពក្រីក្រ ឬមធ្យម ប៉ុន្តែព្យាយាមធ្វើឫកខ្លួនឯងដូចកូនគេអ្នកមាន។ ពួកគេយកលុយឪពុកម្ដាយ មកស្រវ៉ាទិញប្រើប្រាស់របស់របរទំនើបទាន់សម័យ ចាយវាយមិនចេះគិត ដើម្បីឲ្យគេមើលមកខ្លួនថាជាកូនអ្នកមាន។
ក្នុងនោះផងដែរ នៅក្នុងវិស័យប្រកបរបររកស៊ី សុភាសិតរបស់ដូនតាខ្មែរមួយនេះក៏ត្រឹមត្រូវ ហើយក៏អាចនិយាយបានថាជាចេតនារបស់លោក ចង់ប្រាប់ដល់កូនខ្មែរឲ្យរកស៊ីទៅតាមលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនទើបអាចទទួលបានជោគជ័យ។ ហើយកូនខ្មែរ មិនអាចឃើញគេអ្នកមានរកស៊ីធំ ចង់ធ្វើដូចគេ ទាំងខ្លួនឯងមិនមានលទ្ធភាពនិងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការនោះ។ ព្រោះថាករណីនេះ ងាយនាំខ្លួនឆ្ពោះទៅរកសេចក្ដីវិនាស។
សរុបមកវិញ អ្វីដែលជាទិសដៅធំរបស់សុភាសិតដូនតាមួយនេះ គឺជាចង់អប់រំយ៉ាងសំខាន់ ទៅលើការចេះប្រមាណខ្លួនឯងក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ។ ខ្លួនមិនមែណជាដំរី រឿងអីត្រូវទៅជុះតាមដំរី។ ខ្លួនជាកូនអ្នកក្ររឿងអីទៅព្យាយាមធ្វើខ្លួនឲ្យដូចកូនគេអ្នកមាន។ ខ្លួនមានលទ្ធភាពតិចត្រូវចាប់ផ្ដើមពីតិច មិនត្រូវលោតផ្លោះតាមគេអ្នករកស៊ីធំទេ ព្រោះគេមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់អាចធ្វើបាន៕
មនុស្សទូទៅដឹងស្រាប់ហើយថា ដូនតាខ្មែរ ចូលចិត្តណាស់ក្នុងការលើកយកសម្ដីខ្លី ខ្លឹម ជាពាក្យស្លោក ជាសុភាសិត ដើម្បីអប់រំកូនចៅ។ សុភាសិត និងពាក្យស្លោកមួយចំនួន បានលើកឡើងគ្មានការបកស្រាយ ក៏កូនខ្មែរមិនអាចយល់បាន។ ចំណែកមួយចំនួនមានការបកស្រាយ និងពន្យល់ ត្រូវបានគេយកមកប្រតិបត្តិជាប្រចាំ។
យ៉ាងណាមិញ សុភាសិតមួយដែលដូនតាបានលើកមកថា «ឃើញដំរីជុះ កុំជុះតាមដំរី»។ ចំពោះសុភាសិតមួយនេះ ប្រសិនបើគេគ្រាន់តែគិតតាមន័យត្រង់ គេដឹងបានភ្លាមថា ជាមនុស្សម្នាក់មិនត្រូវជុះតាមដំរីទេ នៅពេលឃើញដំរីវាជុះ។ ក្នុងករណីន័យត្រង់នេះ អាចមានន័យពីយ៉ាង៖
ន័យទីមួយ. ឃើញដំរីជុះ ខណៈដែលបុគ្គលដែលបានឃើញមិនឈឺឧច្ចារកិច្ច(ដោះទុក្ខធំ) ហេតុនេះទោះប្រឹងយ៉ាងណាក៏មិនអាចមានលាមកមកដែរ។
ន័យទីពីរ. អាចនិយាយបានថា ដំរីមានលាមកច្រើន ហេតុនេះមនុស្សមិនអាចទៅប្រឹងដោះទុក្ខធំតាមដំរីនោះទេ ព្រោះវាមិនអាចទៅរួច ឬបើទោះបីជាមានលាមក មកក៏មិនស្មើលាមករបស់ដំរីឡើយ។
ការបកស្រាយបែបនេះវាមិនមែនជាចេតនាពិត នៃសុភាសិតមួយនេះឡើយ។ ព្រោះថាប្រសិនបើសភាសិតនេះមានអត្ថន័យបែបនេះ វាពិតជាគ្មានតម្លៃនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះសុភាសិតនេះ ដូនតាខ្មែរ លោកចង់អប់រំកូនខ្មែរ យ៉ាងសំខាន់ ទៅលើការចេះប្រមាណខ្លួនឯងក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ។ លោកចង់អប់រំកូនខ្មែរឲ្យចេះគ្រប់គ្រងចំណងខ្លួនឯង ឲ្យចេះស្គាល់ខ្លួនឯង ស្គាល់ពីស្ថានភាពខ្លួនឯង និងដឹងពីទីតាំងពិតនៃខ្លួនឯងមានន័យថាស្គាល់ពីប្រភពរបស់ខ្លួន។
ប្រការនេះគឺលោកចង់មានន័យថា ប្រសិនបើបុគ្គលណាម្នាក់ជាកូនអ្នកក្រ គួរកុំធ្វើខ្លួនហឺហារដូចគេអ្នកមាន ចាយវាយចេះគិតគូរមុខក្រោយ ស្លៀកពាក់ចេះប្រមាណខ្លួន កុំទិញសម្លៀកបំពាក់ថ្លៃពេក ដូចគេអ្នកមានដែលគេមានស៊ីចាយមិនចេះខ្វះ។ រូបភាពបែបនេះវាដូចទៅនឹងមនុស្សម្នាក់ដែលប្រឹងធ្វើឧច្ចារកិច្ច(ដោះទុក្ខធំ)តាមដំរី ចង់ឲ្យដូចដំរី ទាំងខ្លួនឯងមិនមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពអាចធ្វើបានដូច្នេះដែរ។
ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង បច្ចុប្បន្ននេះ កូនខ្មែរមួយចំនួនមានជីវភាពក្រីក្រ ឬមធ្យម ប៉ុន្តែព្យាយាមធ្វើឫកខ្លួនឯងដូចកូនគេអ្នកមាន។ ពួកគេយកលុយឪពុកម្ដាយ មកស្រវ៉ាទិញប្រើប្រាស់របស់របរទំនើបទាន់សម័យ ចាយវាយមិនចេះគិត ដើម្បីឲ្យគេមើលមកខ្លួនថាជាកូនអ្នកមាន។
ក្នុងនោះផងដែរ នៅក្នុងវិស័យប្រកបរបររកស៊ី សុភាសិតរបស់ដូនតាខ្មែរមួយនេះក៏ត្រឹមត្រូវ ហើយក៏អាចនិយាយបានថាជាចេតនារបស់លោក ចង់ប្រាប់ដល់កូនខ្មែរឲ្យរកស៊ីទៅតាមលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនទើបអាចទទួលបានជោគជ័យ។ ហើយកូនខ្មែរ មិនអាចឃើញគេអ្នកមានរកស៊ីធំ ចង់ធ្វើដូចគេ ទាំងខ្លួនឯងមិនមានលទ្ធភាពនិងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការនោះ។ ព្រោះថាករណីនេះ ងាយនាំខ្លួនឆ្ពោះទៅរកសេចក្ដីវិនាស។
សរុបមកវិញ អ្វីដែលជាទិសដៅធំរបស់សុភាសិតដូនតាមួយនេះ គឺជាចង់អប់រំយ៉ាងសំខាន់ ទៅលើការចេះប្រមាណខ្លួនឯងក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ។ ខ្លួនមិនមែណជាដំរី រឿងអីត្រូវទៅជុះតាមដំរី។ ខ្លួនជាកូនអ្នកក្ររឿងអីទៅព្យាយាមធ្វើខ្លួនឲ្យដូចកូនគេអ្នកមាន។ ខ្លួនមានលទ្ធភាពតិចត្រូវចាប់ផ្ដើមពីតិច មិនត្រូវលោតផ្លោះតាមគេអ្នករកស៊ីធំទេ ព្រោះគេមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់អាចធ្វើបាន៕
Tag:
សុភាសិត
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
