ពីនេះ ពីនោះ
«បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត! បើឆោត ឆោតឲ្យគេអាណិត!»៖ អប់រំមនុស្សឲ្យចេះដាក់ខ្លួន និងស្គាល់កាលៈទេសៈ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ គ្រប់សង្គមមនុស្ស មិនថាតែក្រុង ស្រុកស្រែចំការ ទីផ្សារ ប្រជុំជន តែងតែមានអ្នកមាន អ្នកក្រ អ្នកចេះដឹង និងអ្នកឆោតល្ងង់ជាដើម។ ចំណែកជនទាំងនោះតែងតែដឹកនាំជីវិតរបស់ពួកគេទៅតាមផ្លូវជីវិតរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែមានសុភាសិតមួយបានលើកឡើងថា «បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត! បើឆោត ឆោតឲ្យគេអាណិត!» បានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអប់រំកូនខ្មែរ ឲ្យមានតម្លៃ យល់ដឹងពីគុណសម្បត្តិនៃការចេះបន្ទាបខ្លួន និងចេះស្គាល់កាលៈទេសៈ ក្នុងការដឹកនាំជីវិត ដោយភាពថ្លៃថ្នូរ និងមានការទទួលស្គាល់ក្នុងផ្លូវល្អពីអ្នកជុំវិញខ្លួន។
ជាក់ស្ដែងណាស់ចំពោះសុភាសិតនេះ ត្រង់ឃ្លាថា «បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត» ប្រសិនបើគិតជាលក្ខណៈសាមញ្ញគឺមានន័យថា ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យគេសរសើរចំពោះចំណេះដឹងដែលបុគ្គលខ្លួនឯងមាន ក្នុងនាមជាអ្នកចេះដឹងមួយរូប។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេគិតពិចារណាឲ្យជ្រៅបន្តិច ដូនតាខ្មែរលោកបានបង្កប់អត្ថន័យជាច្រើនសម្រាប់ការគិត ការវិភាគចំពោះឃ្លាមួយនេះ។ ឃ្លាមួយនេះគេអាចទាញទៅរកសំណួរមួយសួរថា តើតម្លៃអ្នកចេះដឹងនៅកន្លែងណា? ជាការពិត ភាពថ្លៃថ្នូរ របស់អ្នកចេះដឹង មិនស្ថិតនៅត្រង់ខ្លួនបានសិក្សាខ្ពស់ ដល់ថ្នាក់បណ្ឌិត ឬមកពីសាលាល្បី មានសញ្ញាបត្រខ្ពស់ នោះទេ។ ព្រោះថា ទោះបីមកពីប្រភពទាំងនោះក៏ដោយ ប្រសិនបើគ្រាន់តែជាបុគ្គលចេះដឹងមួយរូប តែគ្មានសីលធម៌ មិនចេះឲ្យតម្លៃអ្នកដទៃ មានអំនួត អួតក្អេងក្អាង មានឧបាយអាក្រក់ ធ្វើឲ្យអ្នកជុំវិញខ្លួនទទួលរងការវិនាសដោយសារខ្លួន បុគ្គលនោះក៏គ្មានអ្នកណាគេកោតសរសើរនោះដែរ។ យ៉ាងណា «បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត» ដូនតាខ្មែរ លោកមិនមែនគ្រាន់តែ សំដៅដល់ការចេះដឹងផ្នែកចំណេះជំនាញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែលោកចង់ឲ្យកូនខ្មែរ មានចំណេះហើយ ត្រូវមានសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរក្នុង មានក្រមសីលធម៌ មានតម្លៃក្នុងនាមជាអ្នកចេះដឹង និងចេះដាក់ខ្លួនទៅតាមសភាពនៃកាលៈទេសៈ។ ន័យនេះគឺមានន័យថា អ្នកចេះដឹងត្រូវតែជាមនុស្សចេះយល់ការណ៍ ក្នុងការប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងរបស់ខ្លួន តម្លៃរបស់ខ្លួន ចំពោះមហាជនទូទៅ នោះទើបអាចទាញបានការកោតសរសើពីអ្នកដទៃ។
យ៉ាងណាមិញ ឃ្លាថា«បើឆោត ឆោតឲ្យគេអាណិត» ឃ្លានេះ ដូនតាខ្មែរ លោកបានស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ពីសភាពរបស់មនុស្សឆោតល្ងង់។ ជាទូទៅមនុស្សឆោតល្ងង់ គឺចូលចិត្តអួតក្អេងក្អាង ចាត់ទុកខ្លួនឯងពូកែ ទាំងមិនដឹងអី។ ព្រោះតែកត្តានេះហើយបានជាមនុស្សមានចំណេះដឹងតិចតូចមួយចំនួន ជាពិសេសអ្នកដែលឆោតល្ងង់មួយចំនួន តែងតែមិនទទួលបានការស្រឡាញ់ពីអ្នកជុំវិញខ្លួន និងការអាណិតអាសូរពីអ្នកដទៃ។
ជារួមមក សុភាសិតដែលបានលើកឡើងថា «បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត! បើឆោត ឆោតឲ្យគេអាណិត!» គឺបានបង្ហាញពីវិធីអប់រំមួយបែប របស់ដូនតាខ្មែរ ចំពោះអ្នកចេះដឹង និងអ្នកឆោតល្ងង់ ឲ្យយល់ច្បាស់ពីសភាពរបស់ខ្លួន និងនិស្ស័យរបស់ខ្លួនឲ្យបានច្បាស់៕
ជាក់ស្ដែងណាស់ចំពោះសុភាសិតនេះ ត្រង់ឃ្លាថា «បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត» ប្រសិនបើគិតជាលក្ខណៈសាមញ្ញគឺមានន័យថា ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យគេសរសើរចំពោះចំណេះដឹងដែលបុគ្គលខ្លួនឯងមាន ក្នុងនាមជាអ្នកចេះដឹងមួយរូប។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេគិតពិចារណាឲ្យជ្រៅបន្តិច ដូនតាខ្មែរលោកបានបង្កប់អត្ថន័យជាច្រើនសម្រាប់ការគិត ការវិភាគចំពោះឃ្លាមួយនេះ។ ឃ្លាមួយនេះគេអាចទាញទៅរកសំណួរមួយសួរថា តើតម្លៃអ្នកចេះដឹងនៅកន្លែងណា? ជាការពិត ភាពថ្លៃថ្នូរ របស់អ្នកចេះដឹង មិនស្ថិតនៅត្រង់ខ្លួនបានសិក្សាខ្ពស់ ដល់ថ្នាក់បណ្ឌិត ឬមកពីសាលាល្បី មានសញ្ញាបត្រខ្ពស់ នោះទេ។ ព្រោះថា ទោះបីមកពីប្រភពទាំងនោះក៏ដោយ ប្រសិនបើគ្រាន់តែជាបុគ្គលចេះដឹងមួយរូប តែគ្មានសីលធម៌ មិនចេះឲ្យតម្លៃអ្នកដទៃ មានអំនួត អួតក្អេងក្អាង មានឧបាយអាក្រក់ ធ្វើឲ្យអ្នកជុំវិញខ្លួនទទួលរងការវិនាសដោយសារខ្លួន បុគ្គលនោះក៏គ្មានអ្នកណាគេកោតសរសើរនោះដែរ។ យ៉ាងណា «បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត» ដូនតាខ្មែរ លោកមិនមែនគ្រាន់តែ សំដៅដល់ការចេះដឹងផ្នែកចំណេះជំនាញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែលោកចង់ឲ្យកូនខ្មែរ មានចំណេះហើយ ត្រូវមានសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរក្នុង មានក្រមសីលធម៌ មានតម្លៃក្នុងនាមជាអ្នកចេះដឹង និងចេះដាក់ខ្លួនទៅតាមសភាពនៃកាលៈទេសៈ។ ន័យនេះគឺមានន័យថា អ្នកចេះដឹងត្រូវតែជាមនុស្សចេះយល់ការណ៍ ក្នុងការប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងរបស់ខ្លួន តម្លៃរបស់ខ្លួន ចំពោះមហាជនទូទៅ នោះទើបអាចទាញបានការកោតសរសើពីអ្នកដទៃ។
យ៉ាងណាមិញ ឃ្លាថា«បើឆោត ឆោតឲ្យគេអាណិត» ឃ្លានេះ ដូនតាខ្មែរ លោកបានស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ពីសភាពរបស់មនុស្សឆោតល្ងង់។ ជាទូទៅមនុស្សឆោតល្ងង់ គឺចូលចិត្តអួតក្អេងក្អាង ចាត់ទុកខ្លួនឯងពូកែ ទាំងមិនដឹងអី។ ព្រោះតែកត្តានេះហើយបានជាមនុស្សមានចំណេះដឹងតិចតូចមួយចំនួន ជាពិសេសអ្នកដែលឆោតល្ងង់មួយចំនួន តែងតែមិនទទួលបានការស្រឡាញ់ពីអ្នកជុំវិញខ្លួន និងការអាណិតអាសូរពីអ្នកដទៃ។
ជារួមមក សុភាសិតដែលបានលើកឡើងថា «បើចេះ ចេះឲ្យគេកោត! បើឆោត ឆោតឲ្យគេអាណិត!» គឺបានបង្ហាញពីវិធីអប់រំមួយបែប របស់ដូនតាខ្មែរ ចំពោះអ្នកចេះដឹង និងអ្នកឆោតល្ងង់ ឲ្យយល់ច្បាស់ពីសភាពរបស់ខ្លួន និងនិស្ស័យរបស់ខ្លួនឲ្យបានច្បាស់៕
Tag:
សុភាសិតខ្មែរ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
