អន្តរជាតិ
×![]()
សំណុំរឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាប្រព័ន្ធរបស់សេដ្ឋីប្រេងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនៅយេម៉ែនចាប់ផ្តើមក្តៅជាថ្មី ក្រោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្សពិភពលោកមានទាំងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស និងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិចាប់ផ្តើមតស៊ូមតិជាថ្មីទារឲ្យដកអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតពីក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ។ គេចោទ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតថាជាប្រទេសដែលបានរំលោភច្បាប់មនស្សធម៌អន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដោយអន្តរាគមន៍ខុសច្បាប់នៅយេម៉ែនសម្លាប់ជនស៊ីវិលនិងកុមារច្រើននាក់ទៀត។
បើបន្តទុកឲ្យប្រទេសនេះកាន់អាសនៈសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស វានឹងធ្វើឲ្យអាប់អោនដល់ឈ្មោះស្ថាប័នខ្លាំង ។ ប៉ុន្តែគេមិនរំពឹងថា វិធានការប្រឆាំងប្រទេសអ្នកមានដូចអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតកើតមានឆាប់ៗឡើយ ព្រោះដើមខែមិថុនានេះ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានប្រើឥទ្ធិពលទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនបង្ខំឲ្យប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិលោក បាន គីមូន ដកឈ្មោះខ្លួនចេញពី«បញ្ជីខ្មៅស្តីពីប្រទេសដែលសម្លាប់កុមារ»។
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) បានចេញរបាយការណ៍ទី២៩ មិថុនា ដើម្បីថ្កោលទោសអារ៉ាប៊ីសាអួឌីតជុំវិញការអន្តរាគមន៍យោធាខុសច្បាប់នៅយេម៉ែន ដែលរំលោភលើច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សធំៗទាំងពីរមានគោលដៅស្នើឲ្យសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិព្យួរបេក្ខភាពអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ពីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ ការព្យួរនេះគួរតែធ្វើឡើងរហូតដល់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបញ្ឈប់សកម្មភាពខុសច្បាប់ និងមានការស៊ើបអង្កេតពេញលេញមួយដើម្បីស្វែងរកការពិត។
របាយការណ៍អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនេះ បានចង្អុលបង្ហាញពីសកម្មភាពរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សដែលមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធនិងធ្ងន់ធ្ងរបំផុតបង្កឡើងដោយសម្ព័ន្ធប្រទេស៩ ដែលដឹកនាំដោយអារ៉ាប៊ី សាអូឌីតនៅយេម៉ែន និងចាប់ផ្តើមតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥មកនោះ។ តាមពិតទៅ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដឹកនាំអន្តរាគមន៍យោធាផ្លូវអាកាសនៅយេម៉ែនថ្ងៃ ១២ មីនាឆ្នាំ ២០១៥ ដោយអន្តរាគមន៍នេះមានគោលដៅកម្ទេចក្រុមឧទ្ទាម Houthis ដែលប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលក្រុងសាណា។ ប៉ុន្តែអន្តរាគមន៍ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតត្រឹមត្រូវនោះសម្លាប់តែជនស៊ីវិលភាគច្រើន ហើយអ្វីដែលធ្ងន់ធ្ងរនោះគឺអន្តរាគមន៍កន្លងមកបានបំផ្លិចបំផ្លាញផ្ទះសម្បែង មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន វិហារឥស្លាម និងទីកន្លែងប្រជុំជនមួយចំនួនថែមទៀត។
យោងតាមរបាយការណ៍ដែលចុះផ្សាយតាមគេហទំព័រអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការ ទាំងពីរបានប្រមែរប្រមូលនិងចងក្រងឯកសារពាក់ព័ន្ធដោយគ្របដណ្តប់លើការវាយប្រហារមិនស្របច្បាប់ ៦៩ លើក ដោយការវាយប្រហារសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៩១៣នាក់ ហើយបំផ្លិចបំផ្លាញកន្លែងជនស៊ីវិលស្នាក់នៅច្រើនសន្ធឹកទៀត។ របាយការណ៍ក៏ព្រលយថា តាមសកម្មភាពបំពារបំពានសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះអាចជាបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិផង។
របាយការណ៍របស់អង្គការទាំងពីរនេះ ក៏ឆ្លៀតរិះគន់សេដ្ឋីប្រេងអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ឥតមានសំចៃ ដោយទាញភ្ជាប់សកម្មភាពរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពដែលកើតមានឡើងក្នុងប្រទេសនេះថែមទៀត។ របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបន្តបង្ក្រាបសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស រឹតត្បិតនិងរើសអើងស្ត្រីភេទ ក៏ដូចជាអនុវត្តគោលនយោបាយផ្សេងទៀតដែលប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សទូទៅ។
១.អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបំផ្លាញកិត្តិនាមក្រុមប្រឹក្សាសិទិ្ធមនុស្ស
អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងខែមករា ឆ្នាំ ២០១៤ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមកគេសង្កេតឃើញមានចលនាប្រឆាំងនិងរិះគន់ការផ្តល់ឱកាសឲ្យប្រទេសរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្លាយជាសមាជិកស្ថាប័នគាំពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ។
និយាយឲ្យសាមញ្ញ វាជារឿងអាម៉ាសមួយសម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិនៅពេល សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនាំគ្នារំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរបែបនេះ ព្រោះតិចឬច្រើនវាជាសកម្មភាពដែលធ្វើឲ្យអាប់អោនដល់កិត្តិនាមនិងតម្លៃរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះ អនុប្រធានការិយាល័យតស៊ូមតិនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិលោក Philippe Bolopion បានអះអាងថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅពេលបំពេញភារកិច្ចជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស ពិតជាបំផ្លាញកិត្តិនាមក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សមែន។ ហើយលោកក៏គូសបញ្ជាក់ផងដែរ ពីយុទ្ធសាស្ត្រ របស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដែលប្រើប្រាស់ដើម្បីគេចពីការទទួលខុសត្រូវ។ ប្រទេសនេះ ប្រើប្រាស់អំណាចជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាដើម្បីរារាំងការបង្កើតការស៊ើបអង្កេតពេញលេញមួយពាក់ព័ន្ធការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅយេម៉ែន។
ចំណែក ប្រមុខការិយាល័យនៃអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Richard Bennett យល់ស្របថាកិត្តិនាមក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ នៅពេលដែលគ្មានវិធានការប្រឆាំងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបែបនេះ។ ហើយលោកបារម្ភខ្លាំងនៅពេលប្រទេសដែលមានអំណាចនិងឥទ្ធិពលខ្លាំងដូចជា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបន្តប្រើសមាជិកភាពរបស់ខ្លួននៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីគេចឲ្យផុតពីការទទួលខុសត្រូវក្នុងបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ស្ថាប័នទាំងពីរបានក៏បានអំពាវនាវឲ្យសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិទាំងអស់ចូលរួមគ្នាដើម្បីដាក់ចេញវិធានការដាក់សម្ពាធលើអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត។ បើតាមនីតិវិធី វាត្រូវការសមាជិកភាគច្រើនក្នុងសំឡេង ២ភាគ ៣ដើម្បីបោះឆ្នោតព្យួរប្រទេសអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ។
២.អ្នកមានធ្វើអីក៏ត្រូវ, ធ្វើអីក៏សម?
រឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់អារ៉ាប៊ី សាអូឌីតនេះ វាមិនមែនជារឿងថ្មីទេ។ តាមពិតទៅ ការរិះគន់និងទាមទារឲ្យមានការដាក់សម្ពាធប្រទេសនេះច្រើនដងមកហើយ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែគ្មានវិធានការដុំកំភួនណាមួយត្រូវបានគេដាក់ចេញដើម្បីព្រមានអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត។ គេថា ពេលមានលុយនិងមានអំណាចដូចអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ធ្វើអី្វក៏ត្រូវ ធ្វើខុសក៏ក្លាយជាត្រូវ ហើយគ្មានអ្នកហ៊ានរករឿងដែរ។
សូម្បីតែប្រមុខស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិលោក បានគី មូន ក៏បង្ខំចិត្តបន្ទន់ឥរិយាបថ និងធ្វើសកម្មភាពមិនឲ្យអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ខ្នើសចិត្តដែរកន្លងមក។ ដូចកាលពីដើមខែមិថុនានេះ អង្គការសហប្រជាជាតិបានបញ្ចូលឈ្មោះអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត «ក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃប្រទេសសម្លាប់កុមារ» តែ៤ថ្ងៃក្រោយមកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបានប្រកាសដកឈ្មោះប្រទេសអារ៉ាប់នេះចេញសិន ដោយលើកហេតុផលថា វាត្រូវការស៊ើបអង្កេតបន្ថែម។ ទោះមានការបកស្រាយបែបនេះ គេដឹងច្បាស់ថា វាមិនទាក់ទងភាពត្រឹមត្រូវនៃការសើបអង្កេតឡើយ តែការដកអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតចេញ ជាការលួងលោមកុំឲ្យប្រទេសនេះផ្តាច់ជំនួយដែលធ្លាប់ផ្តល់ឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះរដ្ឋមួយនេះនឹងអូសរដ្ឋអារ៉ាប់ផ្សេងទៀតឲ្យឈប់ផ្តល់ជំនួយដល់អង្គការសហប្រជាជាតិទៀត។ បើមិនដកឈ្មោះប្រទេសនេះចេញ អង្គការសហប្រជាតិនឹងបាត់លុយជំនួយជិត ៥០០ លានដុល្លារ នេះមិនរាប់ទាំងលុយជំនួយរបស់រដ្ឋអារ៉ាប់ផ្សេងទៀតផង។
និយាយឲ្យយុត្តិធម៌ទៅ ទោះបន្ទោសលោក បាន គីមូន ក៏មិនកើត ហើយបើស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោកក៏សមហេតុដែរ។ ក្រោយការប្រកាសដកអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតចេញ លោក បាន គីមូន ពន្យល់ពីទុក្ខលំបាករបស់លោកផ្ទាល់ថា៖«របាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិ ពិពណ៌នាថា គ្មានក្មេងណាមួយគួរប្រឈមរឿងគួរឲ្យភ័យខ្លាចបែបនេះឡើយ។ ប៉ុន្តែក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះខ្ញុំត្រូវពិចារណាឲ្យបានដិតដល់ពីស្ថានភាពជាក់ស្តែងដែលក្មេងរាប់លាននាក់ផ្សេងទៀតអាចនឹងប្រឈមស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ ប្រសិន ប្រទេសទាំងនោះ [អារ៉ាប៊ី សាអូឌីត] ផ្តាច់ជំនួយដែលទ្រទ្រង់កម្មវិធីអង្គការសហប្រជាជាតិនោះ។ក្មេងៗដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ស្រាប់ហើយនោះមាននៅប៉ាឡេស្ទីន ស៊ូដង់ខាងត្បូង ស៊ីរី និងយេម៉ែន ក៏ដូចជានៅតំបន់ជាច្រើនផ្សេងទៀតនៅលើពិភពលោកនឹងកាន់ធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពអស់សង្ឃឹមមែនទែន»។
យុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ វាមិនមានឡើយនិយាយជារួម។ ទោះជាចង់ឬមិនចង់ គេត្រូវបិទភ្នែក ធ្វើមិនដឹងធ្វើមិនលឺ ទោះមនុស្សជាច្រើនស្រែកដង្ហោយរកយុត្តិធម៌។ ព្រោះបើរកយុត្តិធម៌ឲ្យមនុស្សមួយក្រុម វានឹងធ្វើឲ្យជនស៊ីវិលច្រើនក្រុមផ្សេងទៀតនោះនឹងប្រឈមបញ្ហាស្រដៀងគ្នាទៀត៕
បើបន្តទុកឲ្យប្រទេសនេះកាន់អាសនៈសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស វានឹងធ្វើឲ្យអាប់អោនដល់ឈ្មោះស្ថាប័នខ្លាំង ។ ប៉ុន្តែគេមិនរំពឹងថា វិធានការប្រឆាំងប្រទេសអ្នកមានដូចអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតកើតមានឆាប់ៗឡើយ ព្រោះដើមខែមិថុនានេះ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានប្រើឥទ្ធិពលទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនបង្ខំឲ្យប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិលោក បាន គីមូន ដកឈ្មោះខ្លួនចេញពី«បញ្ជីខ្មៅស្តីពីប្រទេសដែលសម្លាប់កុមារ»។
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) បានចេញរបាយការណ៍ទី២៩ មិថុនា ដើម្បីថ្កោលទោសអារ៉ាប៊ីសាអួឌីតជុំវិញការអន្តរាគមន៍យោធាខុសច្បាប់នៅយេម៉ែន ដែលរំលោភលើច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សធំៗទាំងពីរមានគោលដៅស្នើឲ្យសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិព្យួរបេក្ខភាពអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ពីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ ការព្យួរនេះគួរតែធ្វើឡើងរហូតដល់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបញ្ឈប់សកម្មភាពខុសច្បាប់ និងមានការស៊ើបអង្កេតពេញលេញមួយដើម្បីស្វែងរកការពិត។
របាយការណ៍អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនេះ បានចង្អុលបង្ហាញពីសកម្មភាពរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សដែលមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធនិងធ្ងន់ធ្ងរបំផុតបង្កឡើងដោយសម្ព័ន្ធប្រទេស៩ ដែលដឹកនាំដោយអារ៉ាប៊ី សាអូឌីតនៅយេម៉ែន និងចាប់ផ្តើមតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥មកនោះ។ តាមពិតទៅ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដឹកនាំអន្តរាគមន៍យោធាផ្លូវអាកាសនៅយេម៉ែនថ្ងៃ ១២ មីនាឆ្នាំ ២០១៥ ដោយអន្តរាគមន៍នេះមានគោលដៅកម្ទេចក្រុមឧទ្ទាម Houthis ដែលប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលក្រុងសាណា។ ប៉ុន្តែអន្តរាគមន៍ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតត្រឹមត្រូវនោះសម្លាប់តែជនស៊ីវិលភាគច្រើន ហើយអ្វីដែលធ្ងន់ធ្ងរនោះគឺអន្តរាគមន៍កន្លងមកបានបំផ្លិចបំផ្លាញផ្ទះសម្បែង មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន វិហារឥស្លាម និងទីកន្លែងប្រជុំជនមួយចំនួនថែមទៀត។
យោងតាមរបាយការណ៍ដែលចុះផ្សាយតាមគេហទំព័រអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការ ទាំងពីរបានប្រមែរប្រមូលនិងចងក្រងឯកសារពាក់ព័ន្ធដោយគ្របដណ្តប់លើការវាយប្រហារមិនស្របច្បាប់ ៦៩ លើក ដោយការវាយប្រហារសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៩១៣នាក់ ហើយបំផ្លិចបំផ្លាញកន្លែងជនស៊ីវិលស្នាក់នៅច្រើនសន្ធឹកទៀត។ របាយការណ៍ក៏ព្រលយថា តាមសកម្មភាពបំពារបំពានសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះអាចជាបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិផង។
របាយការណ៍របស់អង្គការទាំងពីរនេះ ក៏ឆ្លៀតរិះគន់សេដ្ឋីប្រេងអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ឥតមានសំចៃ ដោយទាញភ្ជាប់សកម្មភាពរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពដែលកើតមានឡើងក្នុងប្រទេសនេះថែមទៀត។ របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបន្តបង្ក្រាបសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស រឹតត្បិតនិងរើសអើងស្ត្រីភេទ ក៏ដូចជាអនុវត្តគោលនយោបាយផ្សេងទៀតដែលប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សទូទៅ។
១.អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបំផ្លាញកិត្តិនាមក្រុមប្រឹក្សាសិទិ្ធមនុស្ស
អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងខែមករា ឆ្នាំ ២០១៤ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមកគេសង្កេតឃើញមានចលនាប្រឆាំងនិងរិះគន់ការផ្តល់ឱកាសឲ្យប្រទេសរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្លាយជាសមាជិកស្ថាប័នគាំពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ។
និយាយឲ្យសាមញ្ញ វាជារឿងអាម៉ាសមួយសម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិនៅពេល សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនាំគ្នារំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរបែបនេះ ព្រោះតិចឬច្រើនវាជាសកម្មភាពដែលធ្វើឲ្យអាប់អោនដល់កិត្តិនាមនិងតម្លៃរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះ អនុប្រធានការិយាល័យតស៊ូមតិនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិលោក Philippe Bolopion បានអះអាងថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅពេលបំពេញភារកិច្ចជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស ពិតជាបំផ្លាញកិត្តិនាមក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សមែន។ ហើយលោកក៏គូសបញ្ជាក់ផងដែរ ពីយុទ្ធសាស្ត្រ របស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដែលប្រើប្រាស់ដើម្បីគេចពីការទទួលខុសត្រូវ។ ប្រទេសនេះ ប្រើប្រាស់អំណាចជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាដើម្បីរារាំងការបង្កើតការស៊ើបអង្កេតពេញលេញមួយពាក់ព័ន្ធការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅយេម៉ែន។
ចំណែក ប្រមុខការិយាល័យនៃអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Richard Bennett យល់ស្របថាកិត្តិនាមក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ នៅពេលដែលគ្មានវិធានការប្រឆាំងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបែបនេះ។ ហើយលោកបារម្ភខ្លាំងនៅពេលប្រទេសដែលមានអំណាចនិងឥទ្ធិពលខ្លាំងដូចជា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបន្តប្រើសមាជិកភាពរបស់ខ្លួននៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីគេចឲ្យផុតពីការទទួលខុសត្រូវក្នុងបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ស្ថាប័នទាំងពីរបានក៏បានអំពាវនាវឲ្យសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិទាំងអស់ចូលរួមគ្នាដើម្បីដាក់ចេញវិធានការដាក់សម្ពាធលើអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត។ បើតាមនីតិវិធី វាត្រូវការសមាជិកភាគច្រើនក្នុងសំឡេង ២ភាគ ៣ដើម្បីបោះឆ្នោតព្យួរប្រទេសអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ។
២.អ្នកមានធ្វើអីក៏ត្រូវ, ធ្វើអីក៏សម?
រឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់អារ៉ាប៊ី សាអូឌីតនេះ វាមិនមែនជារឿងថ្មីទេ។ តាមពិតទៅ ការរិះគន់និងទាមទារឲ្យមានការដាក់សម្ពាធប្រទេសនេះច្រើនដងមកហើយ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែគ្មានវិធានការដុំកំភួនណាមួយត្រូវបានគេដាក់ចេញដើម្បីព្រមានអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត។ គេថា ពេលមានលុយនិងមានអំណាចដូចអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ធ្វើអី្វក៏ត្រូវ ធ្វើខុសក៏ក្លាយជាត្រូវ ហើយគ្មានអ្នកហ៊ានរករឿងដែរ។
សូម្បីតែប្រមុខស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិលោក បានគី មូន ក៏បង្ខំចិត្តបន្ទន់ឥរិយាបថ និងធ្វើសកម្មភាពមិនឲ្យអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត ខ្នើសចិត្តដែរកន្លងមក។ ដូចកាលពីដើមខែមិថុនានេះ អង្គការសហប្រជាជាតិបានបញ្ចូលឈ្មោះអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត «ក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃប្រទេសសម្លាប់កុមារ» តែ៤ថ្ងៃក្រោយមកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបានប្រកាសដកឈ្មោះប្រទេសអារ៉ាប់នេះចេញសិន ដោយលើកហេតុផលថា វាត្រូវការស៊ើបអង្កេតបន្ថែម។ ទោះមានការបកស្រាយបែបនេះ គេដឹងច្បាស់ថា វាមិនទាក់ទងភាពត្រឹមត្រូវនៃការសើបអង្កេតឡើយ តែការដកអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតចេញ ជាការលួងលោមកុំឲ្យប្រទេសនេះផ្តាច់ជំនួយដែលធ្លាប់ផ្តល់ឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះរដ្ឋមួយនេះនឹងអូសរដ្ឋអារ៉ាប់ផ្សេងទៀតឲ្យឈប់ផ្តល់ជំនួយដល់អង្គការសហប្រជាជាតិទៀត។ បើមិនដកឈ្មោះប្រទេសនេះចេញ អង្គការសហប្រជាតិនឹងបាត់លុយជំនួយជិត ៥០០ លានដុល្លារ នេះមិនរាប់ទាំងលុយជំនួយរបស់រដ្ឋអារ៉ាប់ផ្សេងទៀតផង។
និយាយឲ្យយុត្តិធម៌ទៅ ទោះបន្ទោសលោក បាន គីមូន ក៏មិនកើត ហើយបើស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោកក៏សមហេតុដែរ។ ក្រោយការប្រកាសដកអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតចេញ លោក បាន គីមូន ពន្យល់ពីទុក្ខលំបាករបស់លោកផ្ទាល់ថា៖«របាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិ ពិពណ៌នាថា គ្មានក្មេងណាមួយគួរប្រឈមរឿងគួរឲ្យភ័យខ្លាចបែបនេះឡើយ។ ប៉ុន្តែក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះខ្ញុំត្រូវពិចារណាឲ្យបានដិតដល់ពីស្ថានភាពជាក់ស្តែងដែលក្មេងរាប់លាននាក់ផ្សេងទៀតអាចនឹងប្រឈមស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ ប្រសិន ប្រទេសទាំងនោះ [អារ៉ាប៊ី សាអូឌីត] ផ្តាច់ជំនួយដែលទ្រទ្រង់កម្មវិធីអង្គការសហប្រជាជាតិនោះ។ក្មេងៗដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ស្រាប់ហើយនោះមាននៅប៉ាឡេស្ទីន ស៊ូដង់ខាងត្បូង ស៊ីរី និងយេម៉ែន ក៏ដូចជានៅតំបន់ជាច្រើនផ្សេងទៀតនៅលើពិភពលោកនឹងកាន់ធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពអស់សង្ឃឹមមែនទែន»។
យុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ វាមិនមានឡើយនិយាយជារួម។ ទោះជាចង់ឬមិនចង់ គេត្រូវបិទភ្នែក ធ្វើមិនដឹងធ្វើមិនលឺ ទោះមនុស្សជាច្រើនស្រែកដង្ហោយរកយុត្តិធម៌។ ព្រោះបើរកយុត្តិធម៌ឲ្យមនុស្សមួយក្រុម វានឹងធ្វើឲ្យជនស៊ីវិលច្រើនក្រុមផ្សេងទៀតនោះនឹងប្រឈមបញ្ហាស្រដៀងគ្នាទៀត៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
