អន្តរជាតិ
×![]()
ភាពរកាំរកូសផ្នែកការទូតរវាងអាមេរិកនិងហ្វីលីពីនកើតឡើងដោយមានការលុបចោលជំនួបទ្វេភាគី ក្រោយប្រធានាធិបតី ហ្វីលីពីន Rodrigo Duterte ជេរប្រមាថលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា។ សម្តីរបស់លោកជាការវាយប្រហារលើបុគ្គលសុទ្ធសាធ ហើយអាចបង្កឲ្យសម្ព័ន្ធភាពកើតឡើងតាមសន្ធិសញ្ញាប្រេះឆាដែរ។ តែថ្ងៃអង្គារនេះ ស្រាប់តែលោក Duterte ចេញមុខបកស្រាយថា លោកសោកស្តាយចំពោះពាក្យអសុរោះនេះ ដោយអះអាងថាលោកគ្រាន់តែប្រតិកម្មចំពោះអ្វីដែលអ្នកសារព័ត៌មាននិយាយប៉ុណ្ណោះ។ តែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ កន្លងមកលោកក៏ឧស្សាហ៍ក្រឡាស់សម្តីបែបនេះដែរ។
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
ចំណងការទូតអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តអាស៊ីអាគ្នេយ៍«ហ្វីលីពីន»កាន់តែជួបបញ្ហារកាំរកូសខ្លាំង ក្រោយប្រមុខរដ្ឋហ្វីលីពីនដែលទើបឡើងកាន់អំណាចប៉ុន្មានខែមុនលោក Rodrigo Duterte ប្រមាថមន្ត្រីជាន់អាមេរិកតាំងពីឯកអគ្គរដ្ឋទូត ដល់អគ្គមេបញ្ជាការកំពូលអាមេរិក «លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា» ផង។ ការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តីអសុរោះវាយប្រហារលើបុគ្គលនេះ វាផ្តើមចេញពីការរិះគន់និងលូកលាន់ពីខាងក្រៅក្នុងសំណុំរឿងសង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ដែលឈានដល់សម្លាប់មនុស្សពាក់ព័ន្ធ ជាង២០០០នាក់មកនោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ គ្មានអ្នកធ្លាប់គិតឃើញទេថា ការជេរប្រទេចផ្តាសារលោក អូបាម៉ា ពីសំណាក់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន អាចកើតឡើងបែបនេះ។ ហើយ ការលុបចោលជំនួបទ្វេភាគី ដែលគ្រោងទុកយូរមកហើយនោះពីសំណាក់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បញ្ជាក់ច្បាស់ពីការអាក់អន់ស្រពន់ចិត្តផ្នែកការទូតធ្ងន់ធ្ងរ។ កន្លងមកគេឃើញបញ្ហានេះកើតឡើងម្តង ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ពេលលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា លុបចោលជំនួបទ្វេភាគីជាមួយលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន នៅនាទីចុងក្រោយ បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ីផ្តល់សិទិ្ធជ្រកកោនដល់លោក Edward Snowden ។ តែសម្រាប់រឿងហ្វីលីពីន វាជារឿងផ្សេង ហើយវាក៏ធ្ងន់ធ្ងរដែរ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារឃើញស្ថានការណ៍មិនស្រួល ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនដែលគេហៅថា បុរសខ្លាំង ចិត្តសឿងនេះ ប្រកាសថាលោកសោកស្តាយ ហើយបកស្រាយពីបញ្ហានេះ ដើម្បីសម្រួលស្ថានការណ៍។
១. លោក Duterte ស្អប់នយោបាយជ្រៀតជ្រែករបស់អាមេរិកដែលធ្លាប់ជាម្ចាស់អាណានិគម?
បញ្ហាប្រឈមផ្នែកទូតរវាងអាមេរិកនិងហ្វីលពីនទាំងអស់ផ្តើមចេញពីការរិះគន់ សង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀនរបស់លោក Rodrigo Duterte កន្លងមក។ បើសិនជាកិច្ចពិភាក្សាទ្វេភាគីមិនត្រូវបានលុបចោល លោក Duterte ប្រហែលជាត្រូវអង្គុយឆ្លើយសំណួររបស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ាពាក់ព័ន្ធការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនិងបញ្ហាបំពារបំពានសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀតក្នុងសង្គ្រាមគ្រឿងញៀនផង។ ប្រមុខរដ្ឋហ្វីលីពីនខាងលើក៏ធ្លាប់ផ្តាំទៅលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា មុនដែរថា កុំចង់បង្រៀនលោករឿងសិទ្ធិមនុស្ស ហើយកុំចេះតែសួរសំណួរផ្តេសផ្តាសនៅពេលជួបជាមួយលោកផ្ទាល់។ ហើយអ្វីដែលរឹតតែធ្ងន់ធ្ងរលោក Duterte ដៀមដាមថា លោកមិនចង់ឈ្លោះជាមួយលោក អូបាម៉ា ទេ ព្រោះលោក អូបាម៉ា ជាមេដឹកនាំដែលមានអំណាចបំផុតលើផែនដី។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះលោក សន្យាថា លោក មិនបញ្ចប់សង្គ្រាមបង្ហូរឈាមដើម្បីកម្ចាត់ឈ្មួញគ្រឿងញៀនទេ ដរាបណាឈ្មួញផលិតគ្រឿងញៀនមិនទាន់ត្រូវលោកប្រមាញ់បាន។
ចំណែក លោក បារ៉ា អូបាម៉ា បានព្យាយាមបន្ថយភាពតានតឹងនិងធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាខ្លាំងរវាងលោកនិងប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន។ ក្រោយកិច្ចប្រជុំ G20 នៅហាងចូវ លោកបញ្ជាក់ថា លោក ទទួលស្គាល់ថា ការប្រឆាំងគ្រឿងញៀនជារឿងសំខាន់បំផុតមួយ ប៉ុន្តែលោកចង់ឲ្យមានការគោរពច្បាប់អន្តរជាតិផង។ លោកសង្ឃឹមថា បើបានជួបគ្នាផ្ទាល់ ដើម្បីសន្ទនាគ្នា ប្រហែលជាអាចមានផ្លែផ្កា ច្រើននិងអាចយល់គ្នាបានច្រើនដែរ។ ប៉ុន្តែចុងក្រោយអ្វីៗខុសពីក្តីរំពឹង ព្រោះគ្មានឡើយជំនួបផ្ទាល់រវាងមេដឹកនាំទាំងពីរ។
ត្រលប់មកវិញ អាមេរិករិះគន់ហ្វីលីពីនរឿងប្រឆាំងឈ្មួញគ្រឿងញៀនត្រូវលោក Duterte ចាត់ទុកជាការជ្រៀតជ្រែកនិងលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងដែលមិនអាចទទួលយកបាន។ លោក Duterte សង្កត់ធ្ងន់ថា ហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិអំណាចនិងអធិបតេយ្យពេញលេញក្នុងការសម្រេចបញ្ហា ព្រោះហ្វីលីពីនមិនមែនជា«អាយ៉ងអាមេរិក»ទេ។ អ្នកក្រៅដូចជាអាមេរិក ថ្វីបើជាសម្ព័ន្ធមិត្តក្តី គួរនៅឆ្ងាយនិងរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់។
គេធ្លាប់ឃើញថា ប្រធានាធិបតីរូបនេះ មិនមែនរិះគន់អាមេរិកតែម្តងទេរឿងដែលលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃ។ លោកលើកយកការអន្តរាគមន៍នៅលីប៊ី អ៊ីរ៉ាក់ និងស៊ីរី ជាឧទាហរណ៍ ហើយលោកថែមទាំងចោទថា សកម្មភាពជ្រៀតជ្រែករបស់អាមេរិកនេះហើយដែល បង្កឲ្យមានចលនាក្រុមភេរវជនជីហាតនោះ។
ដោយឡែក រឿងដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ លោក Duterte ហាក់មិនពេញចិត្តអាមេរិកទាល់តែសោះ ពេលលើកឡើងពីសិទ្ធិមនុស្សព្រោះលោកតែនឹកឃើញដល់ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ហើយលោកជារឿយៗ លើកយកសកម្មភាពផ្សៃព្រៃដែលធ្វើលើជនជាតិហ្វីលីពីនពេលដាក់អាណានិគមពីឆ្នាំ ១៨៩៨ដល់ឆ្នាំ ១៩៤៦ ។ លោកចង់ប្រាប់ថា មុននិយាយរឿងសិទ្ធិមនុស្សនៅហ្វីលីពីន លោក អូបាម៉ា គួរត្រឡប់ទៅគិតមើលការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើជនជាតិហ្វីលីពីនក្នុងពេលអាមេរិកដាក់អាណានិគមផង។
កន្លងមក លោក Duterte បានផ្តាំទៅលោក អូបាម៉ាថា បើសិនជាលោក អូបាម៉ា ចង់ឲ្យលោកបកស្រាយរឿងសង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀនក្នុងជំនួបទ្វេភាគី លោក អូបាម៉ា ត្រូវពន្យល់លោកមុនសិនអំពីការសម្លាប់រង្គាលប្រជាជន Moro ៦សែននាក់។ លោកបន្ថែមថា បើសិនជាអាមេរិកចង់បានភ័ស្តុតាងជាពិសេសរូបភាព លោកក៏អាចផ្តល់ឲ្យបានដែរ។
២. លោក Duterte សោកស្តាយដែលនិយាយហួសហេតុ តែមិនមែនសុំទោស?
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ដោយសារឃើញបញ្ហាចម្រូងចម្រាសខ្លាំងពេក ប្រធានាធិបតី ហ្វីលីពីនរូបនេះ ចាប់ផ្តើមក្រឡាស់សម្តីដដែល ។ កន្លងមកលោកធ្លាប់រិះគន់សម្តេចប៉ាប ហើយក្រោយមកក៏សូមអភ័យទោស សម្តេចប៉ាបវិញចំពោះសម្តីលោក។ ទាក់ទិនលោក អូបាម៉ា លោក Duterte បានប្រកាសថា លោកសោកស្តាយដែលបានប្រើសម្តីអសុរោះដែលជាការវាយប្រហារខ្លាំងលក្ខណៈបុគ្គលប្រឆាំងលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា។
យោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Rappler លោក Duterte បានពន្យល់ថា លោកគ្រាន់តែខឹងនៅពេលដែលសារព័ត៌មានលើកឡើងថាលោក អូបាម៉ា នឹងបង្រៀនលោកពី «បញ្ហាសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ»។ ហើយលោកក៏មិននឹកស្មានថា សម្តីរបស់លោកផ្តល់ឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានបានក្លាយជារឿងចម្រូងចម្រាសបែបនេះ។ លោកបន្តថា៖«គោលដៅចម្បងរបស់យើងគឺធ្វើយ៉ាងណារក្សានយោបាយការបរទេសឯករាជ្យ ហើយស្របពេលជាមួយគ្នានោះហ្វីលីពីនក៏ប្រឹងលើកកម្ពស់ចំណងមិត្តភាពជាមួយបណ្តាប្រទេសទាំងអស់ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងភាពជាដៃគូជាមួយហ្វីលីពីនយូរអង្វែងមកហើយនោះ»៕
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
ចំណងការទូតអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តអាស៊ីអាគ្នេយ៍«ហ្វីលីពីន»កាន់តែជួបបញ្ហារកាំរកូសខ្លាំង ក្រោយប្រមុខរដ្ឋហ្វីលីពីនដែលទើបឡើងកាន់អំណាចប៉ុន្មានខែមុនលោក Rodrigo Duterte ប្រមាថមន្ត្រីជាន់អាមេរិកតាំងពីឯកអគ្គរដ្ឋទូត ដល់អគ្គមេបញ្ជាការកំពូលអាមេរិក «លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា» ផង។ ការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តីអសុរោះវាយប្រហារលើបុគ្គលនេះ វាផ្តើមចេញពីការរិះគន់និងលូកលាន់ពីខាងក្រៅក្នុងសំណុំរឿងសង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ដែលឈានដល់សម្លាប់មនុស្សពាក់ព័ន្ធ ជាង២០០០នាក់មកនោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ គ្មានអ្នកធ្លាប់គិតឃើញទេថា ការជេរប្រទេចផ្តាសារលោក អូបាម៉ា ពីសំណាក់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន អាចកើតឡើងបែបនេះ។ ហើយ ការលុបចោលជំនួបទ្វេភាគី ដែលគ្រោងទុកយូរមកហើយនោះពីសំណាក់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បញ្ជាក់ច្បាស់ពីការអាក់អន់ស្រពន់ចិត្តផ្នែកការទូតធ្ងន់ធ្ងរ។ កន្លងមកគេឃើញបញ្ហានេះកើតឡើងម្តង ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ពេលលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា លុបចោលជំនួបទ្វេភាគីជាមួយលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន នៅនាទីចុងក្រោយ បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ីផ្តល់សិទិ្ធជ្រកកោនដល់លោក Edward Snowden ។ តែសម្រាប់រឿងហ្វីលីពីន វាជារឿងផ្សេង ហើយវាក៏ធ្ងន់ធ្ងរដែរ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារឃើញស្ថានការណ៍មិនស្រួល ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនដែលគេហៅថា បុរសខ្លាំង ចិត្តសឿងនេះ ប្រកាសថាលោកសោកស្តាយ ហើយបកស្រាយពីបញ្ហានេះ ដើម្បីសម្រួលស្ថានការណ៍។
១. លោក Duterte ស្អប់នយោបាយជ្រៀតជ្រែករបស់អាមេរិកដែលធ្លាប់ជាម្ចាស់អាណានិគម?
បញ្ហាប្រឈមផ្នែកទូតរវាងអាមេរិកនិងហ្វីលពីនទាំងអស់ផ្តើមចេញពីការរិះគន់ សង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀនរបស់លោក Rodrigo Duterte កន្លងមក។ បើសិនជាកិច្ចពិភាក្សាទ្វេភាគីមិនត្រូវបានលុបចោល លោក Duterte ប្រហែលជាត្រូវអង្គុយឆ្លើយសំណួររបស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ាពាក់ព័ន្ធការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនិងបញ្ហាបំពារបំពានសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀតក្នុងសង្គ្រាមគ្រឿងញៀនផង។ ប្រមុខរដ្ឋហ្វីលីពីនខាងលើក៏ធ្លាប់ផ្តាំទៅលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា មុនដែរថា កុំចង់បង្រៀនលោករឿងសិទ្ធិមនុស្ស ហើយកុំចេះតែសួរសំណួរផ្តេសផ្តាសនៅពេលជួបជាមួយលោកផ្ទាល់។ ហើយអ្វីដែលរឹតតែធ្ងន់ធ្ងរលោក Duterte ដៀមដាមថា លោកមិនចង់ឈ្លោះជាមួយលោក អូបាម៉ា ទេ ព្រោះលោក អូបាម៉ា ជាមេដឹកនាំដែលមានអំណាចបំផុតលើផែនដី។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះលោក សន្យាថា លោក មិនបញ្ចប់សង្គ្រាមបង្ហូរឈាមដើម្បីកម្ចាត់ឈ្មួញគ្រឿងញៀនទេ ដរាបណាឈ្មួញផលិតគ្រឿងញៀនមិនទាន់ត្រូវលោកប្រមាញ់បាន។
ចំណែក លោក បារ៉ា អូបាម៉ា បានព្យាយាមបន្ថយភាពតានតឹងនិងធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាខ្លាំងរវាងលោកនិងប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន។ ក្រោយកិច្ចប្រជុំ G20 នៅហាងចូវ លោកបញ្ជាក់ថា លោក ទទួលស្គាល់ថា ការប្រឆាំងគ្រឿងញៀនជារឿងសំខាន់បំផុតមួយ ប៉ុន្តែលោកចង់ឲ្យមានការគោរពច្បាប់អន្តរជាតិផង។ លោកសង្ឃឹមថា បើបានជួបគ្នាផ្ទាល់ ដើម្បីសន្ទនាគ្នា ប្រហែលជាអាចមានផ្លែផ្កា ច្រើននិងអាចយល់គ្នាបានច្រើនដែរ។ ប៉ុន្តែចុងក្រោយអ្វីៗខុសពីក្តីរំពឹង ព្រោះគ្មានឡើយជំនួបផ្ទាល់រវាងមេដឹកនាំទាំងពីរ។
ត្រលប់មកវិញ អាមេរិករិះគន់ហ្វីលីពីនរឿងប្រឆាំងឈ្មួញគ្រឿងញៀនត្រូវលោក Duterte ចាត់ទុកជាការជ្រៀតជ្រែកនិងលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងដែលមិនអាចទទួលយកបាន។ លោក Duterte សង្កត់ធ្ងន់ថា ហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិអំណាចនិងអធិបតេយ្យពេញលេញក្នុងការសម្រេចបញ្ហា ព្រោះហ្វីលីពីនមិនមែនជា«អាយ៉ងអាមេរិក»ទេ។ អ្នកក្រៅដូចជាអាមេរិក ថ្វីបើជាសម្ព័ន្ធមិត្តក្តី គួរនៅឆ្ងាយនិងរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់។
គេធ្លាប់ឃើញថា ប្រធានាធិបតីរូបនេះ មិនមែនរិះគន់អាមេរិកតែម្តងទេរឿងដែលលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃ។ លោកលើកយកការអន្តរាគមន៍នៅលីប៊ី អ៊ីរ៉ាក់ និងស៊ីរី ជាឧទាហរណ៍ ហើយលោកថែមទាំងចោទថា សកម្មភាពជ្រៀតជ្រែករបស់អាមេរិកនេះហើយដែល បង្កឲ្យមានចលនាក្រុមភេរវជនជីហាតនោះ។
ដោយឡែក រឿងដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ លោក Duterte ហាក់មិនពេញចិត្តអាមេរិកទាល់តែសោះ ពេលលើកឡើងពីសិទ្ធិមនុស្សព្រោះលោកតែនឹកឃើញដល់ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ហើយលោកជារឿយៗ លើកយកសកម្មភាពផ្សៃព្រៃដែលធ្វើលើជនជាតិហ្វីលីពីនពេលដាក់អាណានិគមពីឆ្នាំ ១៨៩៨ដល់ឆ្នាំ ១៩៤៦ ។ លោកចង់ប្រាប់ថា មុននិយាយរឿងសិទ្ធិមនុស្សនៅហ្វីលីពីន លោក អូបាម៉ា គួរត្រឡប់ទៅគិតមើលការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើជនជាតិហ្វីលីពីនក្នុងពេលអាមេរិកដាក់អាណានិគមផង។
កន្លងមក លោក Duterte បានផ្តាំទៅលោក អូបាម៉ាថា បើសិនជាលោក អូបាម៉ា ចង់ឲ្យលោកបកស្រាយរឿងសង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀនក្នុងជំនួបទ្វេភាគី លោក អូបាម៉ា ត្រូវពន្យល់លោកមុនសិនអំពីការសម្លាប់រង្គាលប្រជាជន Moro ៦សែននាក់។ លោកបន្ថែមថា បើសិនជាអាមេរិកចង់បានភ័ស្តុតាងជាពិសេសរូបភាព លោកក៏អាចផ្តល់ឲ្យបានដែរ។
២. លោក Duterte សោកស្តាយដែលនិយាយហួសហេតុ តែមិនមែនសុំទោស?
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ដោយសារឃើញបញ្ហាចម្រូងចម្រាសខ្លាំងពេក ប្រធានាធិបតី ហ្វីលីពីនរូបនេះ ចាប់ផ្តើមក្រឡាស់សម្តីដដែល ។ កន្លងមកលោកធ្លាប់រិះគន់សម្តេចប៉ាប ហើយក្រោយមកក៏សូមអភ័យទោស សម្តេចប៉ាបវិញចំពោះសម្តីលោក។ ទាក់ទិនលោក អូបាម៉ា លោក Duterte បានប្រកាសថា លោកសោកស្តាយដែលបានប្រើសម្តីអសុរោះដែលជាការវាយប្រហារខ្លាំងលក្ខណៈបុគ្គលប្រឆាំងលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា។
យោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Rappler លោក Duterte បានពន្យល់ថា លោកគ្រាន់តែខឹងនៅពេលដែលសារព័ត៌មានលើកឡើងថាលោក អូបាម៉ា នឹងបង្រៀនលោកពី «បញ្ហាសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ»។ ហើយលោកក៏មិននឹកស្មានថា សម្តីរបស់លោកផ្តល់ឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានបានក្លាយជារឿងចម្រូងចម្រាសបែបនេះ។ លោកបន្តថា៖«គោលដៅចម្បងរបស់យើងគឺធ្វើយ៉ាងណារក្សានយោបាយការបរទេសឯករាជ្យ ហើយស្របពេលជាមួយគ្នានោះហ្វីលីពីនក៏ប្រឹងលើកកម្ពស់ចំណងមិត្តភាពជាមួយបណ្តាប្រទេសទាំងអស់ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងភាពជាដៃគូជាមួយហ្វីលីពីនយូរអង្វែងមកហើយនោះ»៕
Tag:
Rodrigo Duterte
បារ៉ាក់ អូបាម៉ា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
