អន្តរជាតិ
ប្រធានអាស៊ាន ឌូទើតេ គាំទ្រតួកគីនិងម៉ុងហ្គោលីចូលជាសមាជិកអាស៊ាន
ប្រធានាធិបតីតួកគី Erdogan (ឆ្វេង) ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន Duterte (កណ្ដាល) និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ុងហ្គោលី Erdeneba (ស្ដាំ)
×![]()
ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា
ប្រធានប្ដូរវេនរបស់អាស៊ាន រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ បានបង្ហាញជំហរគាំទ្រសំណើតួកគី និងម៉ុងហ្គោលី ក្នុងការសុំចូលជាសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាន (ASEAN)។ លោក ឌូទើតេ ហាក់មិនខ្វល់ខ្វាយនឹងលក្ខខណ្ឌចូលជាសមាជិកអាស៊ានដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ានឡើយ ពេលលោកឆ្លើយគាំទ្រសំណើរបស់ប្រទេសទាំង២ខាងលើ ដែលមិនមានទឹកដីក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍សូម្បីបន្តិចនោះ។
ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ និយាយថា លោកត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយ ដើម្បីគាំទ្របំណងសុំចូលសមាជិកអាស៊ានរបស់តួកគី និងម៉ុងហ្គោលី។ សំណើនេះ ត្រូវបានលើកឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក ឌូទើតេ និងប្រធានាធិបតីតួកគី Recep Tayyip Erdogan និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ុងហ្គោលី Jargaltulga Erdeneba ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង អំឡុងពេលចូលរួមកិច្ចប្រជុំវេទិកាខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ ដែលចិនជាម្ចាស់ផ្ទះ។
មេដឹកនាំតួកគី និងម៉ុងហ្គោលី លើកឡើងសំណើបែបនេះទៅកាន់ប្រធានាធិបតី ឌូទើតេ ព្រោះហ្វីលីពីនជាប្រធានដឹកនាំអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧នេះ។ ដោយឡែកនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ុងហ្គោលី លោក Erdeneba ក៏បានស្នើសុំស្រដៀងគ្នានេះទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាសម្ដេច ហ៊ុន សែន ផងដែរ ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាក៏ឆ្លើយវិញថាលោកនឹងយកសំណើនេះទៅពិភាក្សាជាមួយសមាជិកដទៃទៀតសិន។
«ពួកគេចង់ចូលរួមជាមួយអាស៊ាន។ ដោយសារខ្ញុំជាប្រធានអាស៊ានដែរនោះ ពួកគេចង់ឲ្យខ្ញុំដាក់ស្នើសំណើរបស់ពួកគេទៅកាន់អាស៊ាន ហើយខ្ញុំក៏ឆ្លើយថា បាទ, ហេតុអ្វីមិនបាន?» នេះជាសម្ដីរបស់ប្រធានាធិបតី ឌូទើតេ ទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅព្រលានយន្តហោះក្រុង Davao ពេលលោកត្រឡប់ពីទស្សនកិច្ចនៅចិនវិញ។ ប៉ុន្តែទីប្រឹក្សារដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានសួរលោក ឌូទើតេ ពីបញ្ហានេះដែរ ជាពិសេសទីតាំងរបស់ប្រទេសទាំងខាងលើតែម្ដង។
បើយោងតាមសារព័ត៌មាន Rappler លោកស្រី ស៊ូជី សួរលោក ឌូទើតេ ថា៖« តើលោកមានបានគិតថាទីតាំងភូមិសាស្ត្រពួកគេអាចជាផ្នែករបស់អាស៊ានឬក៏អត់?»។ លោក ឌូទើតេ ឆ្លើយវិញថា លោកគិតថាប្រទេសទាំងពីរអាចក្លាយជាផ្នែកមួយរបស់អាស៊ានបាន។ ទំនងចង់សំដៅថាតួកគីមិនមែនជាផ្នែករបស់អឺរ៉ុប លោក ឌូទើតេសង្តត់ធ្ងន់ថា ភូមិសាស្ត្ររបស់តួកគី នៅតែមិនទាន់ច្បាស់ទេ គឺមិនច្បាស់ថាតួកគីជាស្ពានរវាងអាស៊ី និងអឺរ៉ុប ឬក៏ជាផ្នែករបស់អាស៊ីឡើយ។
ប៉ុន្តែ ការមានទីតាំងភូមសាស្ត្រនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺជាលក្ខខណ្ឌចូលជាសមាជិកសំខាន់ដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ាន។ ក្នុងករណីតួកគី ទាំងម៉ុងហ្គោលី វាសុទ្ធតែខុសលក្ខខណ្ឌទាំងអស់ ព្រោះតួកគីមានទីតាំងក្បែរអឺរ៉ុបឯណោះ និងចម្ងាយលើស៦ពាន់គីឡូម៉ែត្រពីមីយ៉ាន់ម៉ាដែលនៅខាងជើងអាស៊ាន ខណៈដែលម៉ុងហ្គោលីស្ថិតនៅចន្លោះរវាងចិន និងរុស្ស៊ី។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រទេសទាំង២ នេះ ក៏មិនមែនជាដៃគូសន្ទនា ឬក៍អ្នកសង្កេតការណ៍របស់អាស៊ានទៀត។
បច្ចុប្បន្ននេះ គេឃើញមានទីម័រខាងកើតដែលកំពុងស្វះស្វែងចូលជាសមាជិកទី១១ របស់អាស៊ាន។ ទីម័រខាងកើត បានដាក់ពាក្យចូលជាសមាជិកអាស៊ានតាំងពីឆ្នាំ២០១១ ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់បានចូលនៅឡើយ បើទោះជាមានទីតាំងក្នុងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ក្ដី។ សំណើសុំចូលជាសមាជិករបស់ក្រុងឌីលី កំពុងត្រូវបានសមាជិកអាស៊ានទាំង១០ ពិនិត្យនៅឡើយ។ ដោយឡែក ប៉ាពូអាស៊ីនូវែលហ្គីណេវិញ ដែលនៅជាប់ឥណ្ឌូណេស៊ី និងមានបំណងចងចូលរួមជាមួយអាស៊ានដែរនោះ មានត្រឹមឋានៈជារដ្ឋសង្កេតការណ៍ប៉ុណ្ណោះ។
ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ និយាយថា លោកត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយ ដើម្បីគាំទ្របំណងសុំចូលសមាជិកអាស៊ានរបស់តួកគី និងម៉ុងហ្គោលី។ សំណើនេះ ត្រូវបានលើកឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក ឌូទើតេ និងប្រធានាធិបតីតួកគី Recep Tayyip Erdogan និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ុងហ្គោលី Jargaltulga Erdeneba ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង អំឡុងពេលចូលរួមកិច្ចប្រជុំវេទិកាខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ ដែលចិនជាម្ចាស់ផ្ទះ។
មេដឹកនាំតួកគី និងម៉ុងហ្គោលី លើកឡើងសំណើបែបនេះទៅកាន់ប្រធានាធិបតី ឌូទើតេ ព្រោះហ្វីលីពីនជាប្រធានដឹកនាំអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧នេះ។ ដោយឡែកនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ុងហ្គោលី លោក Erdeneba ក៏បានស្នើសុំស្រដៀងគ្នានេះទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាសម្ដេច ហ៊ុន សែន ផងដែរ ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាក៏ឆ្លើយវិញថាលោកនឹងយកសំណើនេះទៅពិភាក្សាជាមួយសមាជិកដទៃទៀតសិន។
«ពួកគេចង់ចូលរួមជាមួយអាស៊ាន។ ដោយសារខ្ញុំជាប្រធានអាស៊ានដែរនោះ ពួកគេចង់ឲ្យខ្ញុំដាក់ស្នើសំណើរបស់ពួកគេទៅកាន់អាស៊ាន ហើយខ្ញុំក៏ឆ្លើយថា បាទ, ហេតុអ្វីមិនបាន?» នេះជាសម្ដីរបស់ប្រធានាធិបតី ឌូទើតេ ទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅព្រលានយន្តហោះក្រុង Davao ពេលលោកត្រឡប់ពីទស្សនកិច្ចនៅចិនវិញ។ ប៉ុន្តែទីប្រឹក្សារដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានសួរលោក ឌូទើតេ ពីបញ្ហានេះដែរ ជាពិសេសទីតាំងរបស់ប្រទេសទាំងខាងលើតែម្ដង។
បើយោងតាមសារព័ត៌មាន Rappler លោកស្រី ស៊ូជី សួរលោក ឌូទើតេ ថា៖« តើលោកមានបានគិតថាទីតាំងភូមិសាស្ត្រពួកគេអាចជាផ្នែករបស់អាស៊ានឬក៏អត់?»។ លោក ឌូទើតេ ឆ្លើយវិញថា លោកគិតថាប្រទេសទាំងពីរអាចក្លាយជាផ្នែកមួយរបស់អាស៊ានបាន។ ទំនងចង់សំដៅថាតួកគីមិនមែនជាផ្នែករបស់អឺរ៉ុប លោក ឌូទើតេសង្តត់ធ្ងន់ថា ភូមិសាស្ត្ររបស់តួកគី នៅតែមិនទាន់ច្បាស់ទេ គឺមិនច្បាស់ថាតួកគីជាស្ពានរវាងអាស៊ី និងអឺរ៉ុប ឬក៏ជាផ្នែករបស់អាស៊ីឡើយ។
ប៉ុន្តែ ការមានទីតាំងភូមសាស្ត្រនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺជាលក្ខខណ្ឌចូលជាសមាជិកសំខាន់ដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ាន។ ក្នុងករណីតួកគី ទាំងម៉ុងហ្គោលី វាសុទ្ធតែខុសលក្ខខណ្ឌទាំងអស់ ព្រោះតួកគីមានទីតាំងក្បែរអឺរ៉ុបឯណោះ និងចម្ងាយលើស៦ពាន់គីឡូម៉ែត្រពីមីយ៉ាន់ម៉ាដែលនៅខាងជើងអាស៊ាន ខណៈដែលម៉ុងហ្គោលីស្ថិតនៅចន្លោះរវាងចិន និងរុស្ស៊ី។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រទេសទាំង២ នេះ ក៏មិនមែនជាដៃគូសន្ទនា ឬក៍អ្នកសង្កេតការណ៍របស់អាស៊ានទៀត។
បច្ចុប្បន្ននេះ គេឃើញមានទីម័រខាងកើតដែលកំពុងស្វះស្វែងចូលជាសមាជិកទី១១ របស់អាស៊ាន។ ទីម័រខាងកើត បានដាក់ពាក្យចូលជាសមាជិកអាស៊ានតាំងពីឆ្នាំ២០១១ ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់បានចូលនៅឡើយ បើទោះជាមានទីតាំងក្នុងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ក្ដី។ សំណើសុំចូលជាសមាជិករបស់ក្រុងឌីលី កំពុងត្រូវបានសមាជិកអាស៊ានទាំង១០ ពិនិត្យនៅឡើយ។ ដោយឡែក ប៉ាពូអាស៊ីនូវែលហ្គីណេវិញ ដែលនៅជាប់ឥណ្ឌូណេស៊ី និងមានបំណងចងចូលរួមជាមួយអាស៊ានដែរនោះ មានត្រឹមឋានៈជារដ្ឋសង្កេតការណ៍ប៉ុណ្ណោះ។
Tag:
អាស៊ាន
រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ
តួកគី
ម៉ុងហ្គោលី
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
