ឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលី អញ្ជើញមេដឹកនាំអាស៊ានទាំងដប់ទៅប្រជុំពិសេសនៅទឹកដីខ្លួនឆ្នាំក្រោយ

អន្តរជាតិ

ឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលី អញ្ជើញមេដឹកនាំអាស៊ានទាំងដប់ទៅប្រជុំពិសេសនៅទឹកដីខ្លួនឆ្នាំក្រោយ

08, Aug 2017 , 10:39 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

មហាយក្សឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលី អញ្ជើញមេដឹកនាំអាស៊ានទាំង ១០ ទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនដើមឆ្នាំក្រោយនេះដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរនិងស៊ីជម្រៅ។ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ឥណ្ឌា នឹងត្រូវចាប់ផ្តើមឡើងនៅដើមចុងខែមករា ខណៈដែលកិច្ចប្រជុំកំពូកអាស៊ាន-អូស្ត្រាលីនឹងត្រូវធ្វើឡើងពាក់កណ្តាលខែមីនាឆ្នាំ ២០១៨។

ទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាននិងដៃគូសន្ទនាកាន់តែរីកចម្រើនក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ ហើយអាស៊ានក្លាយជាតំបន់ដែលមហាអំណាចតំបន់ធំៗប្រជែងគ្នាចូលចែរចូវ។ ដូចឃើញស្រាប់ អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានអញ្ជើញមេដឹកនាំអាស៊ានទៅកិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិកលើកដំបូងនៅ Rancho Mirage រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៦ ហើយក្រោយមកលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន ក៏បានអញ្ជើញមេដឹកនាំអាស៊ានទាំង១០ ទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំស្រដៀងគ្នាដែរនៅ ក្រុង Sochi នាខែឧសភាឆ្នាំ ២០១៦ដើម្បីរម្លឹកខួបលើកទី ២០នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងរួមគ្នា។

អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសចំនួនពីរនឹងត្រូវរៀបចំឡើងនៅដើមឆ្នាំ ២០១៨ ។ កិច្ចប្រជុំនោះមានដូចជា កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ឥណ្ឌាដែលនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅរដ្ឋធានី ដេលី និង កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាស៊ាន អូស្ត្រាលី នៅទីក្រុង ស៊ីដនី។ កិច្ចប្រជុំពិសេសទាំងពីរនេះធ្វើឡើងតាមការអញ្ជើញរបស់អូស្ត្រាលី និងឥណ្ឌាដែលជាដៃគូសន្ទនារបស់អាស៊ាននោះ។

១.កិច្ចប្រជុំពិសេសអាស៊ាន-ឥណ្ឌាពង្រឹងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ

បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដែលចេញក្រោយកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនៅក្រុងម៉ានីល កិច្ចប្រជុំពិសេសអាស៊ាន-ឥណ្ឌា នឹងត្រូវរៀបចំឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ២៥ ដល់ថ្ងៃ ២៦ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៨ ក្រោមប្រធានបទ « តម្លៃរួម ជោគវាសនារួមគ្នា»។ កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះនឹងក្លាយជាវេទិកាដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់មេដឹកនាំអាស៊ាន និងឥណ្ឌា ជជែកពិភាក្សាពីបញ្ហាប្រឈមរួមគ្នា និងឈានទៅពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រឲ្យកាន់តែរឹងមាំនិងស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត។

តាមពិតទៅកិច្ចប្រជុំខាងមុខនេះវាពិសេសដោយសារវាជាកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកដំបូងដែលរៀបចំឡើងនៅឥណ្ឌា ហើយវាក៏ចំថ្ងៃដែលឥណ្ឌាប្រារព្ធពិធីថ្ងៃបុណ្យរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនផងដែរ។ ឆ្នាំ ២០១៧ នេះ ក៏ជាឆ្នាំដែលពិសេសសម្រាប់អាស៊ាននិងឥណ្ឌា ដោយសារវាជាខួបលើកទី ២៥នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងក្នុងភាពជាដៃគូសន្ទនារវាងរវាងអាស៊ាននិងឥណ្ឌាផងដែរ។

តាមពិតទៅ ការពង្រឹងចំណងមិត្តភាពជាមួយអាស៊ាននិងការអញ្ជើញប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានទាំងដប់ទៅប្រជុំនៅឥណ្ឌានេះ ជារឿងអាទិភាព និងជាផ្នែកមួយនៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី នារិន្ទ្រា ម៉ូឌី «ការធ្វើសកម្មភាពនៅទិសខាងកើត» (Act East Policy) ដែលប្តូរមកពីគោលនយោបាយសំឡឹងមកទិសខាងកើត (Look East Policy) នោះ។

ត្រឡប់មកវិញ ថ្វីបើទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាននិងឥណ្ឌាមានការរីកចម្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ក្តី ឥណ្ឌាត្រូវព្យាយាមបន្ថែមទៀតដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី និងការផ្សាភ្ជាប់រវាងជាមួយអាស៊ានផង។ ក្នុងនាមជាមហាអំណាចអាស៊ីខាងត្បូង ឥណ្ឌានៅស្ទាក់ស្ទើរច្រើន ហើយក៏មិនសូវចំណាយច្រើនដើម្បីវិនិយោគនៅអាស៊ានដែរកន្លងមក។ ប៉ុន្តែគេរំពឹងថា កិច្ចប្រជុំកំពូលខាងមុខនឹងជំរុញឲ្យភាគីទាំងពីរពន្លឿនការអភិវឌ្ឍគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនានារវាងអាស៊ាន និងឥណ្ឌា គ្របដណ្តប់លើវិស័យសន្តិសុខ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌ថែមទៀតផង។

២. កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាស៊ាន-អូស្ត្រាលីផ្តោតសំខាន់បញ្ហាសន្តិសុខ?

កិច្ចប្រជុំពិសេសអាស៊ាន អូស្ត្រាលី នឹងត្រូវរៀបចំឡើងនៅក្រុង ស៊ីដនី ប្រទេសអូស្ត្រាលីចាប់ពីថ្ងៃ ១៧ ដល់ថ្ងៃ ១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៨ ក្រោមប្រធានបទ «ពង្រឹងសន្តិសុខតំបន់ និងវិបុលភាព»។ ក្នុងនាមជាដៃគូសន្ទនារបស់អាស៊ាន អូស្ត្រាលីបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងតំបន់ជាពិសេសបញ្ហាសន្តិសុខ និងជំរុញការលូតលាស់និងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងតំបន់ផងដែរ។

កិច្ចប្រជុំកំពូលខាងមុខនឹងក្លាយជាវេទិកាពិសេមួយសម្រាប់អាស៊ាន និងអូស្ត្រាលីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិង ទំនាក់ទំនងកម្រិតខ្ពស់ក្រោមក្របខណ្ឌភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ។

អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ សន្និសីទស្តីពីការប្រឆាំងភេរវកម្មអាស៊ាន អូស្ត្រាលី ក៏នឹងត្រូវប្រារព្ធឡើងនៅដាច់ដោយឡែកពីកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី ខែមីនាដែរ។ អាស៊ាននិងអូស្ត្រាលីនឹងយកសន្និសីទសន្តិសុខនេះដើម្បីពិភាក្សា ពិគ្រោះយោបល់ដើម្បីឈានទៅកំណត់វិធានការចាំបាច់និងមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីប្រឆាំងបទឧក្រិដ្ឋនិងភេរវកម្មឆ្លងដែន រួមទាំងការជួញដូរមនុស្សនិងជនអន្តោប្រវេសន៍ថែមទៀត។

អូស្ត្រាលីកាន់តែពង្រីកតួនាទីរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ ហើយចេញមុខរិះគន់ចិនរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងប្តេជ្ញាចូលរួមថែរក្សាការពារសេរីភាពនាវាចរណ៍និងការហោះហើរនៅតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងថែមទៀតផង។នៅដើមសប្តាហ៍នេះ ក្រោយកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅម៉ានីល អូស្ត្រាលី រួមជាមួយអាមេរិក និងជប៉ុនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយដែលបង្ហាញពីកង្វល់ចំពោះស្ថានការណ៍សមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយភាគីទាំងបីក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការបញ្ឈប់សកម្មភាពសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិតនិងធ្វើយោធូបនីយកម្មសមុទ្រចិនខាងត្បូងថែមទៀតផង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះភាគីទាំងបីក៏ស្នើឲ្យអាស៊ាន និងចិនចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិគូភាគីជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានអនុភាពគតិយុត្តិថែមទៀត៕