អន្តរជាតិ
ការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងមហាយក្សចិន និងឥណ្ឌាធ្វើឲ្យវិបត្តិនយោបាយម៉ាល់ឌីវកាន់តែស្មុគស្មាញ?
×![]()
ក្រោយរដ្ឋាភិបាលម៉ាល់ឌីវប្រកាសដាក់រដ្ឋក្នុងភាពអាសន្ន ១៥ ថ្ងៃ និងចាប់អ្នកប្រឆាំងខ្លួន មេដឹកនាំក្រុមប្រឆាំងបានទទូចសុំឲ្យមហាយក្សឥណ្ឌា ប្រើប្រាស់វិធានការទូតផង និងកម្លាំងទ័ពផងដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍។ ប៉ុន្តែមហាយក្សចិនដែលមានចំណងមិត្តភាពស្អិតល្មួតជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុង Male នោះបានចេញមុខព្រមានឥណ្ឌា ក៏ដូចជាសហគមន៍អន្តរជាតិកុំឲ្យលូកលាន់ផ្តេសផ្តាស ហើយគោរពអធិបតេយ្យម៉ាល់ឌីវផង។ វាបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ថា ទំនាស់ផលប្រយោជន៍ និងការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងមហាយក្សអាស៊ីទាំងពីរនេះ ធ្វើឲ្យវិបត្តិនយោបាយម៉ាល់ឌីវកាន់តែស្មុគស្មាញទៅៗ។
វិបត្តិនយោបាយនៅម៉ាល់ឌីវទំនងជាមិនស្រាកស្រាន្តឆាប់ៗឡើយ ហើយការស្រុះស្រួលឬសន្ទនាគ្នារវាងភាគីនយោបាយនោះក៏មិនងាយនឹងកើតឡើងដែរ។ បើទោះវាជាជម្លោះនេះផ្តើមចេញពីការស្រេកឃ្លានអំណាចរបស់ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន លោក Abdulla Yameen ក៏ដោយ មហាអំណាចជិតខាងមានចិន និងឥណ្ឌាដែលមានប្រយោជន៍រៀងខ្លួននៅម៉ាល់ឌីវ សុទ្ធតែចង់ឲ្យជម្លោះនេះចប់តាមការចង់បានរៀងៗខ្លួនដែរ។
ខណៈដែលឥទ្ធិពលខ្លួនកើនផុសផុលនៅម៉ាល់ឌីវ មហាយក្សចិនបង្ហាញជំហរច្បាស់ៗឥតលាក់លាមគាំទ្រប្រធានាធិបតី Yameen និងចំណាត់ការនានាក្នុងការរក្សាសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងប្រទេស។ មហាអំណាចនេះក៏ស្នើឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធរើសយកការសន្ទនាគា្នជាគោលដែរ។ រីឯក្រុងញ៉ូវដែលីវិញបង្ហាញការមិនពេញចិត្តសោះចំពោះចំណាត់ការលោក Yameen ដែលបំផ្លាញក្រុមប្រឆាំង ហើយមហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងនេះក៏ចង់ឃើញមានការធានា ការជ្រើសរើសក្បាលម៉ាស៊ីដឹកនាំថ្មីដោយសេរីភាព យុត្តិធម៌ និងតាមប្រជាធិបតេយ្យក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខដូចគ្នា។ អ្វីដែលសំខាន់នោះឥណ្ឌាលួចសង្ឃឹមចង់ឃើញមេដឹកនាំថ្មីជំនួសតំណែងយក Yameen ដែរ។
១.មហាយក្សចិនចង់ឃើញលោក Yameen ស្ថិតក្នុងតំណែងដើម្បីការពារប្រយោជន៍ខ្លួន
ដូចបានលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ មហាយក្សចិនជាអ្នកនៅពីក្រោយរបបដឹកនាំលោក Abdulla Yameen ព្រោះចាប់ពីឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីឆ្នាំ ២០១៣ មក លោក Yameen ងាកទៅបង្កើតចំណងមិត្តភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយចិនផង។ ក្នុងពេលបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋទៅកាន់ប្រទេសចិនកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៧ លោក Yameen បានហៅចិនថាជាដៃសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មដែលជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់ម៉ាល់ឌីវថែមទៀតផង។
ក្រោយមានការប្រកាសដាក់រដ្ឋក្នុងភាពអាសន្នរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ហើយមានការចាប់ខ្លួនអ្នកប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលរួមទាំងប្រធានតុលាការកំពូលផង ចិនបានចេញមុខព្រមានប្រទេសនានាជាពិសេសឥណ្ឌាកុំឲ្យលូកដៃចូលជ្រៅក្នុងវិបត្តិនយោបាយម៉ាល់ឌីវដោយសម្អាងលើគោលការណ៍គោរពអធិបតេយ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ចិនព្រមានជាមុនថា ការលូកដៃជ្រៀតជ្រែកនេះមិនធ្វើឲ្យបញ្ហាប្រសើរឡើងឡើយ ពោលវាត្រឹមតែធ្វើឲ្យបញ្ហានោះអាក្រក់ជាមុនប៉ុណ្ណោះ។
ក្រៅពីព្រមាន ដើម្បីបង្ហាញឆន្ទៈល្អក្នុងនាមជាមិត្តជិតស្និទ្ធ តំណាងរដ្ឋាភិបាលចិនបានទទូចឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធចាប់យកការសន្ទនា និងប្រឹក្សា គ្នាជាស្នូលនៃវិធានការដោះស្រាយជម្លោះនយោបាយនេះផងដែរ។
តំណាងក្រសួងការបរទេសចិន Geng Shuang បានថ្លែងដូច្នេះ៖« ចិនតែងតែតាមដានការវិវត្តនៃស្ថានការណ៍នយោបាយនៅម៉ាឌីវ។ ចិនគិតថា ស្ថានភាពជម្លោះបច្ចុប្បន្នជារឿងផ្ទៃក្នុងសុទ្ធសាធ។ វាគួរតែដោះស្រាយឲ្យបានត្រឹមត្រវតាមការសុន្ទនា និងប្រឹក្សាគ្នារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ។ សហគមន៍អន្តរចាតិគួរគោរពអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីរបស់ម៉ាល់ឌីវ និងបង្កើតតួនាទីចាំបាច់ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងជម្លោះនេះដែរ»។
គេដឹងច្បាស់ថា ចិនមានប្រយោជន៍ច្រើននៅម៉ាល់ឌីវ ដោយសារមហាអំណាចនេះមានគម្រោងវិនិយោគជាច្រើននៅទីនោះ។ ចុងឆ្នាំមុនចិន និងម៉ាល់ឌីវចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរួមគ្នា ហើយសកម្មភាពនេះធ្វើឲ្យឥណ្ឌាអន់ចិត្តមិនស្ទើទេ។
ព្រោះម៉ាល់ឌីវជាសមាជិកគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់មួយវិថីមួយ (BRI) ផងនោះ ចិនបានផ្តល់កម្ចីសាសង់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗរួមទាំងស្ពានមិត្តភាពដែលតភ្ជាប់រវាងទីក្រុង Male ទៅកោះ Hulhule ក៏ដូចជាគម្រោងសាងសង់អាផាតមិន ១០០០ បន្ទប់នៅទីនោះផង។ បន្ថែមពីលើកគម្រោងអភិវឌ្ឍ ចិនជាដៃគូសំខាន់សម្រាប់ម៉ាល់ឌីវ ដោយសារអ្នកទេសចរចិនច្រើនសន្ធឹកទៅកម្សាន្តនៅម៉ាល់ឌីវរាល់ឆ្នាំ ហើយវាជាប្រភពចំណូលដ៏សំខាន់ផងដែរ។
ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ការរក្សាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំម៉ាល់ឌីវដែលមានទំនោរមករកខ្លួនជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ចិន។ ធ្វើបែបនេះ ផលប្រយោជន៍ចិននៅម៉ាល់ឌីវមិនរងផលប៉ះពាល់ ឬបាត់បង់ឡើយព្រោះស្ថានការណ៍រួមមិនធ្លាក់ក្នុងភាពចលាចលឬវឹកវរ ទោះជានយោបាយតានតឹងក្តី។ ហើយបើមានការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំមែននោះ ចិនក៏មិនប្រាកដក្នុងចិត្តដែរថា មេដឹកនាំថ្មីស្វាគមន៍ខ្លួនឲ្យបន្តវិនិយោគ និងទាញយកប្រយោជន៍បានងាយស្រួលដូចបច្ចុប្បន្នឡើយ។
២. ឥណ្ឌាចង់ឃើញ Yameen បាត់តំណែង តែស្ទាក់ស្ទើក្នុងការចូលអន្តរាគមន៍
ខណៈដែលចិនមានឥទ្ធិពលច្រើនលើសលុបជាពិសេសសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ មហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងឥណ្ឌាក៏មានឥទ្ធិពលខ្លះដែរនៅម៉ាល់ឌីវជាពិសេសផ្នែកនយោបាយ និងសន្តិសុខ ដោយសាររដ្ឋាភិបាលមុនៗបានបង្កើតទំនាក់ទំនងល្អជាមួយមហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងឥណ្ឌានេះ។ គេនៅចាំបានថា ឥណ្ឌាបានចូលអន្តរាគមន៍នៅម៉ាល់ឌីវម្តងដោយប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធាដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋប្រហារមួយប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលលោក Maumoon Abdul Gayoom នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៨ ហើយអន្តរាគមន៍នេះធ្វើឡើងតាមការស្នើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាលម៉ាល់ឌីវដែរ។
និរទេសខ្លួនទៅអង់គ្លេសចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ អតីតប្រធានាធិបតីម៉ាល់ឌីវ Mohamed Nasheed ក៏បានសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាចូលអន្តរាគមន៍ក្នុងបញ្ហានយោបាយ ដោយបញ្ជូនបេសកជន និងគាំទ្រដោយយោធាដើម្បីចរចាជាមួយរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ក៏ដូចជាធានាឲ្យមានការដោះលែងអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងចៅក្រមតុលាការកំពូលផងដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ឥណ្ឌាទំនងជាមិនមានជម្រើសច្រើនឡើយក្នុងការលូកដៃក្នុងវិបត្តិនយោបាយម៉ាល់ឌីវ។ ឆ្នាំ ២០១៨ នេះមិនដូចឆ្នាំ ១៩៨៨ ឡើយ ហើយចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៨៨មកឥណ្ឌាព្យាយាមចៀសវាងចូលពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់ក្នុងបញ្ហានយោបាយម៉ាល់ឌីវ ដោយសម្អាងលើការអនុវត្តគោលនយោបាយអព្យាក្រឹត្យ និងមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃ។ តាមស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ការលូកដៃជ្រៅក្នុងជម្លោះម៉ាល់ឌីវអាចនឹងធ្វើឲ្យឥណ្ឌាប្រឈមបញ្ហាអាក្រក់ និងស្មុគស្មាញច្រើនផង។ មេដឹកនាំដែលនិរទេសខ្លួនប៉ុណ្ណោះដែលស្នើឲ្យឥណ្ឌាចូលអន្តរាគមន៍ តែរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ម៉ាល់ឌីវមិនបានស្នើសុំឲ្យឥណ្ឌាអន្តរាគមន៍នោះឡើយ។
តាមពិតទៅទំនាក់ទំនងរវាងឥណ្ឌា និងម៉ាល់ឌីវល្អក់ករកខ្លាំងដែរចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៣ ពេលដែលលោក Yameen ស្បថចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការ។ ក្រៅពីមានទំនោរទៅរកចិនខ្លាំង រដ្ឋាភិបាលម៉ាល់ឌីវបង្ក្រាបចលនាប្រឆាំង ហើយអ្នកនយោបាយប្រឆាំងស្ទើអស់ត្រូវលោក Yameen ចាប់ដាក់គុកក្រោមហេតុផលរក្សាសន្តិសុខ និងស្ដិរភាព។ តិចឬច្រើនឥណ្ឌាចង់ឃើញមេដឹកនាំរូបនេះបាត់បង់តំណែង និងមានការផ្លាស់ប្តូរក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំដោយអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមប្រឆាំងចូលរួមក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតដោយសេរីថែមទៀតផង។ បើបេក្ខជនប្រធានាធិបតីដែលមានទំនោរដូចអតីតប្រធានាធិបតី Mohamed Nasheed ដែលស្ថិតនៅជាមួយក្រុមប្រឆាំងឈ្នះឆ្នោត និងឡើងកាន់តំណែងនោះ ឥណ្ឌានឹងមានទឹកមាត់លេបជាថ្មីទៀត។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ចង់មិនចង់ឥណ្ឌាត្រូវនៅស្ងៀម មិនចូលអន្តរាគមន៍ និងមិនដាក់ទណ្ឌកម្មឬហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចប្រឆាំងម៉ាល់ឌីវអ្វីទាំងអស់។ ផ្ទុយទៅវិញ ឥណ្ឌាបានត្រឹមរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោក Yameen ដែលវាយប្រហារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដូចបណ្តាលោកខាងលិចផ្សេងទៀតប៉ុណ្ណោះ។
ដោយឡែក រដ្ឋាភិបាលលោក Yameen បានបង្ហាញការខកចិត្តចំពោះឥណ្ឌាដែលមិនអើពើចំពោះខ្លួន។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ចុះផ្សាយថា ម៉ាល់ឌីវបង្ហាញបំណងបញ្ជូនបេសកជនពិសេសរបស់ខ្លួនរដ្ឋមន្ត្រី ទៅបកស្រាយពីស្ថានការណ៍នយោបាយក្នុងប្រទេសប្រាប់មេដឹកនាំឥណ្ឌាដែរ ប៉ុន្តែឥណ្ឌាមិនស្វាគមន៍។ ជាការឆ្លើយតប រដ្ឋាភិបាលនេះសម្រេចបញ្ជូនតំណាងរបស់ខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសចិន អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងប៉ាគីស្ថានវិញ។
បើយោងតាមទូរទស្សន៍ឥណ្ឌា NDTV ឯកអគ្គរដ្ឋទូតម៉ាល់ឌីវប្រចាំប្រទេសឥណ្ឌាលោក Ahmed Mohamed និយាយទាំងខកចិត្តថា ឥណ្ឌាគួរតែជ្រើសរើសតួនាទីដែលប្រសើរជាងនេះ ពោលគឺប្រសើរជាងចិន និង បង្កើនទំនាក់ទំនងកាន់តែសកម្មដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងដែលល្អស្រាប់នោះ។
«ប្រសិនបើមានការយល់ឃើញថា ចិនកំពុងកើនឡើងឥទ្ធិពលនៅម៉ាល់ឌីវ ឥណ្ឌាគួរបង្កើនតួនាទីខ្លួនដែរ។ ឥណ្ឌាគួរព្យាយាមបង្កើនការប្រាស្រ័យទាក់ទាក់ជាមួយម៉ាល់ឌីវឲ្យបានញឹកញាប់ជាងនេះ។ នេះជាសម្តីរបស់អ្នកការទូតម៉ាល់ឌីវខាងលើ៕
វិបត្តិនយោបាយនៅម៉ាល់ឌីវទំនងជាមិនស្រាកស្រាន្តឆាប់ៗឡើយ ហើយការស្រុះស្រួលឬសន្ទនាគ្នារវាងភាគីនយោបាយនោះក៏មិនងាយនឹងកើតឡើងដែរ។ បើទោះវាជាជម្លោះនេះផ្តើមចេញពីការស្រេកឃ្លានអំណាចរបស់ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន លោក Abdulla Yameen ក៏ដោយ មហាអំណាចជិតខាងមានចិន និងឥណ្ឌាដែលមានប្រយោជន៍រៀងខ្លួននៅម៉ាល់ឌីវ សុទ្ធតែចង់ឲ្យជម្លោះនេះចប់តាមការចង់បានរៀងៗខ្លួនដែរ។
ខណៈដែលឥទ្ធិពលខ្លួនកើនផុសផុលនៅម៉ាល់ឌីវ មហាយក្សចិនបង្ហាញជំហរច្បាស់ៗឥតលាក់លាមគាំទ្រប្រធានាធិបតី Yameen និងចំណាត់ការនានាក្នុងការរក្សាសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងប្រទេស។ មហាអំណាចនេះក៏ស្នើឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធរើសយកការសន្ទនាគា្នជាគោលដែរ។ រីឯក្រុងញ៉ូវដែលីវិញបង្ហាញការមិនពេញចិត្តសោះចំពោះចំណាត់ការលោក Yameen ដែលបំផ្លាញក្រុមប្រឆាំង ហើយមហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងនេះក៏ចង់ឃើញមានការធានា ការជ្រើសរើសក្បាលម៉ាស៊ីដឹកនាំថ្មីដោយសេរីភាព យុត្តិធម៌ និងតាមប្រជាធិបតេយ្យក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខដូចគ្នា។ អ្វីដែលសំខាន់នោះឥណ្ឌាលួចសង្ឃឹមចង់ឃើញមេដឹកនាំថ្មីជំនួសតំណែងយក Yameen ដែរ។
១.មហាយក្សចិនចង់ឃើញលោក Yameen ស្ថិតក្នុងតំណែងដើម្បីការពារប្រយោជន៍ខ្លួន
ដូចបានលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ មហាយក្សចិនជាអ្នកនៅពីក្រោយរបបដឹកនាំលោក Abdulla Yameen ព្រោះចាប់ពីឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីឆ្នាំ ២០១៣ មក លោក Yameen ងាកទៅបង្កើតចំណងមិត្តភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយចិនផង។ ក្នុងពេលបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋទៅកាន់ប្រទេសចិនកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៧ លោក Yameen បានហៅចិនថាជាដៃសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មដែលជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់ម៉ាល់ឌីវថែមទៀតផង។
ក្រោយមានការប្រកាសដាក់រដ្ឋក្នុងភាពអាសន្នរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ហើយមានការចាប់ខ្លួនអ្នកប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលរួមទាំងប្រធានតុលាការកំពូលផង ចិនបានចេញមុខព្រមានប្រទេសនានាជាពិសេសឥណ្ឌាកុំឲ្យលូកដៃចូលជ្រៅក្នុងវិបត្តិនយោបាយម៉ាល់ឌីវដោយសម្អាងលើគោលការណ៍គោរពអធិបតេយ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ចិនព្រមានជាមុនថា ការលូកដៃជ្រៀតជ្រែកនេះមិនធ្វើឲ្យបញ្ហាប្រសើរឡើងឡើយ ពោលវាត្រឹមតែធ្វើឲ្យបញ្ហានោះអាក្រក់ជាមុនប៉ុណ្ណោះ។
ក្រៅពីព្រមាន ដើម្បីបង្ហាញឆន្ទៈល្អក្នុងនាមជាមិត្តជិតស្និទ្ធ តំណាងរដ្ឋាភិបាលចិនបានទទូចឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធចាប់យកការសន្ទនា និងប្រឹក្សា គ្នាជាស្នូលនៃវិធានការដោះស្រាយជម្លោះនយោបាយនេះផងដែរ។
តំណាងក្រសួងការបរទេសចិន Geng Shuang បានថ្លែងដូច្នេះ៖« ចិនតែងតែតាមដានការវិវត្តនៃស្ថានការណ៍នយោបាយនៅម៉ាឌីវ។ ចិនគិតថា ស្ថានភាពជម្លោះបច្ចុប្បន្នជារឿងផ្ទៃក្នុងសុទ្ធសាធ។ វាគួរតែដោះស្រាយឲ្យបានត្រឹមត្រវតាមការសុន្ទនា និងប្រឹក្សាគ្នារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ។ សហគមន៍អន្តរចាតិគួរគោរពអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីរបស់ម៉ាល់ឌីវ និងបង្កើតតួនាទីចាំបាច់ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងជម្លោះនេះដែរ»។
គេដឹងច្បាស់ថា ចិនមានប្រយោជន៍ច្រើននៅម៉ាល់ឌីវ ដោយសារមហាអំណាចនេះមានគម្រោងវិនិយោគជាច្រើននៅទីនោះ។ ចុងឆ្នាំមុនចិន និងម៉ាល់ឌីវចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរួមគ្នា ហើយសកម្មភាពនេះធ្វើឲ្យឥណ្ឌាអន់ចិត្តមិនស្ទើទេ។
ព្រោះម៉ាល់ឌីវជាសមាជិកគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់មួយវិថីមួយ (BRI) ផងនោះ ចិនបានផ្តល់កម្ចីសាសង់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗរួមទាំងស្ពានមិត្តភាពដែលតភ្ជាប់រវាងទីក្រុង Male ទៅកោះ Hulhule ក៏ដូចជាគម្រោងសាងសង់អាផាតមិន ១០០០ បន្ទប់នៅទីនោះផង។ បន្ថែមពីលើកគម្រោងអភិវឌ្ឍ ចិនជាដៃគូសំខាន់សម្រាប់ម៉ាល់ឌីវ ដោយសារអ្នកទេសចរចិនច្រើនសន្ធឹកទៅកម្សាន្តនៅម៉ាល់ឌីវរាល់ឆ្នាំ ហើយវាជាប្រភពចំណូលដ៏សំខាន់ផងដែរ។
ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ការរក្សាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំម៉ាល់ឌីវដែលមានទំនោរមករកខ្លួនជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ចិន។ ធ្វើបែបនេះ ផលប្រយោជន៍ចិននៅម៉ាល់ឌីវមិនរងផលប៉ះពាល់ ឬបាត់បង់ឡើយព្រោះស្ថានការណ៍រួមមិនធ្លាក់ក្នុងភាពចលាចលឬវឹកវរ ទោះជានយោបាយតានតឹងក្តី។ ហើយបើមានការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំមែននោះ ចិនក៏មិនប្រាកដក្នុងចិត្តដែរថា មេដឹកនាំថ្មីស្វាគមន៍ខ្លួនឲ្យបន្តវិនិយោគ និងទាញយកប្រយោជន៍បានងាយស្រួលដូចបច្ចុប្បន្នឡើយ។
២. ឥណ្ឌាចង់ឃើញ Yameen បាត់តំណែង តែស្ទាក់ស្ទើក្នុងការចូលអន្តរាគមន៍
ខណៈដែលចិនមានឥទ្ធិពលច្រើនលើសលុបជាពិសេសសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ មហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងឥណ្ឌាក៏មានឥទ្ធិពលខ្លះដែរនៅម៉ាល់ឌីវជាពិសេសផ្នែកនយោបាយ និងសន្តិសុខ ដោយសាររដ្ឋាភិបាលមុនៗបានបង្កើតទំនាក់ទំនងល្អជាមួយមហាយក្សអាស៊ីខាងត្បូងឥណ្ឌានេះ។ គេនៅចាំបានថា ឥណ្ឌាបានចូលអន្តរាគមន៍នៅម៉ាល់ឌីវម្តងដោយប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធាដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋប្រហារមួយប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលលោក Maumoon Abdul Gayoom នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៨ ហើយអន្តរាគមន៍នេះធ្វើឡើងតាមការស្នើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាលម៉ាល់ឌីវដែរ។
និរទេសខ្លួនទៅអង់គ្លេសចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ អតីតប្រធានាធិបតីម៉ាល់ឌីវ Mohamed Nasheed ក៏បានសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាចូលអន្តរាគមន៍ក្នុងបញ្ហានយោបាយ ដោយបញ្ជូនបេសកជន និងគាំទ្រដោយយោធាដើម្បីចរចាជាមួយរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ក៏ដូចជាធានាឲ្យមានការដោះលែងអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងចៅក្រមតុលាការកំពូលផងដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ឥណ្ឌាទំនងជាមិនមានជម្រើសច្រើនឡើយក្នុងការលូកដៃក្នុងវិបត្តិនយោបាយម៉ាល់ឌីវ។ ឆ្នាំ ២០១៨ នេះមិនដូចឆ្នាំ ១៩៨៨ ឡើយ ហើយចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៨៨មកឥណ្ឌាព្យាយាមចៀសវាងចូលពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់ក្នុងបញ្ហានយោបាយម៉ាល់ឌីវ ដោយសម្អាងលើការអនុវត្តគោលនយោបាយអព្យាក្រឹត្យ និងមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃ។ តាមស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ការលូកដៃជ្រៅក្នុងជម្លោះម៉ាល់ឌីវអាចនឹងធ្វើឲ្យឥណ្ឌាប្រឈមបញ្ហាអាក្រក់ និងស្មុគស្មាញច្រើនផង។ មេដឹកនាំដែលនិរទេសខ្លួនប៉ុណ្ណោះដែលស្នើឲ្យឥណ្ឌាចូលអន្តរាគមន៍ តែរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ម៉ាល់ឌីវមិនបានស្នើសុំឲ្យឥណ្ឌាអន្តរាគមន៍នោះឡើយ។
តាមពិតទៅទំនាក់ទំនងរវាងឥណ្ឌា និងម៉ាល់ឌីវល្អក់ករកខ្លាំងដែរចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៣ ពេលដែលលោក Yameen ស្បថចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការ។ ក្រៅពីមានទំនោរទៅរកចិនខ្លាំង រដ្ឋាភិបាលម៉ាល់ឌីវបង្ក្រាបចលនាប្រឆាំង ហើយអ្នកនយោបាយប្រឆាំងស្ទើអស់ត្រូវលោក Yameen ចាប់ដាក់គុកក្រោមហេតុផលរក្សាសន្តិសុខ និងស្ដិរភាព។ តិចឬច្រើនឥណ្ឌាចង់ឃើញមេដឹកនាំរូបនេះបាត់បង់តំណែង និងមានការផ្លាស់ប្តូរក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំដោយអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមប្រឆាំងចូលរួមក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតដោយសេរីថែមទៀតផង។ បើបេក្ខជនប្រធានាធិបតីដែលមានទំនោរដូចអតីតប្រធានាធិបតី Mohamed Nasheed ដែលស្ថិតនៅជាមួយក្រុមប្រឆាំងឈ្នះឆ្នោត និងឡើងកាន់តំណែងនោះ ឥណ្ឌានឹងមានទឹកមាត់លេបជាថ្មីទៀត។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ចង់មិនចង់ឥណ្ឌាត្រូវនៅស្ងៀម មិនចូលអន្តរាគមន៍ និងមិនដាក់ទណ្ឌកម្មឬហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចប្រឆាំងម៉ាល់ឌីវអ្វីទាំងអស់។ ផ្ទុយទៅវិញ ឥណ្ឌាបានត្រឹមរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោក Yameen ដែលវាយប្រហារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដូចបណ្តាលោកខាងលិចផ្សេងទៀតប៉ុណ្ណោះ។
ដោយឡែក រដ្ឋាភិបាលលោក Yameen បានបង្ហាញការខកចិត្តចំពោះឥណ្ឌាដែលមិនអើពើចំពោះខ្លួន។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ចុះផ្សាយថា ម៉ាល់ឌីវបង្ហាញបំណងបញ្ជូនបេសកជនពិសេសរបស់ខ្លួនរដ្ឋមន្ត្រី ទៅបកស្រាយពីស្ថានការណ៍នយោបាយក្នុងប្រទេសប្រាប់មេដឹកនាំឥណ្ឌាដែរ ប៉ុន្តែឥណ្ឌាមិនស្វាគមន៍។ ជាការឆ្លើយតប រដ្ឋាភិបាលនេះសម្រេចបញ្ជូនតំណាងរបស់ខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសចិន អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងប៉ាគីស្ថានវិញ។
បើយោងតាមទូរទស្សន៍ឥណ្ឌា NDTV ឯកអគ្គរដ្ឋទូតម៉ាល់ឌីវប្រចាំប្រទេសឥណ្ឌាលោក Ahmed Mohamed និយាយទាំងខកចិត្តថា ឥណ្ឌាគួរតែជ្រើសរើសតួនាទីដែលប្រសើរជាងនេះ ពោលគឺប្រសើរជាងចិន និង បង្កើនទំនាក់ទំនងកាន់តែសកម្មដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងដែលល្អស្រាប់នោះ។
«ប្រសិនបើមានការយល់ឃើញថា ចិនកំពុងកើនឡើងឥទ្ធិពលនៅម៉ាល់ឌីវ ឥណ្ឌាគួរបង្កើនតួនាទីខ្លួនដែរ។ ឥណ្ឌាគួរព្យាយាមបង្កើនការប្រាស្រ័យទាក់ទាក់ជាមួយម៉ាល់ឌីវឲ្យបានញឹកញាប់ជាងនេះ។ នេះជាសម្តីរបស់អ្នកការទូតម៉ាល់ឌីវខាងលើ៕
Tag:
ម៉ាល់ឌីវ
ឥណ្ឌា
ចិន
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
