ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ពាក្យថា«ស្រី» មានន័យម្យ៉ាងទៀតថាជា «ស្ត្រី» ឬ«នារី»។ ពាក្យទាំងនេះ សម្គាល់ថាជា មនុស្សមានភេទទីទៃពីប្រុស ឬទីទៃពីខ្ទើយ។ វចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានបញ្ជាក់ពាក្យទាំងនេះ សម្រាប់ប្រើក្នុងន័យជាស្រីប្រុស ឬប្រុសស្រី មិនមែន ស្រី្តប្រុស ឬប្រុសស្ត្រីទេ។
ក្រៅពីពាក្យ «ស្រី្ត»ឬ«នារី» ដែលមានន័យដូចនឹងពាក្យ «ស្រី» ក៏នៅមានពាក្យផ្សេងទៀតដែលបញ្ជាក់ន័យដូចនឹងពាក្យ «ស្រី» ផងដែរ។ ដោយពាក្យទាំងនោះមានដូចជា «សិរី» ខ្មែរយើងប្រើជាពាក្យរួមជាមួយដើមសព្ទដទៃគឺ សិរីសោភា ប្រែមកថា ស្រីសោភា។
វចនានុក្រមខ្មែរបានបញ្ជាក់ និងកំណត់ពាក្យម្យ៉ាងទៀតថា កន្យា ឬកញ្ញា ជាស្រីក្រមុំតូច, ស្រីជំទង់។ «ទេវី , ទេពី ឬរាជិនី» សំដៅដោយ ស្ត្រីជាភរិយានៃក្សត្រទ្រង់រាជ្យ ឬមហេសី ឬអគ្គមហេសី។
«បុត្រី» ជាកូនស្តេច។ ពាក្យថា «ធីតា» សំដៅដោយកូនស្រីរាស្ត្រធម្មតា។ ពាក្យទាំងនេះ សុទ្ធតែសម្គាល់ថាជាកូនស្រី។ ចំណែកឯពាក្យ «នាង» សម្គាល់ថាជាមនុស្សស្រីផង និងប្រុសផង។ ដូចជា នាងទៅណា? អានាងទៅណា?
ន័យម្យ៉ាងទៀតថា «ញី» ដែលមានភេទជាស្រី តែប្រើចំពោះតែសត្វតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកពាក្យ យុវតី, យុវនារី, កុមារី, បេក្ខនារី, កម្មការិនី, អ្នកស្រី, លោកស្រី, លោកជំទាវ, មីង, អ៊ី, យាយ, ម៉ាក់, បងប្អូនស្រី។ល។ ពាក្យទាំងអស់នេះបង្ហាញថាជាភេទស្រី។
ភាសាសាមញ្ញស្ត្រីដែលមានគ្រួសារ មាននាមជា«ប្រពន្ធ»។ នៅក្នុងពាក្យកាព្យរបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានលើកឡើងថា៖«ស្រីប្រុសទាំងទ្វី ជាគូមានពីបុរាណព្រេងនាយ ស្រីជាប្រពន្ធ ប្រុសទោះសម្ទាយ បណ្ឌិតទាំងឡាយ ឲ្យឈ្មោះថាប្ដី។ សំណាបយោងដី រីឯស្រីៗ យោងប្រុសសាមាន្យ ទោះមារយាទខ្សោយ ក៏ដោយបើបានស្រីមានសន្តាន ខ្ជាប់ខ្ជួនមួនមាំ តែងបានចម្រើន ទ្រព្យាកើតកើន ព្រោះស្រីថែទាំ ចាត់ចែងទុកដាក់ ចេះលាក់សន្សំ សង្វាតខិតខំ រក្សាឲ្យគង់។ ប្ដីជាអ្នករក ទ្រព្យធនបានមក ប្រពន្ធទុកដាក់ ចាស់ទុំបុរាណ បានពោលបញ្ជាក់ ឲ្យនាងឲ្យអ្នក ចងចាំគ្រប់ប្រាណ»៕
ក្រៅពីពាក្យ «ស្រី្ត»ឬ«នារី» ដែលមានន័យដូចនឹងពាក្យ «ស្រី» ក៏នៅមានពាក្យផ្សេងទៀតដែលបញ្ជាក់ន័យដូចនឹងពាក្យ «ស្រី» ផងដែរ។ ដោយពាក្យទាំងនោះមានដូចជា «សិរី» ខ្មែរយើងប្រើជាពាក្យរួមជាមួយដើមសព្ទដទៃគឺ សិរីសោភា ប្រែមកថា ស្រីសោភា។
វចនានុក្រមខ្មែរបានបញ្ជាក់ និងកំណត់ពាក្យម្យ៉ាងទៀតថា កន្យា ឬកញ្ញា ជាស្រីក្រមុំតូច, ស្រីជំទង់។ «ទេវី , ទេពី ឬរាជិនី» សំដៅដោយ ស្ត្រីជាភរិយានៃក្សត្រទ្រង់រាជ្យ ឬមហេសី ឬអគ្គមហេសី។
«បុត្រី» ជាកូនស្តេច។ ពាក្យថា «ធីតា» សំដៅដោយកូនស្រីរាស្ត្រធម្មតា។ ពាក្យទាំងនេះ សុទ្ធតែសម្គាល់ថាជាកូនស្រី។ ចំណែកឯពាក្យ «នាង» សម្គាល់ថាជាមនុស្សស្រីផង និងប្រុសផង។ ដូចជា នាងទៅណា? អានាងទៅណា?
ន័យម្យ៉ាងទៀតថា «ញី» ដែលមានភេទជាស្រី តែប្រើចំពោះតែសត្វតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកពាក្យ យុវតី, យុវនារី, កុមារី, បេក្ខនារី, កម្មការិនី, អ្នកស្រី, លោកស្រី, លោកជំទាវ, មីង, អ៊ី, យាយ, ម៉ាក់, បងប្អូនស្រី។ល។ ពាក្យទាំងអស់នេះបង្ហាញថាជាភេទស្រី។
ភាសាសាមញ្ញស្ត្រីដែលមានគ្រួសារ មាននាមជា«ប្រពន្ធ»។ នៅក្នុងពាក្យកាព្យរបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានលើកឡើងថា៖«ស្រីប្រុសទាំងទ្វី ជាគូមានពីបុរាណព្រេងនាយ ស្រីជាប្រពន្ធ ប្រុសទោះសម្ទាយ បណ្ឌិតទាំងឡាយ ឲ្យឈ្មោះថាប្ដី។ សំណាបយោងដី រីឯស្រីៗ យោងប្រុសសាមាន្យ ទោះមារយាទខ្សោយ ក៏ដោយបើបានស្រីមានសន្តាន ខ្ជាប់ខ្ជួនមួនមាំ តែងបានចម្រើន ទ្រព្យាកើតកើន ព្រោះស្រីថែទាំ ចាត់ចែងទុកដាក់ ចេះលាក់សន្សំ សង្វាតខិតខំ រក្សាឲ្យគង់។ ប្ដីជាអ្នករក ទ្រព្យធនបានមក ប្រពន្ធទុកដាក់ ចាស់ទុំបុរាណ បានពោលបញ្ជាក់ ឲ្យនាងឲ្យអ្នក ចងចាំគ្រប់ប្រាណ»៕
Tag:
ពន្យល់ពាក្យ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
