ចិន៖ «គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ» ល្អឬអាក្រក់ ទុកឲ្យប្រទេសចូលរួមជាអ្នកសម្រេច

អន្តរជាតិ

ចិន៖ «គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ» ល្អឬអាក្រក់ ទុកឲ្យប្រទេសចូលរួមជាអ្នកសម្រេច

14, Apr 2018 , 6:00 pm

រូបភាព

ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា

«គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ» របស់មហាយក្សចិន បានជះលុយរាប់សិបពាន់លានដុល្លារទៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនៅអាស៊ី និងអាហ្វ្រិក តាមរយៈការវិនិយោគលើការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗ កម្ចី និងជំនួយសម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍជាដើម។ ប៉ុន្តែបស្ចិមលោកបានរិះគន់គំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះ ព្រោះធ្វើឲ្យប្រទេសដែលទទួលលុយចិនជាពិសេសរដ្ឋអាហ្វ្រិក ជំពាក់បំណុលចិនវ័ណ្ឌកដោះខ្លួនមិនរួច ហើយចិនមិនសូវខ្វល់ពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ឬជំរុញប្រជាធិបតេយ្យអ្វីដែរ។ សម្រាប់ចិនវិញ «ល្អឬអាក្រក់» មានតែប្រទេសសាមីខ្លួនទើបដឹងច្បាស់។

គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ ត្រូវបានប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនភីង ដាក់ចេញនៅឆ្នាំ២០១៣ និងបានក្លាយជាវេទិកាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិដ៏ធំមួយ ព្រោះមានប្រទេសចូលរួមជាច្រើន។ ជារឿងពិតមិនអាចប្រកែកបាន គំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះធ្វើឲ្យចិនលេចមុខលេចមាត់លើឆាកអន្តរជាតិ ទឹកមាត់កាន់តែប្រៃ ជាពិសេសក្នុងចំណោមប្រទេសក្រីក្រនៅអាស៊ី និងអាហ្វ្រិក ដែលត្រូវការលុយដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនផង។

សម្រាប់ទ្វីបអាហ្វ្រិក ចិនបានពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងនារយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ ហើយតាមរយៈគម្រោងខ្សែក្រវាត់មួយ ផ្លូវមួយ ចិនបានក្លាយជាតួអង្គថ្មីនៅទ្វីបក្រីក្រ តែសម្បូរដោយធនធានមួយនេះ។ ចិនបានក្លាយជាប្រភពហិរញ្ញវត្ថុដ៏ធំរបស់រដ្ឋអាហ្វ្រិកក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការកាន់កាប់គម្រោងសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗដូចជាផ្លូវរថភ្លើងនៅកេនយ៉ា និងរោងចក្រនៅឡេសូតូ ណាមីប៊ី និងអេត្យូពីជាដើម។

ការបោះទុនរាប់លានដុល្លារនេះ មិនមែនមានន័យថា ចិនមិនទទួលបានអ្វីមកឡើយ។ ធនធានរ៉ែដ៏សម្បូរបែបរបស់អាហ្វ្រិក បានជំរុញក្បាលម៉ាស៊ីនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនឲ្យងើបស្ទុះកាន់តែខ្លាំង។ និយាយស្រួលយល់ រដ្ឋអាហ្វ្រិកបានរបស់ដែលខ្លួនត្រូវការ គឺផ្លូវ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់ក្នុងស្រុក ការងារសម្រាប់ប្រជាជន និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ឯចិនវិញក៏ទទួលបានប្រភពធនធានដើម្បីបន្តកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងមុខមាត់ជាមហាអំណាចពិភពលោកថ្មី។

១. អាមេរិក រិះគន់វីធីសាស្ត្រចិននៅអាហ្វ្រិក

មុនដំណើទស្សនកិច្ច ៥ប្រទេសនៅអាហ្វ្រិក រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក រិច ធីល័រសិន បានរិះគន់របៀបរកស៊ីរបស់ចិននៅអាហ្វ្រិក ទោះជាលោកទទួលស្គាល់ថា ការវិនិយោគរបស់ចិនបានជួយអាហ្វ្រិកក្ដី។ លោក ធីល័រសិន និយាយថា វិធីសាស្ត្ររបស់ចិន គឺលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការពឹងផ្អែកគេ តាមរយៈការប្រើប្រាស់កិច្ចសន្យាដែលស្រពេចស្រពិល ការផ្តល់កម្ចីដែលមានការកេងប្រវ័ញ្ជ និងកិច្ចព្រមព្រៀងពុករលួយ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសធ្លាក់ចូលក្នុងបំណុល និងបាត់បង់ដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន។

ជារឿយៗ ចិនត្រូវបានរិះគន់ថា គិតតែរឿងប្រយោជន៍ខ្លួន តែមិនសូវគិតបញ្ហាឡើយ ព្រោះចូលចិត្តរកស៊ីតែជាមួយប្រទេសផ្ដាច់ការ ប្រើប្រាស់កម្មករខ្លួនឲ្យធ្វើការនៅតាមការដ្ឋានសាងសង់នានានៅអាហ្វ្រិក និងបណ្ដាក់ទុននៅប្រទេសសម្បូរធនធានប៉ុណ្ណោះ។ ខុសពីចិន អាមេរិកវិញបានអះអាងថា ខ្លួនផ្តោតសំខាន់ទៅលើការប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម លើកកម្ពស់សន្តិភាព អភិបាលកិច្ចល្អ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអភិវឌ្ឍយូរអង្វែង។

ឆ្លើយតបពាក្យរិះគន់របស់ប្រមុខការទូតអាមេរិក លោក Geng Shuang អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិននិយាយថា ការគាំទ្រអាហ្វ្រិក គឺជាការទទួលខុសត្រូវរួមរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ។ និយាយពីទំនាក់ទំនងចិន និងអាហ្វ្រិក អ្នកនាំពាក្យដដែលនេះបញ្ជាក់ថា ចិនជួយអាហ្វ្រិកឲ្យរីកចម្រើន ហើយចិនស្វាគមន៍ប្រទេសផ្សេងចូលរួមអភិវឌ្ឍអាហ្វ្រិក និងធ្វើជាមិត្តភក្តិរបស់ប្រទេសអាហ្វ្រិកដូចដែលខ្លួនកំពុងធ្វើដែរ។

២. ចិន មិនមែនជាម្ចាស់បំណុលធំរបស់អាហ្វ្រិកឡើយ

និយាយដល់រឿងបំណុលនេះ ចិនអះអាងថា ខ្លួនមិនមែនជាម្ចាស់បំណុលរបស់អាហ្វ្រិកឡើយ តែការជំពាក់បំណុលវ័ណ្ឌករបស់ប្រទេសអាហ្វ្រិក គឺជាការបូកផ្សំកំចីពីអតីតកាលជាយូរមកហើយប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែចិនក្លាយជាម្ចាស់ជំនួយដ៏ធំរបស់ទ្វីបនេះបន្តិចម្ដងៗ។ ក្រុងប៉េកាំងបាននិយាយការពារខ្លួនថា ការផ្ដល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ ជារឿងចាំបាច់សម្រាប់ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចស្ថិតនៅដំណាក់កាលងើបឡើង ពិសេសស្ថិតនៅដំណាក់កាលដំបូងនៃឧស្សាហកម្ម។

យោងតាមរបាយការណ៍របស់ AidData រដ្ឋអាហ្វ្រិក គឺជាប្រទេសទទួលជំនួយហិរញ្ញវត្ថុធំជាងគេរបស់ចិន។ ក្នុងចំណោមប្រទេសទទួលជំនួយចិនធំទាំង១០ គេឃើញមានប្រទេសមកពីតំបន់អាហ្វ្រិកចំនួន៧ទៅហើយ។ ជាក់ស្ដែង ចន្លោះឆ្នាំ២០១០ ដល់ឆ្នាំ២០១៤ កូតឌីវ័រទទួលជំនួយអភិវឌ្ឍរបស់ចិនច្រើនជាងគេដល់ទៅ៤ពាន់លានដុល្លារឯណោះ។ ហើយនេះមិនទាន់គិតពីទំហំកំចីរាប់ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗក្រោមរូបភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ឬក៏គម្រោងខ្សែក្រវាត់មួយ និងផ្លូវមួយផង។

ចិនផ្ដល់សារសំខាន់ខ្លាំងជុំវិញស្ថានភាពបំណុលរបស់អាហ្វ្រិក។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក Geng Shuang ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅសប្ដាហ៍នេះ។ សម្រាប់ចិន គម្រោងសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗ តែងធ្វើឡើងស្របតាមគោលដៅអភិវឌ្ឍរបស់អាហ្វ្រិក គឺចិនជំរុញការទាញយកប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមពីគម្រោងទាំងឡាយផង និងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យរដ្ឋអាហ្វ្រិកមានឯករាជ្យម្ចាស់ការខ្លួនឯងផង ដើម្បីកាត់បន្ថយអម្រែកបំណុល៕

៣. ចិន៖ ប្រទេសចូលរួមផ្ទាល់ទើបដឹង «គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ» មានផលល្អឬអាក្រក់

ក្នុងការសិក្សាមួយរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសកលដែលទើបចេញផ្សាយថ្មីៗនេះ ការផ្ដល់ប្រាក់កំចីរបស់ចិនក្រោមរូបភាពនៃគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ បានបង្កើនបំណុលនៅប្រទេសមួយចំនួនដូចជាប៉ាគីស្ថាន ជីប៊ូទី និងម៉ុងតេណេហ្ក្រោជាដើម។ ប៉ុន្តែចិនបាននិយាយការពារគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់ខ្លួនថា ជាគម្រោងដែលជួយប្រទេសមានខឿនសេដ្ឋកិច្ចអន់ថយ ឲ្យកា្លយជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន ជំរុញការតភ្ជាប់ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។

លោក Geng Shuang ពន្យល់ថា ការប្រឹក្សាគ្នាទៅវិញទៅមក និងការបែងចែកប្រយោជន៍រួមក្រោមក្របខណ្ឌនៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើមខាងលើ ធ្វើឲ្យប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចទាបឆក់យកឱកាសថ្មីដើម្បីពង្រឹងភាពទន់ខ្សោយរបស់ខ្លួន លើកកម្ពស់ការរស់នៅ ព្រមទាំងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនីមួយៗផង។ ហេតុនេះហើយ ទើបបានជាគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវនេះ អាចទាក់ទាញប្រទេសជាច្រើនឲ្យចូលរួមបាននោះ។

ជុំវិញបញ្ហាដែលថា គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ នេះអាចផ្ដល់ប្រយោជន៍ពិតៗមែនឬអត់នោះ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះទុកឲ្យប្រទេសដែលចូលរួមផ្ទាល់ និងប្រជាជនប្រទេសទាំងនោះជាអ្នកសម្រេចចិត្ត។ យ៉ាងណាមិញ លោកជឿថា ប្រទេសដែលចូលរួមជាមួយចិននឹងគិតពីប្រយោជន៍របស់ខ្លួននៅពេលសម្រេចចិត្ត ដើម្បីឲ្យស្របតាមគោលដៅអភិវឌ្ឍរៀងៗខ្លួន៕