មូលហេតុដែលនាំអោយអាជីវកម្មជោគជ័យ ឬបរាជ័យ…!

ជាតិ

សេដ្ឋកិច្ច

មូលហេតុដែលនាំអោយអាជីវកម្មជោគជ័យ ឬបរាជ័យ…!

01, Apr 2018 , 11:19 pm

រូបភាព

រូបតំណាង

ដោយ: លីម តុលា

ភ្នំពេញ ៖ ក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញជាទូទៅថា ទាំងប្រជាជនខ្មែរ ទាំងជនបរទេសនាំគ្នាបង្កើតអាជីវកម្មច្រើនគួរសមនៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រកម្ពុជា។ ពាណិជ្ជករខ្លះ បង្កើតអាជីវកម្មរួចហើយទទួលបានប្រាក់ចំណេញមកវិញក្នុងរយៈឆាប់បំផុត វិនិយោគិនខ្លះ បើកហើយមិនសូវដំណើរទេ រីឯ អាជីវករខ្លះទៀត គ្រាន់តែបើកបានប៉ុន្មានខែក៏បិទទ្វារទៅវិញ។ តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលនាំទៅរកភាពជោគជ័យ និងកត្តាអ្វីខ្លះដែលនាំទៅរកភាពបរាជ័យ?

ប្រទេសកម្ពុជាបានរួចចាកពីសេចក្តីស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៧៩។ ជាង១០ឆ្នាំក្រោយមក ពោលគឺនៅឆ្នាំ១៩៩៣ ជាពេលដែលមានការរៀបចំបោះឆ្នោតដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រទេសកម្ពុជាបានសម្រេចចិត្តបើកចំហរសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដោយបោះបង់ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចបែបផែនការចោល។

ក្នុងទសវត្សរ៍៩០ និង២០០០ ការបង្កើតសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនានានៅមានចលនាតិចតួចល្មមទេ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ២០០០រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៨នេះ ហាងតូចធំ ក្រុមហ៊ុនតូចធំ សេវាកម្មតូចធំ ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្មែរ និងបរទេសបានចាប់ផ្តើមរីកដុះដាលដូចផ្សិតនៅតាមដងមហាវិថីធំៗនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ នេះមិនមែនជារឿងចៃដន្យទេដែលអ្នកវិនិយោគបោះទុននៅពេលនេះ។

ការសម្រេចចិត្តនៅពេលនេះ ពីព្រោះអ្នកវិនិយោគទុនគ្រប់គ្នាយល់ថា កម្រិតជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនអាចចាប់ផ្តើមមានប្រាក់ដើម្បីទិញទំនិញបានហើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពួកគេយល់ថា ប្រសិនបើមិនបោះទុនវិនិយោគនៅពេលនេះទេ គឺវាហួសពេលបន្តិចដើម្បីធ្វើជំនួញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពីព្រោះ ទាំងជនជាតិខ្មែរ និងបរទេសនាំគ្នាសម្រុកមករកស៊ីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែច្រើនឡើងនៅរយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាប្រទេសថ្មីដែលទើបងើបចេញពីសង្គ្រាម ពោលគឺឱកាសវិនិយោគនៅមានច្រើន ហើយប្រជាជនវ័យក្មេងមានចំនួនច្រើន។

ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការប្រជែងគ្នាបោះទុនវិនិយោគនោះ អ្នកវិនិយោគខ្លះទទួលជ័យជម្នះ រីឯអ្នកខ្លះទៀតក៏បរាជ័យទៅវិញ។ តើនេះបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ?

អាជីវកម្ម មិនថា ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិខ្មែរឬបរទេសទេអាចរីកធំធាត់ខ្លាំងបានដោយផ្អែកលើកត្តាមួយចំនួនក្នុងនោះមាន៖

ទី១ ឱកាសធ្វើជំនួញបានមុនគេ។

ទី២ មានការសិក្សាទីផ្សារត្រឹមត្រូវ។

ទី៣ មានដើមទុនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរៀបចំអាជីវកម្មអោយបានត្រឹមត្រូវ។

ទី៥ មានទីតាំងនៃអាជីវកម្មចំតំបន់ល្អ។

ទី៦ ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងល្អ។

ទី៧ យុទ្ធសាស្ត្រផ្សព្វផ្សាយ និងលក់បានធ្វើឡើងចំទិសដៅ។

ទី៨ ធនធានមនុស្សល្អ ស្មោះត្រង់ និងការតាំងចិត្តខ្ពស់។

ទី៩ ចេះបទបែនទៅតាមស្ថានភាពនៃប្រទេសកម្ពុជា និងទី១០ វាមិនមែនជាលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចទេ តែជាកត្តាសំណាង។ អ្នកជំនួញខ្លះកបនឹងជំនួញអ្វីមួយ។ ប្រសិនបើគេមិនធ្វើជំនួញនេះ ហើយបែរទៅធ្វើជំនួញផ្សេង អ្នកនោះអាចនឹងប្រឈមការបរាជ័យ។

ឯាកឆ្លើយទៅនឹងសំណួរដែលសួរថា តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលនាំអោយអាជីវកម្មបរាជ័យ?

ទី១ ការបោះទុនធ្វើឡើងដោយចំណង់។ គិតភ្លាមធ្វើភ្លែត គ្មានគោលការណ៍ គ្មានការសិក្សាទីផ្សារត្រឹមត្រូវ។ ការធ្វើអាជីវកម្មរបៀបជាលក្ខណៈគ្រួសារ។

ទី២ ទុនមិនគ្រប់គ្រាន់។

ទី៣ ជម្លោះផ្ទៃក្នុងនៅក្នុងចំណោមភាគហ៊ុននិក។

ទី៤ ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនមិនល្អ។

ទី៥ កង្វះខាតភាពអត់ធ្មត់។

ទី៦ ធនធានមនុស្សមិនស្មោះត្រង់ ខ្វះចំណេះដឹង និងខ្វះឆន្ទៈ។

ទី៧ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា អាជីវកម្មមួយចំនួនអាចដួលរលំទៅវិញដោយសារតែការរំខានពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចមួយចំនួន។

ចំណុចមួយទៀត គឺជាចំណុចវាសនា អ្នកខ្លះខំប្រឹងចង់មានកម្មសិទ្ធិមុខរបរឬចង់កាន់កាប់អាជីវកម្មដោយខ្លួនឯងដែរ។ ប៉ុន្តែពួកគេមិនអាចធ្វើទៅបានទេ ពីព្រោះព្រហ្មលិខិតបានកំណត់មកហើយថា ពួកគេកើតមកបានត្រឹមតែជាបុគ្គលិកប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺមិនអាចឈានទៅរក«ថៅកែ»បានឡើយ។

គួរកត់សម្គាល់ថា គ្មាននណាម្នាក់នៅលើពិភពលោកនេះមិនចង់ធ្វើជា«ថៅកែ»ទេ។ ប៉ុន្តែពេលខ្លះ ពួកគេមិនអាចសម្រេចក្តីសុបិន្តរបស់ខ្លួនបានឡើយដោយសារហេតុផលច្រើនយ៉ាង ហើយក្នុងនោះក៏មានហេតុផលព្រហ្មលិខិតមួយផងដែរ។

ដូច្នេះ មុនពេលសម្រេចបើកអាជីវកម្មអ្វីមួយ អ្នកជំនួញត្រូវគិតអោយច្បាស់ថា តើពួកគេមានទុនវិនិយោគគ្រប់គ្រាន់ហើយឬនៅ? អាចដាក់អោយដំណើរការគម្រោងបានត្រឹមរយៈពេលប៉ុន្មាន? មានធនធានមនុស្សគ្រប់គ្រាន់ហើយឬនៅ? មានការតាំងចិត្តក្នុងកម្រិតណា?

គួរទៅជួបចិនសែឬអត់?