អន្តរជាតិ
ថ្ងៃនេះ៧០ឆ្នាំមុន អាមេរិកចេញ «ផែនការម៉ាស្ហល» ស្រោចស្រង់អឺរ៉ុបក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២
ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ហារី ទ្រូម៉ាន់ ចុះហត្ថលេខាលើផែនការម៉ាស្ហល (រូបភាពពី George C. Marshall Foundation)
×![]()
ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា
កាលពី៧០ឆ្នាំមុន គឺនៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤៨ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ហារី ទ្រូម៉ាន់ បានចុះហត្ថលេខាដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ច្បាប់ស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ដែលត្រូវបានស្គាល់ជាទូទៅថា «ផែនការម៉ាស្ហល» ។ ផែនការនេះត្រូវបានផ្ដួចផ្ដើមដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជំនាន់នោះ គឺលោក ចច ម៉ាស្ហល មានគោលដៅស្រោចស្រង់ទ្វីបអឺរ៉ុបដែលត្រូវបានបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ ក្រោយមក ការផ្ដល់ជំនួយឲ្យបរទេសក៏បានក្លាយផ្នែកសំខាន់នៃនយោបាយការបរទេសរបស់អាមេរិក។
នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៧ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ចន ម៉ាស្ហល (George Marshall) បានស្នើផ្ដល់ជំនួយទៅឲ្យអឺរ៉ុបដែលកំពុងតែងើបឡើងពីគំនរផេះផង់ ក្រោយបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ លោក ម៉ាស្ហល បានដាក់ចេញគំនិតផ្ដួចផ្ដើមដើម្បីស្ដារតំបន់អឺរ៉ុបឡើងវិញ ដែលក្រោយមកបានបង្កើតជាទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតរវាងអាមេរិក និងអឺរ៉ុប។ ការងើបឡើងរបស់អឺរ៉ុបជាតំបន់មានប្រជាធិបតេយ្យរឹងមាំ ជារឿងសំខាន់សម្រាប់ទប់ស្កាត់ការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់កុម្មុយនីស្ត និងជាដៃគូរបស់អាមេរិក។
ក្រោយចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ រដ្ឋអឺរ៉ុបត្រូវបានបំផ្លាញស្ទើរទាំងស្រុងទៅហើយ ខណៈដែលមនុស្សរាប់លាននាក់បានស្លាប់ និងរងរបួស។ ប្រទេសដែលធ្លាប់មានឧស្សាហកម្មជឿនលឿនដូចជាអង់គ្លេស បារាំង ប៉ូឡូញ អ៊ីតាលី បែលហ្ស៊ិក និងសូម្បីតែអាល្លឺម៉ង់ផ្ទាល់ បានរងគ្រោះមហន្តរាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ អឺរ៉ុបទាំងមូលស្ថិតក្នុងមាត់ច្រកគ្រោះទុរ្ភិក្ស ស្របពេលដែលសង្គ្រាមក៏បានបង្អាក់ដំណើរការវិស័យកសិកម្មផងដែរ។
គំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់លោក ម៉ាស្ហល ទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំង ជាពិសេសនៅស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិអាមេរិក។ ក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ១៩៤៨ សភាអាមេរិកបានអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ឬក៏ «ផែនការម៉ាស្ហល» នេះឯង។ ផែនការដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន១៣ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ប្រើប្រាស់ដើម្បីសាងសង់អឺរុបខាងលិចឡើងវិញ ត្រូវបានប្រធានាធិបតី ហារី ទ្រូម៉ាន់ ចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤៨ ។
ប្រទេសចំនួន១៦នៅអឺរ៉ុប រាប់ទាំងអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចផងនោះ ទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីផែនការនេះ។ នៅដំណាក់កាលដំបូង ជំនួយអាមេរិកផ្ដោតលើការដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារ ថ្នាំសង្កូវ ប្រេង និងម៉ាស៊ីនពីអាមេរិកទៅអឺរ៉ុប។ ជំនួយរបស់អាមេរិក ក៏ជួយឲ្យឧស្សាហកម្មអឺរ៉ុបរីកចម្រើនផងដែរ ដូចជាដែកថែប និងធ្យូងថ្មីជាដើម។ ពោល គឺសេដ្ឋកិច្ចរបស់អឺរ៉ុបចាប់ផ្ដើមរស់ឡើងវិញហួសពីការរំពឹងទុក ហើយថែមទាំងជួយពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកទៅទៀត ព្រោះអឺរ៉ុបក្លាយជាទីផ្សាររបស់អាមេរិក។
ផែនការម៉ាស្ហលនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកជាគំនិតផ្ដួចផ្ដើមក្នុងនយោបាយការបរទេសដ៏ជោគជ័យ និងមានប្រសិទ្ធភាពរបស់អាមេរិក។ ផែនការនេះបានបង្កើតជារចនាសម្ព័ន្ធ នៃកម្មវិធីផ្ដល់ជំនួយបរទេស ដែលក្រោយមកក្លាយជាចំណុចស្នូលរបស់នយោបាយការបរទេសរបស់អាមេរិក។ មកទល់ឆ្នាំ២០១៨ នេះ គំនិតរបស់លោក ម៉ាស្ហល ក្នុងផែនការនេះ ដែលតំណាងឲ្យការផ្សះផ្សារ ការទទួលខុសត្រូវ និងចិត្តទូលាយរបស់អាមេរិក នៅតែត្រូវបានអនុវត្តដដែល៕
នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៧ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ចន ម៉ាស្ហល (George Marshall) បានស្នើផ្ដល់ជំនួយទៅឲ្យអឺរ៉ុបដែលកំពុងតែងើបឡើងពីគំនរផេះផង់ ក្រោយបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ លោក ម៉ាស្ហល បានដាក់ចេញគំនិតផ្ដួចផ្ដើមដើម្បីស្ដារតំបន់អឺរ៉ុបឡើងវិញ ដែលក្រោយមកបានបង្កើតជាទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតរវាងអាមេរិក និងអឺរ៉ុប។ ការងើបឡើងរបស់អឺរ៉ុបជាតំបន់មានប្រជាធិបតេយ្យរឹងមាំ ជារឿងសំខាន់សម្រាប់ទប់ស្កាត់ការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់កុម្មុយនីស្ត និងជាដៃគូរបស់អាមេរិក។
ក្រោយចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ រដ្ឋអឺរ៉ុបត្រូវបានបំផ្លាញស្ទើរទាំងស្រុងទៅហើយ ខណៈដែលមនុស្សរាប់លាននាក់បានស្លាប់ និងរងរបួស។ ប្រទេសដែលធ្លាប់មានឧស្សាហកម្មជឿនលឿនដូចជាអង់គ្លេស បារាំង ប៉ូឡូញ អ៊ីតាលី បែលហ្ស៊ិក និងសូម្បីតែអាល្លឺម៉ង់ផ្ទាល់ បានរងគ្រោះមហន្តរាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ អឺរ៉ុបទាំងមូលស្ថិតក្នុងមាត់ច្រកគ្រោះទុរ្ភិក្ស ស្របពេលដែលសង្គ្រាមក៏បានបង្អាក់ដំណើរការវិស័យកសិកម្មផងដែរ។
គំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់លោក ម៉ាស្ហល ទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំង ជាពិសេសនៅស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិអាមេរិក។ ក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ១៩៤៨ សភាអាមេរិកបានអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ឬក៏ «ផែនការម៉ាស្ហល» នេះឯង។ ផែនការដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន១៣ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ប្រើប្រាស់ដើម្បីសាងសង់អឺរុបខាងលិចឡើងវិញ ត្រូវបានប្រធានាធិបតី ហារី ទ្រូម៉ាន់ ចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤៨ ។
ប្រទេសចំនួន១៦នៅអឺរ៉ុប រាប់ទាំងអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចផងនោះ ទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីផែនការនេះ។ នៅដំណាក់កាលដំបូង ជំនួយអាមេរិកផ្ដោតលើការដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារ ថ្នាំសង្កូវ ប្រេង និងម៉ាស៊ីនពីអាមេរិកទៅអឺរ៉ុប។ ជំនួយរបស់អាមេរិក ក៏ជួយឲ្យឧស្សាហកម្មអឺរ៉ុបរីកចម្រើនផងដែរ ដូចជាដែកថែប និងធ្យូងថ្មីជាដើម។ ពោល គឺសេដ្ឋកិច្ចរបស់អឺរ៉ុបចាប់ផ្ដើមរស់ឡើងវិញហួសពីការរំពឹងទុក ហើយថែមទាំងជួយពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកទៅទៀត ព្រោះអឺរ៉ុបក្លាយជាទីផ្សាររបស់អាមេរិក។
ផែនការម៉ាស្ហលនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកជាគំនិតផ្ដួចផ្ដើមក្នុងនយោបាយការបរទេសដ៏ជោគជ័យ និងមានប្រសិទ្ធភាពរបស់អាមេរិក។ ផែនការនេះបានបង្កើតជារចនាសម្ព័ន្ធ នៃកម្មវិធីផ្ដល់ជំនួយបរទេស ដែលក្រោយមកក្លាយជាចំណុចស្នូលរបស់នយោបាយការបរទេសរបស់អាមេរិក។ មកទល់ឆ្នាំ២០១៨ នេះ គំនិតរបស់លោក ម៉ាស្ហល ក្នុងផែនការនេះ ដែលតំណាងឲ្យការផ្សះផ្សារ ការទទួលខុសត្រូវ និងចិត្តទូលាយរបស់អាមេរិក នៅតែត្រូវបានអនុវត្តដដែល៕
Tag:
អាមេរិក
អឺរ៉ុប
George Marshall
Marshall Plan
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
