អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
ប្រធានបទអ្វីខ្លះអាចនឹងត្រូវលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៣២នៅសិង្ហបុរី?
×![]()
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៣២ នឹងត្រូវរៀបចំឡើងនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីចាប់ពីថ្ងៃសុក្រទី ២៧ ដល់ថ្ងៃសៅរ៍ទី ២៨ មេសានេះ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ គេរំពឹងថា មេដឹកនាំប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាននឹងផ្តោតសំខាន់លើបញ្ហាសន្តិសុខដូចជាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឧបទ្វីបកូរ៉េ វិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា និងបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម រួមទាំងការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីគាំទ្រជីវភាពប្រជាជនអាស៊ានផង។ សិង្ហបុរីក៏នឹងដាក់ចេញគំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីៗ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន និងបន្តស្វះស្វែងជំរុញការបង្កើតបណ្តាញទីក្រុងឆ្លាតអាស៊ានដែលធានាគុណភាព និងសុខុមាលភាពប្រជាជនក្នុងតំបន់ផងដែរ។
មេដឹកនាំប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាននឹងជួបជុំគ្នានៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីនៅថ្ងៃសុក្រទី ២៧ ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៣២ ដែលមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី លី សៀនឡុងជាប្រធាននោះ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកនេះ សិង្ហបុរីដែលជាប្រធានប្តូរវេន នឹងប្រឈមបញ្ហាច្រើនដែរជាពិសេសជម្លោះអធិបតេយ្យ វិបត្តិមនុស្សធម៌ និងការប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងមហាអំណាចដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់តួនាទីស្នូលអាស៊ាន (ASEAN Centrality)។
ប៉ុន្តែសិង្ហបុរី ក៏នឹងឆ្លៀតឱកាសយកអំណាចជាប្រធានអាស៊ានជំរុញឲ្យមានការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីផ្លាស់ប្តូរតំបន់អាស៊ានឲ្យទៅជាតំបន់ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនខ្ពស់ ហើយអភិបាលកិច្ចរឹងមាំ មានតម្លាភាព និងប្រសិទ្ធភាព។ បុរីរដ្ឋសិង្ហបុរីរំពឹងថា ក្រោមការយកចិត្តទុកដាក់ពីសំណាក់មេដឹកនាំអាស៊ាននេះ សុខុមាលភាពប្រជាជនអាស៊ាននឹងត្រូវបានការពារ និងលើកកម្ពស់ ហើយគុណភាពជីវិតរបស់ពួកគេទាំងអស់ក៏កាន់តែប្រសើរឡើងដែរ។
១.សិង្ហបុរីជ្រើសមូលបទ «អាស៊ានដែលរឹងមាំ និងមានការច្នៃប្រឌិតថ្មី»
ដូចបានលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ បច្ចេកវិទ្យាជាគន្លឺះសម្រាប់អាស៊ាន។ ដូច្នេះហើយទើបសិង្ហបុរីជ្រើសរើសយកមូលបទមួយដែលមានឈ្មោះថា៖« អាស៊ានដែលរឹងមាំ និងមានការច្នៃប្រឌិតថ្មី»។
បើតាមមូលបទនេះ សិង្ហបុរីបានលើកសំណើពីការបង្កើតបណ្តាញទីក្រុងឆ្លាតរួចទៅហើយកន្លងមក ហើយគំនិតរបស់សិង្ហបុរីនេះផ្តោតសំខាន់លើការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា និងការច្នៃប្រឌិតជួយលើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ាន។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំចង្អៀតថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន កាលពីខែកុម្ភៈកន្លងមកនេះ រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានបានឯកភាពគ្នាថា អាស៊ានប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឲ្យអស់លទ្ធភាព និងជំរុញឲ្យការច្នៃប្រឌិតថ្មីឲ្យបានខ្លាំងក្លាផងព្រោះវាជួយផ្លាស់ប្តូរជីវិតប្រជាជនអាស៊ាន។ ដូច្នេះហើយមេដឹកនាំអាស៊ានក៏គាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សិង្ហបុរីក្នុងការបង្កើតបណ្តាញទីក្រុងឆ្លាតដែរ។
មកដល់បច្ចុប្បន្នប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ានរួមសិង្ហបុរីខ្លួនឯងផងនោះបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឌីជីថលដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់ពលរដ្ឋជាពិសេសបញ្ហាអ្នករស់នៅក្នុងទីក្រុងផង។ ប៉ុន្តែបញ្ហានៅត្រង់ថា វានៅតែមានគម្លៀតខ្លាំងរវាងប្រទេសអាស៊ាន។ នេះក៏ដោយសារ ក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល ទីក្រុងដែលពោរពេញដោយបច្ចេកវិទ្យាមានតែនៅសិង្ហបុរី និងម៉ាឡេស៊ីប៉ុណ្ណោះ។ នេះក៏ជាបញ្ហាប្រឈមចម្បងសម្រាប់ការបង្កើតទីក្រុងឆ្លាតនេះដែរ។
យ៉ាងណាមិញមេដឹកនាំអាស៊ានបានបង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមថា វាគ្មានប្រទេសណាមួយនៅក្នុងអាស៊ានត្រូវដើរក្រោយគេក្នុងការបង្កើតបណ្តាញទីក្រុងឆ្លាតនេះឡើយ។ គេក៏រំពឹងផងដែរថា គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះក៏បំផុសឲ្យប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀតប្រឹងប្រែងប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីសម្រេចគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតានេះ។
ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីកំពុងប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍរដ្ឋធានីហ្សាការតាទៅជាទីក្រុងឆ្លាត ហើយគោលនយោបាយជាច្រើនត្រូវបានដាក់ចេញដើម្បីសម្រេចគោលដៅ។ ចំណែកថៃកំពុងបន្តអនុវត្តគម្រោងទីក្រុងឆ្លាត Saensuk ដែលផ្តោតសំខាន់ការដោះស្រាយបញ្ហាសុខុមាលភាពប្រជាជនខណៈដែលមានកំណើនចាស់ជរាកើនឡើងនោះ។ ចំណែកហ្វីលីពីនក៏កំពុងបន្តអនុវត្តគម្រោងទីក្រុងស្អាត Davao ដោយគម្រោងនេះផ្តោតសំខាន់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីឆ្លើយតបបញ្ហាអាសន្ន ធានាសុវត្ថិភាពសាធារណៈ និងសន្តិសុខផងដែរ។ នៅវៀតណាមឯណោះវិញ ក្រុងដាណាង ក្លាយជាគោលដៅនៃគម្រោងទីក្រុងឆ្លាត ហើយគេរំពឹងថា ត្រឹមឆ្នាំ ២០២៥ ទីក្រុងនេះនឹងក្លាយជាទីក្រុងឆ្លាតដែលប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាក្នុងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងសំណល់ និងគុណភាពខ្យល់ផង។
២. អាស៊ាន៖ សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច, ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម
បន្តសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មសេរីនៅតែជាផ្លូវដ៏សំខាន់របស់អាស៊ាន។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំខាងមុខ អាស៊ាននឹងបន្តគាំទ្រឲ្យដំណើរការសមាហរណកម្មកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងធ្វើយ៉ាងណាជំរុញទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងអាស៊ាន និងក្រៅអាស៊ានជាពិសេសបង្កើតពាណិជ្ជកម្មសេរីជាដើម។
មេដឹកនាំអាស៊ាននឹងពិភាក្សាពីការវិវត្ត និង លទ្ធភាពក្នុងការបញ្ចប់ការចរចានៃកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយថ្នាក់តំបន់ (RCEP)។ លើសពីនេះមេដឹកនាំទាំងនោះនឹងប្រកាសលើកទឹកចិត្តបន្ថែមឲ្យភាគពាក់ព័ន្ធបញ្ចប់ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឲ្យបានឆាប់រហ័សដែរជាពិសេសអាចបញ្ចប់ត្រឹមចុងឆ្នាំនេះផង។
យ៉ាងមិញ ភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសេដ្ឋកិច្ចសាកល រួមជាមួយការប្រើប្រាស់គោលនយោបាយគាំពារនិយម និងការកើតឡើងនៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងមហាអំណាចចិន និងអាមេរិក ក៏ក្លាយជាក្តីកង្វល់របស់អាស៊ានដែរ។ អាមេរិក និងចិនបន្តគំរាមគ្នាទៅវិញទៅមកជុំវិញបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម ហើយថ្មីៗនេះមហាអំណាចទាំងពីរបានដំឡើងពន្ធទំនិញដើម្បីប្រឆាំងគ្នាទៅវិញមករួចហើយដែរ។ ហើយភាគីទាំងពីរអាចនឹងប្រើប្រាស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកដើម្បីដាក់ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងគ្នាទៅវិញទៅមកផង។
បើសិនជាបញ្ហានេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ការអភិវឌ្ឍ និងសមាហរណកម្មរបស់អាស៊ាននិងសមាជិកនីមួយនឹងៗ រងផលប៉ះពាល់ ឬអាចត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ផងដែរ។ ដូច្នេះ សិង្ហបុរីជាប្រធាន និងសមាជិកអាស៊ានទាំងប្រាំបួននឹងឆ្លៀតឱកាសក្នុងកិច្ចប្រជុំអំពាវនាវឲ្យមហាអំណាចអាមេរិក និងចិន បញ្ឈប់ការប្រឈមមុខគ្នារឿងពាណិជ្ជកម្ម បញ្ចប់ការប្រើប្រាស់គោលនយោបាយគាំពារនិយម និងបន្តគាំទ្រពាណិជ្ជកម្មសេរីដែរ។
សូមរម្លឹកបន្តិចថា មហាយក្សចិនក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំបំផុតរបស់អាស៊ាន ដោយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីមានទំហំ ៣៤៥,៧៤ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកឯណោះ។ ចំណែកអាមេរិកឯណោះវិញ ក៏ជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតទីបួនរបស់អាស៊ាន និងមានទំហំពាណិជ្ជកម្មស្មើនឹង ២១២,៣៤ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកដែរ។
៣.សមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែជាប្រធានបទក្តៅ ខណៈស្ថានភាពកូរ៉េស្ថិតក្រោមការតាមដានសម្រាប់អាស៊ាន
បណ្តាប្រទេសអាស៊ានក៏យកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើបញ្ហាសន្តិសុខតំបន់ និងការរក្សាស្ថិរភាព និងសន្តិភាពផងដែរ។ គេរំពឹងថា មេដឹកនាំអាស៊ានទាំងដប់នឹងពិភាក្សា និងស្វែងរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមសន្តិសុខសម្រាប់អាស៊ានក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកនេះ។
ជារួមជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសនិងគួរឲ្យបារម្ភខ្លាំងជាងគេ បើទោះបីជាវាស្ងប់ស្ងាត់មួយរយៈពេលដែលហ្វីលីពីនធ្វើជាប្រធានអាស៊ានក៏ដោយ។ ឆ្នាំមុន អាស៊ាននៅរក្សាជំហរទន់ភ្លន់ដាក់ចិន ហើយគេឃើញមានការអំពាវនាវក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមឲ្យមានការបញ្ឈប់ការធ្វើយោធូបនីយកម្មនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងចៀសវាងការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងភាគីផងដែរ។ គ្មានការហៅឈ្មោះចិនចំៗក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ឡើយ។
សម្រាប់ សិង្ហបុរីវិញនោះ បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងជារឿងដែលលំបាកដោះស្រាយខ្លាំង ប៉ុន្តែនាយករដ្ឋមន្ត្រិសិង្ហបុរី លី សៀនឡុងបានប្រកាសស្រេចទៅហើយថា សណ្តាប់ធ្នាប់តំបន់ដែលផ្អែកលើច្បាប់ជាចំណុចស្នូលនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំអាស៊ានរបស់សិង្ហបុរីលើកនេះ។ វាបង្ហាញថា សិង្ហបុរីនឹងការពារសេរីភាពនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរ ដើម្បីឆ្លើយបតបជាមួយសកម្មភាពបង្ករឿងរបស់ចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាពិសេសការធ្វើយោធូបនីយកម្ម និងកសាងកោះសិប្បនិម្មិតជាដើម។ ក្រៅពីនេះ សិង្ហបុរីនឹងបន្តជំរុញឲ្យភាគីបង្កើតក្រមប្រតិបត្តិ (COC) ឲ្យបានឆាប់ ក៏ដូចជាគ្រប់គ្រង និងដោះស្រាយបញ្ហាតាមច្បាប់អន្តរជាតិជាពិសេសច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ដែរ។
ខណៈជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែក្តៅ វិបត្តិនុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើងដែលធ្លាប់តែជាប្រធានបទសំខាន់មួយក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ហាក់ទទួលបានសញ្ញាវិជ្ជមានច្រើនហើយមកដល់បច្ចុប្បន្ន ក្រោយកូរ៉េខាងជើងប្រកាសចរចា និងឈប់បាញ់សាកល្បងមីស៊ីល និងផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរផងដោយគ្មានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌសាំញាំនោះឡើយ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ពេលដែលមេដឹកនាំអាស៊ានជួបជុំគ្នានៅសិង្ហបុរីនៅថ្ងៃសុក្រ លោក គីម ជុងអ៊ុន ក៏នឹងជួបចរចាជាមួយប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងលោក មូន ចេអ៊ីនដែរនៅតំបន់គ្មានយោធាប៉ាន់មុនជុម ។ ប៉ុន្តែមេដឹកនាំអាស៊ាននៅរង់ចាំតាមដានមើលថា ការចរចានេះនឹងមានវិវត្តបែបណា ហើយវានឹងផ្តល់ភាពវិជ្ជមានឬអត់ចំពោះជំនួបរវាងលោក គីម ជុងអ៊ុន និងលោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅពេលខាងមុខផងនោះ។
៤. សិង្ហបុរីជំរុញការដោះស្រាយវិបត្តិ រ៉ូហ៊ីងយ៉ា ភេរវកម្ម និងសង្គ្រាមអ៊ីនធឺណិត
ក្រៅពីកូរ៉េខាងជើង និងសមុទ្រចិនខាងត្បូង វិបត្តិជនភៀសខ្លួន និងជម្លោះហិង្សាប្រឆាំងជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅតែបញ្ហាគួរឲ្យបារម្ភ ហើយវាក៏ធ្វើឲ្យអាស៊ានបាត់បង់តម្លៃព្រោះរងការរិះគន់ខ្លាំងដែរ។
ប្រធានអាស៊ានឆ្នាំមុន ហ្វីលីពីនបានជ្រើសរើសយកការអនុវត្តខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែក ដែលវាមានន័យថា អាស៊ានមិនលូកលាន់ក្នុងបញ្ហាដែលកើតឡើងនៅរដ្ឋ Rakhine ឡើយ ទាំងដែលគេដឹងច្បាស់ថា កងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើជនជាតិភាគតិច ឬអាចចាត់ចូលជាការបោសសម្អាតជនជាតិភាគតិចហើយនោះ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គ្មានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមលើវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាឡើយ ព្រោះម៉ាឡេស៊ីដែលតែងតែទិតៀនមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លាំងជាងគេនោះប្រឆាំង។ ប៉ុន្តែប្រធានអាស៊ានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដាច់ដោយឡែកជុំវិញបញ្ហានេះ។
ឆ្នាំ ២០១៨ នេះ សិង្ហបុរីប្រហែលជាមិនរក្សាជំហរស្ងៀមស្ងាត់ពេកទេ ហើយក៏ប្រហែលជាព្យាយាមដើរតួជាអ្នកសម្របសម្រួល និងលើកទឹកចិត្តឲ្យសមាជិកអាស៊ានគាំទ្រមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងស្រុកនេះផង។
ទុកបញ្ហារ៉ូហ៊ីងយ៉ាត្រឹមនេះចុះ ។ បញ្ហាសំខាន់មួយទៀតសម្រាប់កិច្ចប្រជុំក្នុងចំណោមមេដឹកនាំអាស៊ានគឺ ប្រឆាំងចលនាភេរវកម្ម។ ការវាយប្រហាររបស់ភេរវជនដែលជាបណ្តាញក្រុមរដ្ឋឥស្លាមនៅក្រុងម៉ារ៉ាវី ជាស្នូរជួងដាស់អាស៊ាន។ អាស៊ានមិនមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរួចផុតពីក្រុមភេរវជនឡើយ ប៉ុន្តែអាស៊ានអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន បើសិនជាប្រទេសសមាជិកទាំងអស់រួមសាមគ្គីគ្នា និងកសាងសមត្ថភាពប្រឆាំងបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខនេះ។
ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន សិង្ហបុរីមានបំណងលើកទឹកចិត្តឲ្យសមាជិកអាស៊ានបន្តប្រឹងប្រែងដោះស្រាយបញ្ហាភេរវកម្ម និងទប់ស្កាត់ការប្រើប្រាស់អាវុធគីមី ក៏ដូចជាសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិតដែរ។ កន្លងមកនេះ រដ្ឋសមាជិកអាស៊ានបានឯកភាពគ្នាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចែករម្លែកព័ត៌មានចារកម្ម និងការគ្រប់គ្រងព្រំដែន និងប្រឆាំងបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែន ការជួញដូរមនុស្សឬអាវុធ និងភេរវកម្មរួចរាល់ហើយ៕
មេដឹកនាំប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាននឹងជួបជុំគ្នានៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីនៅថ្ងៃសុក្រទី ២៧ ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៣២ ដែលមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី លី សៀនឡុងជាប្រធាននោះ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកនេះ សិង្ហបុរីដែលជាប្រធានប្តូរវេន នឹងប្រឈមបញ្ហាច្រើនដែរជាពិសេសជម្លោះអធិបតេយ្យ វិបត្តិមនុស្សធម៌ និងការប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងមហាអំណាចដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់តួនាទីស្នូលអាស៊ាន (ASEAN Centrality)។
ប៉ុន្តែសិង្ហបុរី ក៏នឹងឆ្លៀតឱកាសយកអំណាចជាប្រធានអាស៊ានជំរុញឲ្យមានការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីផ្លាស់ប្តូរតំបន់អាស៊ានឲ្យទៅជាតំបន់ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនខ្ពស់ ហើយអភិបាលកិច្ចរឹងមាំ មានតម្លាភាព និងប្រសិទ្ធភាព។ បុរីរដ្ឋសិង្ហបុរីរំពឹងថា ក្រោមការយកចិត្តទុកដាក់ពីសំណាក់មេដឹកនាំអាស៊ាននេះ សុខុមាលភាពប្រជាជនអាស៊ាននឹងត្រូវបានការពារ និងលើកកម្ពស់ ហើយគុណភាពជីវិតរបស់ពួកគេទាំងអស់ក៏កាន់តែប្រសើរឡើងដែរ។
១.សិង្ហបុរីជ្រើសមូលបទ «អាស៊ានដែលរឹងមាំ និងមានការច្នៃប្រឌិតថ្មី»
ដូចបានលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ បច្ចេកវិទ្យាជាគន្លឺះសម្រាប់អាស៊ាន។ ដូច្នេះហើយទើបសិង្ហបុរីជ្រើសរើសយកមូលបទមួយដែលមានឈ្មោះថា៖« អាស៊ានដែលរឹងមាំ និងមានការច្នៃប្រឌិតថ្មី»។
បើតាមមូលបទនេះ សិង្ហបុរីបានលើកសំណើពីការបង្កើតបណ្តាញទីក្រុងឆ្លាតរួចទៅហើយកន្លងមក ហើយគំនិតរបស់សិង្ហបុរីនេះផ្តោតសំខាន់លើការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា និងការច្នៃប្រឌិតជួយលើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ាន។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំចង្អៀតថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន កាលពីខែកុម្ភៈកន្លងមកនេះ រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានបានឯកភាពគ្នាថា អាស៊ានប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឲ្យអស់លទ្ធភាព និងជំរុញឲ្យការច្នៃប្រឌិតថ្មីឲ្យបានខ្លាំងក្លាផងព្រោះវាជួយផ្លាស់ប្តូរជីវិតប្រជាជនអាស៊ាន។ ដូច្នេះហើយមេដឹកនាំអាស៊ានក៏គាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សិង្ហបុរីក្នុងការបង្កើតបណ្តាញទីក្រុងឆ្លាតដែរ។
មកដល់បច្ចុប្បន្នប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ានរួមសិង្ហបុរីខ្លួនឯងផងនោះបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឌីជីថលដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់ពលរដ្ឋជាពិសេសបញ្ហាអ្នករស់នៅក្នុងទីក្រុងផង។ ប៉ុន្តែបញ្ហានៅត្រង់ថា វានៅតែមានគម្លៀតខ្លាំងរវាងប្រទេសអាស៊ាន។ នេះក៏ដោយសារ ក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល ទីក្រុងដែលពោរពេញដោយបច្ចេកវិទ្យាមានតែនៅសិង្ហបុរី និងម៉ាឡេស៊ីប៉ុណ្ណោះ។ នេះក៏ជាបញ្ហាប្រឈមចម្បងសម្រាប់ការបង្កើតទីក្រុងឆ្លាតនេះដែរ។
យ៉ាងណាមិញមេដឹកនាំអាស៊ានបានបង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមថា វាគ្មានប្រទេសណាមួយនៅក្នុងអាស៊ានត្រូវដើរក្រោយគេក្នុងការបង្កើតបណ្តាញទីក្រុងឆ្លាតនេះឡើយ។ គេក៏រំពឹងផងដែរថា គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះក៏បំផុសឲ្យប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀតប្រឹងប្រែងប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីសម្រេចគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតានេះ។
ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីកំពុងប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍរដ្ឋធានីហ្សាការតាទៅជាទីក្រុងឆ្លាត ហើយគោលនយោបាយជាច្រើនត្រូវបានដាក់ចេញដើម្បីសម្រេចគោលដៅ។ ចំណែកថៃកំពុងបន្តអនុវត្តគម្រោងទីក្រុងឆ្លាត Saensuk ដែលផ្តោតសំខាន់ការដោះស្រាយបញ្ហាសុខុមាលភាពប្រជាជនខណៈដែលមានកំណើនចាស់ជរាកើនឡើងនោះ។ ចំណែកហ្វីលីពីនក៏កំពុងបន្តអនុវត្តគម្រោងទីក្រុងស្អាត Davao ដោយគម្រោងនេះផ្តោតសំខាន់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីឆ្លើយតបបញ្ហាអាសន្ន ធានាសុវត្ថិភាពសាធារណៈ និងសន្តិសុខផងដែរ។ នៅវៀតណាមឯណោះវិញ ក្រុងដាណាង ក្លាយជាគោលដៅនៃគម្រោងទីក្រុងឆ្លាត ហើយគេរំពឹងថា ត្រឹមឆ្នាំ ២០២៥ ទីក្រុងនេះនឹងក្លាយជាទីក្រុងឆ្លាតដែលប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាក្នុងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងសំណល់ និងគុណភាពខ្យល់ផង។
២. អាស៊ាន៖ សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច, ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម
បន្តសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មសេរីនៅតែជាផ្លូវដ៏សំខាន់របស់អាស៊ាន។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំខាងមុខ អាស៊ាននឹងបន្តគាំទ្រឲ្យដំណើរការសមាហរណកម្មកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងធ្វើយ៉ាងណាជំរុញទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងអាស៊ាន និងក្រៅអាស៊ានជាពិសេសបង្កើតពាណិជ្ជកម្មសេរីជាដើម។
មេដឹកនាំអាស៊ាននឹងពិភាក្សាពីការវិវត្ត និង លទ្ធភាពក្នុងការបញ្ចប់ការចរចានៃកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយថ្នាក់តំបន់ (RCEP)។ លើសពីនេះមេដឹកនាំទាំងនោះនឹងប្រកាសលើកទឹកចិត្តបន្ថែមឲ្យភាគពាក់ព័ន្ធបញ្ចប់ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឲ្យបានឆាប់រហ័សដែរជាពិសេសអាចបញ្ចប់ត្រឹមចុងឆ្នាំនេះផង។
យ៉ាងមិញ ភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសេដ្ឋកិច្ចសាកល រួមជាមួយការប្រើប្រាស់គោលនយោបាយគាំពារនិយម និងការកើតឡើងនៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងមហាអំណាចចិន និងអាមេរិក ក៏ក្លាយជាក្តីកង្វល់របស់អាស៊ានដែរ។ អាមេរិក និងចិនបន្តគំរាមគ្នាទៅវិញទៅមកជុំវិញបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម ហើយថ្មីៗនេះមហាអំណាចទាំងពីរបានដំឡើងពន្ធទំនិញដើម្បីប្រឆាំងគ្នាទៅវិញមករួចហើយដែរ។ ហើយភាគីទាំងពីរអាចនឹងប្រើប្រាស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកដើម្បីដាក់ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងគ្នាទៅវិញទៅមកផង។
បើសិនជាបញ្ហានេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ការអភិវឌ្ឍ និងសមាហរណកម្មរបស់អាស៊ាននិងសមាជិកនីមួយនឹងៗ រងផលប៉ះពាល់ ឬអាចត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ផងដែរ។ ដូច្នេះ សិង្ហបុរីជាប្រធាន និងសមាជិកអាស៊ានទាំងប្រាំបួននឹងឆ្លៀតឱកាសក្នុងកិច្ចប្រជុំអំពាវនាវឲ្យមហាអំណាចអាមេរិក និងចិន បញ្ឈប់ការប្រឈមមុខគ្នារឿងពាណិជ្ជកម្ម បញ្ចប់ការប្រើប្រាស់គោលនយោបាយគាំពារនិយម និងបន្តគាំទ្រពាណិជ្ជកម្មសេរីដែរ។
សូមរម្លឹកបន្តិចថា មហាយក្សចិនក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំបំផុតរបស់អាស៊ាន ដោយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីមានទំហំ ៣៤៥,៧៤ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកឯណោះ។ ចំណែកអាមេរិកឯណោះវិញ ក៏ជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតទីបួនរបស់អាស៊ាន និងមានទំហំពាណិជ្ជកម្មស្មើនឹង ២១២,៣៤ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកដែរ។
៣.សមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែជាប្រធានបទក្តៅ ខណៈស្ថានភាពកូរ៉េស្ថិតក្រោមការតាមដានសម្រាប់អាស៊ាន
បណ្តាប្រទេសអាស៊ានក៏យកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើបញ្ហាសន្តិសុខតំបន់ និងការរក្សាស្ថិរភាព និងសន្តិភាពផងដែរ។ គេរំពឹងថា មេដឹកនាំអាស៊ានទាំងដប់នឹងពិភាក្សា និងស្វែងរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមសន្តិសុខសម្រាប់អាស៊ានក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកនេះ។
ជារួមជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសនិងគួរឲ្យបារម្ភខ្លាំងជាងគេ បើទោះបីជាវាស្ងប់ស្ងាត់មួយរយៈពេលដែលហ្វីលីពីនធ្វើជាប្រធានអាស៊ានក៏ដោយ។ ឆ្នាំមុន អាស៊ាននៅរក្សាជំហរទន់ភ្លន់ដាក់ចិន ហើយគេឃើញមានការអំពាវនាវក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមឲ្យមានការបញ្ឈប់ការធ្វើយោធូបនីយកម្មនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងចៀសវាងការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងភាគីផងដែរ។ គ្មានការហៅឈ្មោះចិនចំៗក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ឡើយ។
សម្រាប់ សិង្ហបុរីវិញនោះ បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងជារឿងដែលលំបាកដោះស្រាយខ្លាំង ប៉ុន្តែនាយករដ្ឋមន្ត្រិសិង្ហបុរី លី សៀនឡុងបានប្រកាសស្រេចទៅហើយថា សណ្តាប់ធ្នាប់តំបន់ដែលផ្អែកលើច្បាប់ជាចំណុចស្នូលនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំអាស៊ានរបស់សិង្ហបុរីលើកនេះ។ វាបង្ហាញថា សិង្ហបុរីនឹងការពារសេរីភាពនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរ ដើម្បីឆ្លើយបតបជាមួយសកម្មភាពបង្ករឿងរបស់ចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាពិសេសការធ្វើយោធូបនីយកម្ម និងកសាងកោះសិប្បនិម្មិតជាដើម។ ក្រៅពីនេះ សិង្ហបុរីនឹងបន្តជំរុញឲ្យភាគីបង្កើតក្រមប្រតិបត្តិ (COC) ឲ្យបានឆាប់ ក៏ដូចជាគ្រប់គ្រង និងដោះស្រាយបញ្ហាតាមច្បាប់អន្តរជាតិជាពិសេសច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ដែរ។
ខណៈជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅតែក្តៅ វិបត្តិនុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើងដែលធ្លាប់តែជាប្រធានបទសំខាន់មួយក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ហាក់ទទួលបានសញ្ញាវិជ្ជមានច្រើនហើយមកដល់បច្ចុប្បន្ន ក្រោយកូរ៉េខាងជើងប្រកាសចរចា និងឈប់បាញ់សាកល្បងមីស៊ីល និងផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរផងដោយគ្មានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌសាំញាំនោះឡើយ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ពេលដែលមេដឹកនាំអាស៊ានជួបជុំគ្នានៅសិង្ហបុរីនៅថ្ងៃសុក្រ លោក គីម ជុងអ៊ុន ក៏នឹងជួបចរចាជាមួយប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងលោក មូន ចេអ៊ីនដែរនៅតំបន់គ្មានយោធាប៉ាន់មុនជុម ។ ប៉ុន្តែមេដឹកនាំអាស៊ាននៅរង់ចាំតាមដានមើលថា ការចរចានេះនឹងមានវិវត្តបែបណា ហើយវានឹងផ្តល់ភាពវិជ្ជមានឬអត់ចំពោះជំនួបរវាងលោក គីម ជុងអ៊ុន និងលោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅពេលខាងមុខផងនោះ។
៤. សិង្ហបុរីជំរុញការដោះស្រាយវិបត្តិ រ៉ូហ៊ីងយ៉ា ភេរវកម្ម និងសង្គ្រាមអ៊ីនធឺណិត
ក្រៅពីកូរ៉េខាងជើង និងសមុទ្រចិនខាងត្បូង វិបត្តិជនភៀសខ្លួន និងជម្លោះហិង្សាប្រឆាំងជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅតែបញ្ហាគួរឲ្យបារម្ភ ហើយវាក៏ធ្វើឲ្យអាស៊ានបាត់បង់តម្លៃព្រោះរងការរិះគន់ខ្លាំងដែរ។
ប្រធានអាស៊ានឆ្នាំមុន ហ្វីលីពីនបានជ្រើសរើសយកការអនុវត្តខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែក ដែលវាមានន័យថា អាស៊ានមិនលូកលាន់ក្នុងបញ្ហាដែលកើតឡើងនៅរដ្ឋ Rakhine ឡើយ ទាំងដែលគេដឹងច្បាស់ថា កងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើជនជាតិភាគតិច ឬអាចចាត់ចូលជាការបោសសម្អាតជនជាតិភាគតិចហើយនោះ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គ្មានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមលើវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាឡើយ ព្រោះម៉ាឡេស៊ីដែលតែងតែទិតៀនមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លាំងជាងគេនោះប្រឆាំង។ ប៉ុន្តែប្រធានអាស៊ានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដាច់ដោយឡែកជុំវិញបញ្ហានេះ។
ឆ្នាំ ២០១៨ នេះ សិង្ហបុរីប្រហែលជាមិនរក្សាជំហរស្ងៀមស្ងាត់ពេកទេ ហើយក៏ប្រហែលជាព្យាយាមដើរតួជាអ្នកសម្របសម្រួល និងលើកទឹកចិត្តឲ្យសមាជិកអាស៊ានគាំទ្រមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងស្រុកនេះផង។
ទុកបញ្ហារ៉ូហ៊ីងយ៉ាត្រឹមនេះចុះ ។ បញ្ហាសំខាន់មួយទៀតសម្រាប់កិច្ចប្រជុំក្នុងចំណោមមេដឹកនាំអាស៊ានគឺ ប្រឆាំងចលនាភេរវកម្ម។ ការវាយប្រហាររបស់ភេរវជនដែលជាបណ្តាញក្រុមរដ្ឋឥស្លាមនៅក្រុងម៉ារ៉ាវី ជាស្នូរជួងដាស់អាស៊ាន។ អាស៊ានមិនមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរួចផុតពីក្រុមភេរវជនឡើយ ប៉ុន្តែអាស៊ានអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន បើសិនជាប្រទេសសមាជិកទាំងអស់រួមសាមគ្គីគ្នា និងកសាងសមត្ថភាពប្រឆាំងបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខនេះ។
ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន សិង្ហបុរីមានបំណងលើកទឹកចិត្តឲ្យសមាជិកអាស៊ានបន្តប្រឹងប្រែងដោះស្រាយបញ្ហាភេរវកម្ម និងទប់ស្កាត់ការប្រើប្រាស់អាវុធគីមី ក៏ដូចជាសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិតដែរ។ កន្លងមកនេះ រដ្ឋសមាជិកអាស៊ានបានឯកភាពគ្នាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចែករម្លែកព័ត៌មានចារកម្ម និងការគ្រប់គ្រងព្រំដែន និងប្រឆាំងបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែន ការជួញដូរមនុស្សឬអាវុធ និងភេរវកម្មរួចរាល់ហើយ៕
Tag:
អាស៊ាន
សិង្ហបុរី
ទីក្រុងឆ្លាតអាស៊ាន
សន្តិសុខ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
