អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
រូបភាព AP
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ថ្ងៃសុក្រទី ២៧ ខែមេសានេះ មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង និងកូរ៉េខាងត្បូងជួបជជែកគ្នាទល់មុខជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយអ្វីដែលសំខាន់នោះភាគីប្រហែលជានឹងអាចឯកភាពគ្នាលើការបង្កើតសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពរួមគ្នាផងដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមកូរ៉េជាផ្លូវការផង។ ថ្មីៗសូមលើកឡើងពីកាលប្បវត្តិសំខាន់នៃសង្គ្រាមកូរ៉េរហូតដល់បច្ចុប្បន្នពេលដែលភាគីព្រមព្រៀងចរចាគ្នា៖
- សង្គ្រាមលោកលើទីពីរចប់ឆ្នាំ ១៩៤៥ កូរ៉េទាំងមូលត្រូវបានបែងចែកជាពីរដោយខាងជើងកាន់កាប់ដោយសហភាពសូវៀត និងខាងត្បូងកាន់កាប់ដោយកងទ័ពអាមេរិក។ មហាអំណាចទាំងពីរឯកភាពគ្នាបែងចែកកូរ៉េទាំងពីរតាមខ្សែស្របទី ៣៨។
-នៅឆ្នាំ ១៩៤៨ សារធាណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ ត្រូវបានគេប្រកាសជាផ្លូវការ ដោយមានលោក គីម អ៊ីលស៊ុងជាមេដឹកនាំ។ កាលនោះកងទ័ពសូវៀតក៏ចាប់ផ្តើមដកចេញពីកូរ៉េខាងជើងដែរ។
- ឆ្នាំ ១៩៥០ កូរ៉េខាងត្បូងប្រកាសឯករាជ្យ ដែលសកម្មភាពនេះបានបង្កឲ្យមានសង្គ្រាមរវាងកូរ៉េទាំងពីរដែលផ្ទុះឡើងថ្ងៃ ២៥ មិថុនា។ កាលណោះ កងទ័ពកូរ៉េខាងជើងជាងប្រាំពីរម៉ឺននាក់ រួមជាមួយរថក្រោះជាច្រើនគ្រឿងបានឆ្លងបន្ទាត់ព្រំដែនខ្សែស្របទី ៣៨ ដើម្បីឈ្លានពានកូរ៉េខាងត្បូង។
- ថ្ងៃ ២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥០ អាមេរិកប្រកាសចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមកូរ៉េ។ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ហារីទ្រូម៉ាន់ បានបញ្ជូនកងទ័ពអាមេរិកទៅគាំទ្រកូរ៉េខាងត្បូងដោយលោកមានបំណងទប់ស្កាត់ការសាយភាយមនោគមន៍វិជ្ជាកុម្មុយនីស្តចូលកូរ៉េខាងត្បូង។- ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៥០ ចិនដែលជាមិត្តជិតខាងកូរ៉េបានប្រកាសចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមកូរ៉េដែរ ដោយមហាអំណាចនេះបានបញ្ជូនទ័ពមកគាំទ្រកងទ័ពកូរ៉េខាងជើងរបស់លោកគីម អ៊ីលស៊ុង។ ក្រោមជំនួយពីចិន កូរ៉េខាងជើងបានយកឈ្នះ និងរុញច្រានកងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូងនិងអាមេរិកចេញផុតខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនទី ៣៨។
-ថ្ងៃ ២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៥៣ កូរ៉េខាងជើង និងខាងត្បូងបានឯកភាពគ្នាបង្កើតបទឈប់បាញ់ជាផ្លូវការមួយ។ កូរ៉េទាំងពីរនៅតែបែងចែកជាពីរ ប៉ុន្តែភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាបង្កើតតំបន់គ្នានយោធានៅបន្ទាត់ព្រំដែនដែលបែងចែកប្រទេសទាំងពីរដែរ។
-ឆ្នាំ ១៩៧២ វាជាលើកដំបូងបង្អស់ដែលកូរ៉េខាងជើង និងខាងត្បូងចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយស្តីពីការបង្រួបបង្រួមកូរ៉េទាំងពីរដោយសន្តិវិធី។
- ឆ្នាំ ១៩៨៥ កូរ៉េខាងជើងបានសម្រេចចុះហត្ថលេខាចូលជាសមាជិកសន្ធិសញ្ញាហាមឃាត់ការរីកសាយភាយនៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលហាមប្រទេសនេះមិនឲ្យផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរបាននោះ។
-ឆ្នាំ ១៩៩១ កូរ៉េទាំងពីរបានក្លាយខ្លួនជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិជាផ្លូវការ។
-ឆ្នាំ ១៩៩៣ កូរ៉េខាងជើងបានបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលបាលីស្ទិករយៈចម្ងាយមធ្យម Rodong ចូលទៅក្នុងសមុទ្រជប៉ុន។
-ខែកក្កដាឆ្នាំ ១៩៩៤ ស្ថាបនិកកូរ៉េខាងជើងលោក គីម អ៊ីលស៊ុងបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ហើយកូនប្រុសរបស់លោក គឺលោក គីម ជុងអ៊ីល បានឡើងកាន់តំណែងជាប្រមុខរដ្ឋកូរ៉េខាងជើងជំនួសឪពុកខ្លួន។
-ខែតុលាឆ្នាំ១៩៩៤ ដដែល កូរ៉េខាងជើងព្រមចុះកិច្ចព្រមព្រៀងមួយជាមួយអាមេរិកដោយកូរ៉េខាងជើងព្រមព្យួរកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរ ជាថ្នូរនឹងការទទួលបានប្រេង និងរោងចក្ររ៉េអាក់ទ័រធុនស្រាលចំនួនពីរ។
-ដល់ឆ្នាំ ១៩៩៦ កូរ៉េខាងជើងជួបគ្រោះទុរភិក្សធ្ងន់ធ្ងរ ហើយរបាយការណ៍ព័ត៌មានបញ្ជាក់ថា មនុស្សប្រហែលបីលាននាក់ស្លាប់ដោយសារអត់ឃ្លាន។ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ដដែល កូរ៉េខាងជើងបានប្រកាសថាខ្លួនឈប់គោរពបទឈប់បាញ់ដែលបញ្ចប់សង្គ្រាមកូរ៉េ ហើយរបបនេះបញ្ជូនទ័ពរាប់ម៉ឺននាក់មកកាន់តំបន់គ្មានយោធា។ ការប្រយុទ្ធគ្នាទ្រង់ទ្រាយតូចៗជាច្រើនកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។
-ដល់ឆ្នាំ ១៩៩៨ កូរ៉េខាងជើងបានបាញ់សាកល្បងគ្រាប់រ៉ុក្កែតរយៈចម្ងាយឆ្ងាយដែលហោះរំលងជប៉ុនទៅធ្លាក់ចូលមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ ពិភពលោកភ្ងាក់ផ្អើលនឹងការបង្ហាញសមត្ថភាពរបស់កូរ៉េខាងជើងបែបនេះ ដែលគេគ្រប់គ្នាមិនធ្លាប់គិតដល់។
-ឆ្នាំ ២០០០ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រកើតឡើង ដោយមានកិច្ចប្រជុំកំពូលអន្តរកូរ៉េរវាងមេដឹកនាំកូរ៉េខាងត្បូងលោក គីម ដេជុង និងមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងលោក គីម ជុងអ៊ីល។ ជំនួបនេះត្រួសត្រាយផ្លូវឲ្យមានការបើកតំណាងទូតបណ្តោះអាសន្ន និងមានការបើកឲ្យជួបជុំគ្រូសារកូរ៉េផង។ អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺ កូរ៉េខាងត្បូងបានសម្រេចលើកលែងទោសដល់ជនជាតិកូរ៉េ
ខាងជើងជាង ៣៥០០នាក់ឯណោះ។
-ឆ្នាំ ២០០២ ខែធ្នូ កូរ៉េខាងជើងបានប្រកាសថាខ្លួនចាប់ផ្តើមឡើងវិញរោងចក្រនុយក្លអ៊ែរនៅ Yongbyon និងបានប្រកាសបណ្តេញក្រុមអធិការកិច្ចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅកូរ៉េខាងជើងផងដែរ។
-ឆ្នាំ ២០០៣ កូរ៉េខាងជើងបានប្រកាសថាខ្លួនដើរចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងហាមឃាត់ការសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ NPT ។ សកម្មភាពរបស់កូរ៉េខាងជើងជំរុញឲ្យមានការបង្កើតកិច្ចពិភាក្សាប្រាំមួយភាគីដែលមានសមាជិកដូចជាអាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន នោះ។ ខែសីហាឆ្នាំ ២០០៣ កិច្ចពិភាក្សាលើកទីមួយចាប់ផ្តើមនៅប៉េកាំង ដោយកាលនោះកូរ៉េខាងជើងបានស្នើឲ្យមានការស្តារទំនាក់ទំនងឡើងវិញ និងការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងមិនឈ្លានពានគ្នាជាមួយអាមេរិកដែរ។
-ឆ្នាំ ២០០៥ ខែកុម្ភៈ កូរ៉េខាងជើងសារភាពប្រាប់ពិភលោកជាលើកដំបូងបំផុតថា ខ្លួនពិតជាបានផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរមែនតែដើម្បីការការពារខ្លួនតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោះ។
-នៅឆ្នាំ ២០០៦ ខែកក្កដា កូរ៉េខាងជើងបាញ់មីស៊ីលប្រាំពីរដើមរួមជាមួយមីស៊ីលរយៈចម្ងាយឆ្ងាយផង។ ប៉ុន្តែមីស៊ីលទាំងនេះផ្ទុះពេលហោះចេញបានបន្តិចបន្តួចនោះ។
-ដល់ខែតុលា កូរ៉េខាងជើងបានសម្រេចជោគជ័យក្នុងការបាញ់សាកល្បងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរលើកដំបូង។ ការបាញ់នុយក្លេអ៊ែរនេះធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិបារម្ភខ្លាំង ហើយបញ្ចេញទណ្ឌកម្មច្រើនសន្ធឹកទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មប្រឆាំងកូរ៉េខាងជើងផង។
-ឆ្នាំ២០០៧ ជំនួបប្រវត្តិសាស្ត្រជាលើកទីពីរអន្តរកូរ៉េត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្រុងព្យុយ៉ាង ដោយពេលនោះលោក គីម ជុងអ៊ីល បានជួបជាមួយប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងលោក Roh Moo-hyun នោះ។
-នាខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០៩ កូរ៉េខាងជើងបានសម្រេចបាញ់សាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរក្រោមដីជាលើកទីពីរ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិបានថ្កោលទោសកម្មភាពនេះ។
-ខែមីនាឆ្នាំ ២០១០ កូរ៉េខាងជើងបានបាញ់ពន្លិចនាវាចម្បាំងកូរ៉េខាងត្បូងមួយគ្រឿងឈ្មោះថា Cheonan។
-ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១០ លោក គីម ជុងអ៊ីល បានតែងតាំងកូនប្រុសរបស់ខ្លួន គីម ជុងអ៊ុនឲ្យកាន់តំណែងនយោបាយ និងយោធាជាន់ខ្ពស់ដែលគេទស្សន៍ទាយថាជាការត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់
អ្នកស្នងតំណែងផង។
- ខែធ្នូឆ្នាំ ២០១១ លោក គីម ជុងអ៊ីល ស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ហើយលោក គីម ជុងអ៊ុន ក្លាយជាមេដឹកនាំស្តីទីរបស់ប្រទេសនេះ។
-ខែមេសាឆ្នាំ ២០១២ លោក គីម ជុងអ៊ុង ក្លាយជាមេដឹកនាំផ្លូវការ ហើយដើម្បីរម្លឹកខួបកំណើតលើកទី ១០០ របស់ស្ថាបនិកកូរ៉េខាងជើង ប្រទេសនេះបានបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលចម្ងាយឆ្ងាយ Taepodong ប៉ុន្តែបរាជ័យ។
-ឆ្នាំ ២០១៣ កូរ៉េខាងជើងបានបាញ់សាកល្បងនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនជាលើកទីបី។
-ឆ្នាំ ២០១៤ កូរ៉េខាងជើងបានសម្រេចបាញ់មីស៊ីលបាលីស្ទិកចម្ងាយមធ្យមពីរដើមជាលើកដំបូងបំផុតចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៩ មក ហើយសកម្មភាពនេះគឺបំពានដំណោះស្រាយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ។
- ខែសីហាឆ្នាំ ២០១៥ កូរ៉េខាងត្បូងផ្អាក់ការចាក់ឧគ្ឃោសនសព្ទតាមបណ្តោយព្រំដែនគ្មានយោធា ក្រោយពេលទាហានកូរ៉េខាងជើងនាំគ្នាបាញ់លើ។
-ខែមករាឆ្នាំ ២០១៦ កូរ៉េខាងជើងប្រកាសថាខ្លួនបានបាញ់សាកល្បងគ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូសែនដោយជោគជ័យ។ វាត្រូវបានចាត់ទុកជាការបាញ់សាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរជាលើកទីបួន។
-ខែឧសភា មហាសន្និបាតបក្សពលករកូរ៉េខាងជើងសម្រេចបោះឆ្នោតជ្រើសរើសលោក គីម ជុងអ៊ុនជាប្រធានបក្ស។
-ខែកញ្ញាឆ្នាំដដែលកូរ៉េខាងជើងបានសម្រេចបាញ់សាកល្បងអាវុធនុក្លេអែររបស់ខ្លួនជាលើកទីប្រាំ។
-ខែមករាឆ្នាំ ២០១៧ គីម ជុងអ៊ុន ប្រកាសថាកូរ៉េខាងជើងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយក្នុងការអភិវឌ្ឍមីស៊ីលនាំផ្លូវរយៈចម្ងាយឆ្ងាយដែលអាចបំពាក់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរបាន។
-នៅខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៧ កូរ៉េខាងជើងសម្រេចបាញ់ផ្លោងមីស៊ីលចម្ងាយឆ្ងាយចូលសមុទ្រជប៉ុន ខណៈខាងអ្នកជំនាញជឿជាក់ថា មីស៊ីលនេះអាចបាញ់ដល់អាឡាស្កា។
-ខែសីហា ភាពតានតឹងកើនឡើងខ្លាំងដោយកូរ៉េខាងជើង និងអាមេរិកបន្តសង្គ្រាមពាក្យសម្តីជាមួយគ្នា ដោយកូរ៉េខាងជើងគំរាមបាញ់មីស៊ីលទៅក្បែរកោះអាមេរិកហ្កាមនៅមហាអំណាចប៉ាស៊ីហ្វិកផង។
-ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១៧ កូរ៉េខាងជើងបានសម្រេចបាញ់សាកល្បងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាលើកទីប្រាំមួយ ហើយវាមានសមត្ថភាពអាចបាញ់ដល់សហរដ្ឋអាមេរិកផង។
-ខែមករាឆ្នាំ ២០១៨ ជំនួបរវាងប្រទេសទាំងពីរចាប់ផ្តើមឡើងវិញក្រោយអាក់ខានអស់ប្រហែលពីឆ្នាំ។ ជំនួបនេះបង្ហាញថាទំនាក់ទំនង ប្រទេសទាំងពីរប្រសើរឡើងក្រោយមានភាពតានតឹងខ្លាំង។ កូរ៉េខាងជើងកាលនោះប្រកាសថា ខ្លួននឹងបញ្ជូនក្រុមតំណាងប្រជាជនកូរ៉េខាជើងទៅចូលរួមកីឡាអូឡាំពិករដូវរងារ។
-២៧ ខែមេសា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងជើងលោក គីម ជុងអ៊ុន ក្លាយជាមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងដំបូងដែលចូលដីកូរ៉េខាងត្បូង ហើយលោកជួបពិភាក្សាជាមួយលោក មូន ចេអ៊ីនដើម្បីពិភាក្សាពីទំនាក់ទំនង កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមជាតិកូរ៉េផងដែរ៕
ឯកសារពិគ្រោះ
-សារព័ត៌មាន BBC
-សារព័ត៌មាន New York Times
-ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP
-This day in History
Tag:
កូរ៉េខាងជើង
កូរ៉េខាងត្បូង
សង្គ្រាមកូរ៉េ
កិច្ចប្រជុំអន្តរកូរ៉េ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
