នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ បាននិយាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ៤ ខែតុលានេះថា អាស៊ានមានតួនាទីធំក្នុងការចូលរួមគាំទ្រ និងជួយឥណ្ឌូណេស៊ីដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងពេលប្រទេសនេះប្រឈមនឹងគ្រោះអាសន្នដូចបច្ចុប្បន្ន។ ប៉ុន្តែលោកចង់ឲ្យមានការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ និងសម្របសម្រួលឲ្យបានត្រឹមត្រូវចំពោះការផ្តល់ជំនួយនេះ ដើម្បីបញ្ចៀសឲ្យបាននូវការបង្កើតបញ្ហាបន្ថែម។
ថ្លែងក្នុងពេលបើកកិច្ចប្រជុំលើកទី ៣៣ នៃគណៈកម្មការអាស៊ានទទួលបន្ទុកការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ (ACDM) និងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយលើកទីប្រាំមួយ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធ លោក មហាធៀ បានអះអាងថា លោកចង់ឲ្យអាស៊ានជួយឥណ្ឌូណេស៊ី ព្រោះអង្គការតំបន់នេះមានតួនាទីចម្បងក្នុងការសម្របសម្រួល និងផ្តល់ជំនួយដល់ឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងពេលជួបគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរបែបនេះ។
បើតាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានម៉ាឡេស៊ី Bernama លោក មហាធៀ បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាង គេមិនអាចរង់ចាំអង្គុយមើល ឥណ្ឌូណេស៊ីប្រឈមបញ្ហាឡើយ។ ប៉ុន្តែលោកសង្កត់ធ្ងន់ថា រាល់ការប៉ុនប៉ងជួយនេះត្រូវតែធ្វើឡើងដោយមានការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាក់លាក់ និងសម្របសម្រួលត្រឹមត្រូវផង។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីវ័យ ៩៣ឆ្នាំរូបនេះពន្យល់ថា បើគ្មានការរៀបចំច្បាស់លាស់បែបនេះទេ វានឹងបង្កើតបញ្ហា្កាន់តែច្រើន និងធ្វើឲ្យស្ថានភាពកាន់តែស្មុគស្មាញ ឬបង្អាក់ដល់ប្រតិបត្តិការជួយសង្គ្រោះទៅវិញទេ។
«វាច្បាស់ណាស់ថា ក្រោមកាលៈទេសៈនេះ គណៈកម្មការអាស៊ានគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយមានតួនាទីធំណាស់។ ប៉ុន្តែរាល់ការប៉ុនប៉ងជួយដោយគ្មានការសម្របសម្រួល និងរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រត្រឹមត្រូវទេនឹងនាំឲ្យស្ថានការណ៍កាន់តែរញ៉េរញ៉ៃ។ ជំនួសឲ្យការជួយ យើងបានត្រឹមបង្កបញ្ហាកាន់តែច្រើនដល់ក្រុមការងារដែលបំពេញប្រតិបតិ្តការសង្គ្រោះទៅវិញ»។ លោក មហាធៀ និយាយដូច្នេះ។
លោក មហាធៀ ក៏បានឆ្លៀតឱកាសលើកសរសើរពីយន្តការក៏ដូចជាលិខិតបទដ្ឋានអាស៊ានដែលបង្កើតឡើងដើម្បីដោះស្រាយឬឆ្លើយតបគ្រោះមហន្តរាយនេះដែរ។ លោកនិយាយថា៖ «កិច្ចព្រមព្រៀងអាស៊ានស្តីពីការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងការឆ្លើយតបបន្ទាន់ (AADMER) បានបង្ហាញឲ្យគេឃើញថា វាជាបទបញ្ញត្តិថ្នាក់តំបន់ដែលមានការអនុវត្តល្អប្រសើរក្នុងពិភបលោកលោក និងមានលក្ខខណៈពេញលេញ ជឿនលឿន និងមានអនុភាពគតិយុត្តិសម្រាប់ប្រទេសទាំងដប់នៅអាស៊ានអនុវត្តដែរ»។
ជុំវិញជំហរបស់ម៉ាឡេស៊ីវិញ បើតាមនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ ម៉ាឡេស៊ីត្រៀមកំពុងសហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយដើម្បីបញ្ជូនក្រុមរុករក និងសង្គ្រោះ និងជំនួយមនុស្សធម៌ទៅកាន់ឥណ្ឌូណេស៊ី។ ពេលនេះ ម៉ាឡេស៊ីក៏បានផ្តល់ជាជំនួយមនុស្សធម៌មានតម្លៃប្រមាន ២៤ម៉ឺនដុល្លារទៅកាន់មូលនិធិជំនួយទ្រទ្រង់ប្រជាជននាកោះ Sulawesi ដែរ។
តាមពិតទៅ កោះ Sulawesi រងការវាយប្រហារដោយសារការរញ្ជួយដីកម្រិត ៧,៥ រ៉ិចទ័រកាលពីថ្ងៃសុក្រ និងមានរលកយក្សស៊ូណាមិផង។ មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ១៤០០នាក់បានស្លាប់ ហើយជិត ២សែននាក់រងផលប៉ះពាល់និងកំពុងទន្ទឹងរង់ចាំជំនួយ។ ក្រៅពីក្រុង Palu តំបន់ផ្សេងទៀតនៅលើកោះ Sulawesi មានដូចជា Donggala និង Sigi ក៏រងគ្រោះដូចគ្នាដែរ ។
ត្រឡប់មកវិញ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចាស់ជាងគេលើលោក លោក មហាធៀ នេះបានអះអាងបន្ថែមថា បញ្ហា ដែលកើតឡើងនេះមិនគួរត្រឹមតែត្រូវចាត់ទុកជាគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិប៉ុណ្ណោះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាគួរតែស្ថិតក្រោមការវាយតម្លៃដោយផ្អែកលើសន្តិសុខមនុស្សជាតិ និងជម្លោះផងព្រោះវាបង្កការខូចខាតធំធេង។
លោក មហាធៀ ក៏បានលើករបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រមួយចំនួនដែលបានបង្ហាញថា ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០០ ដល់ឆ្នាំ ២០១៧ អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកបានក្លាយជាតំបន់ដែលរងគ្រោះដោយសារគ្រោះមហន្តរាយខ្លាំងជាងគេ ហើយធ្វើឲ្យមនុស្សស្លាប់ច្រើនជាងគេដែរ។