អន្តរជាតិ
×![]()
«គុណតម្លៃអាស៊ី» ជាគោលគំនិត ឬបញ្ញត្តិ ដែលត្រូវបានមេដឹកនាំអាស៊ីដែលមានឥទ្ធិពលមួយចំនួន លើកឡើង ចាប់តាំងពីទសសត្សរ៍ឆ្នាំ៩០មកម្ល៉េះ។ មេដឹកនាំទាំងនោះ បានប្រើប្រាស់គុណតម្លៃអាស៊ីនេះ ជាឧបករណ៍នយោបាយសម្រាប់ប្រជែងនឹង «គុណតម្លៃលោកខាងលិច» ដែលគាំទ្រសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យជាដើម។
និយមន័យនៃ «គុណតម្លៃអាស៊ី» ត្រូវបានបង្កើតឡើងចេញពីភាពដូចគ្នានៃប្រវត្តិសាស្ត្រ វប្បធម៌ និងសង្គមនៅក្នុងប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអាស៊ីបូព៌ា។ គោលគំនិតនេះ គឺមានបំណងប្រើប្រាស់ភាពដូចគ្នារបស់ប្រទេសទាំងនេះ ដើម្បីបង្រួមបង្រួបប្រជាជនសម្រាប់ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ព្រមទាំងបង្កើតអត្តសញ្ញាណអាស៊ីមួយផងដែរ។ ហើយនេះគឺផ្ទុយស្រឡះពីគោលគំនិតរបស់លោកខាងលិច ដែលត្រូវបានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីប្រកាសជាសកលនៃសិទ្ធិមនុស្ស។
គិតចាប់ពី «សេចក្តីប្រកាសជាសកលនៃសិទ្ធិមនុស្ស (UDHR)» ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាក្នុងឆ្នាំ១៩៤៨មក វាមានការខ្វែងគំនិតគ្នាជាច្រើនជុំវិញគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាសកលនេះ។ ជាក់ស្តែង អំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៩០ មេដឹកនាំអាស៊ីដ៏មានឥទ្ធិពលមួយចំនួន រួមមានជាអាទិ៍ នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី មហាធៀ មហាម៉ាត់ និងអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លី ក្វាន់យូ បានលើកឡើងថា គោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស គឺទាក់ទងនឹងវប្បធម៌នៃសង្គមរបស់លោកខាងលិច ប៉ុន្តែវាមិនមែនជារបស់អាស៊ីឡើយ។
អ្នកនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលទាំងនេះ បានបកស្រាយទៀតថា ប្រជាជនអាស៊ីមានទំនោរខ្ពស់លើការផ្តល់តម្លៃលើសហគមន៍ រីឯប្រជាជនលោកខាងលិច ផ្តល់តម្លៃខ្លាំងលើរូបវន្តបុគ្គល។ នេះមានន័យថា ប្រជាជនអាស៊ីពេញចិត្តចង់បាន «ភាពសុខដុម និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម» ផ្ទុយពីប្រជាជនលោកខាងលិចពេញចិត្តចង់បាន «សេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួន» ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត «គុណតម្លៃអាស៊ី» ក៏រាប់បញ្ចូល ការសន្សំសំចៃ, កិច្ចប្រឹងប្រែងធ្វើការងារ និងគោរពស្មោះត្រង់ចំពោះគ្រួសារ និងមេដឹកនាំផងដែរ។
បន្ថែមពីនេះ មេដឹកនាំទាំងនោះក៏បានអះអាងទៀតថា «គុណតម្លៃអាស៊ី» ជាកត្តាដ៏សំខាន់មួយ ដែលជួយជំរុញឲ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសក្នុងតំបន់ មានកំណើនរហ័សគួរឲ្យកត់សម្គាល់បែបនេះ។ ត្រង់នេះ ពួកគេបានពន្យល់ថា ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចចាំបាច់បំផុតត្រូវតែផ្តល់អាទិភាពចម្បងលើបញ្ហាសង្គម ជាអាទិ៍ការរំដោះភាពក្រីក្រជាដើម។ ដោយឡែក សិទ្ធិនយោបាយ និងប្រជាជន គួរតែមានកម្រិតទាបជាងសិទ្ធិសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច។
តាមពិតទៅ «គុណតម្លៃអាស៊ី» ដែលមានទំនោរគាំពារអធិបតេយ្យភាពរបស់រដ្ឋ ត្រូវបានលើកកម្ពស់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសទីក្រុងបាងកកឆ្នាំ១៩៩៣ ស្តីពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស។ រដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រជាជាតិអាស៊ីជាច្រើន បានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសនេះ។ យ៉ាងណាមិញ សេចក្តីប្រកាសដែលបានសង្កត់ធ្ងន់លើ គោលការណ៍អធិបតេយ្យភាព, ឯករាជ្យភាព និង គោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រៀកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងជាពិសេសលើបញ្ហាសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិស៊ីវិល នេះត្រូវបានរិះគន់ខ្លាំងៗពីបណ្តាអង្គការសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
