ភ្នំពេញ៖ ក្រុមអ្នកប្រកបរបរធាក់ស៊ីក្លូដែលទទួលបានមូលនិធិត្រីចក្រយានកម្ពុជាពីសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រេកអរខ្លាំង ព្រោះពួកគេអាចផ្ញើប្រាក់ទៅគ្រួសារបានកាន់តែច្រើន។ តែទោះជាយ៉ាងណា ក៏នៅមានអ្នកខ្លះមិនទាន់ទទួកបានមូលនិធិនេះដែរ។ នាយកប្រតិបត្តិសមាគមអភិរក្សស៊ីក្លូ និងមុខរបរក្រៅប្រព័ន្ធលោក អ៊ឹម សម្បត្តិ ព្រួយបារម្ភថាអ្នកធាក់ស៊ីក្លូអាចនឹងកាន់តែធ្លាក់ចុះ ប្រសិនបើមិនមានការបញ្ចូលមនុស្សថ្មីទៅក្នុងមូលនិធិត្រីចក្រយានកម្ពុជា។ ឆ្លើយតបបញ្ហាខាងលើប្រធានលេខាធិការមូលនិធិត្រីចក្រយានកម្ពុជាលោក មេត មាសភក្ដី ថាក្រុមការងារមូលនិធិកំពុងត្រួតពិនិត្យនិតិវិធីលើឈ្មោះអ្នកដែលត្រូវបញ្ចូលថ្មីនោះហើយ។
តទៅនេះសូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបរៀងដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចតទៅ៖
ថ្ងៃសុក្រគឺជាវេនដឹកភ្ញៀវរបស់លោក ស៊ឹន សុខំ នៅសមាគមអភិរក្សស៊ីក្លូ និងមុខរបរក្រៅប្រព័ន្ធ។ មិនទាន់ដឹងថាមានភ្ញៀវដឹកឬមិនមានផង តែបុរសវ័យ៦៥ឆ្នាំ ដែលមានភ្នែកតូចៗ ហើយផ្ទៃមុខប្រជាប្រិយជានិច្ចរូបនេះ មកចាំនៅខាងមុខសមាគមតាំងពីព្រឹករួចជាស្រេចទៅហើយ។ លោក សុខំ បានបោះបង់ចោលរបរឡើងត្នោត ដោយមកចាប់អាជីពធាក់ស៊ីក្លូតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៧។ ទោះមានវ័យកាន់តែចាស់ តែលោក សុខំ ថាការធាក់ស៊ីក្លូប្រៀបបាននឹងការហាត់ប្រាណដូច្នោះដែរ។ រំឭកដល់គ្រាដើមបុរសមកពីខេត្តកំពង់ស្ពឺរូបនេះថា កាលពីសម័យរដ្ឋកម្ពុជាមានអ្នកជិះស៊ីក្លូច្រើន ហើយចំណូលក៏ចូលច្រើនដែរ តែបច្ចុប្បន្ននេះអ្នកជិះស៊ីក្លូភាគច្រើនមានតែភ្ញៀវទេសចរបរទេសតែប៉ុណ្ណោះ។
«ធាក់ស៊ីក្លូមិនហត់ទេ ដូចជាការហាត់ប្រាណ។ កាលពីជំនាន់រដ្ឋកម្ពុជាគេចូលចិត្តជិះស៊ីក្លូច្រើន។ រាល់ថ្ងៃរកពេលទំនេរមិនបានទេ។ បច្ចុប្បន្ននេះមិនសូវមានអ្នកជិះទេ គេចូលចិត្តជិះកង់បី។ ស៊ីក្លូឥឡូវនេះមានតែអ្នកទេសចរជិះទេ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក សុខំ។
ក្រៅពីដឹកភ្ញៀវទេសចរ បុរសកូន៩នាក់រូបនេះ ត្រូវខំទៅដឹកភ្ញៀវនៅផ្សារនានា ដើម្បីបានចំណូលបន្ថែម ៖«អត់មានភ្ញៀវទេសចរខ្ញុំទៅរកផ្សារថ្មី ផ្សារកណ្ដាល ផ្សារអូរឫស្សី។ ចូលទៅយួរអីវ៉ាន់របស់គេ យកមកដាក់ស៊ីក្លូបានគេជិះ។ ភ្ញៀវធម្មតាគាត់សួរថ្លៃ ពីផ្សារកណ្ដាលទៅរោងកុនលុចយកប៉ុន្មាន? ខ្ញុំថា២,០០០រៀល។ គេតថ្លៃ១,៥០០រៀល ខ្ញុំអាចដឹកបាន។ ពេលទៅអូរឫស្សីខ្ញុំយក៥,០០០រៀល បើគាត់ឱ្យ៤,០០០រៀលខ្ញុំអាចដឹកបាន»។
ប្រាក់ចំណូលដែលទទូលបានពីការដឹកភ្ញៀវរបស់បុរសវ័យរៀងជ្រេរូបនេះមិនទៀងឡើយដោយអាស្រ័យថាមានភ្ញៀវច្រើនឬតិចលោកបញ្ជាក់ដូច្នេះ ៖«ដឹកភ្ញៀវទេសចរ៤ម៉ោងបាន៤ដុល្លារ។ ធម្មតាចាប់ពីខែ៧ដល់ខែ១២ ខ្ញុំអាចដឹកបានពី៤ទៅ៥ក្រុមភ្ញៀវ ហើយបានប្រាក់ប្រហែលជា ៤០,០០០រៀល។ ដឹកភ្ញៀវនៅផ្សារបើមានអ្នកជិះច្រើនអាចរកបានពី ៤០,០០០រៀលទៅ ៥០,០០០រៀល»។
ប្រាក់ចំណូលបានមិនទៀតនេះហើយ ជាហេតុនាំឱ្យអ្នកប្រកបរបរធាក់ស៊ីក្លូរូបនេះ ផ្ញើប្រាក់ទៅគ្រួសារនៅស្រុកកំណើតក៏មិនទៀងទាត់ដែរ។ តែក្រោយពីទទួលបានមូលនិធិពីសម្ដេច លោកអាចផ្ដល់ប្រាក់ទាំងនោះជួយជីវភាពគ្រួសារបានច្រើនជាងមុន។ លោក សុខំ បញ្ជាក់ទាំងទឹកសំដីត្រេកអរផង ៖«មូលនិធិសម្តេចឱ្យខ្ញុំថ្លៃស៊ីក្លូ ២,០០០រៀល ហើយប្រាក់ម្ហូប ៥,០០០រៀល ដូច្នេះក្នុងមួយថ្ងៃ ៧,០០០រៀល។ ប្រាក់នេះជួយបានធូរធារណាស់ ខ្ញុំយកប្រាក់គាត់ហ្នឹងផ្ញើទៅគ្រួសារ។ ប្រាក់ដែលខ្ញុំរត់បានខ្ញុំបង់ថ្លៃស៊ីក្លូខ្លះ ទិញម្ហួបខ្លះ។ ធូរធារមែនទែន។ ពេលមិនទាន់បានមូលនិធិ ខ្ញុំខំប្រឹងបង់ថ្លៃស៊ីក្លូផង ទិញម្ហូបផង ដូច្នេះមិនបានប្រាក់ផ្ញើទៅគ្រួសារច្រើនទេ»។
ស្របគ្នានេះដែរដោយមើលឃើញពីជីវភាពខ្វះខាតរបស់អ្នកធាក់ស៊ីក្លូ នាយកប្រតិបត្តិសមាគមអភិរក្សស៊ីក្លូ និងមុខរបរក្រៅប្រព័ន្ធលោក អ៊ឹម សម្បត្តិ បានជួយសន្សំប្រាក់មូលនិធិរបស់សម្ដេចបន្ថែមទៀតសម្រាប់អ្នកធាក់ស៊ីក្លូ។ លោកពន្យល់ថា ៖«ទាក់ទងនឹងការចំណាយហ្នឹងសម្ដេចតេជោផ្ដល់មូលនិធិមួយថ្ងៃ ៧,០០០រៀលដល់ពួកគាត់។ ៥,០០០រៀលឱ្យគាត់ ២,០០០មកថ្លៃស៊ីក្លូជួល។ ប៉ុន្តែសមាគមមិនបានធ្វើបែបនោះទេ ប្រាក់មូលនិធិរបស់ពូកគាត់ ១០ថ្ងៃត្រូវបើកម្ដង តែភាគច្រើនគាត់ចំណាយមកសមាគមមួយខែតែ៥០,០០០ទេ ដូច្នេះគាត់ត្រូវសល់១០,០០០រៀល ក្នុង៦០,០០០រៀលហ្នឹង»។
លោកបន្ថែម ៖«ដោយយើងយល់ឃើញថាមនុស្សដែលស្ម័គ្រចិត្តប្រកបរបរនេះ សុទ្ធតែជាអ្នកមានចំណូលទាប អ៊ីចឹងយើងគិតថាជូនគាត់ប៉ុណ្ណេះមិនបានច្រើន តែយើងជួយតិចៗទៅ គឺជាការប្រសើរ។ ហើយនេះជាការលើកទឹកចិត្តពួកគាត់ផង ដើម្បីឱ្យពួកគាត់នៅតែធាក់ស៊ីក្លូ ព្រោះបើគាត់ឈប់ធាក់ស៊ីក្លូនេះនឹងអាចបាត់បង់»។
ប្រធានសមាគមរូបនេះថា ប្រសិនបើមិនមានមូលនិធិទ្រទ្រង់របរធាក់ស៊ីក្លូនេះទេ ទំនងជាអ្នកធាក់ស៊ីក្លូកាន់តែធ្លាក់ចុះ៖« កុំតែបានសម្តេចតេជោ ខ្ញុំគិតថាមកដល់ម៉ោងនេះស៊ីក្លូមានការធ្លាក់ចុះច្រើន តែបានមូលនិធិនេះ អាចយកមកទប់មុខរបរគាត់រកប្រចាំថ្ងៃ។ យើងសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះសម្ដេចតេជោ ដែលបានយល់ពីសុខទុក្ខអ្នកក្រីក្រ ជួយបង្កើតមូលនិធិនេះដល់ពួកគាត់»។
ទោះជាយ៉ាងណាលោក អ៊ឹម សម្បត្តិ កំពុងតែព្រួយបារម្ភព្រោះអ្នកទទួលបានមូលនិធិមួយចំនួនបានស្លាប់ និងអ្នកខ្លះមានវ័យកាន់តែចាស់មិនអាចធាក់បន្តបាន។ ប្រសិនបើមិនមានការដាក់បញ្ចូលអ្នកថ្មីទៅក្នុងមូលនិធិសម្ដេចទេ នោះរបរនេះអាចប្រឈមនឹងការបាត់បង់ ៖«មកដល់ថ្ងៃនេះមិនទាន់មានបញ្ចូលអ្នកថ្មីទេ មានតែអ្នកចាស់អាចឈប់ឬក៏គាត់ស្លាប់។ អ្នកចូលដែលបានធ្វើបណ្ណនេះមាន៣២៣នាក់។ បើមិនមានអ្នកថ្មីមកបន្តវេន យើងបារម្ភថានៅពេលដែលពួកគាត់ធាក់លែងកើត ថាតើបានអ្នកណាមកជំនួសពួកគាត់? ចំណុចទី២មាន Pass App ច្រើន ដែលមានការប្រកួតប្រជែងមុខរបររបស់ពួកគាត់។ ចំណុចទី៣ភ្ញៀវទេសចរហាក់ដូចជាមិនកើនក្នុងការជិះស៊ីក្លូ។ ភ្ញៀវមិនកើន ធ្វើឱ្យការងាររបស់គាត់នៅតែដដែល ចំណូលនៅតែដដែល នេះហើយគាត់អាចបង្វែរទៅរកការងារផ្សេង»។
លោក ចន្ទ យ៉ែម ទើបតែត្រឡប់ពីធាក់ស៊ីក្លូជូនយាយៗទៅវត្តតាំងពីព្រឹកព្រលឹម។ បុរសវ័យ៦១ឆ្នាំរូបនេះមិនទាន់ទទួលបានមូលនិធិត្រីចក្រយានរបស់សម្ដេចនៅឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលខកខានយ៉ាងដូច្នេះ ៖«ខ្ញុំមិនទាន់បានមូលនិធិសម្ដេចទេ។ កាលគេចុះឈ្មោះចូលក្នុងមូលនិធិសម្ដេច ខ្ញុំរវល់ប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បាក់ដៃពីរកំណាត់។ គាត់គ្រោះថ្នាក់ពីរដង។ កូនសិស្សជិះបុក។ គាត់ទៅទិញផ្កាថ្ងៃចូលឆ្នាំ។ ចាប់កូនសិស្សនោះមិនបានផង។ ក្រោយមកទៅផ្សារម្ដងទៀតឱ្យចៅដឹងទៅ កូនសិស្សបុកម្ដងទៀត បាក់ដៃហើយទៅតដែកនៅតាកែវ»។
អង្គុយនៅលើស៊ីក្លូរបស់ខ្លួន អ្នកប្រកបរបរធាក់ស៊ីក្លូតាំងពីឆ្នាំ១៩៩០រូបនេះ ស្នើដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីដើម្បីឱ្យគាត់បានទទួលមូលនិធិដូចអ្នកដទៃដែរ៖«សុំសម្ដេចជួយឱ្យខ្ញុំបានមូលនិធិកាន់នឹងគេ។ សាលាក្រុងហៅខ្ញុំឱ្យទៅថតរូប៣ដងហើយ ចេះតែរង់ចាំដល់សព្វថ្ងៃហ្នឹង។ ខ្ញុំខកចិត្តខ្លះដែរ»។
នាយកប្រតិបត្តិសមាគមអភិរក្សស៊ីក្លូ និងមុខរបរក្រៅប្រព័ន្ធ ក៏បានសំណូមពរដល់មន្ត្រីមូលនិធិត្រីចក្រយានកម្ពុជា សូមបញ្ចូលឈ្មោះអ្នកធាក់ស៊ីក្លូថ្មីក្នុងមូលនិធិរបស់សម្តេច និងរៀបចំឱ្យពួកគាត់មានការងារកាន់តែច្រើន៖«ខ្ញុំចង់សំណូមពរទៅដល់អ្នកដែលទទួលបន្ទុក ជាពិសេសសាលារាជធានីភ្នំពេញ មេត្តាបញ្ចូលអ្នកថ្មី ហើយលុបអ្នកចាស់ អ្នកដែលអសកម្ម។ ចំណុចទី២ ទីផ្សារសេរីយើងមានការលំបាក ប៉ុន្តែខ្ញុំនៅតែសំណូមពរ ដល់អ្នកដែលទទួលបន្ទុកផ្នែកអ្នករៀបចំ Pass App ឬក៏កង់បីហ្នឹងឱ្យមានកំណត់ផង។ ឧទាហរណ៍ថាមនុស្សមាន៣លាននាក់ ត្រូវមាន Pass App ប៉ុន្មាន កុំឱ្យចេះតែកើនដល់រាប់ពាន់រាប់ម៉ឺន នេះមានការប្រកួតប្រជែងជាមួយស៊ីក្លូដែរ។ តម្លៃទីផ្សារទាប គេប្រើម៉ាស៊ីន គាត់ប្រើកម្លាំង អ្នកជិះឃើញមួយនោះងាយស្រួលជាង ថោកជាង លឿនជាងទៀត គេទៅជិះមួយនោះ ខូចមុខរបរគាត់»។
ឆ្លើយតបបញ្ហាខាងលើ ប្រធានលេខាធិការមូលនិធិត្រីចក្រយានកម្ពុជាលោក មេត មាសភក្ដី ថាអ្នកធាក់ស៊ីក្លូទាំងអស់ដែលមានរបរនេះជាអាជីព គឺអាចដាក់ពាក្យសុំមូលនិធិនេះបានហើយ ដោយមិនតម្រូវថាបង្គ្រប់សមាជិកចាស់នោះឡើយ។
លោក មេត មាសភក្ដី ពន្យល់ ៖«យើងមិនតម្រូវថាបង្គ្រប់ឬមិនបង្គ្រប់នូវសមាជិករបស់យើងទេ សំខាន់យើងជួយទៅដល់គោលដៅដែលមានមុខរបរ អាជីពជាអ្នកធាក់ស៊ីក្លូ គាត់អាចដាក់ពាក្យ ដើម្បីស្នើសុំចូលជាសមាជិករបស់មូលនិធិត្រីចក្រយានកម្ពុជា ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ។ យើងបានទទួលពាក្យស្នើសុំរបស់សមាជិកថ្មី ហើយរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានក៏កំពុងតែផ្ទៀងផ្ទាត់ និងពិនិត្យមើលលក្ខណៈសម្បត្តិថា តើគាត់អាចត្រូវបញ្ចូលជាសមាជិករបស់យើងបន្ថែមទៀតដែរឬក៏អត់»។
លោកបន្ថែមថា ក្រុមការងាររបស់លោកកំពុងតែពិនិត្យទៅលើនិតិវិធីដើម្បីបញ្ចូលឈ្មោះអ្នកថ្មីបន្ថែម តែមិនអាចកំណត់ពេលវេលាជាក់លាក់ឱ្យច្បាស់ថានឹងធ្វើរួចពេលណាបានឡើយ ៖«ក្រុមការងារកំពុងតែត្រួតពិនិត្យលើលក្ខណៈសម្បត្តិប្រមាណជា៣០នាក់។ យើងមិនអាចកំណត់ពេលវេលាជាក់ស្ដែងតែម្ដងបានទេ អាស្រ័យលើក្រុមការងារធ្វើកិច្ចការនេះសិន។ បើគាត់ជាអ្នកប្រកបរបរនេះពិតប្រាកដមែន យើងក៏ចង់ទ្រងទ្រង់ ចង់លើកស្ទួយជីវភាពរបស់ពួកគាត់ដែរ ហើយយើងក៏ចង់ឱ្យការងារនេះបានឆាប់ដែរ»។
សូមបញ្ជាក់ថាមូលនិធិត្រីចក្រយានកម្ពុជា ដែលមានសម្តេចនាយកដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាជាប្រធានកិត្តិយសបង្កើតឡើងនៅដើមឆ្នាំ២០១៨ ដើម្បីជួយទ្រទ្រង់ជីវភាពរបស់អ្នកប្រកបរបរធាក់ស៊ីក្លូ។ អ្នកដែលក្លាយជាសមាជិកក្នុងមូលនិធិត្រីចក្រយាននេះ ក៏ទទួលបានបណ្ណ ប.ស.ស ផងដែរ៕