សហគ្រាសខ្នាតតូចនិ ងមធ្យមបានរីកលូតលាស់យ៉ាងខ្លាំងនារយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះដោយសារតែកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាខ្ពស់គួរឱ្យកត់សំគាល់ក្នុងរង្វង់៧%ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាល បានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រាកៀរគរចំណូលពន្ធដែលតម្រូវឱ្យសហគ្រាសទាំងអស់ត្រូវអនុលោមតាមច្បាប់ពន្ធពិសេសការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ។
ថ្ងៃនេះ លោក សាន្ត ចន្ទកុម្ភៈដែលជាគណនេយ្យករជំនាញសូមចែករំលែកនូវព័ត៌មានជំនួយខ្លះៗទាក់ទងនិងការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ។
សំណួរទី១៖ ប្រសិនជាសហគ្រាសខ្ញុំចុះបញ្ជីនៅចុងឆ្នាំ២០១៩ តែមិនទាន់បានវិញ្ញាប័នប័ត្រអាករលើតម្លៃបន្ថែមតើសហគ្រាសខ្ញុំត្រូវប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំដែរឬទេ?
ចម្លើយ៖ ប្រសិនជាសគ្រាសអស់លោកអ្នកមិនទាន់ទទួលបានវិញ្ញាប័នប័ត្រអាករលើតម្លៃបន្ថែមទេសហគ្រាសលោកអ្នកមិនតម្រូវឱ្យរៀបចំប្រកាសពន្ធប្រចាំឆ្នាំទេ។ លោកអ្នកត្រូវរង់ចាំការកោះហៅពីអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារដើម្បីទទួលបានលិខិតជូនដំណឹងអំពីការប្រកាសពន្ធប្រចាំខែ។ ឧទាហរណ៍ថាលោកអ្នកចុះបញ្ជីពន្ធដារនៅថ្ងៃទី១៥ខែធ្នូឆ្នាំ២០១៩ រហូតដល់ថ្ងៃ១៥ខែមករាឆ្នាំ២០២០ទើបទទួលបានប៉ាតង់និងវិញ្ញាប័នប័ត្រអាករលើតម្លៃបន្ថែម។ ការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំនឹងត្រូវធ្វើសម្រាប់ឆ្នាំ២០២០។ សូមបញ្ចាក់ថាគ្រប់សហគ្រាសទាំងអស់ត្រូវធ្វើការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំទោះបីសហគ្រាសនោះខាតឬគ្មានចំណូលក៏ដោយ។
សំណួរទី២៖ តើទម្រង់មួយណាដែលខ្ញុំត្រូវប្រើដើម្បីប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ?
ចម្លើយ៖ លោកអ្នកត្រូវប្រើទម្រង់ ពបច ០១/Form TOI 01។ ទម្រង់នេះអាចមានការផ្លាស់ប្តូរពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ លោកអ្នកត្រូវប្រាកដថាលោកអ្នកប្រើទម្រង់បន្ទាន់សម័យចុងក្រោយបំផុត។
សំណួរទី៣៖សហគ្រាសខ្ញុំបានប្រកាសពន្ធត្រឹមត្រូវតែមិនបានតម្លើងរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុទេ។ តើការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំខ្ញុំមានហានិភ័យដែរឬទេ?
ចម្លើយ៖ ជាផ្លូវច្បាប់លោកអ្នកមិនត្រឹមតែប្រកាសពន្ធឱ្យបានត្រឹមត្រូវទេ។ លោកអ្នកត្រូវរៀបចំរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុជាប្រចាំ។ វាកើតឡើងជាទូទៅសម្រាប់អ្នករកស៊ីនៅកម្ពុជា។ លោកអ្នកត្រូវតម្លើងរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុឱ្យបានត្រឹមត្រូវសិនដោយពិនិត្យលើប្រាក់ចំណូល ចំណាយ សាច់ប្រាក់ សន្និធិ សំវិធានធុនជាដើម មុនអាចបិទបញ្ជីនិងធ្វើការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ សូមបញ្ចាក់បញ្ចីគណនេយ្យដែលត្រឹមត្រូវគឺមានតែមួយទេ។
សំណួរទី៤៖ក្នុងនាមជាម្ចាស់សហគ្រាសខ្ញុំធ្លាប់រៀនគណនេយ្យដែរតែមិនមានជំនាញគណនេយ្យ។ តើខ្ញុំគួរឆែកមើលចំនុចរសើបណាខ្លះដើម្បីជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យបង្កើតកំហុសអចេតនាដោយគណនេយ្យករឬភ្នាក់ងារ?
ចម្លើយ៖ រឿងងាយៗដែលម្ចាស់សហគ្រាសអាចផ្ទៀងផ្ទាត់បានដោយមិនត្រូវការជំនាញស៊ីជម្រៅមានដូចជា៖
១ ពិនិត្យចំណូលចំណាយប្រចាំឆ្នាំថាត្រឹមត្រូវឬអត់។
២ ពិនិត្យសមតុល្យសាច់ប្រាក់ថាត្រឹមត្រូវដូចក្នុងគណនីធនាគារឬសាច់ប្រាក់ក្នុងដៃឬអត់។
៣ ពិនិត្យសន្និធិចុងគ្រាថាដូចអ្វីដែលពួកគាត់ធ្វើរបាយការណ៍ជូនលោកអ្នកឬអត់។
៤ ពិនិត្យសមតុល្យការបង់មុនថាត្រឹមត្រូវឬអត់ដូចជាធានារ៉ាប់រងជាដើម។
លោកអ្នកក៏អាចពិនិត្យចំណុចខាងក្រោមមុនចុះហត្ថលេខា៖
១ ចំណាយកំសាន្តដែលមិនអាចកាត់កងបានជាទូទៅ។
២ ការបរិច្ចាគដែលមិនអាចអនុញ្ញាត្តឱ្យកាត់កងបានតាមច្បាប់។
៣ ចំណាយផ្ទាល់ខ្លួនដែលមិនមែនជារបស់ក្រុមហ៊ុន។
៤ ចំណាយផ្សេងៗទៀតដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យកាត់កងបានដូចជាបង់ពន្ធប្រាក់ខែឬពន្ធកាត់ទុកជំនួសគេជាដើម។
សំណួរទី៥៖ តើការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំផុតកំណត់នៅពេលណាជារៀងរាល់ឆ្នាំ? ប្រសិនជាយឺតខ្ញុំត្រូវគេពិន័យដែរឬទេ?
ចម្លើយ៖ ការប្រកាសពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំផុតកំណត់នៅថ្ងៃទី៣១ខែមិនាជារៀងរាល់ឆ្នាំប្រសិនគ្មានអ្វីប្រែប្រួលទេ។ ប្រសិនជាលោកអ្នកប្រកាសយឺតលោកអ្នកអាចប្រឈមនិងការពិន័យពី១០%ទៅ ២៥%លើប្រាក់ពន្ធត្រូវបង់ឬការពិន័យផ្សេងៗទៀតអាស្រ័យលើកំហុសរបស់សហគ្រាសលោកអ្នក។
សំណួរទី៦៖ ប្រសិនជាខ្ញុំមានប្រតិបត្តិការលក់ជាមួយបុគ្គលជាប់ទាក់ទិនក្នុងចំនួនដែលគួរឱ្យកត់តសម្គាល់ តែខ្ញុំលក់ក្នុងតម្លៃទីផ្សារ តើខ្ញុំគួររាយការណ៍ប្រតិបត្តិការនេះដែរឬទេ?
ចម្លើយ៖ តាមច្បាប់ថ្មីប្រតិបត្តិការការលក់ឬផ្សេងៗទៀតជាមួយបុគ្គលជាប់ទាក់ទិនដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ត្រូវរាយការណ៍ជាប្រចាំជូនអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។ បុគ្គលជាបទាក់ទិននិយាយឱ្យស្រួលស្តាប់មានដូចជាសាច់ញាតិលោកអ្នក នាយកក្រុមហ៊ុន ក្រុមហ៊ុនមេឬបុត្រសម្ព័ន្ធជាដើម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកអ្នកគួរស្វែងរកអ្នកជំនាញត្រឹមត្រូវដើម្បីប្រឹក្សាបន្ថែមដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យពន្ធដារនេះ។
អំពីលោក សាន្ត ចន្ទកុម្ភៈ
លោក សាន្ត ចន្ទកុម្ភៈជាគណនេយ្យករជំនាញ (Certified Public Accountant) និងជានាយកក្រុមហ៊ុន Apollo Investment & Consulting Co., Ltd. ។ លោកបញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែក ACCA និងអនុបណ្ឌិតផ្នែកគណនេយ្យពីសាកលវិទ្យាល័យទីក្រុងឡុងដ៍។ លោកមានបទពិសោធន៍១៥ ឆ្នាំក្នុងវិស័យគណនេយ្យ សវនកម្មនិងពន្ធដារ ក្រុមហ៊ុនលោកមានអតិថិជនជាច្រើនដូចជា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ ភោជនីយដ្ឋាន ក្រុមហ៊ុនផ្សាយពានិជ្ជកម្ម រោងចក្រកាត់ដេរជាដើម។
សម្រាប់ព៌តមានទំនាក់ទំនង៖
Tel: 081 288 858
(អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)