ជាតិ
ទស្សនៈ៖ ហេតុអ្វីកម្ពុជាគួរជំរុញ«ការស្រាវជ្រាវ»ឱ្យបានខ្លាំងក្លាជាទីបំផុត?
×![]()
ដោយ៖ ហេង គីមគង់
ការស្រាវជ្រាវគឺជាដំណើរការ ឬជាជំហានបន្តបន្ទាប់គ្នាដែលមានគោលបំណង ប្រមូលនិងវិភាគព័ត៌មានដើម្បីទទួលបានចម្លើយចំពោះសំណួរជាក់លាក់ណាមួយ។
ការស្រាវជ្រាវអាចជួយបង្កើតចំណេះដឹងថ្មីៗ និងជួយសម្របសម្រួលដល់ការប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងដែលមានស្រាប់ ដើម្បីនាំទៅរកឃើញ ឬបង្កើតរបកគំហើញថ្មីៗផង។ ការស្រាវជ្រាវក៏អនុញ្ញាតឱ្យយើងប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងដែលមានស្រាប់ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងថ្មី គំនិតថ្មី ក៏ដូចជាការច្នៃប្រឌិតថ្មី។
ការស្រាវជ្រាវមិនត្រឹមតែជួយឱ្យយើងពង្រីកចំណេះដឹងជាសកលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាថែមទាំងជួយឱ្យយើងបង្កើនការយល់ដឹងដ៏ស៊ីជម្រៅអំពីពិភពលោក និង រឿងរ៉ាវផ្សេងៗទៀត។
តម្លៃនៃការស្រាវជ្រាវគឺមានកម្រិតខ្ពស់បំផុតដែលសឹងមិនអាចពិពណ៌នាបាន។ ប្រទេសដែលទើបមានឧស្សាហកម្មជឿនលឿនដូចជាកូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកចម្រើនខ្លាំងដូចជា ចិន បានពិចារណា បង្កើតសាកលវិទ្យាល័យស្រាវជ្រាវលំដាប់ពិភពលោក។ ការសម្រេចនេះគឺ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងព្យាយាមរក្សាភាពពាក់ព័ន្ធ និងជំរុញការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងសហគមន៍សកលក្នុងការស្រាវជ្រាវនិងការផលិតចំណេះដឹង។ ចំណុចនេះបានក្លាយជានិន្នាការសកលទៅហើយ ខណៈពេលដែលបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ដូចជាសិង្ហបុរី និងម៉ាឡេស៊ីក៏កំពុងប្រកាន់យកគំនិតបង្កើតសាកលវិទ្យាល័យលំដាប់ពិភពលោកដែរ។
សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាក្រោយពីបានទទួលសន្តិភាពពេញលេញក្នុងរយៈពេល ពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះមានកំណើនជាមធ្យម ៧ ភាគរយជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ អត្រាភាពក្រីក្រជាង ៥០ភាគរយនៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០ ត្រូវបានកាត់បន្ថយមកនៅត្រឹមប្រមាណ ១០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ បើគិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ឥឡូវនេះកម្ពុជាហាក់ដូចជាកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីប្រែក្លាយខ្លួនជាសង្គមមួយដែលរីកចម្រើនទៅមុខ មានបរិយាបន្នភាព និងយកចំណេះដឹងជា មូលដ្ឋាន។ ប៉ុន្តែដើម្បី សម្រេច នូវចក្ខុវិស័យដ៏ល្អនេះ វាចាំបាច់ត្រូវមានការប្តេជ្ញាមួយពីបណ្តាភាគីពាក់ព័ន្ធដើម្បីជំរុញការស្រាវជ្រាវ និងការច្នៃប្រឌិត។
ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា និងមាន គាំទ្រ ពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា បានចាត់វិធានការលើកកម្ពស់ ការស្រាវជ្រាវ ដោយអនុវត្ត គោល នយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រមួយចំនួន នៅមាន កិច្ចការជា ច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើ។
គោលនយោបាយដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍការស្រាវជ្រាវនៅក្នុងប្រទេស ដូចជាគោលនយោបាយស្តីពីការអភិវឌ្ឍការស្រាវជ្រាវក្នុង វិស័យអប់រំ (ឆ្នាំ២០១០) អនុក្រឹត្យស្តីពីការតែងតាំងសាស្ត្រាចារ្យក្នុង វិស័យសុខាភិបាល (ឆ្នាំ២០១០) និងផែនការ គោលសម្រាប់អភិវឌ្ឍការស្រាវជ្រាវ ក្នុងវិស័យអប់រំ ( ឆ្នាំ២០១១) មានសារៈសំខាន់ ប៉ុន្តែជាទូទៅគោលនយោបាយទាំងនេះ ហាក់មិនមានគោលនយោបាយបច្ចេកទេស និងហិរញ្ញវត្ថុច្បាស់លាស់ សម្រាប់គាំទ្រការអនុវត្តនោះទេ។ និយាយម្យ៉ាងវិញទៀត គោលនយោបាយ ជំរុញការស្រាវជ្រាវទាំងនោះ មានសក្តានុពលក្នុង ការអភិវឌ្ឍការ ស្រាវជ្រាវក្នុងប្រទេសជារួម ប៉ុន្តែវាមានភាពខ្វះចន្លោះនៅពេលគេនិយាយអំពីការអនុវត្ត ដោយសារកង្វះធនធានមនុស្ស និងហិរញ្ញប្បទាន។
ទោះយ៉ាងណា ក្នុងនាមខ្ញុំជាអ្នកស្រាវជ្រាវថ្នាក់បណ្ឌិតដែលកំពុងស្រាវជ្រាវយ៉ាងសកម្ម អំពីការលើកកម្ពស់ការស្រាវជ្រាវ និងការបោះពុម្ពផ្សាយទាំងនៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យឯកជន និងសាធារណៈនៅកម្ពុជាអស់រយៈ ពេលជាងពីរឆ្នាំមកនេះ ខ្ញុំយល់ថាកង្វះធនធានមនុស្សគឺជាបញ្ហាមែន ក៏ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាបញ្ហាដែលគ្មានដោះស្រាយ នោះទេ។
បញ្ហាពិតនិងជាមូលដ្ឋាននោះប្រហែលជាស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងនិងការប្រើប្រាស់ធនធានមនុស្សទៅវិញនោះទេ។
យោងតាមទិន្នន័យរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា នៅឆ្នាំ២០១៨ មានអ្នក មានសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតប្រហែល ១៣០០នាក់កំពុងធ្វើការនៅតាមគ្រឹះស្ថាន ឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជា។ ការស្រាវជ្រាវប្រមូលទិន្នន័យរបស់ខ្ញុំធ្វើនៅឆ្នាំ ២០១៩ បានបង្ហាញថា នៅក្នុងមហាវិទ្យាល័យមួយនៃសាកលវិទ្យាល័យសាធារណៈ មួយនៅកម្ពុជា មានសមាជិកមហាវិទ្យាល័យជិត ៣០នាក់ដែលមានសញ្ញាប័ត្រ បណ្ឌិត នេះមិនមែនជាចំនួនតិចតួចនោះទេ។
ប្រសិនបើត្រូវបានគ្រប់គ្រងនិងលើកទឹកចិត្ត ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ អ្នកដែលមានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតទាំងនោះ និងអ្នកដទៃទៀតដែលមានជំនាញស្រាវជ្រាវ និងមានពិសោធន៍ក្នុងការ បោះពុម្ពផ្សាយ គឺជាធនធានដែលមិនអាច កាត់ថ្លៃបានឡើយ។ ធនធានទាំងនោះអាចជំរុញការផ្លាស់ប្តូរទៅរកការអភិវឌ្ឍវិស័យស្រាវជ្រាវនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យ នានានៅកម្ពុជាជាពិសេសក្នុង សាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ ក៏ដូចជាទូទាំងកម្ពុជាទាំងមូលផង។
ត្រង់ចំណុចនេះ បើនិយាយពីចំណាត់ថ្នាក់នៃសាកលវិទ្យាល័យនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ប្រទេសវៀតណាមមានសាកលវិទ្យាល័យចំនួន ៣ ដែលត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្នុង តារាងចំណាត់ថ្នាក់សាកលវិទ្យាល័យពិភពលោកឆ្នាំ២០២០ ដោយទស្សនាវដ្តី Times Higher Education។ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានចំនួន ១៣ សាកលវិទ្យាល័យ ប្រទេសថៃមាន ១៦ សាកលវិទ្យាល័យ ប៉ុន្តែកម្ពុជាគ្មានសាកលវិទ្យាល័យណា មួយដែលត្រូវបានចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ឡើយ។
ជាការពិតណាស់ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះម៉ាឡេស៊ីបាន បោះពុម្ពផ្សាយអត្ថបទវិទ្យាសាស្ត្រចំនួន ២៨៩,២៣១ អត្ថបទ ដែលត្រូវបានចុះ បញ្ជីក្នុងទិន្នន័យរបស់ Scopus ដែលជាមូលដ្ឋានផ្ទុកទិន្នន័យអត្ថបទស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។ ឯថៃវិញ មានការបោះពុម្ព ផ្សាយអត្ថបទវិទ្យាសាស្ត្រចំនួន ១៥២,២០៨ ។ ចំណែកវៀតណាមមានចំនួន ៥៥,៦៣៩ ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជាមានត្រឹមតែ ៣៧០៨ អត្ថបទប៉ុណ្ណោះ។
ផ្អែកលើរបាយការណ៍ប្រកួតប្រជែងជាសកលឆ្នាំ២០១៩ របស់វេទិកាសេដ្ឋកិច្ច ពិភពលោក សមត្ថភាពច្នៃប្រឌិតរួមរបស់កម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១០២ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ១៤១។ ម៉ាឡេស៊ីឈរនៅលំដាប់ទី ៣០ ថៃលំដាប់លេខ ៥០ និងវៀតណាមលេខ ៧៦ នៅទូទាំងពិភពលោក។
បើទោះបីលទ្ធផលនៃសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងជារួមរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ មានភាពប្រសើរឡើងដោយចំនួន៣ពិន្ទុក៏ពិតមែន បើប្រៀបធៀបនឹងចំណាត់ថ្នាក់ឆ្នាំ ២០១៨ (កាលពីឆ្នាំ២០១៨ កម្ពុជាជាប់លេខ ១១០ ក្នុងចំណោម ១៤០ប្រទេស ហើយក្នុងឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាជាប់លេខ ១០៦ ក្នុងចំណោម ១៤១ប្រទេស) សមត្ថភាពនៃការច្នៃប្រឌិតរបស់កម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះពីលេខ ៩៦ ក្នុងចំណោម ១៤០ ប្រទេសក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ មកដល់លេខ ១០២ ក្នុងចំណោម ១៤១ប្រទេស ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។
គេមិនអាចដឹងច្បាស់ទេ ពីមូលហេតុអ្វីដែលបណ្តាលឱ្យមានការថយចុះសមត្ថភាពច្នៃប្រឌិតរួមរបស់កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែផ្អែកលើការពិនិត្យមើលឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅលើ របាយការណ៍ប្រកួតប្រជែងជាសកលឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថាការបោះពុម្ព ផ្សាយអត្ថបទវិទ្យាសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ស្ថិតនៅលំដាប់ទី ១០២ ក្នុង ចំណោមប្រទេសចំនួន ១៤១ ដែរ។ ហើយការចំណាយលើការស្រាវជ្រាវនិង ការអភិវឌ្ឍបានថយចុះ ខណៈពេលដែលពិន្ទុសម្រាប់ស្ថាប័នលេចធ្លោក្នុងការ ស្រាវជ្រាវរបស់កម្ពុជា គឺស្ថិតនៅលំដាប់ទី ១១៧ ក្នុងចំណោម ១៤១ប្រទេស។
ជារួមចំណាត់ថ្នាក់សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវនិងការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជាស្ថិតក្នុងលំដាប់ទី ១២១ ក្នុងចំណោម ១៤១ប្រទេស ចំណែកប្រទេសថៃឈរនៅ លំដាប់ទី ៥៦ ហើយវៀតណាមជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ៧២។
ស្ថិតិទាំងអស់នេះ បង្ហាញថាសមត្ថភាពស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកសិក្សា និងអ្នកស្រាវ ជ្រាវកម្ពុជា ក៏ដូចជាសមត្ថភាពរបស់សាកលវិទ្យាល័យនិងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ ក្នុងប្រទេសនៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបជាមួយសមត្ថភាពស្រាវជ្រារបស់ប្រទេសជិតខាង មួយចំនួនក្នុងតំបន់។
នៅពេលពិភពលោកកំពុងឈានចូលបដិវត្តឧស្សាហកម្មទី៤ ហើយសេដ្ឋកិច្ច សកលលោកដែលផ្អែកខ្លាំងលើចំណេះដឹងកំពុងស្ថិតនៅពីមុខយើង ការចូលរួម និងការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងពិភពលោកដែលមានការផ្លាស់ប្តូរឥតឈប់ឈរនេះ នឹងតម្រូវឱ្យមានការច្នៃប្រឌិត និងសមត្ថភាពផលិត ផ្សព្វផ្សាយ និងប្រើប្រាស់ ចំណេះដឹងដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០២ ធនាគារពិភពលោកបានកត់សម្គាល់ពីការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុង សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ពីសេដ្ឋកិច្ចពឹងផ្អែកលើកម្លាំងពលកម្ម ឬសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹង ផ្អែកលើធនធានធម្មជាតិ ទៅជាសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកលើចំណេះដឹង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ធនាគារនេះបានលើកឡើងថា ចំណេះដឹងគឺជាកត្តាគន្លឹះក្នុងការអភិវឌ្ឍ។ ធនាគារពិភពលោកក៏បានកត់សម្គាល់បន្ថែមថា «សមត្ថភាពរបស់សង្គមមួយក្នុង ការបង្កើត ជ្រើសរើស សម្របសម្រួល ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងប្រើប្រាស់ចំណេះដឹង គឺមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាព និងការ លើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន» ។
ប្រទេសកម្ពុជាបានពឹងផ្អែកលើកម្លាំងពលកម្ម និងធនធានធម្មជាតិមហាសាលរបស់ ខ្លួនអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយ។ ពិតណាស់ធនធានធម្មជាតិដែលប្រទេសនេះមាន គឺមិនអាចស្ថិតស្ថិរជារៀងរហូតនោះទេ។ ដូច្នេះហើយវាដល់ពេលដែល កម្ពុជាត្រូវពិចារណាឡើងវិញលើចក្ខុវិស័យរបស់ខ្លួន និងវាយតម្លៃឡើងវិញអំពីរបៀបដែលខ្លួនចង់ឃើញប្រទេសនេះលូតលាស់ទៅមុខសម្រាប់រយៈពេល ១០, ២០ ឬ ១០០ ឆ្នាំ តទៅមុខទៀត។
ការចង់ក្លាយខ្លួនជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ឬប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់គឺជារឿងដ៏ល្អមួយ ហើយយើងមានក្តីសង្ឃឹមថា យើងអាចសម្រេចបាននូវគោលដៅរយៈពេលវែងទាំងនេះ។ ប៉ុន្តែការសម្រេច បាននូវសេចក្តីប្រាថ្នាទាំងនេះ និងសេចក្តីប្រាថ្នាផ្សេងទៀត ក៏ដូចជាអនុញ្ញាតឱ្យខ្លួន មាន និងភាពពាក់ព័ន្ធ មានការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងពិភពលោកនៅពេលអនាគត ឧទាហរណ៍នៅឆ្នាំ២០៥០ គឺជារឿងមួយផ្សេងទៀត។
មេដឹកនាំកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ជាក្រុមស្ថិតក្នុងវណ្ណៈវីរជន និងជាបុគ្គលដែលមានការអប់រំ ជ្រៅជ្រះ។ ពួកគេគួរតែជាអ្នកដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវច្រើនជាងគេ ប្រសិនបើពួកគេ បរាជ័យក្នុងការរៀបចំប្រទេសមួយនេះដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសដ៏ទៃទៀត ដោយមិនទាន់ទាំងគិតអំពីការនាំមុខប្រទេសផ្សេង ក្នុងអនាគតដ៏ខ្លី ក៏ដូចជាអនាគតដ៏វែងឆ្ងាយខាងមុខ។
ជាចុងបញ្ចប់ ប្រជាជនយើងម្នាក់ៗគួរតែដឹងខ្លួនថា យើងទាំងអស់គ្នាមានតួនាទីជាផ្នែកមួយក្នុងការជំរុញការកែប្រែប្រទេសកម្ពុជា ទៅជាប្រទេសមួយដែលធ្វើឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាកាន់តែមានមោទកភាពនាពេលអនាគត។ ដូច្នេះហើយ ទំនួលខុសត្រូវមួយនេះគឺជារបស់យើងទាំងអស់គ្នា៕
លោក ហេង គីមគង់ ជាបេក្ខជនបណ្ឌិតផ្នែកអប់រំនៅសាកលវិទ្យាល័យ ឃ្វីនលែន ជានិស្សិតអាហារូបករណ៍រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវ នៅវិទ្យាស្ថាន ខ្មែរ សំរាប់សហប្រតិបត្តិការនិងសន្តិភាព។មតិទាំងអស់នេះជាទស្សនៈរបស់អ្នកនិពន្ធផ្ទាល់។
Tag:
ការស្រាវជ្រាវ
កម្ពុជា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
