ចាប់តាំងពីអាស៊ី ដល់អឺរ៉ុប ពីអូស្ត្រាលី ដល់អាមេរិក និងគ្រប់ឆ្រកល្ហកឯទៀតនៃពិភពលោក ឆ្នាំ២០២០ នេះចាប់ផ្តើមឡើយដោយព្រឹត្តិការណ៍ដ៏រន្ធត់។ ព្រឹត្តិការណ៍មួយចំនួនបានប៉ះពាល់ដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សគ្រប់រូប និងខ្លះទៀតធ្វើឲ្យការព្រួយបារម្ភ និងកំសត់ជាពន់ពេក។
ភ្លើងឆេះព្រៃនៅអូស្ត្រាលី
ភ្លើងឆេះព្រៃនៅអូស្ត្រាលីចាប់ផ្តើមពីចុងឆ្នាំ២០១៩ ដល់ជាងពាក់កណ្តាលខែមករាឆ្នាំ២០២០។ ភ្លើងឆេះព្រៃនេះ គ្របដណ្តប់ផ្ទៃដីប្រមាណ១១៥,០០០ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលលាតសន្ធឹងជាងពាក់កណ្តាលប្រទេសអូស្ត្រាលី ដោយបានសម្លាប់មនុស្សចំនួន៣០នាក់ និងបំផ្លាញផ្ទះរាប់ពាន់ខ្នង។ភ្លើងឆេះព្រៃនេះបណ្តាលឲ្យសត្វចំនួន៣ពាន់លានក្បាលស្លាប់ និងជម្លៀសខ្លួនចេញពីទីជម្រក។
ភ្លើងឆេះព្រៃនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាភ្លើងឆេះដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រទំនើបរបស់ពិភពលោក។ បន្ថែមពីនេះគេប៉ាន់ស្មានថា អូស្ត្រាលីបាត់បង់ទឹកប្រាក់១១០ពាន់លាន់ដុល្លារដោយសារតែគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិនេះ។
ភ្លើងឆេះព្រៃនៅអូស្រាលី។រូបភាព៖AFP
អ៊ីរ៉ង់ច្រឡំបាញ់យន្តហោះអ្នកដំណើរអ៊ុយក្រែន និងការធ្លាក់យន្តហោះនៅប៉ាគីស្ថាន
នៅថ្ងៃទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើររបស់អ៊ុយក្រែនមួយគ្រឿងដែលដឹកអ្នកដំណើរចំនួន ១៧៦នាក់ត្រូវបានកងទ័ពអាកាសរបស់អ៊ីរ៉ង់បាញ់ច្រឡំ និងសម្លាប់មនុស្សទាំងអស់។ កងទ័ពអ៊ីរ៉ង់បានលើកឡើងថា ហេតុផលដែលបណ្តាលឲ្យមានការយល់ច្រឡំនេះកើតឡើងគឺដោយសារតែបញ្ហាក្នុងការទំនាក់ទំនង ប្រព័ន្ធការពារអាកាសមិនត្រឹមត្រូវ កំហុសមនុស្ស និងការបាញ់ដោយពុំមានការអនុញ្ញាត។នៅចុងខែកក្កដា គណប្រតិភូអ៊ីរ៉ង់បានធ្វើដំណើរទៅអ៊ុយក្រែនដើម្បីចចារសំណងដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ។
ចំណែកឯ នៅខែឧសភាវិញ យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរមួយគ្រឿងដែលមានមនុស្ស៩៧នាក់ បានបើកបុកផ្ទះនៅពេលឡើង ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្ស៩៥នាក់ស្លាប់។ ក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះ Airbus បាននឹងកំពុងបើកការស៊ើបអង្កេតចំពោះអាកប្បកិរិយាដ៏ចម្លែករបស់យន្តហោះនោះនៅពេលហោះឡើង។
បំណែកយន្តហោះអ៊ុយក្រែន ដែលអ៊ីរ៉ង់បាញ់ធ្លាក់
ការផ្ទុះជំងឺរាតត្បាតCOVID-19
នៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនាឆ្នាំ២០២០ អង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO)បានប្រកាសថាជំងឺ COVID-19 ជាជំងឺឆ្លងសកល ក្រោយពីមានករណីដំបូងផ្ទុះឡើងក្នុងទីក្រុងវូហាន កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។ នៅពេលដែលWHO ប្រកាសនោះ COVID-19 បានឆ្លងដល់ប្រទេសនិងដែនដីចំនួន១១០ និងមានករណីឆ្លងដល់ទៅ១សែន២ម៉ឺនករណី។
មកទល់ពេលនេះ ជំងឺCOVID-19 បានរាតត្បាតដល់សឹងគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ និងមានករណីឆ្លងចំនួន២០លានករណី និងស្លាប់ច្រើនជាង៧៥ម៉ឺននាក់។ ការឆ្លងក្នុងចំនួនច្រើននិងរហ័សរបស់ជំងឺCOVID-19 បណ្តាលឲ្យកម្មវិធីជាច្រើនត្រូវរំសាយ និងលើកពេលផង ក្នុងនោះការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិកនៅទីក្រុងតូក្យូប្រទេសជប៉ុន ត្រូវបានលើកទៅឆ្នាំ២០២១។
លោកTedros Adhanom Ghebreyesus អគ្គនាយក WHO ប្រកាស COVID-19 ជាជំងឺរាតត្បាតសកល។រូបភាព៖AFP
ការសម្លាប់បុរសស្បែកខ្មៅ George Floyd ដោយប៉ូលិសអាមេរិក
នៅថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា បុរសស្បែកខ្មៅ George Floyd អាយុ៤៦ឆ្នាំ ត្រូវបានប៉ូលិសទីក្រុង Minneapolis រដ្ឋ Minnesotaចាប់ខ្លួន រួចច្រានខ្ទប់នឹងដីសង្កត់ក អស់រយៈពេលជិត៩នាទី ដោយសារតែលោកបានប្រើក្រដាស់ប្រាក់២០ដុល្លារក្លែងក្លាយ។ ក្នុងរយៈពេលជិត៩នាទី ដែលត្រូវបានប៉ូលិសសង្កត់ក Floyd បាននិយាយជាង២០ដងថាខ្លួនមិនអាចដកដង្ហើមបាន លោកក៏ស្លាប់ក្រោយអំពើហិង្សានោះបន្តិច។
ការស្លាប់របស់ Floyd បានបញ្ឆេះសារជាថ្មីបញ្ហារើសអើងពូជសាសន៍ នៅអាមេរិក នាំឲ្យមានបាតុកម្មនិងកុបកម្មហិង្សា នៅតាមទីក្រុងរាប់រយនៅអាមរិកដែលបណ្តាលឲ្យមានការប៉ះទង្គិចរវាង ជាមួយប៉ូលិស និងនាំឲ្យរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធអាមេរិកសម្រេចបញ្ជូនឆ្មាំជាតិដើម្បីត្រៀមបង្ក្រាបចលាចល។
ក្រៅតែពីបាតុកម្ម នៅអាមេរិក ក៏មានផងដែរបាតុកម្មនៅបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុប ទៅលើបញ្ហារើសអើងពូជសាសន៍ មរតកអាណានិគម និងអំពើហិង្សារបស់ប៉ូលីស។ នៅប្រទេសអឺរ៉ុបខ្លះ គេឃើញមានការទាមទារឲ្យលើកចេញនូវរូបសំណាក់ឈ្មួញទាសករ ដែលដឹកជនស្បែកខ្មៅពីអាហ្វ្រិកទៅទ្វីបអាមរិកធ្វើជាទាសករ។ បញ្ហាពូជសាសន៍ ក៏នាំឲ្យមានចលនាមួយឈ្មោះថា «Black Lives Matter»។
បាតុកម្មប្រឆាំងការរើសអើងពូជសាសន៍ និងទាមទារយុត្តិធម៍ឲ្យ George Floyd។ រូបភាព៖AFP
ការផ្ទុះឃ្លាំងផ្ទុកអាម៉ូញូមនីត្រាត នៅទីក្រុងបេរូត
នៅថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ឃ្លាំងផ្ទុកអាម៉ូញូមនីត្រាត២,៧៥០តោន នៅកំពង់ផែទីក្រុងបេរូត ប្រទេសលីបង់ ផ្ទុះបណ្តាលឲ្យមនុស្ស១៥៧នាក់ស្លាប់ និងរបួសមនុស្ស៦ពាន់នាក់ផ្សេងទៀត ខណៈអាគាររាប់ពាន់ខ្នងត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញ បណ្តាលឲ្យមនុស្សរាប់សែននាក់ត្រូវបម្លាស់ទី។ កម្លាំងបំផ្ទុះ ស្មើទៅនឹង១/៤ នៃគ្រាប់បែកអាតូមិកដែលទម្លាក់នៅទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២។
ការបំផ្ទុះនេះបង្កឲ្យមានការខូចខាត់ ដែលមានតម្លៃប្រមាណ៥ពាន់លានដុល្លារ។ហេតុការណ៍នេះ ក៏បណ្តាលឲ្យមានបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដែលនាំឲ្យសមាជិករដ្ឋាភិបាល និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីលាចុះពីតំណែង។ចំណែកឯសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលមានបារាំងជាអ្នកចេញមុខ បានស្វះស្វែងរកទឹកប្រាក់ប្រមាណ៣ពាន់លានដុល្លារដើម្បីស្រោយស្រង់ស្ថានការណ៍៕
កំពង់ផែទីក្រុងបេរូត ក្រោយការផ្ទុះ។ រូបភាព៖AFP
រណ្តៅដែលកើតឡើងដោយសារការផ្ទុះ។ រូបភាព៖AFP