អន្តរជាតិ
ភរិយាលោក មហាធៀ៖«ជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រី យើងត្រូវចេះដាក់ខ្លួន និងត្រូវមានចំណេះដឹងខ្ពស់
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ីទី ហាស្មា (Siti Hasmah) ជាភរិយាលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ៧ របស់ម៉ាឡេស៊ី។ លោកស្រីមានឈ្មោះល្បាញល្បីដោយសារលោកស្រីស្ថិតក្នុងចំណោមស្ត្រីម៉ាឡេស៊ីមួយចំនួនតូចដែលបានក្លាយជាវេជ្ជបណ្ឌិតដំបូងគេ ហើយបានរួមចំណែកច្រើនក្នុងកិច្ចការមនុស្សធម៌ក្នុងនិងក្រៅប្រទេស។ អ្វីដែលសំខាន់លោកស្រី ស៊ីទី ជាមនុស្សម្នាក់ដែលមានចំណែកជួយជំរុញ លើកទឹកចិត្ត និងគាំទ្រលោក មហាធៀ ឲ្យបន្តដឹកនាំ និងដោះស្រាយបញ្ហាម៉ាឡេស៊ីរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
កើតក្នុងឆ្នាំ ១៩២៦ នៅភូមិ Jawa ក្រុង Klang នៃរដ្ឋ Selangor លោកស្រី ស៊ីទី ហាស្មា ជាកូនទីប្រាំមួយក្នុងចំណោមកូនដប់នាក់នៃក្រុមគ្រួសារជីវភាពមធ្យមមួយដែលមានឪពុកជាមន្ត្រីរាជការ និងម្តាយជាមេផ្ទះ។ ពេលធំពេញវ័យគ្រប់អាយុសិក្សា លោកស្រីបានមកសិក្សានៅសាលាសម្រាប់ក្មេងស្រី Methodist Girls នៅក្រុងគូឡាឡាំពួរ ហើយបន្ទាប់មកលោកស្រីក៏បានបន្តចូលសាលា St Mary មុនបន្តចូលទៅរៀនសាលាអង់គ្លេស Pudu។ ក្រោយបញ្ចប់ថ្នាក់វិទ្យាល័យបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ លោកស្រី ស៊ីទី បានទទួលអាហារូបករណ៍ដើម្បីទៅរៀននៅមហាវិទ្យាល័យសុខាភិបាលស្តេច Edward ទីប្រាំពីរនៅសិង្ហបុរី ហើយលោកស្រីជាស្ត្រីម្នាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោមសិស្សពេទ្យទាំងអស់ក្នុងជំនាន់នោះ។
នៅពេលសិក្សានោះ លោកស្រី បានជួបជាមួយលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ ដែលជានិស្សិតពេទ្យនៅក្នុងឆ្នាំជាមួយគ្នាដែរ។ ពេលនោះហើយ លោកស្រី និងលោកមហាធៀ ចាប់ផ្តើមមានទំនាក់ទំនងស្នេហាជាមួយគ្នាតែម្តង។ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៦ អ្នកទាំងពីរបានសម្រេចរៀបអាពាហ៌ពិពាហ៌ជាមួយគ្នា ហើយក្រោមចំណងអាពាហ៌ពិពាហ៌នេះអ្នកទាំងពីរមានបុត្រសរុបទាំងអស់ប្រាំពីរក្នុងនោះស្រីបី និងប្រុសបួននាក់។
-ស្ត្រីដំបូងបំផុតដែលក្លាយជាមន្ត្រីសុខាភិបាលរបស់រដ្ឋ
ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់វេជ្ជបណ្ឌិតនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៥ លោកស្រី ស៊ីទីបានស្ថិតនៅក្នុងចំណោមវេជ្ជបណ្ឌិតស្ត្រីជនជាតិម៉ាឡេស៊ីដំបូងបំផុតដែរ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកោតសរសើរនោះ គឺលោកស្រីត្រូវបានក្លាយជាវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់រដ្ឋដែលជាស្ត្រីដំបូងគេនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៥ និងនៅឆ្នាំ ១៩៧៤ ក៏បានក្លាយជាស្ត្រីមុនគេដែលត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានស្ថាប័នទទួលបន្ទុកសុខភាពមាតា និងកុមារម៉ាឡេស៊ីថែមទៀត។
-ស្ត្រីទីមួយម៉ាឡេស៊ីពីឆ្នាំ ១៩៨១ ដល់ ២០០៣
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨១ ស្វាមីលោកស្រីលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទីបួនរបស់ម៉ាឡេស៊ី លោកស្រីក៏បានក្លាយជាស្ត្រីទីមួយដូចគ្នា។ ពេលនោះហើយលោក មហាធៀ ក៏ចាប់ផ្តើមដឹកនាំ និងផ្លាស់ប្តូរម៉ាឡេស៊ីរហូតដល់ក្លាយប្រទេសរីកចម្រើនជាងគេនៅក្នុងតំបន់។ ថ្វីត្បិតលោកមានឈ្មោះជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការកម្ចាត់រាល់គូប្រជែងនយោបាយលោក លី ក្វាន់យូ ក្តី លោក មហាធៀ ក៏ក្លាយជាស្ថាបនិកម៉ាឡេស៊ីសម័យទំនើប និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកាន់តំណែងយូរជាងគេបំផុតដែរ។
ក្នុងតំណែងជាមន្ត្រីសុខាភិបាល និងជាស្ត្រីទីមួយ លោកស្រី ស៊ីទី ត្រូវបានគេផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តឲ្យដឹកនាំស្ថាប័នជាច្រើនក្នុងនោះនោះមានប្រធានសមាគមស្ត្រីម៉ាឡេស៊ី, ប្រធានសមាគមរៀបចំផែនការគ្រួសារប្រចាំរដ្ឋ Kedah, ជាប្រធានមូលនិធិសមាគមគ្រូពេទ្យម៉ាឡេស៊ី, ប្រធានសមាគមស្តារនីតិសម្បទាកុមារពិកា អនុប្រធានសមាគមផែនការគ្រួសារសហព័ន្ធម៉ាឡេស៊ី ក៏ដូចជាប្រធានសមាគមគ្រូពេទ្យកុមារ និងទទួលបន្ទុកសុខភាពមាតាម៉ាឡេស៊ីផងដែរ។
ដោយឡែក ក្នុងនាមជាស្ត្រីទីមួយ លោកស្រី ស៊ីទីក៏បានចំណាយពេលវេលាយ៉ាងច្រើនក្នុងការចូលរួមចំណែកលើកស្ទួយសុខភាព ស្ត្រីជាពិសេស្ត្រីតាមជនបទ និងកុមារទូទាំងប្រទេស។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះលោកស្រីបានរួមចំណែកលើកស្ទួយការអប់រំក្មេងៗអំពើគ្រោះថ្នាក់នៃគ្រឿងញៀននៅទូទាំងប្រទេសផង។ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៥ លោកស្រីបានទទួលលិខិតអញ្ជើញពីសំណាក់ស្ត្រីទីមួយអាមេរិកលោកស្រី ណាន់ស៊ី រីហ្កែន ឲ្យទៅចូលរួមសន្និសីទស្ត្រីទីមួយស្តីពីបញ្ហាគ្រឿងញៀនផងដែរ។
ក្រៅពីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងពីគ្រឿងញៀន លោកស្រី ស៊ីទី ក៏បានធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងសកម្មក្នុងការតស៊ូមតិ និងលើកស្ទួយសិទ្ធិស្ត្រីនៅតាមជនបទទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស។ ហើយលោកស្រី ក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញសុខាភិបាលដែលផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើកបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ប្រជាជនផងដែរ។
-លោកស្រី ស៊ីទី៖ «ជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រី យើងត្រូវមានចំណេះដឹងខ្ពស់ និងចេះដាក់ខ្លួន»
ក្រៅពីបំពេញការងារមនុស្សធម៌ លោកស្រី ស៊ីទី ក៏មានចំណែកសំខាន់ក្នុងការជួយគាំទ្រលោក មហាធៀ ក្នុងការ ដឹកនាំប្រទេសឲ្យរីកចម្រើនផងដែរកន្លងមក។
ក្នុងសៀវភៅមួយក្បាលស្តីពីជីវប្រវត្តិលោកស្រី មានចំណងជើងថា «ខ្ញុំឈ្មោះ ស៊ីទី ហាស្មា» ភរិយាលោក មហាធៀ បានថ្លែងថា ក្នុងនាមជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកស្រីចាំបាច់ត្រូវមានចំណេះដឹងខ្ពស់ ចេះគាំទ្រស្វាមី និងដឹងច្បាស់ថាមានអ្វីកើតឡើងនៅជុំវិញខ្លួន។ អ្វីដែលសំខាន់នោះ លោកស្រីត្រូវដាក់ខ្លួន និងដឹងសុខទុកអ្នកដទៃផង។
«ជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រី ខ្ញុំត្រូវគាំទ្រកាងារស្វាមីខ្ញុំ មានចំណេះដឹងខ្ពស់ និងដឹងថាមានអ្វីកើតឡើងជុំវិញខ្លួន ហើយក៏ត្រូវនៅជិតស្វាមីរាល់ពេលលោកជួបជាមួយមនុស្ស។ នៅពេលណាដែលគេសួរខ្ញុំថា តើជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រីគេត្រូវមានលក្ខណៈសម្បត្តិអ្វីខ្លះ ខ្ញុំបានសង្កត់ធ្ងន់ថា សារសំខាន់បំផុតគឺត្រូវចេះដាក់ខ្លួន។ វាមិនមែនជាបញ្ហាទេដែលយើងជាគ្រូពេទ្យ ជារដ្ឋមន្ត្រី ឬ ភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រីឡើយ ឲ្យតែយើងចេះដាក់ខ្លួន មនុស្សទូទៅនឹងគោរពស្រលាញ់»។ លោកស្រី ស៊ីទី បាននិយាយដូច្នេះ។
-លោកស្រី ស៊ីទី៖ «ស្វាមីខ្ញុំមិនបានប្រាប់ថា លោកត្រឡប់ចូលនយោបាយម្តងទៀតឡើយ»
លោក មហាធៀ បានសម្រេចុះចេញពីតំណែងនិងប្រកាសចូលនិវត្តក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ ក្រោយកាន់តំណែងអស់ ២២ ឆ្នាំ។ ក្រោយមកនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ លោក មហាធៀ ចេញមុខជាថ្មីដើម្បីប្រមូលផ្តុំកម្លាំងនយោបាយដើម្បីផ្តួលលោក ណាជីប រ៉ាហ្សាក់ ហើយក៏ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជាថ្មីទៀតនៅថ្ងៃ ១០ ខែឧសភាតែម្តង។
បើតាមការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ស៊ីទី ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មាន The Malaysian Insight កាលនោះលោក មហាធៀ ក៏មិនបានប្រឹក្សាយោបល់ ឬប្រាប់លោកស្រីមុនឡើយពេលលោកដកខ្លួនចេញពីនយោបាយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៣នោះ។ ហើយពេលត្រឡប់មកចូលនយោបាយវិញនោះ លោក មហាធៀ ក៏មិនបានប្រាប់ឬប្រឹក្សាលោកស្រីទៀតដែរ។
-លោកស្រី ស៊ីទី៖ «ដល់វ័យចាស់ប៉ុណ្ណឹង យើងគួរតែបានចូលនិវត្តន៍ ហើយរស់នៅជាមួយកូនចៅ»
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រីមានអារម្មណ៍ថា វាគួរតែដល់ពេលសម្រាកហើយសម្រាប់លោក មហាធៀ និងលោកស្រីផ្ទាល់ព្រោះម្នាក់មានវ័យជាង ៩០ឆ្នាំហើយ។ ប៉ុន្តែលោកស្រីបានមិនហាមឃាត់ដែរពេលលោកត្រឡប់ចូលនយោបាយវិញឡើយ ព្រោះលោកស្រីដឹងច្បាស់ថា វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់លោក មហាធៀ ក្នុងការជួយសង្គ្រោះម៉ាឡេស៊ី។
«សម្រាប់ខ្ញុំគឺមានអារម្មណ៍លាយឡំគ្នា សប្បាយបន្តិច និងក្រៀមក្រំបន្តិច។ វ័យចំណាស់ដូចយើងអញ្ចឹង គួរតែបានចូលនិវត្តន៍ដោយសុខស្រួល ហើយរស់នៅជាមួយកូន ជាពិសេសចៅៗតែម្តង។ ប៉ុន្តែដោយសារស្វាមីខ្ញុំគាត់ត្រឡប់ចូលនយោបាយវិញ ខ្ញុំក៏មិនហ៊ានឃាត់គាត់ដែរ ព្រោះគាត់បានប្រាប់ថា វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់គាត់ដែលត្រូវធ្វើឲ្យប្រទេសល្អប្រសើរឡើងវិញ។ នេះជាការពន្យល់របស់លោកស្រី ស៊ីទី ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មាន Straits Times។
លោកស្រីបានសង្កត់ធ្ងន់បែបនេះ៖«អ្វីដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើ គឺជាមួយគាត់ និងនៅពីក្រោយចាំជួយគាត់គ្រប់ទីកន្លែងគ្រប់ពេលវេលា។ វាមិនមែនជាការគាំទ្រគាត់ផ្នែកនយោបាយទេ តែជាការជួយថែទាំគាត់ និងធានាថាគាត់មានសុខភាពល្អ។ ខ្ញុំពិតជាហត់នឿយណាស់និយាយឲ្យត្រង់ទៅ។ ប៉ុន្តែដោយសារប្រជាជនយើងគាំទ្រក្នុងការបោះឆ្នោតលើកទី ១៤ នេះ ខ្ញុំមានទំនុកចិត្តខ្ពស់នឹងបន្តសកម្មភាពទៀត»៕
ឯកសារពិគ្រោះ
១. https://www.themalaysianinsight.com/s/17443/
២. http://www.perdana.org.my/pms-of-malaysia/tun-dr-mahathir-mohamad/tun-dr-siti-hasmah-bt-mohd-ali
៣. http://harpersbazaar.my/culture/tun-dr-siti-hasmah-my-name-is-hasmah/
៤. https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/malaysia-election-i-will-always-support-him-says-mahathirs-wife-siti-hasmah
កើតក្នុងឆ្នាំ ១៩២៦ នៅភូមិ Jawa ក្រុង Klang នៃរដ្ឋ Selangor លោកស្រី ស៊ីទី ហាស្មា ជាកូនទីប្រាំមួយក្នុងចំណោមកូនដប់នាក់នៃក្រុមគ្រួសារជីវភាពមធ្យមមួយដែលមានឪពុកជាមន្ត្រីរាជការ និងម្តាយជាមេផ្ទះ។ ពេលធំពេញវ័យគ្រប់អាយុសិក្សា លោកស្រីបានមកសិក្សានៅសាលាសម្រាប់ក្មេងស្រី Methodist Girls នៅក្រុងគូឡាឡាំពួរ ហើយបន្ទាប់មកលោកស្រីក៏បានបន្តចូលសាលា St Mary មុនបន្តចូលទៅរៀនសាលាអង់គ្លេស Pudu។ ក្រោយបញ្ចប់ថ្នាក់វិទ្យាល័យបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ លោកស្រី ស៊ីទី បានទទួលអាហារូបករណ៍ដើម្បីទៅរៀននៅមហាវិទ្យាល័យសុខាភិបាលស្តេច Edward ទីប្រាំពីរនៅសិង្ហបុរី ហើយលោកស្រីជាស្ត្រីម្នាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោមសិស្សពេទ្យទាំងអស់ក្នុងជំនាន់នោះ។
នៅពេលសិក្សានោះ លោកស្រី បានជួបជាមួយលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ ដែលជានិស្សិតពេទ្យនៅក្នុងឆ្នាំជាមួយគ្នាដែរ។ ពេលនោះហើយ លោកស្រី និងលោកមហាធៀ ចាប់ផ្តើមមានទំនាក់ទំនងស្នេហាជាមួយគ្នាតែម្តង។ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៦ អ្នកទាំងពីរបានសម្រេចរៀបអាពាហ៌ពិពាហ៌ជាមួយគ្នា ហើយក្រោមចំណងអាពាហ៌ពិពាហ៌នេះអ្នកទាំងពីរមានបុត្រសរុបទាំងអស់ប្រាំពីរក្នុងនោះស្រីបី និងប្រុសបួននាក់។
-ស្ត្រីដំបូងបំផុតដែលក្លាយជាមន្ត្រីសុខាភិបាលរបស់រដ្ឋ
ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់វេជ្ជបណ្ឌិតនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៥ លោកស្រី ស៊ីទីបានស្ថិតនៅក្នុងចំណោមវេជ្ជបណ្ឌិតស្ត្រីជនជាតិម៉ាឡេស៊ីដំបូងបំផុតដែរ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកោតសរសើរនោះ គឺលោកស្រីត្រូវបានក្លាយជាវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់រដ្ឋដែលជាស្ត្រីដំបូងគេនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៥ និងនៅឆ្នាំ ១៩៧៤ ក៏បានក្លាយជាស្ត្រីមុនគេដែលត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានស្ថាប័នទទួលបន្ទុកសុខភាពមាតា និងកុមារម៉ាឡេស៊ីថែមទៀត។
-ស្ត្រីទីមួយម៉ាឡេស៊ីពីឆ្នាំ ១៩៨១ ដល់ ២០០៣
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨១ ស្វាមីលោកស្រីលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទីបួនរបស់ម៉ាឡេស៊ី លោកស្រីក៏បានក្លាយជាស្ត្រីទីមួយដូចគ្នា។ ពេលនោះហើយលោក មហាធៀ ក៏ចាប់ផ្តើមដឹកនាំ និងផ្លាស់ប្តូរម៉ាឡេស៊ីរហូតដល់ក្លាយប្រទេសរីកចម្រើនជាងគេនៅក្នុងតំបន់។ ថ្វីត្បិតលោកមានឈ្មោះជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការកម្ចាត់រាល់គូប្រជែងនយោបាយលោក លី ក្វាន់យូ ក្តី លោក មហាធៀ ក៏ក្លាយជាស្ថាបនិកម៉ាឡេស៊ីសម័យទំនើប និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកាន់តំណែងយូរជាងគេបំផុតដែរ។
ក្នុងតំណែងជាមន្ត្រីសុខាភិបាល និងជាស្ត្រីទីមួយ លោកស្រី ស៊ីទី ត្រូវបានគេផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តឲ្យដឹកនាំស្ថាប័នជាច្រើនក្នុងនោះនោះមានប្រធានសមាគមស្ត្រីម៉ាឡេស៊ី, ប្រធានសមាគមរៀបចំផែនការគ្រួសារប្រចាំរដ្ឋ Kedah, ជាប្រធានមូលនិធិសមាគមគ្រូពេទ្យម៉ាឡេស៊ី, ប្រធានសមាគមស្តារនីតិសម្បទាកុមារពិកា អនុប្រធានសមាគមផែនការគ្រួសារសហព័ន្ធម៉ាឡេស៊ី ក៏ដូចជាប្រធានសមាគមគ្រូពេទ្យកុមារ និងទទួលបន្ទុកសុខភាពមាតាម៉ាឡេស៊ីផងដែរ។
ដោយឡែក ក្នុងនាមជាស្ត្រីទីមួយ លោកស្រី ស៊ីទីក៏បានចំណាយពេលវេលាយ៉ាងច្រើនក្នុងការចូលរួមចំណែកលើកស្ទួយសុខភាព ស្ត្រីជាពិសេស្ត្រីតាមជនបទ និងកុមារទូទាំងប្រទេស។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះលោកស្រីបានរួមចំណែកលើកស្ទួយការអប់រំក្មេងៗអំពើគ្រោះថ្នាក់នៃគ្រឿងញៀននៅទូទាំងប្រទេសផង។ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៥ លោកស្រីបានទទួលលិខិតអញ្ជើញពីសំណាក់ស្ត្រីទីមួយអាមេរិកលោកស្រី ណាន់ស៊ី រីហ្កែន ឲ្យទៅចូលរួមសន្និសីទស្ត្រីទីមួយស្តីពីបញ្ហាគ្រឿងញៀនផងដែរ។
ក្រៅពីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងពីគ្រឿងញៀន លោកស្រី ស៊ីទី ក៏បានធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងសកម្មក្នុងការតស៊ូមតិ និងលើកស្ទួយសិទ្ធិស្ត្រីនៅតាមជនបទទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស។ ហើយលោកស្រី ក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញសុខាភិបាលដែលផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើកបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ប្រជាជនផងដែរ។
-លោកស្រី ស៊ីទី៖ «ជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រី យើងត្រូវមានចំណេះដឹងខ្ពស់ និងចេះដាក់ខ្លួន»
ក្រៅពីបំពេញការងារមនុស្សធម៌ លោកស្រី ស៊ីទី ក៏មានចំណែកសំខាន់ក្នុងការជួយគាំទ្រលោក មហាធៀ ក្នុងការ ដឹកនាំប្រទេសឲ្យរីកចម្រើនផងដែរកន្លងមក។
ក្នុងសៀវភៅមួយក្បាលស្តីពីជីវប្រវត្តិលោកស្រី មានចំណងជើងថា «ខ្ញុំឈ្មោះ ស៊ីទី ហាស្មា» ភរិយាលោក មហាធៀ បានថ្លែងថា ក្នុងនាមជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកស្រីចាំបាច់ត្រូវមានចំណេះដឹងខ្ពស់ ចេះគាំទ្រស្វាមី និងដឹងច្បាស់ថាមានអ្វីកើតឡើងនៅជុំវិញខ្លួន។ អ្វីដែលសំខាន់នោះ លោកស្រីត្រូវដាក់ខ្លួន និងដឹងសុខទុកអ្នកដទៃផង។
«ជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រី ខ្ញុំត្រូវគាំទ្រកាងារស្វាមីខ្ញុំ មានចំណេះដឹងខ្ពស់ និងដឹងថាមានអ្វីកើតឡើងជុំវិញខ្លួន ហើយក៏ត្រូវនៅជិតស្វាមីរាល់ពេលលោកជួបជាមួយមនុស្ស។ នៅពេលណាដែលគេសួរខ្ញុំថា តើជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រីគេត្រូវមានលក្ខណៈសម្បត្តិអ្វីខ្លះ ខ្ញុំបានសង្កត់ធ្ងន់ថា សារសំខាន់បំផុតគឺត្រូវចេះដាក់ខ្លួន។ វាមិនមែនជាបញ្ហាទេដែលយើងជាគ្រូពេទ្យ ជារដ្ឋមន្ត្រី ឬ ភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រីឡើយ ឲ្យតែយើងចេះដាក់ខ្លួន មនុស្សទូទៅនឹងគោរពស្រលាញ់»។ លោកស្រី ស៊ីទី បាននិយាយដូច្នេះ។
-លោកស្រី ស៊ីទី៖ «ស្វាមីខ្ញុំមិនបានប្រាប់ថា លោកត្រឡប់ចូលនយោបាយម្តងទៀតឡើយ»
លោក មហាធៀ បានសម្រេចុះចេញពីតំណែងនិងប្រកាសចូលនិវត្តក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ ក្រោយកាន់តំណែងអស់ ២២ ឆ្នាំ។ ក្រោយមកនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ លោក មហាធៀ ចេញមុខជាថ្មីដើម្បីប្រមូលផ្តុំកម្លាំងនយោបាយដើម្បីផ្តួលលោក ណាជីប រ៉ាហ្សាក់ ហើយក៏ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជាថ្មីទៀតនៅថ្ងៃ ១០ ខែឧសភាតែម្តង។
បើតាមការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ស៊ីទី ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មាន The Malaysian Insight កាលនោះលោក មហាធៀ ក៏មិនបានប្រឹក្សាយោបល់ ឬប្រាប់លោកស្រីមុនឡើយពេលលោកដកខ្លួនចេញពីនយោបាយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៣នោះ។ ហើយពេលត្រឡប់មកចូលនយោបាយវិញនោះ លោក មហាធៀ ក៏មិនបានប្រាប់ឬប្រឹក្សាលោកស្រីទៀតដែរ។
-លោកស្រី ស៊ីទី៖ «ដល់វ័យចាស់ប៉ុណ្ណឹង យើងគួរតែបានចូលនិវត្តន៍ ហើយរស់នៅជាមួយកូនចៅ»
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រីមានអារម្មណ៍ថា វាគួរតែដល់ពេលសម្រាកហើយសម្រាប់លោក មហាធៀ និងលោកស្រីផ្ទាល់ព្រោះម្នាក់មានវ័យជាង ៩០ឆ្នាំហើយ។ ប៉ុន្តែលោកស្រីបានមិនហាមឃាត់ដែរពេលលោកត្រឡប់ចូលនយោបាយវិញឡើយ ព្រោះលោកស្រីដឹងច្បាស់ថា វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់លោក មហាធៀ ក្នុងការជួយសង្គ្រោះម៉ាឡេស៊ី។
«សម្រាប់ខ្ញុំគឺមានអារម្មណ៍លាយឡំគ្នា សប្បាយបន្តិច និងក្រៀមក្រំបន្តិច។ វ័យចំណាស់ដូចយើងអញ្ចឹង គួរតែបានចូលនិវត្តន៍ដោយសុខស្រួល ហើយរស់នៅជាមួយកូន ជាពិសេសចៅៗតែម្តង។ ប៉ុន្តែដោយសារស្វាមីខ្ញុំគាត់ត្រឡប់ចូលនយោបាយវិញ ខ្ញុំក៏មិនហ៊ានឃាត់គាត់ដែរ ព្រោះគាត់បានប្រាប់ថា វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់គាត់ដែលត្រូវធ្វើឲ្យប្រទេសល្អប្រសើរឡើងវិញ។ នេះជាការពន្យល់របស់លោកស្រី ស៊ីទី ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មាន Straits Times។
លោកស្រីបានសង្កត់ធ្ងន់បែបនេះ៖«អ្វីដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើ គឺជាមួយគាត់ និងនៅពីក្រោយចាំជួយគាត់គ្រប់ទីកន្លែងគ្រប់ពេលវេលា។ វាមិនមែនជាការគាំទ្រគាត់ផ្នែកនយោបាយទេ តែជាការជួយថែទាំគាត់ និងធានាថាគាត់មានសុខភាពល្អ។ ខ្ញុំពិតជាហត់នឿយណាស់និយាយឲ្យត្រង់ទៅ។ ប៉ុន្តែដោយសារប្រជាជនយើងគាំទ្រក្នុងការបោះឆ្នោតលើកទី ១៤ នេះ ខ្ញុំមានទំនុកចិត្តខ្ពស់នឹងបន្តសកម្មភាពទៀត»៕
អត្ថបទទាក់ទង
ឯកសារពិគ្រោះ
១. https://www.themalaysianinsight.com/s/17443/
២. http://www.perdana.org.my/pms-of-malaysia/tun-dr-mahathir-mohamad/tun-dr-siti-hasmah-bt-mohd-ali
៣. http://harpersbazaar.my/culture/tun-dr-siti-hasmah-my-name-is-hasmah/
៤. https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/malaysia-election-i-will-always-support-him-says-mahathirs-wife-siti-hasmah
Tag:
មហាធៀ មហាម៉ាត់
ស៊ីទី ហាស្មា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
