មហាធៀ៖«អាស៊ានកាន់តែខ្លាំង ដរាបណារដ្ឋសមាជិកមានមេដឹកនាំខ្លាំងៗ និងមិនប្តូរមុខញឹកញាប់ពេក»

អន្តរជាតិ

មហាធៀ៖«អាស៊ានកាន់តែខ្លាំង ដរាបណារដ្ឋសមាជិកមានមេដឹកនាំខ្លាំងៗ និងមិនប្តូរមុខញឹកញាប់ពេក»

25, Feb 2019 , 10:00 am

រូបភាព

រូបភាព៖ Straits Times

ដោយ:

នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី មហាធៀ មហាម៉ាត់ ផ្តល់យោបល់ថា «អាស៊ាន» អាចខ្លាំងទៅបាន ដរាបណាប្រទេសក្នុងតំបន់មានមេដឹកនាំមានសមត្ថភាពខ្ពស់ និងខ្លាំងៗ ហើយអ្វីដែលសំខាន់គឺមានលទ្ធភាពដឹកនាំប្រទេសបានយូរល្មមដើម្បីសម្រេចកិច្ចការប្រទេសជាតិ។ មេដឹកនាំរូបនេះបានលើកយកករណី ស្ថាបនិកសិង្ហបុរី លី ក្វាន់យូ និងប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី ស៊ូហាតូ ជាឧទាហរណ៍។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីចំណាស់ជាងគេវ័យ ៩៣ ឆ្នាំលោក មហាធៀ មហាម៉ាត់ យល់ឃើញថា អាស៊ានកាន់តែខ្លាំងរឹងមាំទៅបាន ប្រសិនបើបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកខ្លួនអាចមានរដ្ឋាភិបាល ដែលអាចរក្សាអំណាចរយៈពេលវែងល្មម ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេអាចពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងភាពជឿជាក់រវាងគ្នា។ លោកបន្ថែមថា កាលជំនាន់លោកនៅក្មេង អាស៊ានខ្លាំងនិងរួបរួមគ្នាល្អ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលកាលពេលនោះ ពុំសូវផ្លាស់ប្តូរជាញឹកញាប់។

«កាលពីអតីតកាល លោកស៊ូ ហាតូ និងខ្ញុំតែងតែជួបគ្នាដើម្បីពិភាក្សាអំពីគោលដៅ និងវិធីសាស្ត្ររបស់ប្រទេសយើងទាំងពីរ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក មហាធៀ អំឡុងបទសម្ភាសជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាននៅការិយាល័យរបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ។

សម្រាប់លោក មហាធៀ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលលោកធ្លាប់រិះគន់ដោយប្រើប្រាស់ «គុណតម្លៃអាស៊ី» នោះ កំពុងធ្វើឲ្យអង្គការតំបន់អាស៊ានបាត់បង់ការរួមរួបគ្នា។ ត្រង់នេះ លោក ពន្យល់ថា ទោះបីជាសមាជិកអាស៊ានព្យាយាមពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាពុំខ្លាំងដូចមុនឡើយ។ ជាក់ស្តែង អាស៊ានក្លាយជាទន់ខ្សោយ, ពុំសូវរួបរួមគ្នា និងខ្វះភាពជឿជាក់រវាងបណ្តាមេដឹកនាំ ដោយវាពុំមែនជារឿងល្អនោះទេ។

អត្ថបទទាក់ទង

អ្វីទៅជា «គុណតម្លៃអាស៊ី» ?

«ខ្ញុំជឿជាក់ថា ប្រសិនបើយើងអាចមានមេដឹកនាំដែលអាចកាន់តំណែងបានយូរបន្តិចនោះ យើងអាចពង្រឹងទំនាក់ទំនាក់ជាមួយគ្នាបានល្អជាងនេះ»។ លោក មហាធៀ បញ្ជាក់បន្ថែមបែបនេះ។

លោក ស៊ូ ហាតូ ដែលស្លាប់កាលពីជាង១០ឆ្នាំមុន បានដឹកនាំឥណ្ឌូណេស៊ីអស់រយៈពេលជាង ៣២ឆ្នាំ ពោលគឺរហូតដល់លោកត្រូវគេទម្លាក់ចេញពីតំណែងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ ក្រោយមានបញ្ហា។ ចំណែកឯ លោក លី ក្វាន់យូ ដែលជាមនុស្សស្និទ្ធស្នាលនឹងលោក មហាធៀ កាលពីលោកនៅមានជីវិតនោះ បានចុះចេញពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរីក្នុងឆ្នាំ១៩៩០ ក្រោយពីកាន់តំណែងអស់រយៈពេល ៣១ ឆ្នាំ។ លោក លី ទទួលមរណៈភាពកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥កន្លងទៅ។

បើតាមសារព័ត៌មាន The Jakarta Post លោកស្រីបណ្ឌិត Dinna Wisnu តំណាងរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ីប្រចាំគណៈកម្មការអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ានស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស (AICHR) និយាយថា លោកស្រីយល់ស្របជាមួយការលើកឡើងរបស់លោក មហាធៀ ប៉ុន្តែទាល់តែមេដឹកនាំនៃរដ្ឋជាសមាជិក យល់ព្រមមិនវិលត្រឡប់ទៅកាន់របបផ្តាច់ការវិញទេនោះ។

សូមបញ្ជាក់ថា សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬហៅកាត់ថា អាស៊ាន ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៦៧ នាទីក្រុងបាងកក ដោយស្ថាបនិកចំនួន៥ រួមមាន ឥណ្ឌូណេស៊ី, ម៉ាឡេស៊ី, ហ្វីលីពីន, ថៃ និងសិង្ហបុរី។ បច្ចុប្បន្ននេះ អង្គការនេះមានសមាជិកចំនួន១០ប្រទេស ក្នុងនោះមានសមាជិកថ្មីបន្ថែមចំនួន ៥ ទៀត រួមមាន ព្រុយណេ(១៩៨៤), កម្ពុជា(១៩៩៩), ឡាវ(១៩៩៧), វៀតណាម(១៩៩៥) និងមីយ៉ាន់ម៉ា(១៩៩៧)។ កម្ពុជាដែលជាកូនពៅរបស់អាស៊ាន ក្លាយជាសមាជិកអង្គការតំបន់នេះ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៩៩៕