ភ្នំពេញ៖ រដ្ឋសភា បានអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី«ការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម»ហើយ កាលពីថ្ងៃទី៥ តុលា ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានតាក់តែងឡើងក្នុងគោលបំណងធានាដល់ការគ្រប់គ្រងមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ (Integrated Resort) និងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីរួមចំណែកជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច យល់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់កម្ពុជា លុះត្រាតែមានការអនុវត្តត្រឹមត្រូវ។
នាយកមជ្ឈមណ្ឌលនវានុវត្តន៍ផ្នែកអភិបាលកិច្ច នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ីលោក ឆេង គឹមឡុង មើលឃើញថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ វានឹងជួយឱ្យកម្ពុជា អាចគ្រប់គ្រងលើកាស៊ីណូ និងកន្លែងល្បែងអនឡាញបានត្រឹមត្រូវ ដោយបញ្ចៀសបញ្ហាអនាធិបតេយ្យក្នុងសង្គម។ ជាពិសេសវានឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា តាមរយៈការយកពន្ធ , ការហូរចូលភ្ញៀវទេសចរណ៍ រួមទាំងផលវិជ្ជមានដល់សេវាកម្មទេសចរណ៍ផ្សេងទៀត។
ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ លោក ឆេង គឹមឡុង បាននិយាយដូច្នេះថា៖«អត្ថប្រយោជន៍ទី១ គឺវាជួយការគ្រប់គ្រង់សកម្មភាពល្បែងស៊ីសងអនាធិបតេយ្យ មានន័យថា បើយើងមិនមានច្បាប់គ្រប់គ្រង គឺរដ្ឋអំណាចមិនអាចមានសិទ្ធិនៅក្នុងការអនុវត្តច្បាប់មួយចំនួន ទៅលើសកម្មភាពល្បែងដែលមិនបានប្រតិបត្តិទៅតាមច្បាប់។ ចំណុចទី២ បើតាមតួលេខចំណូលពីផ្នែកវិស័យកាស៊ីណូបានចំណូលជាតិគួរសមដែរ។ ហើយទោះបីមានការរិះគន់យ៉ាងណាថា ល្បែងស៊ីសងមិនគួរឱ្យមាន ក៏ប៉ុន្តែយើងឃើញប្រជាប្រិយភាពកាស៊ីណូនៅក្នុងតំបន់រីកចម្រើនដូចជានៅសិង្ហបុរីជាដើម បានចាប់ផ្ដើមឱ្យកាស៊ីណូ៤ទៅ៥ឆ្នាំមកហើយ»។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពី«ការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម» រៀបចំឡើងមានចំនួន១២ជំពូក និង៩៧មាត្រា។សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានតាក់តែងឡើងក្នុងគោលបំណងធានាដល់ការគ្រប់គ្រងមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ (Integrated Resort) និងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីរួមចំណែកជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច លើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ បង្កើតការងារ ប្រមូលចំណូល រក្សាសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខសង្គម។
រដ្ឋាភិបាល ធ្លាប់បានអះអាងថា ការប្រែក្លាយល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ទៅជាមណ្ឌលល្បែងពាណិជ្ជកម្មសមាហរ័ណ និងជាកន្លែងកម្សាន្តទាក់ទាញទេសចរ តាមរយៈការរៀបចំទីតាំងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ដោយរួមបញ្ចូលនូវទីតាំងបដិសណ្ឋារកិច្ច ភោជនីយដ្ឋាន ផ្សារទំនើប សណ្ឋាគារ មណ្ឌលកីឡា មណ្ឌលកម្សាន្តនិងទស្សនា មណ្ឌលសន្និបាត ឬពិព័រណ៌ និងហាងលក់ទំនិញជាដើម។
ដ្បិតមានផលប្រយោជន៍ក្តី ប៉ុន្តែវាក៏មានផលវិជ្ជមានដល់កម្ពុជាផងដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោក ឆេង គឹមឡុង យល់ឃើញថា នៅពេលមានច្បាប់ស្តីពី«ការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម»នោះ វានឹងអាចឱ្យមានកំណើនកាស៊ីណូ ឬល្បែងអនឡាញស្របច្បាប់នៅកម្ពុជា។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោក គឹមឡុង ក៏បារម្ភពីផលអវិជ្ជមាននៃបទឧក្រិដ្ឋកម្មកើតឡើងនៅកម្ពុជាផងដែរ។ បញ្ហាដែលអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចរូបនេះ មើលឃើញនោះ គឺអាចកើតមានករណីលាងលុយកខ្វក់ តាមរយៈកាស៊ីណូ (អ្នករកស៊ីទុច្ចរិត យកលុយមកលេងកាស៊ីណូហើយបង្វិលលុយនោះចេញជាលុយស្របច្បាប់វិញ) រួមទាំងករណីចាប់ជំរិត និងឃាតកម្មប្លន់យកទ្រព្យ ពីសំណាក់អ្នកចាញ់ល្បែងទៀតផង។
នាយកមជ្ឈមណ្ឌលនវានុវត្តន៍ផ្នែកអភិបាលកិច្ច នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ីរូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ហើយប្រសិនបើកម្ពុជា មានសកម្មភាពរឿងការលាងលុយកខ្វក់ច្រើន វានឹងនាំឱ្យសហគមអន្តរជាតិ រួមទាំងសហគមអឺរ៉ុប និងអាមេរិក នឹងចាត់ទុកប្រទេសកម្ពុជា ជាប់ក្នុង Black List (បញ្ជីខ្មៅ) ឬបញ្ជីប្រផេះ។ ក៏ប៉ុន្តែយើងបកមកមើលចំណុចល្អវិញនៃច្បាប់ គឺការធ្វើច្បាប់ក្នុងគោលបំណងគ្រប់គ្រងលើសកម្មភាព(ឧក្រិដ្ឋកម្ម)ទាំងអស់នេះ។ តាមពិតមែនទៅសភាជាតិអនុម័តសេដ្ឋកិច្ចព្រាងច្បាប់ ដើម្បីបញ្ជាក់ទៅសហគមអន្តរជាតិថា កម្ពុជាបានគ្រប់គ្រង និងបង្កើតច្បាប់ទៅជាបទដ្ឋានក្នុងការធ្វើនិយ័តកម្ម គ្រប់គ្រងសកម្មភាពលាងលុយកខ្វក់និងលំហូរលាងលុយកខ្វក់ចូលទៅក្នុងប្រភពល្បែងស៊ីសង…។
ដើម្បីទប់ស្កាត់ផលអវិជ្ជមានទាំងនេះ លោក គឹមឡុង ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តវិធានការឱ្យបានត្រឹមត្រូវ នៅពេលច្បាប់នេះលេចចេញជារូបរាង ដើម្បីផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ។ជាពិសេសទប់ស្កាត់បទឧក្រិដ្ឋ។ ចំណុចដែលលោក គឹមឡុង គិតថា រដ្ឋត្រូវអនុវត្តឱ្យបានល្អនោះ គឺគួរអនុញ្ញាតឱ្យបើកទីតាំងកាស៊ីណូនៅតាមព្រំដែន ល្អជាងនៅតំបន់ទេសចរណ៍ ឬទីក្រុង ។ បើតាមលោក គឹមឡុង ការរៀបចំទីតាំងកាស៊ីណូនៅតាមព្រំដែន គឺវាផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជននៅទីនោះ តាមរយៈភ្ញៀវទេសចរដែលចេញ-ចូលកម្ពុជា រួមទាំងការអភិវឌ្ឍ និងការពារទឹកដីទៀតផង។
បន្ថែមពីនេះ រដ្ឋក៏ត្រូវពង្រឹងវិន័យអាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់ និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងលំហូរចូលរបស់ភ្ញៀវទេសចរ ។ ជាពិសេសការគ្រប់គ្រងលើសកម្មភាពល្បែងស៊ីសងទាំងនោះ ឱ្យមានការចុះបញ្ជី និងបង់ពន្ធត្រឹមត្រូវ រួមទាំងទប់ស្កាត់សកម្មភាពគ្រឿងញៀន និងការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ជាដើម។ នេះបើតាមលោក ឆេង គឹមឡុង។
កន្លងមករដ្ឋាភិបាល ក៏ធ្លាបបានអះអាងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការគ្រប់គ្រងលើវិស័យកាស៊ីណូ និងល្បែងពាណិជ្ជកម្មយ៉ាងតឹងរ៉ឹង ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ តាមរយៈការកំណត់ចំនួនទុនវិនិយោគអប្បបរមា សម្រាប់អាជីវកម្មកាស៊ីណូ។ បើតាមរដ្ឋាភិបាល សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ក៏មានការកំណត់តំបន់ដែលគួរអនុញ្ញាតឱ្យមានល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ឬមិនគួរអនុញ្ញាត ជាពិសេសការពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័ន និងការបំពាក់នូវបច្ចេកវិទ្យាសមស្រប ក្នុងការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំ លើកិច្ចដំណើរការរបស់ប្រតិបត្តករល្បែងពាណិជ្ជកម្ម ព្រមទាំងបានគិតគូរអំពីយន្តការយ៉ាងតឹងរ៉ឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រឆាំងការលាងសម្អាតប្រាក់ និងហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្មទៀតផង។
កាលពីឆ្នាំ២០១៩កន្លងមក ការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកលើបទឧក្រិដ្ឋ និងគ្រឿងញៀន (United Nation On Drug and Crime) បានលើកឡើងថា កាស៊ីណូនៅកម្ពុជា អាចប្រឈមការលាងលុយកខ្វក់របស់ឈ្មួយញរកស៊ីទុច្ចរិត។ តែយ៉ាងណារដ្ឋាភិបាល បានបដិសេធលើរបាយការណ៍នេះ៕