ជាគ្រឹះស្ថានបណ្តុះបណ្តាលសាធារណៈ សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល មានបេសកកម្មពិសេសក្នុងការគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស តាមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលក្នុងនោះមាន ការជ្រើសរើស និងបណ្តុះបណ្តាលសិស្សមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងក្រមការ, ការរៀបចំផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលបន្តតាមរយៈវគ្គវិក្រឹតការ ជំនាញរយៈពេលខ្លី សន្និសីទ សិក្ខាសាលា ការរៀបចំកម្មវិធីចែករំលែកចំណេះដឹង បទពិសោធពាក់ព័ន្ធវិស័យសាធារណៈ និង ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ចងក្រង និងផ្សព្វផ្សាយនវានុវត្តន៍ និងឧត្តមានុវត្តលើផ្នែកគោលនយោបាយសាធារណៈ ការគ្រប់គ្រងសាធារណៈ រដ្ឋបាល សេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ។
បើតាមលោក ហ៊ុន ម៉ានី នារយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ពោលចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩២ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល សម្រេចបាននូវការបណ្តុះបណ្តាលមន្រ្តីរាជការ ទាំងវគ្គសិក្សារយៈពេលវែង និងវគ្គសិក្សារយៈពេលខ្លី សរុបចំនួន ២៣,៨១៨នាក់ (នារី ៥,០១៧នាក់)។ សិស្សទាំងនោះ មានសមាសភាពជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ មន្ត្រីក្រមការ កម្មសិក្សាការីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ មន្ត្រីមធ្យម មន្ត្រីគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល និងមន្ត្រីក្របខណ្ឌថ្មី តាមបណ្តាក្រសួង ស្ថាប័ន។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ កន្លងមក សិស្សសរុបចំនួន៧៩៤អង្គ/នាក់ (ស្រី១៨៩នាក់) បានទទួលសញ្ញាបត្រ និងវិញ្ញាបនបត្រ ដោយក្នុងនោះ សិស្សមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ជំនាន់ទី១២ «កម្ពុជាក្នុងបេះដូងខ្ញុំ» ចំនួន ៩២នាក់, សិស្សមន្ត្រីក្រមការ ជំនាន់ទី១០ «ប្រជាជាតិជាចម្បង» ១១៥នាក់, កម្មសិក្សាការីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់១៨៥នាក់, កម្មសិក្សាការីមន្ត្រីមធ្យម ៣០៧នាក់, កម្មសិក្សាការីមន្ត្រីគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល ៧៥នាក់ និងកម្មសិក្សាការីមន្ត្រីក្រមការ ២០នាក់។
សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលបានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលបន្តសម្រាប់កម្មសិក្សាការី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់, មន្ត្រីគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល, មន្ត្រីមធ្យម, មន្ត្រីក្រមការ ដែលមានចំនួនសរុប ៣៩៣អង្គ/នាក់ (នារី ៨២នាក់)។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានការបណ្តុះបណ្តាលតម្រង់ទិសមន្ត្រីក្របខណ្ឌថ្មី, រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ, វគ្គខ្លី និងវគ្គផ្សេងៗទៀតក្នុងក្របខណ្ឌជាមួយក្រសួង-ស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិ គ្រឹះស្ថានបណ្តុះបណ្តាលអន្តរជាតិ និងដៃគូអភិវឌ្ឍផងដែរ។
លោក ហ៊ុន ម៉ានី បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងចំណោមការបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេលខ្លី សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលបានរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលពិសេសចំនួន៣ ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤ មានដូចជា វគ្គបណ្តុះបណ្តាលថ្នាក់ដឹកនាំ និងគ្រប់គ្រងនៃក្រសួង-ស្ថាប័ន (សម្រាប់តំណែងរដ្ឋលេខាធិការ អនុរដ្ឋលេខាធិការ អគ្គនាយក អគ្គនាយករង រហូតដល់ប្រធាននាយកដ្ឋាន ឬតំណែងប្រហាក់ប្រហែល), វគ្គបណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រីខុទ្ទកាល័យរបស់ក្រសួង-ស្ថាប័ន និងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការនៃមន្ទីរមុខងារសាធារណៈរាជធានី-ខេត្ត។
«វគ្គបណ្តុះបណ្តាលទាំងនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីគាំទ្រដល់ការបំពេញតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការ ដែលទើបចូលកាន់មុខតំណែងនៅតាមក្រសួង ស្ថាប័ន និងការបំពេញការងារថ្មីៗ នៅដើមនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ។
សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលត្រូវបានបង្កើតឡើងជាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនាឆ្នាំ១៩៥៦ តាមព្រះរាជគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សម្តេចព្រះវររាជបិតា ព្រះករុណាព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ។ តាមឯកសារដែលផ្សាយនៅលើគេហទំព័រសាលាផ្ទាល់ ទោះបីសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលត្រូវបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៦ ក៏ពិតមែន តែវាមិនមែនជាគ្រឹះស្ថានទីមួយនៃជំនាញរដ្ឋបាល នៅកម្ពុជានោះទេ ព្រោះថានៅទីក្រុងប៉ារីសនាឆ្នាំ ១៨៨៦ អាជ្ញាធរបារាំងបានបើកសាលាមួយ ឈ្មោះសាលាបេសកកម្មខ្មែរ ដែលមានយុវជនខ្មែរចំនួនប្រមាណជាង១០នាក់ ទៅសិក្សាពីរដ្ឋបាលតាមវិធីនិងគំនិតបែបបស្ចិមប្រទេស។ រយៈពេល៣ ឆ្នាំ ក្រោយមក សាលានេះបានប្រែក្លាយជាសាលាអាណានិគម។
ចំណែកនៅកម្ពុជាវិញ ដោយការរីកដុះដាលផ្នែករដ្ឋបាលតម្រូវឲ្យមានមន្រ្តីរដ្ឋបាលថ្នាក់មធ្យមច្រើន ទើបគេឃើញ មានការបង្កើតសាលាក្រមការ នៅឆ្នាំ១៩១៤ សម្រាប់បណ្តុះបណ្តាលមន្រ្តី។ សាលានេះបានប្រែឈ្មោះជា សាលារដ្ឋបាលតុលាការខ្មែរវិញនៅឆ្នាំ១៩១៧ សម្រាប់បណ្តុះបណ្តាលអ្នករាជការក្នុងក្រុមរដ្ឋបាលផង ក្នុងក្រុមតុលាការផង ប៉ុនែ្តត្រូវបានបិទទ្វារវិញ នៅឆ្នាំ១៩៤៨-១៩៤៩។
ក្រោយពីកម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យនៅឆ្នាំ១៩៥៣ វិបត្តិខាងវិស័យរដ្ឋបាលដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយបានផ្ទុះឡើងដោយសារមូលហេតុសំខាន់ៗពីរ ដោយសារអតីតមន្រ្តីជនជាតិបារាំងត្រូវត្រឡប់ទៅប្រទេសបារាំងវិញ និងម្យ៉ាងទៀត ដើម្បីកាន់កាប់ការងារជាច្រើនសម្រាប់រដ្ឋឯករាជ្យថ្មី ភ្នាក់ងាររដ្ឋបាល និងមន្រ្តីរាជការជាច្រើនត្រូវបានជ្រើសរើសនិងតែងតាំងទៅតាមមុខតំណែងផ្សេងៗ។ ជាងនេះទៅទៀត ការជ្រើសរើសដាច់ពីគ្នាដោយក្រសួងថ្មីៗនីមួយៗ បានបង្កឲ្យរដ្ឋបាលខ្មែរមានការខណ្ឌដាច់ពីគ្នា និងនៅផ្តុំគ្នាជាដុំៗមិនមានការបែងចែក ហើយការបណ្តុះបណ្តាលមិនមានភាពរលូនដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អំណាចនិងការឯកភាពរបស់រដ្ឋទៀតផង។
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម ក្រោមព្រះរាជតម្រិះផ្តួចផ្តើមដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលបានត្រូវបង្កើតដាច់ចេញពីវិទ្យាស្ថាន។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះអាចសម្រេចទៅបានដោយសារការផ្តល់យោបល់របស់នាយកសាលាជាតិរដ្ឋបាលបារាំង និងការជួយជ្រោមជ្រែងជាប្រចាំពីអាជ្ញាធរខ្មែរ ព្រមទាំងការគាំទ្ររបស់បេសកកម្មជំនួយសេដ្ឋកិច្ច និងបច្ចេកទេសបារាំងប្រចាំនៅកម្ពុជា ពីមូលនិធិអាស៊ី និងផែនការកូឡុំបូ។
ចាប់តាំងពីការបង្កើតសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល សាលាបានផ្លាស់ប្តូរឈ្មោះជាច្រើនលើកច្រើនសារ ដោយសារបញ្ហាសង្រ្គាមផ្ទៃក្នុង និងនយោបាយមិនច្បាស់លាស់ ហើយសាលាបានឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលសំខាន់ៗដូចជា សាលាក្រមការ (ឆ្នាំ១៩១៤), សាលារដ្ឋបាល និងយុត្តិធម៌កម្ពុជា (ឆ្នាំ១៩១៧)។
ពីឆ្នាំ១៩៥៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៦៥ ព្រះបាទ នរោត្តម សុរាម្រិត បានសម្ពោធក្រោមឈ្មោះជាសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល ប៉ុន្តែបានប្តូរឈ្មោះទៅជាសាលាជាតិរដ្ឋបាលវិញ ក្រោមរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរពីឆ្នាំ១៩៧២ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥។ ក្រោយរបបខ្មែរក្រហម សាលាមានឈ្មោះថា សាលាកម្មាភិបាលរដ្ឋបាល និងនីតិសាស្ត្រ នៃសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ពីឆ្នាំ១៩៨២ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៥។
ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៤ សាលាជាតិរដ្ឋបាល បានក្លាយជាសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលវិញ ។ ពីឆ្នាំ១៩៩៥ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ សាលានេះ ស្ថិតក្រោមទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ហើយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក សាលាត្រូវដាក់ឱ្យស្ថិតក្រោមឱវាទក្រសួងមុខងារសាធារណៈ វិញ៕