ពីនេះ ពីនោះ
ជាប្រទេស«ប្រជាធិបតេយ្យ»មួយដែលល្អ ត្រូវទាមទារហេតុផលអ្វីខ្លះ?
09, Dec 2015 , 8:19 am
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ពាក្យថា សង្គមសក្ដិភូមិ មូលធននិយម កុម្មុយនីស្ដ សង្គមនិយម សាធារណរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យ ជាដើម គឺជាបញ្ញត្តិសម្គាល់ពីប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនិងដឹងនាំសង្គមនានា។ ចំណែក ប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានគេកំណត់ថាជាប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងសង្គមមួយដែលមានគោលការណ៍គ្រប់គ្រងល្អជាងគេ ក្នុងចំណោមប្រព័ន្ធដឹកនាំសង្គមទាំងអស់។ ហើយមនុស្សមួយចំនួនធំ ឲ្យតែឮថាប្រទេសខ្លួនប្រកាន់ការដឹកនាំដោយប្រព័ន្ធបែបប្រជាធិបតេយ្យ តែងតែសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថាបានប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែបើគ្រាន់តែ បញ្ញត្តិថា«ប្រជាធិបតេយ្យ» អាចគ្រប់គ្រាន់ទេដើម្បីឲ្យបានប្រជាធិបតេយ្យពិតមួយ?
អ្នកនយោបាយ ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋជាទូទៅលើកឡើងថា «ប្រទេសយើងកំពុងដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ» នោះគឺមិនមែនជាហេតុផលមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ គួរជឿទុកចិត្តទាំងស្រុងនោះទេ។ ព្រោះអ្វីទាំងនោះគឺគ្រាន់តែជាសម្ដីខ្វះមូលដ្ឋានការពិតក្នុងបរិបទដែលស្ថានភាពនៃការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជន ក្នុងការតាមដាន និងយល់ដឹងពីនយោបាយនៅមានកម្រិត។ ហើយក៏ជាសារជាតិអាក្រក់របស់អ្នកនយោបាយនិងថ្នាក់ដឹករដ្ឋអាក្រក់ ក្នុងការបោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីតែប្រយោជន៍នយោបាយ និងប្រយោជន៍បក្សពួកខ្លួន។
ក៏ប៉ុន្តែដើម្បីសម្គាល់ពីភាពជាក់ស្ដែងនៃការគ្រប់គ្រងសង្គមមួយតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋនៃសង្គមមួយ គឺចាំបាច់ត្រូវតែព្យាយាមស្វែងយល់ពីគោលការណ៍មួយចំនួន ដែលអាចបញ្ជាក់ថា ជាសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ ប្រជាធិបតេយ្យគឺត្រូវមើលទៅលើ៖ ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងសកម្មភាពធ្វើប្រជាមតិរបស់ប្រជាជន ទៅលើកិច្ចការជាតិមួយចំនួន សេចក្ដីស្នើរច្បាប់នានា និងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តបញ្ហានយោបាយធំៗនៅក្នុងប្រទេស ព្រោះពួកគាត់គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់របស់ជាតិ។ ចំណែក អំណាចរបស់អ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដែលបុគ្គលទាំងនោះត្រូវបានជ្រើសរើសដោយប្រជាជនដើម្បីទៅធ្វើការងារក្នុងនាមជាអ្នកនាំយកកង្វល់រាស្ត្រ និងតំណាងឲ្យទុក្ខលំបាករបស់ប្រជារាស្ត្រ ដើម្បីយកទៅដោះស្រាយក្នុងកម្រិតថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលនោះ មានអំណាចកម្រិតណា?
ក្នុងនោះដែរ ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតមានភាពត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌ ដែលអាចជឿទុកចិត្តបានទេ។ រីឯការចូលរួមពហុគណបក្សនយោបាយក្នុងការប្រកួតប្រជែង ត្រូវមានយ៉ាងហោចណាស់ចាប់ពី ពីរគណបក្សនយោបាយ តែមិនអាចមានតែមួយគណបក្សនោះទេ។ ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មានភាពឯករាជ្យហើយឬនៅ និងការដឹកនាំបានយកច្បាប់ និងភាពជានីតិរដ្ឋ ច្បាស់លាស់ក្នុងកិច្ចការ ការពារយុត្តិធម៌ ជូនប្រជាពលរដ្ឋទូទៅដែរឬទេ។ ការលើកកម្ពស់សេរីភាព និងការប្រកាន់យកប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដែលជាទីផ្សារមួយបើកទូលាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ អាចធ្វើការប្រកួតប្រជែងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដោយស្មើភាព ទៅតាមសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពរបស់ខ្លួនដែរឬទេ។ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការរស់នៅដោយភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ ក្នុងការទាមទារភាពយុត្តធម៌ក្នុងនាមប្រជាពលរដ្ឋ ទទួលបានហើយឬនៅ។ សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានត្រូវបានបើកទូលាយហើយឬនៅ ហើយមិនមានការគាប់សង្គត់ផ្នែកអប់រំ ព្រោះការអប់រំគឺជាដំណើរបណ្ដុះគំនិត ចំណេះ ជំនាញ ទៅតាមអំណោយទានពីធម្មជាតិ និងការទទួលបានព័ត៌មានពិត។ ចំណែក ការគ្រប់គ្រង មានការបែងចែកអំណាចឲ្យបានច្បាស់លាស់ទេ។ និងការទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមជារដ្ឋាភិបាល មានការទទួលខុសត្រូវ តម្លាភាព និងអភិបាលកិច្ចល្អ ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចទទួលយកបានដែរឬទេ?
ជាការពិតដំណើរឆ្ពោះទៅរកប្រជាធិបតេយ្យនេះគឺ ចាប់ផ្ដើមពីប្រជាជនដែលមានគុណភាព។ នោះគឺផ្ដើមចេញពីភាពឈ្លាសវៃរបស់ប្រជាជន ក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំ។ មួយវិញទៀតប្រជាធិបតេយ្យគេតែងនិយាយថាយកមតិភាគច្រើនជាធំ។ កត្តានេះ ពិតជាមិនអាចកំណត់ថា ជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យបានទេ ព្រោះពេលខ្លះមតិភាគច្រើនអាចធ្វើអំពើដែលជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់ក្រុមមនុស្សមតិភាគតិច និងប្រទេសជាតិ។ ជាពិសេសនៅក្នុងរដ្ឋសភាសំឡេងភាគច្រើននៃក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រគឺមិនអាចចេះតែធ្វើអ្វីតាមតែក្រុមខ្លួនយល់ឃើញនោះទេ។ តែត្រូវចេះគោរពចំពោះក្រុមមនុស្សសំឡេងភាគតិច ឬក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រមតិភាគតិចផងដែរ។ ហេតុនេះត្រឹមពាក្យថា «ប្រជាធិបតេយ្យ» គឺមិនមានភាពគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ព្រោះវាគ្រាន់តែជាបញ្ញត្តិ៕
អ្នកនយោបាយ ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋជាទូទៅលើកឡើងថា «ប្រទេសយើងកំពុងដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ» នោះគឺមិនមែនជាហេតុផលមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ គួរជឿទុកចិត្តទាំងស្រុងនោះទេ។ ព្រោះអ្វីទាំងនោះគឺគ្រាន់តែជាសម្ដីខ្វះមូលដ្ឋានការពិតក្នុងបរិបទដែលស្ថានភាពនៃការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជន ក្នុងការតាមដាន និងយល់ដឹងពីនយោបាយនៅមានកម្រិត។ ហើយក៏ជាសារជាតិអាក្រក់របស់អ្នកនយោបាយនិងថ្នាក់ដឹករដ្ឋអាក្រក់ ក្នុងការបោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីតែប្រយោជន៍នយោបាយ និងប្រយោជន៍បក្សពួកខ្លួន។
ក៏ប៉ុន្តែដើម្បីសម្គាល់ពីភាពជាក់ស្ដែងនៃការគ្រប់គ្រងសង្គមមួយតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋនៃសង្គមមួយ គឺចាំបាច់ត្រូវតែព្យាយាមស្វែងយល់ពីគោលការណ៍មួយចំនួន ដែលអាចបញ្ជាក់ថា ជាសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ ប្រជាធិបតេយ្យគឺត្រូវមើលទៅលើ៖ ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងសកម្មភាពធ្វើប្រជាមតិរបស់ប្រជាជន ទៅលើកិច្ចការជាតិមួយចំនួន សេចក្ដីស្នើរច្បាប់នានា និងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តបញ្ហានយោបាយធំៗនៅក្នុងប្រទេស ព្រោះពួកគាត់គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់របស់ជាតិ។ ចំណែក អំណាចរបស់អ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដែលបុគ្គលទាំងនោះត្រូវបានជ្រើសរើសដោយប្រជាជនដើម្បីទៅធ្វើការងារក្នុងនាមជាអ្នកនាំយកកង្វល់រាស្ត្រ និងតំណាងឲ្យទុក្ខលំបាករបស់ប្រជារាស្ត្រ ដើម្បីយកទៅដោះស្រាយក្នុងកម្រិតថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលនោះ មានអំណាចកម្រិតណា?
ក្នុងនោះដែរ ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតមានភាពត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌ ដែលអាចជឿទុកចិត្តបានទេ។ រីឯការចូលរួមពហុគណបក្សនយោបាយក្នុងការប្រកួតប្រជែង ត្រូវមានយ៉ាងហោចណាស់ចាប់ពី ពីរគណបក្សនយោបាយ តែមិនអាចមានតែមួយគណបក្សនោះទេ។ ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មានភាពឯករាជ្យហើយឬនៅ និងការដឹកនាំបានយកច្បាប់ និងភាពជានីតិរដ្ឋ ច្បាស់លាស់ក្នុងកិច្ចការ ការពារយុត្តិធម៌ ជូនប្រជាពលរដ្ឋទូទៅដែរឬទេ។ ការលើកកម្ពស់សេរីភាព និងការប្រកាន់យកប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដែលជាទីផ្សារមួយបើកទូលាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ អាចធ្វើការប្រកួតប្រជែងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដោយស្មើភាព ទៅតាមសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពរបស់ខ្លួនដែរឬទេ។ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការរស់នៅដោយភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ ក្នុងការទាមទារភាពយុត្តធម៌ក្នុងនាមប្រជាពលរដ្ឋ ទទួលបានហើយឬនៅ។ សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានត្រូវបានបើកទូលាយហើយឬនៅ ហើយមិនមានការគាប់សង្គត់ផ្នែកអប់រំ ព្រោះការអប់រំគឺជាដំណើរបណ្ដុះគំនិត ចំណេះ ជំនាញ ទៅតាមអំណោយទានពីធម្មជាតិ និងការទទួលបានព័ត៌មានពិត។ ចំណែក ការគ្រប់គ្រង មានការបែងចែកអំណាចឲ្យបានច្បាស់លាស់ទេ។ និងការទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមជារដ្ឋាភិបាល មានការទទួលខុសត្រូវ តម្លាភាព និងអភិបាលកិច្ចល្អ ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចទទួលយកបានដែរឬទេ?
ជាការពិតដំណើរឆ្ពោះទៅរកប្រជាធិបតេយ្យនេះគឺ ចាប់ផ្ដើមពីប្រជាជនដែលមានគុណភាព។ នោះគឺផ្ដើមចេញពីភាពឈ្លាសវៃរបស់ប្រជាជន ក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំ។ មួយវិញទៀតប្រជាធិបតេយ្យគេតែងនិយាយថាយកមតិភាគច្រើនជាធំ។ កត្តានេះ ពិតជាមិនអាចកំណត់ថា ជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យបានទេ ព្រោះពេលខ្លះមតិភាគច្រើនអាចធ្វើអំពើដែលជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់ក្រុមមនុស្សមតិភាគតិច និងប្រទេសជាតិ។ ជាពិសេសនៅក្នុងរដ្ឋសភាសំឡេងភាគច្រើននៃក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រគឺមិនអាចចេះតែធ្វើអ្វីតាមតែក្រុមខ្លួនយល់ឃើញនោះទេ។ តែត្រូវចេះគោរពចំពោះក្រុមមនុស្សសំឡេងភាគតិច ឬក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រមតិភាគតិចផងដែរ។ ហេតុនេះត្រឹមពាក្យថា «ប្រជាធិបតេយ្យ» គឺមិនមានភាពគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ព្រោះវាគ្រាន់តែជាបញ្ញត្តិ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
