អន្តរជាតិ
ពលរដ្ឋ ឆាត ស្គាល់យុត្តិធម៌ ពេលមេដឹកនាំផ្តាច់ការ Hissene Habre ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិត
31, May 2016 , 9:39 pm
×![]()
អតីតមេដឹកនាំយោធាប្រទេសឆាត Hissene Habre ត្រូវតុលាការសេណាហ្កាល់កាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតក្រោមបទចោទប្រកាន់ថាបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ ប្រជាជនឆាតបានប្រឹងប្រែងតស៊ូរអស់រយៈពេលជិត ២០ឆ្នាំទម្រាំទទួលបានយុត្តិធម៌មួយនេះ ពោលគឺក្រោយមេដឹកនាំរូបនេះត្រូវគេទម្លាក់ពីតំណែងក្នុងទសវត្សរ៍ ឆ្នាំ ១៩៩០។
ចុងក្រោយប្រជាជនឆាតបានទទួលយុត្តិធម៌ពេញលេញហើយ ក្រោយពេលដែលតុលាការពិសេសអាហ្វ្រិកដែលស្ថិតនៅប្រទេសសេណេហ្កាល់បានកាត់ក្តីមេដឹកនាំយោធាផ្តាច់ការឆាតលោក Hissene Habre ដែលមានវ័យ ៧២ឆ្នាំ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតក្រោមបទប្រកាន់ថាប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ធ្វើទារុណកម្ម និងបង្កើតទាសករផ្លូវភេទ។
ប៉ុន្តែជនផ្តាច់ការម្នាក់នេះមិនត្រូវបានកាត់ទោសនៅប្រទេសកំណើតរបស់លោកទេ ព្រោះតែលោកបានរត់ភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសមកលាក់ខ្លួននៅសេណេហ្កាល់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩០ នៅពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកពីតំណែង។ ហើយតុលាការវិសាមញ្ញាមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយសហភាពអាហ្វ្រិកដើម្បីកាត់ទោសជននេះ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ម្សិលមិញនេះ លោក Gberdao Gustave Kam ប្រធានតុលាការនេះបានសម្រេចថា៖« Hissene Habre តុលាការបានរកឃើញថាអ្នកបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិ មានរំលោភ បង្ខំឲ្យមនុស្សធ្វើទាសករ និងចាប់ជំរិត ក៏ដូចជាឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមផង។ តុលាការសម្រេចកាត់ទោសឲ្យអ្នកជាប់ទោសមួយជីវិត»។
ក្រោយប្រកាសសាលក្រមកាត់ទោសជនផ្តាច់ការនេះហើយ តុលាការក៏ផ្តល់ពេលវេលាឲ្យHissene Habre ចំនួន ១៥ថ្ងៃដើម្បីតវ៉ាប្រឆាំងការកាត់ទោសនេះ។ ក្រោយលឺការប្រកាសសាលក្រមភ្លាមជនម្នាក់នេះបានលើកដៃឡើងលើ ហើយស្រែកថា៖ « បារាំងនៅតែមានឥទ្ធិពលលើអតីតដែនអាណានិគមនៅអាហ្វ្រិក»។
យ៉ាងណាក៏ដោយនេះជាក្តីសង្ឃឹមនិងយុត្តិធម៌មួយសម្រាប់ប្រជាជនឆាតដែលស្វែងរកយុត្តិធម៌អស់១៦ឆ្នាំមកហើយនោះ។ ពួកគេសប្បាយរីករាយដែលឧក្រិដ្ឋជនម្នាក់នេះត្រូវតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតបែបនេះ។
មេធាវីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Reed Brody ដែលបានចំណាយពេលវេលាអស់១៥ឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើការជាមួយជនរងគ្រោះដើម្បីជំរុញឲ្យមានការកាត់ទោស Hissene Habre បានអះអាងថា នេះជារឿងជោគជ័យសំខាន់មួយដែលអាចជំរុញឲ្យជនរងគ្រោះផ្សេងទៀតដាក់ពាក្យបណ្តឹងនិងនាំឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះទៅកាត់ទោសផង។
សូមបញ្ជាក់ថា Habre បានរត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសសេណេហ្កាល់នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០ ក្រោយពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារមួយទម្លាក់លោកពីតំណែង។ ចាប់តាំងពីពេលនេះមកលោកលាក់ខ្លួននៅសេណេហ្កាល់អស់ ២២ឆ្នាំ ហើយក្នុងខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៣ លោកត្រូវបានអាជ្ញាធរសេណេហ្កាល់ចាប់ខ្លួន។ ពោលគឺត្រឹម ៧២ ម៉ោងប៉ុណ្ណោះក្រោយពេលប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ថ្លែងថាលោកគាំទ្រការកាត់ទោសឧក្រិដ្ឋជននេះ ក្នុងពេលលោកទស្សនកិច្ចប្រទេសសេណេហ្កាល់។ កាលនោះក្រុមសិទ្ធិមនុស្សបានចោទប្រកាន់ Habre ថាជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះការស្លាប់របស់ប្រជាជន ៤ម៉ឺននាក់ក្នុងពេលលោកកាន់កាប់ប្រទេសឆាតពីឆ្នាំ ១៩៨២ដល់ឆ្នាំ ១៩៩០ ៕
ចុងក្រោយប្រជាជនឆាតបានទទួលយុត្តិធម៌ពេញលេញហើយ ក្រោយពេលដែលតុលាការពិសេសអាហ្វ្រិកដែលស្ថិតនៅប្រទេសសេណេហ្កាល់បានកាត់ក្តីមេដឹកនាំយោធាផ្តាច់ការឆាតលោក Hissene Habre ដែលមានវ័យ ៧២ឆ្នាំ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតក្រោមបទប្រកាន់ថាប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ធ្វើទារុណកម្ម និងបង្កើតទាសករផ្លូវភេទ។
ប៉ុន្តែជនផ្តាច់ការម្នាក់នេះមិនត្រូវបានកាត់ទោសនៅប្រទេសកំណើតរបស់លោកទេ ព្រោះតែលោកបានរត់ភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសមកលាក់ខ្លួននៅសេណេហ្កាល់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩០ នៅពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកពីតំណែង។ ហើយតុលាការវិសាមញ្ញាមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយសហភាពអាហ្វ្រិកដើម្បីកាត់ទោសជននេះ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ម្សិលមិញនេះ លោក Gberdao Gustave Kam ប្រធានតុលាការនេះបានសម្រេចថា៖« Hissene Habre តុលាការបានរកឃើញថាអ្នកបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិ មានរំលោភ បង្ខំឲ្យមនុស្សធ្វើទាសករ និងចាប់ជំរិត ក៏ដូចជាឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមផង។ តុលាការសម្រេចកាត់ទោសឲ្យអ្នកជាប់ទោសមួយជីវិត»។
ក្រោយប្រកាសសាលក្រមកាត់ទោសជនផ្តាច់ការនេះហើយ តុលាការក៏ផ្តល់ពេលវេលាឲ្យHissene Habre ចំនួន ១៥ថ្ងៃដើម្បីតវ៉ាប្រឆាំងការកាត់ទោសនេះ។ ក្រោយលឺការប្រកាសសាលក្រមភ្លាមជនម្នាក់នេះបានលើកដៃឡើងលើ ហើយស្រែកថា៖ « បារាំងនៅតែមានឥទ្ធិពលលើអតីតដែនអាណានិគមនៅអាហ្វ្រិក»។
យ៉ាងណាក៏ដោយនេះជាក្តីសង្ឃឹមនិងយុត្តិធម៌មួយសម្រាប់ប្រជាជនឆាតដែលស្វែងរកយុត្តិធម៌អស់១៦ឆ្នាំមកហើយនោះ។ ពួកគេសប្បាយរីករាយដែលឧក្រិដ្ឋជនម្នាក់នេះត្រូវតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតបែបនេះ។
មេធាវីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Reed Brody ដែលបានចំណាយពេលវេលាអស់១៥ឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើការជាមួយជនរងគ្រោះដើម្បីជំរុញឲ្យមានការកាត់ទោស Hissene Habre បានអះអាងថា នេះជារឿងជោគជ័យសំខាន់មួយដែលអាចជំរុញឲ្យជនរងគ្រោះផ្សេងទៀតដាក់ពាក្យបណ្តឹងនិងនាំឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះទៅកាត់ទោសផង។
សូមបញ្ជាក់ថា Habre បានរត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសសេណេហ្កាល់នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០ ក្រោយពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារមួយទម្លាក់លោកពីតំណែង។ ចាប់តាំងពីពេលនេះមកលោកលាក់ខ្លួននៅសេណេហ្កាល់អស់ ២២ឆ្នាំ ហើយក្នុងខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៣ លោកត្រូវបានអាជ្ញាធរសេណេហ្កាល់ចាប់ខ្លួន។ ពោលគឺត្រឹម ៧២ ម៉ោងប៉ុណ្ណោះក្រោយពេលប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ថ្លែងថាលោកគាំទ្រការកាត់ទោសឧក្រិដ្ឋជននេះ ក្នុងពេលលោកទស្សនកិច្ចប្រទេសសេណេហ្កាល់។ កាលនោះក្រុមសិទ្ធិមនុស្សបានចោទប្រកាន់ Habre ថាជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះការស្លាប់របស់ប្រជាជន ៤ម៉ឺននាក់ក្នុងពេលលោកកាន់កាប់ប្រទេសឆាតពីឆ្នាំ ១៩៨២ដល់ឆ្នាំ ១៩៩០ ៕
Tag:
ឆាត
សេណេហ្កាល់
Hissene Habre
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
